Spis treści
Jak działa błona śluzowa?
Błona śluzowa pokrywająca od wewnątrz nosogardło i zatoki to prawdziwy cud biotechnologii. Nieustannie produkuje śluz, do którego przyklejają się zanieczyszczenia, które wdychamy wraz z powietrzem. Unieruchamia je i niszczy. Ale to nie wszystko – powierzchnia błony śluzowej pokryta jest milionami falujących rzęsek, które przesuwają ów śluz z przyklejonymi drobinkami (tzw. transport śluzowo-rzęskowy, patrz ramka „Sprawdź, czy twój nos działa sprawnie”) w kierunku gardła.
Rzęski działają więc jak miniaturowe miotełki chroniące drzewo oskrzelowe i płuca przed zakażeniem. Zainfekowanego śluzu możemy się pozbyć poprzez kichanie lub kaszel, a jeśli trafi do żołądka, zostanie zniszczony przez kwas solny.
Zarówno jama ustna, jak i nos są więc superskutecznymi tarczami chroniącymi nas przed wirusami, bakteriami, alergenami i innymi szkodliwymi patogenami. Ale tarcze te nie zawsze działają właściwie. Przesuszone powietrze, smog, dym papierosowy, dieta uboga w antyoksydanty, zbyt mała ilość płynów przyjmowanych w ciągu dnia – to je niszczy.
Czy wiecie, że wypalenie jednego papierosa paraliżuje rzęski na kilka godzin? Nie są w stanie wymiatać śluzu pełnego zarazków…
Nos uzdatnia i oczyszcza 7–9 litrów wdychanego powietrza na minutę. Pomaga mu w tym nieustannie produkowana wydzielina – wytwarza jej ok. 1 l dziennie. Przykleja się do niej ok. 90 proc. cząsteczek o średnicy większej niż 4,5 mikrometra.
Wirusy atakują – jak nie zachorować?
Jak wzmocnić śluzówkę nosa i ust? 5 sprawdzonych sposobów
Możemy jednak wspomóc pracę naszej błony śluzowej, a tym samym uszczelnić i wzmocnić naszą tarczę ochronną przed zarazkami. Podajemy 5 naturalnych sposobów, które w tym pomogą!
1. Woda – niezbędna przy produkcji śluzu
To absolutna podstawa. Tylko dobrze nawodniony organizm jest w stanie produkować odpowiednią ilość ochronnego śluzu. Tymczasem jesienią i zimą, kiedy większą część czasu spędzamy w ogrzewanych pomieszczeniach i w klimatyzowanych pojazdach, śluzówki dosłownie nam wysychają.
Zaczynaj więc dzień od wypicia szklanki ciepłej wody i szklankę wody wypij również przed pójściem spać. Zgodnie z zasadami medycyny chińskiej właśnie ciepła woda najlepiej nawilży organizm. Noś też przy sobie butelkę termiczną z ciepłym płynem i popijaj go przez cały dzień. Pamiętaj, że powinnaś wypijać ok. 2,5 litra płynów dziennie (do tej ilości zalicza się także zupy, soki, herbaty, napary ziołowe itd.).
Na śniadanie zamiast suchych kanapek zjedz wilgotną jaglankę czy owsiankę, na obiad gęstą, pożywną zupę, na kolację gotowane warzywa z kaszą. Im cieplejsze i bardziej płynne pożywienie, tym lepiej.
Pamiętaj też, żeby regularnie wietrzyć mieszkanie i rozszczelniać okna – pomoże to zapobiec przesuszeniu powietrza w domu. Można też uruchomić nawilżacz powietrza (najlepiej z oczyszczaczem) w pomieszczeniu, gdzie spędzasz najwięcej czasu.
2. Siemię lniane – zawiera roślinne śluzy uszczelniające błonę śluzową
Siemię lniane to jedno z najcenniejszych polskich superfoods. Zawarte w nim kwasy omega-3 i omega-6 wspomagają prawidłową pracę mózgu, przemianę materii, obniżają poziom „złego” cholesterolu, wspierają organizm w walce z miażdżycą, alergiami, a nawet chorobami nowotworowymi.
Minerały, takie jak wapń, magnez, żelazo, fosfor, miedź, cynk i selen, a także witaminy A, C, D, E i z grupy B wzmacniają pracę naszego układu odpornościowego, uszczelniają naczynia krwionośne, dbają o kondycję skóry.
Ale – co najważniejsze dla naszej śluzówki – siemię zawiera śluzy roślinne – składające się z białek i wielocukrów. Zalane gorącą wodą siemię pęcznieje i zmienia się w naturalny, pełen witamin i substancji odżywczych „kisiel”. Kilka łyżeczek tej mikstury zadziała na nasze gardło jak plaster – zabezpieczy przed uszkodzeniami, pokryje śluzówkę cieniutkim, leczniczym filmem.
Warto więc w sezonie jesienno-zimowym zjadać codziennie filiżankę kisielu z siemienia lnianego – wzmocni nasze błony śluzowe i ochroni je przed wysychaniem.
7 naturalnych sposobów na wirusy
3. Czystek – wymiata wolne rodniki i niszczy wirusy
Naukowcy odkryli w czystku (Cistus incanus) ogromne ilości związków polifenolowych, flawonoidów i terpenów. Wszystkie te substancje mają silne właściwości antyoksydacyjne, czyli pomagają nam pozbyć się z organizmu wolnych rodników. Wolne rodniki to niezwykle aktywne cząsteczki, które uszkadzają błony komórkowe i DNA komórek, doprowadzając m.in. do powstawania nowotworów. Im bardziej zanieczyszczone środowisko, w którym żyjemy (smog, pożywienie i woda zatrute opryskami), tym wolnych rodników powstaje w organizmie więcej.
Możemy się przed nimi bronić, jedząc warzywa i owoce (zwłaszcza o kolorze zielonym, granatowym, czarnym) – bogate źródła antyoksydantów – i pijąc napary z czystka. Potwierdzają to badania naukowe, dlatego European Food Safety Authority (EFSA) zaleca stosowanie tego ziela jako bogatego, naturalnego źródła substancji przeciwutleniających. Czystek oczyszcza więc organizm z toksyn i wzmacnia układ immunologiczny.
Drugą niezwykle ważną właściwością czystka, zwłaszcza jednego z gatunków tej rośliny – czystka kreteńskiego (Cistus creticus), jest jego działanie antywirusowe. Badania węgierskich i szwajcarskich naukowców potwierdziły, że polifenole zawarte w czystku wiążą się z białkami wirusów i uniemożliwiają im dotarcie do komórek naszego organizmu. W próbach klinicznych potwierdzono, że substancje te blokują namnażanie wirusów i niszczą zarazki wywołujące przeziębienie, grypę A i B oraz koronawirusy powodujące COVID-19 (także najnowsze typy tych wirusów). Ekstrakt z czystka pomoże nam więc wzmocnić działanie naszych własnych przeciwciał znajdujących się w śluzie chroniącym śluzówkę oraz w ślinie.
Najprościej możemy to zrobić, stosując spray do jamy ustnej i nosa z czystkiem – pokryje on najbardziej narażone na przeniknięcie zarazków miejsca ochronną warstwą. Takim preparatem jest np. Virostop, w którym dodatkowo wzmocniono przeciwwirusowe i antyoksydacyjne działanie ekstraktu z czystka kreteńskiego, dodając:
- wyciągi z szałwii (działanie dezynfekujące i antybakteryjne)
- jeżówki purpurowej (wzmacnia odporność, niszczy wirusy)
- bioflawonoidy pozyskane z owoców cytrusowych
- acerolę (jedno z najbogatszych, naturalnych źródeł witaminy C)
Warto więc użyć takiego sprayu przed wyjściem z domu, przed spotkaniem w większym gronie czy przed podróżą w środkach komunikacji miejskiej itd. Aplikację można powtarzać kilka razy w ciągu dnia.
Zioła przeciwwirusowe – poznaj 5 roślin, dzięki którym szybciej zwalczysz infekcję
4. Porost islandzki – naturalny balsam na błonę śluzową gardła
Porost islandzki, czyli porosty bytujące na Islandii to organizmy stanowiące połączenie glonów i grzybów. W połowie składają się z rozpuszczalnych w wodzie polisacharydów. Zawierają też śluzy i sole mineralne – bor, krzem, miedź, jod oraz witaminy – B1 i B12. Polisacharydy niszczą bakterie, wirusy, działają immunostymulująco. Ale co najważniejsze, ekstrakty z porostu islandzkiego powlekają gardło cienką, żelową warstwą. Nawilżają je, łagodzą podrażnienia, zmniejszają stan zapalny błon śluzowych układu oddechowego.
Profilaktycznie lub przy bólu gardła czy kaszlu warto więc wspomóc śluzówkę jamy ustnej, ssąc żelowe tabletki z porostem (np. Fiorda, Isla) lub popijając syrop.
Z suszonego porostu islandzkiego można również przyrządzać napar. 2 łyżeczki suszu zalej wrzącą wodą. Zaparzaj pod przykryciem przez około pół godziny. Przecedź i pij kilka razu dziennie po łyżeczce.
5. Olej z czarnuszki – naturalny lek przeciwzapalny
Niestety wirusy i inne zarazki atakują nas codziennie. Jeśli uda im się przedostać przez barierę śluzu i zaatakują błonę śluzową, ta zaczyna się bronić, tworząc stan zapalny. Odczuwamy to jako pieczenie, łaskotanie czy ból gardła, nosa i zatok. Śluzówka staje się obrzęknięta i zaczerwieniona, zaczyna produkować ogromne ilości śluzu. A wtedy przyda nam się… olej z czarnuszki!
W nasionach czarnuszki (Nigella sativa) odkryto niesamowitą substancję leczniczą – tymochinon. Działa przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo, przeciwgrzybiczo oraz blokuje wydzielanie histamin, czyli substancji wywołujących reakcję alergiczną. Zawiera także wiele innych cennych dla organizmu substancji: m.in. flawonoidy, sporo witamin i potrzebnych pierwiastków – cynk, selen, żelazo, wapń, potas i magnez. Nic więc dziwnego, że o czarnuszce mówi się, że wyleczy wszystko, z wyjątkiem… śmierci.
Co jednak najbardziej interesujące w kontekście ochrony błon śluzowych – badania prowadzone z udziałem alergików dowiodły, że przyjmowanie czarnuszki łagodzi objawy kataru siennego i astmy. Uczestnikom testu podawano: lek obkurczający podrażnioną przez alergeny śluzówkę (pierwszej grupie), 250 mg czarnuszki dziennie (drugiej). Wszyscy uczestnicy byli zadowoleni z efektu – objawy kataru siennego i astmy złagodniały. Ale ci, którzy byli suplementowani czarnuszką, nie mieli żadnych objawów ubocznych (takich jak senność powodowana przez leki antyalergiczne).
Wygląda więc na to, że włączenie czarnuszki do codziennego menu nie tylko wzmocni ogólnie organizm. Jeśli pod wpływem kontaktu z chorobotwórczymi mikroorganizmami w błonach śluzowych zacznie rozwijać się stan zapalny, zadziała jak lek przeciwzapalny i przeciwwirusowy.
Jako profilaktykę warto stosować 2 razy dziennie po 1 łyżeczce zimnotłoczonego oleju z czarnuszki podczas posiłku (możesz polewać nim sałatki, dodawać do zup itd.). Można też kupić kapsułki z olejem z czarnuszki lub posypywać jej ziarenkami potrawy.
10 produktów wzmacniających odporność i zwalczających wirusy
Sprawdź, czy twój nos działa sprawnie
Możesz w prosty sposób przekonać się, czy twój aparat śluzowo-rzęskowy w nosie działa prawidłowo. Rozpuść łyżeczkę cukru w łyżeczce wody i nałóż palcem roztwór na wewnętrznych obrzeżach dziurek nosa. Po kilkunastu minutach rzęski, które przesuwają śluz wraz z roztworem cukru, powinny doprowadzić go w okolice gardła. Jeśli więc poczujesz w gardle słodki smak, to znaczy, że twój nos działa sprawnie. Jeżeli nie, warto się zastanowić, co mu w tej pracy przeszkadza (warto wybrać się na konsultację do laryngologa).
Aktualne informacje o COVID-19 znajdziesz tutaj:
- https://www.gov.pl/web/koronawirus
- https://pacjent.gov.pl/
- https://www.gov.pl/web/zdrowie
- https://twitter.com/MZ_GOV_PL
- https://github.com/CSSEGISandData/COVID-19
- https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019
- https://www.ecdc.europa.eu/en/covid-19
- https://www.fda.gov/emergency-preparedness-and-response/counterterrorism-and-emerging-threats/coronavirus-disease-2019-covid-19
- https://www.pap.pl/szczepionka-covid-19
- https://pl.wikipedia.org/wiki/COVID-19
