Spis treści
Miesiączka w tradycyjnych kulturach
Miesiączka jest cyklicznym zjawiskiem zachodzącym w organizmie kobiety. Polega ono na regularnym złuszczaniu się nabłonka macicy, w wyniku czego dochodzi do krwawienia. Cykl menstruacyjny, podobnie jak wszystkie naturalne cykle w przyrodzie, podlega prawom yin i yang i – jak wszystkie zjawiska – przechodzi przez fazę początku, wzrostu, spadku i końca.
Od bardzo dawna ludzie łączyli kobiece krwawienie z cyklicznymi siłami kosmosu. W wielu kulturach tradycyjnych kobiecy cykl, płodność i miesiączkę otaczano kultem. Czas menstruacji u kobiety był czasem rytualnego odpoczynku, a wręcz separacji od reszty społeczeństwa.
Współczesne kobiety burzą się na określenie kobiet miesiączkujących jako „istot nieczystych” i jako takich oddalanych i izolowanych od grupy. Tymczasem to właśnie dzięki temu kobieta zyskiwała wytchnienie od codziennych obowiązków i mogła spędzić ten czas z największym pożytkiem dla swojego zdrowia. Nie była narażona na nadmierny wysiłek fizyczny i przeciążenie. Oddalenie było jej przywilejem, a nie szykanami.
W dzisiejszych szalonych czasach kobieta miesiączkująca nie ma żadnych dodatkowych praw. Nikt nie zwalnia jej wtedy z obowiązku chodzenia do pracy, gotowania obiadów, sprzątania, pilnowania dzieci.
Jak wygląda prawidłowa miesiączka?
Prawidłowa miesiączka jest regularna, czyli występuje w takich samych odstępach czasu. Cykl menstruacyjny zazwyczaj trwa 28 – 30 dni. Długość krwawienia powinna wynosić średnio od 3 do 5 dni, bez plamień poza okresem krwawienia.
Prawidłowa menstruacja jest bezbolesna. Krew miesiączkowa powinna być czerwona, bez skrzepów. Jeżeli cykl menstruacyjny pokrywałby się dokładnie z cyklem księżycowym, to miesiączka powinna przypadać na fazę nowiu (szczyt yin), a owulacja na pełnię księżyca (szczyt yang).
Jakiekolwiek odchylenia od normy są w medycynie chińskiej uznawane za przejaw zaburzenia miesiączkowania i stanowią określony wzorzec chorobowy. Objawy zaburzeń cyklu menstruacyjnego to:
- wydłużenie lub skrócenie cyklu o więcej niż pięć dni
- dolegliwości bólowe
- obecność skrzepów
- nadmiernie obfite lub zbyt skąpe miesiączki
Jakie są powody zaburzeń cyklu menstruacyjnego wg medycyny chińskiej?
- Skrócony cykl menstruacyjny może być wywołany niedoborem qi lub gorącem krwi.
- Przyczyną wydłużonego cyklu może być niedobór krwi, zastój qi wątroby, niedobór yang.
- Nieregularne miesiączki zazwyczaj są spowodowane zastojem qi wątroby.
- Bóle podczas menstruacji to efekt zastoju krwi lub zimna w macicy.
- Skąpe krwawienia mogą być wynikiem niedoboru krwi, zbyt obfite zaś są rezultatem niedoboru qi, gorąca lub zastoju krwi.
Każdy wzorzec chorobowy w tradycyjnej medycynie chińskiej jest poddawany odpowiednio dobranemu leczeniu.
Bardzo skuteczną metodą w zaburzeniach miesiączkowania jest akupunktura. Aby terapia była najbardziej efektywna, akupunkturę powinny uzupełniać wskazania dietetyczne oraz, jeśli istnieje taka potrzeba, terapia ziołami, co sprzyjać będzie szybkiemu powrotowi pacjentki do równowagi.
Kubeczek menstruacyjny i podpaski wielorazowe – co warto wiedzieć o ekologicznej menstruacji?
Fazy cyklu menstruacyjnego
W medycynie chińskiej leczenie schorzeń ginekologicznych zawsze zależy od fazy cyklu, w jakiej pacjentka się aktualnie znajduje.
1. Miesiączka
W czasie samej miesiączki należy poruszyć qi i krew, a jeśli występuje nadmierne krwawienie, trzeba je zatrzymać. Narządy, które powinny być w tym czasie wzmocnione, to głównie śledziona i wątroba.
Poza tym kobieta musi sobie uświadomić, że jest to czas odpoczynku, zwiększonej troski i dbałości o samą siebie, ponieważ jednocześnie obniża się odporność i zwiększa ryzyko „złapania” czynników chorobotwórczych.
2. Po miesiączce
Po menstruacji należy przede wszystkim zregenerować krew i yin, odżywić takie narządy jak wątroba, nerki, śledziona i serce. Każda miesiączka oznacza utratę pewnej ilości krwi wątroby.
Kobiety ze względu na swoją fizjologię są zatem bardziej narażone na niedobór krwi, ponieważ tracą ją regularnie przez czas swojej płodności. Z tego powodu w okresie pomenstruacyjnym należy odnowić witalność, odbudować i odżywić krew oraz odzyskać równowagę hormonalną.
3. Owulacja
Podczas owulacji trzeba odżywić esencję i wzmocnić nerki. Ma to na celu zwiększenie płodności i potencjału nerek.
4. Przed miesiączką
Przed menstruacją mamy najczęściej do czynienia ze skłonnością do zastoju qi wątroby i wznoszenia yang wątroby (zespół napięcia przedmiesiączkowego), stąd może pojawić się w tym czasie rozdrażnienie, pobudzenie i nerwowość, a także zaparcia i wzdęcia. Natomiast tuż przed miesiączką obserwujemy początek niedoboru krwi, co wiąże się z nadmiernym pożądaniem słodyczy.
Smak słodki jest wskazany w leczeniu niedoboru krwi, poza tym obniża nadmierne napięcie nerwowe, tonizuje i wzmacnia. Zatem nie róbmy sobie wyrzutów, jeśli dzień przed miesiączką pochłoniemy całe opakowanie czekolady.
Jak zadbać o siebie w trakcie miesiączki?
1. Odpoczywaj
Najważniejszym elementem dbałości o siebie w czasie menstruacji jest bez wątpienia odpoczynek. W tym czasie kobieta ma prawo czuć się bardziej zmęczona, ponieważ jej siły witalne są osłabione, a poziom hormonów najniższy w całym cyklu.
Utrata krwi powoduje niedobór qi i krwi, co często skutkuje obniżoną odpornością. Stąd częstym towarzyszem tych dni bywa opryszczka lub przeziębienie.
Podczas miesiączki kobieta powinna skupić się na sobie i swoich potrzebach – dłużej spać, zadbać o komfort fizyczny oraz psychiczny, unikać wysiłku, stresu i przepracowania, aby nie tracić więcej energii witalnej, niż to jest konieczne.
Terapeuta medycyny chińskiej może zalecić stosowanie w tym czasie mieszanek ziołowych wzmacniających odporność, zapobiegających atakowi zimnego wiatru oraz odżywiających krew.
2. Zapewnij sobie komfort termiczny
Kolejnym ważnym elementem jest zadbanie o ciepłotę ciała. Jest to szczególnie istotne w kraju o raczej chłodnym klimacie, który naraża nas na wiatr, zimno i wilgoć. Należy dbać o ciepło zwłaszcza okolic brzucha, lędźwi oraz nóg.
Pozwala to ochronić meridiany śledziony, wątroby i nerek przed wniknięciem zimna, ponadto zapobiega różnym komplikacjom zdrowotnym, które mogą się rozwinąć w wyniku działania zimna zewnętrznego oraz wniknięciu patogenów w głębsze warstwy organizmu.
Należy także wystrzegać się wpływu zimna i wilgoci na obszar głowy, a szczególnie zachować ostrożność po umyciu włosów. Powinno się natychmiast je wysuszyć, dokładnie wytrzeć uszy i unikać ekspozycji na wiatr i wilgoć przez kilka godzin.
Podczas menstruacji trzeba unikać wiatru, przeciągów i klimatyzacji. Wiatr i zimno mogą przedostać się w głąb organizmu, co z czasem może doprowadzić do wszelkiego rodzaju zaburzeń ginekologicznych, począwszy od bólów menstruacyjnych, poprzez rozregulowanie cyklu, aż do bardzo poważnych schorzeń jak mięśniaki, torbiele, endometrioza i inne.
Moksowanie w trakcie miesiączki
Gdy do tego dojdzie terapeuta medycyny chińskiej z pewnością zaleci stosowanie moksy. Te zabiegi wykonuje się w gabinecie, ale nie ma przeciwwskazań, aby samodzielnie ogrzewać się moksą w domu.
W czasie miesiączki, zwłaszcza bolesnej, ze skurczami i napięciem, można ogrzewać cygarem moksowym okolice brzucha i dolnej części pleców. Przynosi to szybką poprawę. Terapeuta udzieli dokładnych wskazówek, jak taki zabieg przeprowadzić.
Należy pamiętać, że moksa rozgrzewa się do bardzo wysokiej temperatury i istnieje ryzyko oparzenia przy nieostrożnym jej stosowaniu lub dotknięciu skóry, poza tym zapach moksy (nie dla każdego przyjemny) utrzymuje się jeszcze dość długo po jej zastosowaniu.
3. Zwróć uwagę na to, co jesz w czasie miesiączki, ale też przez cały cykl menstruacyjny
Istotną kwestią w czasie całego cyklu miesięcznego jest odpowiednie odżywianie się. Dieta, podobnie jak leczenie, także zależeć będzie od fazy cyklu.
W czasie miesiączki należy wspierać się produktami, które poruszą krew, aby zapobiec zastojowi i całkowicie oczyścić macicę. Wskazane produkty to między innymi:
- wątróbka drobiowa
- wieprzowa i wołowa
- ryż
- fasola adzuki
Po menstruacji najważniejsze będzie odżywienie i wzmocnienie krwi i yin, czemu sprzyjają:
- kurczak
- wątróbka
- ryby
- ryż
- czarna fasola
- czarny sezam
- owoce goji
- jaja
Należy natomiast unikać posiłków, które osłabią śledzionę i wychłodzą układ pokarmowy oraz spowodują nagromadzenie zimna. Zimno zaś wywoła osłabienie trawienia i ewentualny zastój krwi. Niewskazane są zatem produkty zimne same w sobie (lody, zimne napoje, mrożonki) oraz ochładzające termicznie, czyli surowe warzywa i owoce. Posiłki powinny być ciepłe, gotowane, duszone, pieczone. Bardzo korzystne są ciepłe zupy i dania lekkostrawne i pożywne.
Podpaski i tampony mogą szkodzić zdrowiu! Jak wybrać bezpieczne?
Czego unikać w czasie menstruacji?
1. Nadmierny wysiłek fizyczny
Przeciążenie fizyczne jest bardzo niekorzystne w czasie miesiączki. Nadmiar aktywności fizycznej obciąża qi i krew, które i tak już są w niedoborze. Najbardziej szkodliwe są wówczas takie formy wysiłku jak:
- treningi kondycyjne
- aerobik
- sztuki walki
- bieganie
- pływanie
- sporty wytrzymałościowe
Nie powinno się dopuszczać do wystąpienia zmęczenia i silnego spocenia się. Powoduje to jeszcze większe osłabienie qi i krwi.
Bezpiecznymi formami ruchu są natomiast:
- spacery
- qigong
- łagodne ćwiczenia delikatnie pobudzające krążenie
- ćwiczenia oddechowe
2. Przepracowanie i stres
Ponadto należy unikać ogólnego przepracowania i stresu. Nadmiar pracy i obowiązków w tym czasie może skutkować zwiększonym zagrożeniem dla zdrowia. Niekorzystnie działają również czynniki stresujące:
- nadmierne napięcie emocjonalne
- pośpiech
- frustracja
- presja otoczenia
- ekscytacja
Kobieta staje się bardziej wrażliwa na wszelkie bodźce zewnętrzne i powinna się przed nimi chronić.
3. Stosunek seksualny
W czasie menstruacji przeciwwskazane jest podejmowanie współżycia płciowego, ponieważ może ono doprowadzić do zastoju qi i krwi w macicy i/lub nadmiernego krwawienia miesiączkowego, ponadto stanowi sytuację sprzyjającą zakażeniu.
W tym okresie macica jest otwarta i wrażliwa, a zatem podatna na wszelkie patogenne wpływy z zewnątrz. Dlatego zaleca się również unikanie basenów, kąpielisk, sauny.
Miej świadomość zmian zachodzących w twoim ciele
Mimo że miesiączka może kojarzyć się z czasem trudnym, często bolesnym i obfitującym w różne dolegliwości, pozostaje ona jednym z najważniejszych aspektów życia kobiety. Świadomość procesów, które zachodzą wówczas w ciele, sprzyja akceptacji i zrozumieniu tego stanu. Pozwala głębiej zrozumieć prawa natury, wzrostu i obumierania, yin i yang.
Medycyna chińska w trosce o właściwe podejście do naturalnych cyklów życiowych, w tym cyklu menstruacyjnego, wspiera zdrowie kobiet, umiejętnie przywracając ich ciało do równowagi.
