Spis treści
Wrzody żołądka – co to takiego?
Większości z nas wrzody żołądka kojarzą się z czymś, co wystaje ponad powierzchnię skóry lub błony śluzowej. Tymczasem są one – zgoła przeciwnie – ubytkami, nadżerkami w błonie śluzowej, która prowadzi do stanu zapalnego.
Bezpośrednią przyczyną powstawania nadżerek jest niedokrwienie błony śluzowej żołądka, co prowadzi do obniżenia jej odporności na działanie kwaśnych soków żołądkowych. Zaczynają one trawić śluzówkę – w efekcie powstaje wgłębienie, nisza wrzodowa. Nieleczona, może doprowadzić nawet do perforacji ściany żołądka.
Wrzody żołądka – objawy choroby wrzodowej
Przy wrzodach żołądka dolegliwości pojawiają się dość szybko – około 1-2 godzin po posiłku i manifestują się pieczeniem w okolicy pod mostkiem i bólem w nadbrzuszu. W przypadku wrzodów dwunastnicy objawy najczęściej dokuczają w nocy i/lub zaraz po obudzeniu się, gdy jesteśmy na czczo. Zazwyczaj zjedzenie czegokolwiek łagodzi symptomy na jakiś czas. Dlatego „wrzodowcy” lubią w nocy myszkować po lodówce, ponieważ ból zmusza ich do przegryzienia czegokolwiek.
Ponadto głównymi objawami choroby wrzodowej zarówno żołądka, jak i dwunastnicy są:
- zgaga (pieczenie za mostkiem)
- nudności
- wymioty
- odbijania
- przykry posmak w ustach
- wzdęcia
- utrata apetytu
- spadek masy ciała
Czasem występuje uczucie dyskomfortu w nadbrzuszu, rozpieranie, pełność, a nierzadko silne bóle. Objawy wrzodów żołądka pojawiające się rano charakteryzują się przykrym ssaniem w żołądku połączonym z bólem i czasem osłabieniem, są określane jako „bóle głodowe” i ustępują po niewielkim nawet posiłku.
Refluks i zgaga – czy są groźne i jak sobie z nimi poradzić?
Przyczyny wrzodów żołądka
Za głównego winowajcę powstawania wrzodów żołądka uważa się najczęściej bakterię Helicobacter pylori. Jej „działalność” w żołądku skutkuje nadmiernym wydzielaniem kwasu solnego, co w rezultacie prowadzi do uszkodzeń błony śluzowej.
Należy jednak pamiętać, że wykrycie obecności tego drobnoustroju nie jest jeszcze definitywnym potwierdzeniem choroby wrzodowej. Niektórzy z nas są tylko nosicielami tej bakterii, która – pomimo, że bytuje w ustroju – nie wywołuje schorzenia.
Niewątpliwie jednym z głównych czynników sprawczych choroby wrzodowej jest stres oraz związany z nim tryb życia. Dlatego przypadłość ta nazywana jest czasem „chorobą dyrektorską”. Predyspozycje do niej mają bowiem osoby na wysokich stanowiskach, szefowie, wykonujący odpowiedzialną i absorbującą pracę, związaną zwykle z silnym stresem i napięciem emocjonalnym, wymagającą osobowości dominującej, autorytarnej i pewnej siebie.
Stresująca praca wiąże się także z pewnym stylem życia:
- nieregularne spożywanie posiłków
- picie hektolitrów kawy
- nadużywanie używek i alkoholu
- palenie dużej ilości papierosów
- mała ilość snu
- przepracowywanie się
Te wszystkie czynniki można z dużą dozą pewności zaliczyć do głównych czynników ryzyka, jeśli chodzi o rozwój choroby wrzodowej.
Palacze papierosów są bardziej narażeni na pojawienie się wrzodów niż osoby niepalące. Składniki dymu tytoniowego mają bezpośredni wpływ na niedokrwienie śluzówki żołądka i zwiększenie ryzyka powstania nadżerki. Trudniej tu także o szybkie wyleczenie choroby wrzodowej.
Jako kolejną przyczynę rozwoju choroby podaje się także czynniki genetyczne. Wiąże się to z genetycznie uwarunkowaną większą ilością komórek wytwarzających kwas solny. Nadmiar tego kwasu w sokach żołądkowych sprzyja tworzeniu się nadżerek. Z badań wynika także, iż większe predyspozycje do zachorowania na chorobę wrzodową mają osoby z grupą krwi 0. Nie ma jednoznacznego wytłumaczenia tego zjawiska. Być może wiąże się to z dietą – sporo osób z tą grupą krwi spożywa więcej mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego niż osoby z innymi grupami krwi, co ogólnie powoduje większe zakwaszenie organizmu, w tym żołądka. Teoria ta pozostaje jednak tylko w obszarze spekulacji.
Na rozwój choroby wrzodowej niewątpliwie mają też wpływ stosowane leki chemiczne, zwłaszcza niesteroidowe leki przeciwzapalne i przeciwbólowe. Bezpośrednio uszkadzają one błonę śluzową żołądka, a pośrednio zmniejszają wytwarzanie związków działających ochronnie na tę śluzówkę. Zaś w skojarzeniu z lekami sterydowymi zwiększają ryzyko powstania wrzodu żołądka aż 15-krotnie!
Jak wyleczyć wrzody żołądka?
W zależności od tego, co jest główną przyczyną schorzenia, stosuje się odpowiednie leczenie choroby wrzodowej. Standardem jest jednak wdrożenie antybiotyku, który ma za zadanie wyeliminować bakterię Helicobacter, odpowiedzialną za tworzenie się nadżerek oraz regularne podawanie leków hamujących wytwarzanie kwasu solnego w żołądku, takich jak inhibitory pompy protonowej.
Wydawałoby się to proste, lecz w rzeczywistości taka terapia często nie przynosi całkowitego wyleczenia. Nierzadko bywa tak, że nawet jeśli antybiotyk pokona bakterię i zostanie ona usunięta z żołądka, jest to tylko chwilowy sukces. Po pewnym czasie, w sprzyjających okolicznościach ponownie może dojść do zasiedlenia przez nią tego narządu. Wynika to z indywidualnej podatności danej osoby na zakażenie. Jeśli nie wyleczymy podłoża chorobowego, nie mamy nigdy pewności, że pacjent jest całkowicie zdrowy i nie dotkną go nawroty schorzenia.
Jeśli natomiast chodzi o inhibitory pompy protonowej oraz inne leki, zobojętniające sok żołądkowy (tabletki lub zawiesiny zawierające magnez czy glin), to powinny one być stosowane doraźnie i sporadycznie. Zażywane systematycznie i nadużywane stają się potencjalnymi czynnikami powodującymi inne poważne choroby.
Z natury bowiem środowisko żołądka musi być silnie kwaśne, ponieważ niskie pH soku żołądkowego ma swoje konkretne zadanie – chroni organizm przed chorobotwórczymi drobnoustrojami, które giną przy kwaśnym odczynie oraz rozkłada wiele składników pokarmowych w przebiegu trawienia.
Jeśli proces ten będzie regularnie zakłócany, a środowisko żołądka nieustannie alkalizowane, doprowadzi to z czasem do poważnych zaburzeń, między innymi wchłaniania wielu ważnych pierwiastków, które nie mają szansy uwolnić się w środowisku zasadowym. Dlatego stosowanie tego typu leków może doprowadzić np. do:
- osteoporozy
- zwiększonej zapadalności na zakażenia bakteryjne i grzybicze
- dolegliwości żołądkowo-jelitowych
- zaburzeń trawienia
- zapalenia błony śluzowej żołądka
- i wielu innych powikłań
Leczenie choroby wrzodowej powinno opierać się przede wszystkim na zmianie trybu życia, co wiąże się ze zmianą diety, rzuceniem palenia, ograniczeniem alkoholu, uregulowaniem posiłków i, co być może najtrudniejsze, unikaniem sytuacji stresowych i napięcia emocjonalnego.
Warto również sięgnąć po naturalne metody leczenia, które pomagają nie tylko uporać się z dokuczliwymi objawami wrzodów żołądka, lecz także pomogą poradzić sobie ze stresem i emocjami.
W chorobie wrzodowej dużą pomoc niesie również homeopatia.
Homeopatia na wrzody żołądka
Homeopatia zawsze powinna być dobrana przez specjalistę, ponieważ jej skuteczność zależy od dopasowania do indywidualnych potrzeb pacjenta i właściwego dla każdego człowieka sposobu reagowania na daną chorobę.
1. nux vomica
Przy większości objawów typowych dla choroby wrzodowej najlepszym wyborem jest homeopatyczny nux vomica. Przydaje się osobom, u których dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego pojawiają się około 1-2 godziny po posiłku. Skarżą się wówczas na uczucie ściskania i zaciskania w talii, opisując jakby miały „kamień” w żołądku i spore problemy ze strawieniem posiłku. Charakterystyczna jest tutaj silna senność poposiłkowa, która ustępuje po krótkiej, nawet 15-minutowej drzemce. Chorobie często towarzyszą objawy, takie jak:
Jednocześnie są to osoby skłonne do nadużywania kawy i używek, pikantnych przypraw i alkoholu, które to czynniki nasilają istniejące symptomy wrzodów żołądka. Często przyczyną zaostrzenia dolegliwości związanych z chorobą wrzodową jest tu także stres, napięcie emocjonalne, napady złości, nadmiar obowiązków w pracy i ogólny brak równowagi pomiędzy pracą a odpoczynkiem.
Czyli powszechnie w dzisiejszych czasach spotykany pracoholik, przeciążony odpowiedzialnością i zadaniami do wykonania, prowadzący nieregularny tryb życia, odżywiający się jedzeniem śmieciowym i zaczynający dzień od kawy i papierosa (w dużym uproszczeniu…).
2. iris versicolor i robinia pseudoaccacia
Gdy zaś dokucza nam uczucie pieczenia, zlokalizowane w różnych miejscach przewodu pokarmowego – począwszy od jamy ustnej, poprzez palenie w przełyku i żołądku, aż po biegunki z uczuciem pieczenia odbytu, a do tego pojawiają się odbijania, nudności, bóle brzucha i gorzki posmak w ustach, pomocny może okazać się homeopatyczny iris versicolor. Dolegliwościom pokarmowym często towarzyszą tu bóle głowy lub migreny, które zazwyczaj pojawiają się okresowo, np. tylko w weekendy.
Jeśli natomiast dominują nocne bóle żołądka z towarzyszącym uczuciem kwaśności i zgagą oraz refluks wywołany nadmiernym wydzielaniem soku żołądkowego, ulgę może nam przynieść homeopatyczna robinia pseudoaccacia.
3. kalium bichromicum
Homeopatyczne kalium bichromicum wspomoże osoby cierpiące na zgagę i pieczenie w okolicy żołądka, które promieniuje od nadbrzusza do kręgosłupa. Bóle pojawiają się tu wkrótce po spożyciu posiłku i zmniejszają się w trakcie jedzenia. Wrzody są regularne i okrągłe, towarzyszy im silny, palący ból, a czasem nawet nudności i wymioty żółtą, gęstą treścią o gorzkim, drażniącym posmaku. Objawem towarzyszącym są często bardzo bolesne afty jamy ustnej.
4. hydrastis canadensis i argentum nitricum
Nieprzyjemne uczucie pustki w żołądku z bardzo silnym osłabieniem, które nie ustępuje po spożyciu posiłku oraz tępe bóle żołądka i brak apetytu, to objawy, przy których warto pomyśleć o homeopatycznym hydrastis canadensis.
Natomiast jeśli owrzodzeniu żołądka towarzyszą takie dolegliwości, jak uporczywe, głośne odbijania, wzdęcia, biegunki z zielonkawym i śluzowatym stolcem oraz głośne oddawanie gazów, a kłujące bóle żołądka zmniejszają się pod wpływem ciepłych napojów, pomoże nam homeopatyczne argentum nitricum.
Oprócz różnych naturalnych metod, warunkiem niezbędnym do wyleczenia choroby wrzodowej jest dieta.
Dieta wrzodowa – co jeść przy wrzodach żołądka
Trudno wymienić wszystkie ograniczenia pokarmowe, którym powinni sprostać wrzodowcy. Produktów niewskazanych w tej dolegliwości jest, niestety, mnóstwo.
Czego nie jeść przy chorobie wrzodowej?
Wymienić można między innymi:
- tłuste mięso wieprzowe
- jagnięcina
- tłuste, wędzone ryby i mięso
- tłuste mleko i przetwory mleczne
- majonez
- sery
- razowe pieczywo
- otręby
- grube kasze
- ostre przyprawy
- potrawy wzdymające
- napoje zawierające kofeinę
- napoje gazowane
- alkohol
- słodycze zawierające tłuszcze
- czekoladę
- posiłki smażone, grillowane, wędzone, tłuste, zawiesiste i ciężkostrawne
Co jeść przy chorobie wrzodowej?
Produkty ochładzające i nawilżające polecane przy niedoborze yin żołądka
Cóż zatem może się znaleźć w menu wrzodowca? Według medycyny chińskiej choroba wrzodowa żołądka – w zależności od towarzyszących jej głównych symptomów jest określana jako niedobór yin żołądka albo ogień żołądka.
Niedobór yin żołądka jest powszechnie spotykanym syndromem, którego główną przyczyną są złe nawyki żywieniowe. W tym wzorcu chorobowym obserwujemy:
- utratę apetytu
- zaparcia
- suchość w jamie ustnej
- wzdęcia po jedzeniu
- ból żołądka
- mdłości
- wymioty
- przewlekłe zaburzenia trawienia
Zalecanymi wówczas produktami spożywczymi będą te o działaniu ochładzającym i nawilżającym, sprzyjające tworzeniu się płynów i zapobiegające suchości. Należą do nich np.:
- drób
- wołowina
- królik
- jabłka
- gruszki
- banany
- mandarynki
- melony
- duszone pomidory
- bakłażan
- cukinia
- ziemniaki
- ryż
- kasza jaglana
- białe pieczywo pszenne
- chude produkty nabiałowe
- sok gruszkowy
- herbata ze znamion kukurydzy
- herbata z dzikiej róży
- herbata z z hibiskusa
- piwo pszeniczne
Szczególnie wskazane w przypadku tego typu zaburzeń żołądka są zapiekanki warzywne pieczone w piekarniku i doprawione niewielką ilością łagodnych przypraw ziołowych.
Stosując dietę wrzodową, pacjenci odczują poprawę już po kilku tygodniach, czasem jednak leczenie wrzodów żołądka może potrwać dłużej. Nie jest łatwo zregenerować błonę śluzową żołądka i dlatego terapia wymaga dosyć radykalnych ograniczeń. Jednak poprawa dotyczyć tu będzie nie tylko samych dolegliwości żołądkowych, ale też ogólnego wzrostu siły i witalności.
Produkty ochładzające polecane przy ogniu żołądka
W przypadku zaś ognia żołądka mamy do czynienia z syndromem gorąca, który wysusza płyny ciała, doprowadzając do takich objawów jak:
- silne zaparcia
- duże pragnienie
- wysuszony język
- mdłości
- krwawienie z dziąseł
- kwaśny refluks
- zapalenie jamy ustnej
- oddech o bardzo nieprzyjemnym zapachu
- pieczenie i ból w obszarze splotu słonecznego
- napady głodu
Przyczyną takiego stanu rzeczy jest nadmiar pikantnego pożywienia, ostrych przypraw, dieta obfitująca w posiłki smażone, tłuste, gorące termicznie, nadużywanie kawy oraz palenie papierosów. Tendencję do rozwoju wzorca ognia żołądka mają z reguły osoby impulsywne, choleryczne, łatwo wpadające w złość, przepełnione negatywnymi emocjami, które „podgrzewają” je od środka.
Osoby takie powinny wyeliminować ze swojego jadłospisu posiłki gorące i rozgrzewające, kawę, alkohol wysokoprocentowy, czerwone wino, czekoladę, ostre przyprawy.
Spożywać zaś powinny pożywienie natury neutralnej lub ochładzającej. Należą tu wszystkie produkty wymienione powyżej, a ponadto:
- fasola mung
- ogórki
- pomidory
- szpinak
- kapusta pekińska
- jogurty naturalne
- tofu
- mniszek lekarski
- herbata rumiankowa
- zielona herbata
- łagodna herbata czarna
Oba wzorce chorobowe bardzo dobrze reagują na terapię dietą połączoną z zabiegami akupunktury. W leczeniu należy uwzględnić także czynniki emocjonalne prowadzące do rozwoju choroby wrzodowej. Nierzadko mogą mieć one nawet bardziej szkodliwy wpływ na stan naszego zdrowia, niż skutki nadmiernego picia kawy czy błędów dietetycznych.