Spis treści
Co to jest moksa i na czym polega moksowanie?
Głównym założeniem moksowania jest stymulacja punktu akupunkturowego za pomocą ciepła, uzyskiwanego w wyniku spalania określonej substancji. Od III wieku n.e. do tego celu wybrane zostało zioło bylicy zwyczajnej (ai ye).
Bylica jest ziołem ostrym i gorzkim, ma naturę gorącą, zatem działa ogrzewająco i porusza krew i jest powiązana z meridianami płuc, wątroby, śledziony i nerek. Bylica jest jedynym tak specyficznym ziołem, które przy spalaniu wytwarza ciepło, mające zdolność głębokiej penetracji do wnętrza organizmu.
Potrafi zatem ogrzać nawet głęboko położone tkanki i wprowadzić ciepło do środka ciała. Nie ogranicza się tylko do ogrzania powierzchniowych warstw skóry.
Rodzaje moksowania
Istnieje kilka technik moksoterapii.
1. Moksa bezpośrednio na skórę
Moksę można stosować bezpośrednio na skórę. Wykorzystuje się do tego odpowiednio uformowane stożki sporządzone ze spreparowanego w tym celu zioła bylicy. W technice moksy bezpośredniej spala się je bezpośrednio na skórze, usuwając je zanim żar dosięgnie powierzchni ciała.
2. Moksa na imbirze, czosnku lub soli
Można też stosować technikę moksy pośredniej, w której stożek kładziemy na plasterku imbiru, czosnku czy na soli i umieszczamy go na wybranym obszarze ciała. Doświadczeni terapeuci stosują czasem technikę moksy na igle. Polega ona na umieszczeniu małego „kłębka” moksy na końcówce igły akupunkturowej, przez którą ciepło stopniowo wnika do wnętrza ciała.
3. Cygara moksowe
Dość popularne i wygodne do zastosowania są cygara moksowe. Można je nawet używać do samodzielnego moksowania w domu. Cygara moksowe mają różne rozmiary i średnice. Stosuje się je, trzymając bezpośrednio nad punktem, który chcemy ogrzać, bliżej lub w pewnym oddaleniu od skóry, najczęściej poruszając nim ruchami okrężnymi lub podłużnymi.
Wskazania do moksowania
Moksa służy przede wszystkim do ogrzewania. Wprowadza ciepło nawet na głębokie poziomy organizmu. W medycynie chińskiej ciepło jest czynnikiem, za pomocą którego leczy się objawy z zimna. Zatem moksa służy do leczenia wszelkich chorób, których etiologią jest zewnętrzne lub wewnętrzne zimno. Ponadto:
- uśmierza różne dolegliwości bólowe
- ogrzewa meridiany
- zatrzymuje krwawienie
- uzupełnia niedobory qi i yang
- rozprasza wilgoć
- rozpuszcza śluz
Co więcej, moksa doskonale sprawdza się we wzmacnianiu odporności, np. u dzieci zapadających na częste infekcje oraz w odbudowywaniu sił życiowych pacjentów, np. w rekonwalescencji.
Moksa – przeciwwskazania
Przeciwwskazaniem do zastosowania moksy są:
- choroby z gorąca
- utrata płynów lub krwi
- moksowanie okolic wrażliwych, takich jak twarz, otwory narządów zmysłu oraz błony śluzowe
Również niektóre punkty akupunkturowe są przeciwwskazane do moksowania. Z tej przyczyny każdy zabieg z użyciem moksy powinien być konsultowany z terapeutą medycyny chińskiej, który udzieli określonych wskazówek, jak, kiedy i gdzie należy użyć moksy.
Moksa – zastosowanie wg medycyny chińskiej
Z „chińskiego” punktu widzenia zastosowanie moksy ma na celu przede wszystkim wzmocnienie narządów wewnętrznych, podniesienie poziomu energii pacjenta i zniwelowanie zmęczenia organizmu. Moksa ma za zadanie wspieranie qi, harmonizowanie yin i yang oraz usuwanie czynników patogennych. Ponadto:
- wspiera krążenie qi w meridianach
- usuwa zastoje
- odżywia śledzionę i żołądek
- usuwa wilgoć i wiatr
- rozprasza zimno
- ogrzewa meridiany
Podsumowując, moksę stosuje się aby pielęgnować zdrowie i przedłużać życie pacjentów.
Moksa – zastosowanie wg medycyny zachodniej
Z punktu widzenia medycyny zachodniej, operującej pojęciami medycznymi powszechnie znanymi człowiekowi kultury europejskiej, zastosowanie moksy w leczeniu powoduje:
- wzmocnienie układu odpornościowego
- zwiększenie produkcji elementów morfotycznych krwi oraz jakości krwi samej w sobie (między innymi poprawa składu jakościowego krwi, poprawa funkcji białych krwinek i płytek krwi)
- uregulowanie układu nerwowego
- regulację funkcjonowania układu hormonalnego (endokrynnego)
- znaczący wpływ na układ krążenia krwi, w tym regulację zaburzeń związanych z nadmiernymi krwawieniami
- poprawę funkcjonowania układów oddechowego, trawiennego oraz rozrodczego
- kontrolę i hamowanie chorób o podłożu zapalnym
- uśmierzanie bólu
- poprawę krążenia krwi i regulację ciśnienia krwi
- wspomożenie leczenia zaburzeń onkologicznych oraz chorób neurodegeneracyjnych
Moksowanie w domu – zachowaj środki ostrożności
Moksowanie nie jest trudną techniką, dlatego można je zalecić pacjentowi do samodzielnego stosowania w domu, niemniej należy zachować należyte środki ostrożności i dokładnie poinstruować pacjenta, które punkty powinien ogrzewać.
Przy samodzielnym stosowaniu moksy należy pamiętać, aby używać jej bardzo ostrożnie, ponieważ brak doświadczenia w tej dziedzinie może skutkować dokuczliwymi oparzeniami. Przy spalaniu moksa wytwarza bardzo wysoką temperaturę, około 200°C. Dotknięcie skóry, nawet przez krótką chwilę, skutkuje oparzeniem i bąblem. Nie jest jednak niebezpieczne dla zdrowia.
Długość czasu moksowania oraz ilość stożków użytych w jednym zabiegu zależy od natury choroby i rodzaju punktów, które moksujemy. Decyzję podejmuje terapeuta.
Warto też pamiętać, że dym wytwarzający się podczas spalania moksy ma bardzo intensywny zapach, nie dla każdego przyjemny, poza tym bardzo długo utrzymuje się w pomieszczeniu.
Gabinety medycyny chińskiej często są wyposażone w specjalny wyciąg, który usuwa dym z pomieszczenia, natomiast w warunkach domowych należy spodziewać się silnego aromatu, który na długo pozostanie w otoczeniu, ubraniach, włosach czy skórze.
Moksa w medycynie chińskiej
W dzisiejszych czasach to bardziej akupunktura i ziołolecznictwo stanowią powszechną praktykę w medycynie chińskiej, natomiast moksa stosowana jest relatywnie rzadziej. Jednak w ostatnich latach, na szczęście, moksa powróciła do powszechnego użytku i ponownie zagościła w gabinetach medycyny chińskiej.
Aby odpowiedzieć na potrzeby współczesnych praktyków, rozwinęło się wiele nowych technik, narzędzi i rodzajów podejścia to tej cennej metody, ale zasada stosowania, wskazania i cele terapeutyczne pozostały takie same, jak to niegdyś miało miejsce w starożytności.
