Seks a zapalenie pęcherza. Jak zapobiegać infekcji? Jak ją leczyć?

Zapalenie pęcherza po stosunku – objawy

Dzień lub dwa dni po współżyciu podczas mikcji pojawia się nieprzyjemne pieczenie cewki moczowej. Do tego dochodzi ból podbrzusza lub okolicy lędźwiowej kręgosłupa i uciążliwe bolesne parcie na pęcherz, nawet wtedy, gdy jest on pusty. W niektórych przypadkach pojawia się również krwiomocz, gorączka i dreszcze. Zapalenie pęcherza moczowego potrafi bardzo uprzykrzyć życie – nikogo, kto tego doświadczył, nie trzeba przekonywać, że należy działać natychmiast.

Szacuje się, że każda kobieta przynajmniej raz w życiu przechodziła lub będzie mieć zapalenie pęcherza. Jednak, aby z medycznego punku widzenia zdiagnozować nawracające zapalenie dróg moczowych, w ciągu pół roku musi dojść do minimum dwóch epizodów choroby. Z badań wynika, że najbardziej narażone na nawroty są kobiety w czasie dojrzewania, a pierwsze epizody zakażenia zbiegają się zazwyczaj z rozpoczęciem współżycia. W grupie ryzyka znajdują się także kobiety, które jeszcze nie rodziły dzieci, te, u których poród odbył się drogą cesarskiego cięcia, a także kobiety w okresie menopauzy, kiedy to dochodzi do spadku estrogenów działających ochronnie na układ moczowy. Wiele kobiet, które kojarzą bolesne mikcje z seksem, zaczyna obawiać się bliskości z partnerem, a niektóre wręcz rezygnują z jakiejkolwiek aktywności seksualnej.

Skąd się bierze zapalenie pęcherza moczowego po stosunku?

W przypadku zapalenia pęcherza parytet płci nie obowiązuje. Z danych wynika, że po współżyciu jedna na trzy kobiety boryka się z bolesnym oddawaniem moczu, podczas gdy w przypadku mężczyzn problem ten dotyczy zaledwie jednego na dwudziestu badanych. Przyczyny zapalenia pęcherza tkwią więc w budowie anatomicznej. U kobiet bliskość ujścia cewki moczowej, pochwy i odbytu sprawia, że łatwo zaciągnąć do niej bakterie np. podczas niewłaściwej codziennej pielęgnacji i higieny okolic intymnych czy właśnie współżycia. A przez krótką cewkę moczową bakterie szybko docierają do pęcherza.

Za 80 proc. przypadków zapalenia pęcherza odpowiada bytująca naturalnie w jelicie grubym i okolicach odbytu bakteria Escherichia coli, ale podczas seksu oralnego kobiecy pęcherz może także zostać zainfekowany bakterią Staphylococcus saprophyticus, która jest częstym mieszkańcem przewodu pokarmowego. Ważne jest zatem wykonanie posiewu moczu. Rozwojowi infekcji sprzyjają długie, intensywne stosunki, niewłaściwe nawilżenie pochwy, zmiany partnerów, uprawianie seksu przy wypełnionym pęcherzu, a także niewłaściwa higiena zarówno przed stosunkiem, jak i po nim. Ryzyko zapalenia dróg moczowych po stosunku rośnie w czasie ciąży, kiedy powiększająca się macica dodatkowo uciska pęcherz, a także w okresie menopauzy, gdy zmieniająca się gospodarka hormonalna powoduje zmniejszenie napięcia mięśni moczowodów i pęcherza.

Nawracające zapalenie pęcherza po stosunku – jak leczyć?

Przede wszystkim należy pamiętać, że wszelkie domowe sposoby, takie jak ziołowe napary czy nasiadówki, są dobre jako wspomaganie leczenia. Substancją czynną, po którą sięga się w pierwszej kolejności, jest furagina. Od jakiegoś czasu zawierające ją leki można już kupić bez recepty. Podczas leczenia należy pić dużo płynów, by płukać pęcherz i dodatkowo zakwaszać mocz. Pomocna jest witamina C, żurawina. Przy takim postępowaniu nieprzyjemne odczucia znikają zazwyczaj po maksymalnie dwóch dniach. Nie oznacza to jednak, że można wówczas przerwać leczenie – należy przyjmować lek regularnie przez siedem do dziesięciu dni. A gdy zachodzi taka konieczność, kurację można powtórzyć po upływie dwóch tygodni.

Stosowanie furaginy niezgodnie z zaleceniami może sprawić, że bakterie uodpornią się na tę substancję czynną i zawierające ją preparaty nie będą już w stanie pomóc. Jeśli mimo prawidłowo przeprowadzonego leczenia zapalenie pęcherza wciąż nawraca, konieczna może być antybiotykoterapia. Preparatów zawierających furaginę nie należy stosować w pierwszym trymestrze ciąży i w czasie karmienia piersią. Przeciwwskazaniem jest także zaawansowana cukrzyca, niewydolność nerek, skąpomocz lub bezmocz. W tych przypadkach konieczna jest jak najszybsza wizyta u lekarza, który zaleci odpowiednie alternatywne leczenie.

Jak zapobiegać zapaleniu pęcherza po stosunku?

Aby uchronić się przed bolesnym zapaleniem pęcherza po współżyciu, wystarczy przestrzegać kilku zasad. Lekarze zalecają, by przed stosunkiem i po nim oczyścić okolice narządów płciowych, przecierając je od przodu do tyłu, i pamiętać o opróżnieniu pęcherza, by przepłukać układ moczowy i zapobiec namnażaniu się bakterii.

W przypadku problemów z nadmierną suchością pochwy warto użyć lubrykantu. Tarcie podczas seksu bez właściwego nawilżenia może podrażnić cewkę moczową. Zrezygnuj natomiast z używania dezodorantów intymnych oraz dopochwowych środków plemnikobójczych. Udowodniono, że zaburzają one właściwą florę bakteryjną i zwiększają ryzyko infekcji dróg moczowych. Po stosunku należy wypić szklankę wody, by pozbyć się ewentualnych bakterii z dróg moczowych.

Jeśli mimo to zapalenie pęcherza nawraca, zacznij regularnie przyjmować witaminę C, acerolę lub zakwaszające mocz suplementy na bazie żurawiny. Kwaśne środowisko nie sprzyja rozwojowi bakterii. Pomocne może być także stosowanie immunoprofilaktyki, czyli preparatów zawierających liofilizowany lizat bakterii E. Coli, aktywujący układ odpornościowy do zwalczania zakażenia dróg moczowych, albo suplementów z d-mannozą, naturalnym składnikiem roślinnym zapobiegającym przywieraniu bakterii E. Coli do błon śluzowych.

Z kolei u kobiet po menopauzie pomocne w profilaktyce zapaleń pęcherza jest stosowanie kremów z estrogenami, które utrzymują prawidłowe napięcie śluzówek, dbają o ich właściwe nawilżenie i napięcie. W niektórych przypadkach lekarze zalecają przyjmowanie przed snem niewielkich dawek środków przeciwdrobnoustrojowych przez sześć miesięcy albo doraźnie po każdym stosunku. Z analiz wynika, że obie te strategie dają porównywalne efekty. Podczas badań przeprowadzonych na stu dwudziestu trzech kobietach ustalono, że problem z nawracającym zapaleniem pęcherza zniknął aż u stu sześciu.

Zapalenie pęcherza po stosunku – czy można zakazić partnera?

W przypadku zapalenia pęcherza moczowego zaleca się unikania stosunków płciowych, choć ryzyko zakażenia partnera jest niewielkie. Mężczyzn skutecznie chroni bowiem długa i kręta cewka moczowa, która stanowi skuteczną barierę dla bakterii. Aktywność seksualna może natomiast obniżyć skuteczność leczenia kobiety, dlatego lepiej podtrzymywać zmysłową więź na inne sposoby, a do współżycia powrócić po zakończonym leczeniu, pod warunkiem że będzie ono skuteczne i dolegliwości miną.

Źródła:

1. Stamatiou, C., Petrakos, G., Bovis, C., Panagopoulos, P., Economou, A., Karkanis, C. (2005). Efficacy of prophylaxis in women with sex induced cystitis. Clinical and Experimental Obstetrics & Gynecology, 32(3), 193–195. Pobrane z: LINK
2. Stamatiou, C., Bovis, C., Panagopoulos, P., Petrakos, G., Economou, A., Lycoudt, A. (2005). Sex-induced cystitis–patient burden and other epidemiological features. Clinical and Experimental Obstetrics & Gynecology, 32(3), 180–182. Pobrane z: LINK
3. Davids Landau, M. (2023). The Link Between UTIs and Sex: Causes and How to Prevent Them. Pobrane z: LNK