Wpływ słońca na organizm człowieka zależy od położenia geograficznego, zanieczyszczenia środowiska, pory dnia i roku, ale także od rodzaju (fototypu) naszej skóry, czasu spędzanego w pełnym słońcu, stosowania kremów ochronnych, a nawet od… diety.
Na naszą psychikę i zdrowie ma wpływ także tonacja światła słonecznego. Czerwona, ciepła barwa słońca o wschodzie czy zachodzie napełnia nas ciepłem, czułością, poczuciem bezpieczeństwa. Jasne, niebieskawe światło w letni dzień wyzwala energię i chęć do działania. A w pochmurne dni możemy odczuwać znużenie i niechęć do jakiejkolwiek aktywności.
Spis treści
12 zalet opalania
W blasku słońca zachodzi wiele korzystnych dla naszego organizmu zmian. Aby tak było, musimy spełnić jeden warunek – rozsądnie korzystać z kąpieli słonecznych. Słońce to prawdziwe dobrodziejstwo dla naszego organizmu. Najwięcej korzyści będziemy czerpać ze słońca w środku dnia, ale pod warunkiem, że wrażliwe części ciała osłonimy kremem z wysokim filtrem. Warto zatem poznać korzyści ze słońca, aby rozsądnie wykorzystywać je dla dobrego samopoczucia i zdrowia. Co zyskujemy, przebywając na słońcu?
1. Sprawny układ hormonalny
Słońce działa na wszystkie hormony obecne w naszym organizmie. Ale zacznijmy od bardzo ważnego hormonu, jakim jest witamina D3. Tu warto dodać, że różnica między witaminami a hormonami polega na tym, że te pierwsze musimy dostarczyć z pożywieniem (lub w suplementach). Hormony powstają w naszych organizmach.
Słońce, ogrzewając naszą skórę, z cholesterolu, który się w niej znajduje, tworzy witaminę D3. Oczywiście witaminę D3 można także dostarczać z zewnątrz, co jest konieczne w okresach małego nasłonecznienia. Powstająca w skórze witamina D3 zwiększa naszą odporność oraz ma działanie przeciwnowotworowe.
Jak przygotować skórę do opalania?
2. Niższy poziom melatoniny
Słońce hamuje produkcję melatoniny. Melatonina wytwarzana jest w szyszynce i często nazywana jest trzecim okiem. Dlaczego? Otóż promienie słoneczne, które wpadają do naszego oka, są impulsem do przekazania do mózgu (do szyszynki) informacji.
Im mniej słońca, tym więcej melatoniny, co przekłada się na senność i niekiedy na obniżenie nastroju. Gdy słońca jest pod dostatkiem, szyszynka otrzymuje sygnał do zahamowania produkcji melatoniny. To przekłada się na chęć do działania, większą energię i czerpanie przyjemności ze spotkań z ludźmi.
3. Więcej hormonów szczęścia
Kąpiele słoneczne ograniczają wytwarzanie hormonów stresu, a podnoszą wydzielanie endorfin, które uznawane są za hormony szczęścia. Doskonale to widać na przykładzie mieszkańców Afryki czy Azji, którzy nawet w trudnych warunkach zachowują pogodę ducha. Z kolei Szwedzi czy Norwedzy, którzy przez wiele miesięcy nie widzą słońca, często popadają w depresję i różne uzależnienia, które mają „poprawić” im nastrój.
Słońce sprzyja także wytwarzaniu hormonów szczęścia, miłości i zadowolenia, czyli fenyloetyloaminy, oksytocyny i serotoniny. Dzięki tym hormonom mamy lepszy nastrój i jesteśmy zadowoleni z życia. Poza tym wyższy poziom hormonów szczęścia sprzyja spadkowi poziomu kortyzolu, czyli hormonu stresu.
Promieniowanie słoneczne ma dobroczynny wpływ na ośrodkowy układ nerwowy. Odpręża, uspokaja psychiczne, łagodzi nastroje. Dzieje się tak, ponieważ pod wpływem słońca w organizmie człowieka podnosi się poziom endorfin produkowanych w mózgu. To one korzystnie wpływają na nasze samopoczucie. Dzięki nim łatwiej się koncentrujemy, jesteśmy sprawniejsi i bardziej wydajni.
W słoneczny dzień czujemy się zadowoleni, szczęśliwi i bezpieczni. Troski i problemy schodzą na dalszy plan. Łatwiej też znajdujemy racjonalne wyjścia z trudnych sytuacji. Człowiek, który ma dobry nastrój, lepiej znosi wszelkie stresy i mniej choruje. Kąpiele słoneczne są także zalecane osobom zmagającym się z depresją czy ze znacznie obniżonym nastrojem.
4. Wyższą aktywność mężczyzn
Zarówno kobiety, jak i mężczyźni potrzebują słońca, ponieważ pod jego wpływem organizm wytwarza więcej testosteronu i estrogenów. Ale u kobiet cykle miesięczne są uzależnione od księżyca, co przekłada się na zmiany w poziomie estrogenów.
Wytwarzanie testosteronu jest natomiast uzależnione od pór roku. Oznacza to, że w okresie letnim mężczyźni są bardziej aktywni niż jesienią czy zimą. Wyższa produkcja testosteronu przekłada się na większą aktywność jąder i idąc dalej, na wyższą jakość plemników.
Jak dbać o oczy latem?
5. Piękne włosy i paznokcie
Od dawna wiadomo, że w okresie dużego nasłonecznienia kondycja naszych włosów i paznokci bardzo się podnosi. Paznokcie i włosy szybciej rosną w słońcu. Poprawia się także ich wygląd, jakby były poddane nadzwyczajnym zabiegom pielęgnacyjnym.
6. Mocne kości
Jednym z korzystnych efektów działania promieniowania UVB na naszą skórę, udowodnionym medycznie, jest synteza witaminy D3. Odgrywa ona ogromną rolę w metabolizmie wapnia, zwiększa jego wchłanianie w jelitach i co za tym idzie, stymuluje tworzenie i mineralizację tkanki kostnej.
Poza tym bierze udział w wielu procesach wzrostu komórek w narządach i tkankach, jak również chroni przed niekontrolowanymi podziałami komórkowymi, a więc przeciwdziała nowotworom jelita grubego i piersi. Słońce chroni dzieci przed krzywicą, a dorosłych przed rozwojem osteoporozy.
7. Zdrowszą tarczycę
Choć nie występuje bezpośredni związek między zdrowiem tarczycy a działaniem słońca, to wiadomo, że słońce korzystnie wpływa na hormony płciowe. A te mają wpływ na hormony tarczycowe. Tak więc zwiększona produkcja hormonów płciowych pozytywnie wpływa na hormony tarczycowe, a więc na pracę narządu.
Filtry przeciwsłoneczne mogą zaburzać gospodarkę hormonalną – jak wybrać te bezpieczne?
8. Niższe ciśnienie krwi
Słońce to ciepło. Ciepło rozszerza nasze naczynia krwionośne, dzięki czemu krew swobodniej przepływa przez naczynia. Naukowcy z Uniwersytetu w Edynburgu dowiedli, że gdy światło słoneczne dotyka ludzkiej skóry, organizm zaczyna uwalniać do krwi tlenek azotu, który pomaga obniżyć ciśnienie tętnicze.
Obniżenie ciśnienia tętniczego pozwala uniknąć incydentów sercowo-naczyniowych, które mogą mieć fatalne skutki dla naszego zdrowia i życia. Ale warto też wiedzieć, że osoby leczące się na nadciśnienie, które planują podróż w gorące rejony świata, powinny uzgodnić z lekarzem „nową” dawkę leków. Chodzi o to, aby nie doprowadzić do nadmiernego obniżenia ciśnienia tętniczego.
9. Większą aktywność fizyczną
Słoneczne dni sprzyjają aktywności fizycznej i zajęciom sportowym na świeżym powietrzu. To dzięki wyższemu poziomowi hormonów szczęścia. Mniejsza aktywność ośrodka sytości sprzyja utracie zbędnych kilogramów, a to przekłada się na zgrabniejszą sylwetkę i kolejny powód do zadowolenia. Poza tym większość osób latem sięga po pokarmy lżejsze, przygotowane na bazie świeżych warzyw.
10. Zdrowszą skórę
Od dawna wiadomo, że słońce jest pomocne w leczeniu niektórych schorzeń skórnych. Zalety słońca są wykorzystywane przy leczeniu trądziku młodzieńczego i łuszczycy. Światło słoneczne poprawia ukrwienie skóry. Dzięki temu skóra ma atrakcyjniejszy wygląd. Pod wpływem słońca staje się też bardziej elastyczna. Tu jednak uwaga – nadmiar kąpieli słonecznych będzie powodował przesuszenie skóry i jej szybsze starzenie się.
Jak się bezpiecznie opalać przy problemach z cerą?
11. Lepszą przemianę materii
Promienie słoneczne przyspieszają przemianę materii. Spalanie energii pod wpływem słońca jest efektywniejsze. Lepsza przemiana materii to również sprawniejsze oczyszczanie organizmu z toksyn. Słońce sprawia, że latem pozbywamy się ich 10–20 razy szybciej niż zimą czy jesienią. Dzięki temu organizm łatwiej spala kalorie, traci zbędne kilogramy, a my zyskujemy ładną sylwetkę.
To zasługa nie tylko hormonów szczęścia, ale także obniżenia się poziomu kortyzolu, który jest nazywany hormonem tycia, ponieważ spowalnia metabolizm. Nie bez znaczenia jest również większa aktywność fizyczna.
12. Złagodzenie dolegliwości stawowych
Osoby, które mają zmiany degeneracyjne w stawach, powinny korzystać z kąpieli słonecznych. Ciepło promieni słonecznych rozszerza wszystkie tkanki, a więc także tkanki, z których są zbudowane stawy. Pod wpływem ciepła stawy się rozluźniają, ponieważ rozluźnione są także mięśnie, dzięki czemu łatwiej jest poruszać stawami. Rozluźnione mięśnie ułatwiają także wszelką aktywność fizyczną, w tym bieganie.
Jak widać z przytoczonych przykładów, wpływ słońca na samopoczucie trudno przecenić. Zalety słońca możemy wykorzystywać nie tylko dla zdrowia fizycznego, ale także dla psychicznego.
Zobacz także: Czy opalanie jest zdrowe
Źródła:
- Bosacka, K., Noszczyk, M. (2004). Cena urody. Warszawa: Wydawnictwo Prószyński i S-Ka.
- Waniorek, L., Waniorek, A. (2004). Słońce a zdrowie. Warszawa: Wydawnictwo Amber.
- Medycyna Praktyczna dla Pacjentów (2017). Urlop w blasku słońca – z umiarem! Pobrano z: https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/wywiady/167445,urlop-w-blasku-slonca-z-umiarem
- PZH – Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego (2020). Światło słoneczne i witamina D. Pobrano z: https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/swiatlo-sloneczne-i-witamina-d
- Kempisty-Jeznach, E. (2021). Chorzy ze stresu. Problemy psychosomatyczne. Warszawa: Wydawnictwo Prószyński i S-Ka.
Plamy na skórze – jak uniknąć przebarwień słonecznych?
