Spis treści
Zgaga – z czym się wiąże?
Najczęściej zgaga opisywana jest jako nieprzyjemne pieczenie w żołądku lub przełyku. Niektórzy odczuwają je w śródpiersiu, co może sugerować zawał. Czasem wiąże się także z odbijaniem, uczuciem kwaśnego smaku w ustach i nieświeżym oddechem. Następstwem zgagi bywa:
- uporczywy kaszel
- częste infekcje gardła
- zapalenie krtani
- zapalenie uszu
- chrypka
- ubytki w szkliwie zębów
Zgaga a refluks
Przyczyną zgagi jest refluks, czyli cofanie się kwaśnej treści pokarmowej z żołądka w górę przewodu pokarmowego aż do przełyku. Refluksowi powinien zapobiegać mięsień zwany dolnym zwieraczem przełyku. Gdy nie jest on dostatecznie dobrze napięty, nie spełnia odpowiednio swojej funkcji.
Najczęściej stoi za tym zbyt obfita dieta bogata w tłuste potrawy.
Pokarmy rozluźniające zwieracz przełyku i sprzyjające wystąpieniu zgagi to m.in.:
Prawdopodobnie winowajcami są także dodatki do żywności powszechne stosowane w przemyśle spożywczym (ulepszacze, sztuczne barwniki, substancje wzmacniające smak i zapach).
Ból brzucha w ciąży – jakie mogą być przyczyny?
Zgaga w ciąży – przyczyny
Zgaga to bardzo popularna dolegliwość. Blisko 40 proc. dorosłych odczuwa związany z nią dyskomfort przynajmniej raz w miesiącu, 20 proc. – raz w tygodniu, a co dziesiąty codziennie. Zgaga w ciąży dotyka prawie wszystkie kobiety, szczególnie w trzecim trymestrze. Te, które miały z nią problem przed ciążą, często odczuwają nasilenie dolegliwości.
– Przyczyną refluksu żołądkowo-przełykowego w ciąży są podwyższone stężenia hormonów: estrogenów i progesteronu, które rozluźniają dolny zwieracz przełyku – wyjaśnia dr Weronika Walęcik-Kot, internistka pracująca na oddziale gastrologii oraz dietetyk kliniczny.
Sprzyja mu także ucisk powiększającego się płodu na przeponę, co powoduje wzrost ciśnienia w jamie brzusznej i zarzucanie treści pokarmowej z żołądka do przełyku.
Zgaga w ciąży bywa bardzo nieprzyjemna, ale chodzi nie tylko o dyskomfort, ale także o zagrożenie dla zdrowia.
– Cofająca się do przełyku treść pokarmowa zawiera kwas solny wydzielany w żołądku, pepsynę, ma więc kwaśny, drażniący odczyn – wyjaśnia dr Walęcik-Kot. Delikatna błona śluzowa przełyku nie jest na to przygotowana. Dlatego następstwem zgagi bywa często jej podrażnienie. Gdy ataki zgagi są częste, długotrwałe, może wystąpić zapalenie przełyku, a nawet powstawanie owrzodzeń, które mogą w przyszłości przeobrazić się w zmiany nowotworowe.
Zgaga w ciąży raczej nie ma tak poważnych następstw z uwagi na krótki czas trwania. Szczególnie u kobiet, które nie miewały jej przed ciążą, ataki ustąpią samoistnie po rozwiązaniu, kiedy sytuacja hormonalna ustabilizuje się, a ciśnienie w jamie brzusznej wróci do normy.
– Jednak gdy dolegliwości są ostre, pojawiają się często, powodują ból przy przełykaniu czy nocne wymioty, trzeba koniecznie zwrócić się po pomoc do lekarza – mówi dr Walęcik-Kot. Choć reklamy podpowiadają nam specyfiki na zgagę dostępne bez recepty, lepiej poradzić się specjalisty, ponieważ nie wszystkie mogą być bezpiecznie stosowane w czasie ciąży.
Cukrzyca ciążowa – jak ją leczyć?
Zgaga w ciąży – jak sobie z nią radzić?
Pierwsza linia obrony przed zgagą w ciąży to zmiana nawyków żywieniowych. – Chodzi przede wszystkim o regularne spożywanie niewielkich posiłków – wyjaśnia internistka. Zarówno przejadanie się, jak i głód mogą prowokować atak. Nadmiar jedzenia zwiększa ciśnienie w jamie brzusznej, a głód powoduje wydzielanie kwasów żołądkowych na samą myśl o jedzeniu.
Niekorzystnie działają też ciężkie, smażone potrawy, które lepiej zastąpić posiłkami:
- gotowanymi
- pieczonymi
- duszonymi
- przyrządzanymi na parze
Aby nie prowokować zgagi w ciąży, trzeba unikać pokarmów, które rozluźniają zwieracz przełyku, czyli czekolady, sera żółtego, cytrusów, soków owocowych, tłustych mięs, podrobów, pasztetów i kawy.
Po posiłku zamiast leżenia wskazana jest umiarkowana aktywność fizyczna w ciąży, np. spacer, która sprzyja szybszemu opróżnianiu żołądka.
Dlatego ostatni posiłek w ciągu dnia należy zjadać min. 3–4 godziny przed snem, a wezgłowie łóżka unieść o 20–30 cm (to utrudnia przesuwanie treści pokarmowych w stronę przełyku).
6 przepisów Kasi Błażejewskiej-Stuhr dla kobiet w ciąży
Sposoby na zgagę w ciąży
1. Domowe sposoby na zgagę w ciąży
W przypadku, gdy zgaga w ciąży jednak się pojawi, jej przykre objawy można spróbować złagodzić poprzez:
- zjedzenie kilku migdałów
- wypicie szklanki mleka
- żucie plasterka świeżego imbiru
2. Tabletki z wyciągiem z imbiru
Można też stosować tabletki zawierające wyciąg z imbiru. W aptekach są specjalne tabletki z wyciągiem z imbiru przeznaczone dla kobiet w ciąży.
3. Preparaty z grupy alginianów
A jeśli domowe sposoby na zgagę w ciąży zawodzą? – Wówczas można sięgnąć po bezpieczne w czasie ciąży preparaty z grupy alginianów dostępne bez recepty – mówi dr Walęcik-Kot. To środki na bazie alg, które po wymieszaniu z kwasem solnym w żołądku tworzą na jego powierzchni warstwę ochronną. Dzięki niej delikatna błona śluzowa przełyku nie ma kontaktu z drażniącymi kwasami / czynnikiem drażniącym i z dużym prawdopodobieństwem zgaga w ciąży nie wystąpi.
4. Preparaty na bazie wodorotlenku magnezu i wodorotlenku wapnia
Gdy nie pomagają alginiany, nadzieja w dostępnych również bez recepty środkach na bazie wodorotlenku magnezu i wodorotlenku wapnia (np. Rennie, Manti). Ich działanie polega na zobojętnianiu kwasów. Ale uwaga, nie wolno ich nadużywać, ponieważ upośledzają wchłanianie innych leków i witamin. Po ich zażyciu trzeba zachować co najmniej dwugodzinną przerwę, zanim sięgniemy po inne leki.
5. Inhibitory pompy protonowej na zgagę
Jeśli zgaga w ciąży jest nieustępliwa, ciężarne mogą doraźnie stosować:
- niektóre leki z grupy blokerów receptora H2 (np. Ranigast, Hemogast)
- pantoprazol
- esomeprazol
Czyli dopuszczone do stosowania w ciąży leki z grupy tzw. inhibitorów pompy protonowej – tłumaczy dr Walęcik-Kot. Jedne i drugie hamują wydzielanie kwasu solnego w żołądku. Niestety, to utrudnia trawienie i gorzej wchłaniają się:
Może też mieć negatywny wpływ na skład flory jelitowej.
Dlatego środków hamujących wydzielanie kwasu solnego na zgagę w ciąży nie powinno się stosować w sposób ciągły przez kilka tygodni, tak jak zaleca się to pozostałym pacjentom.
Zobacz także: Czarny bez w ciąży – właściwości, bezpieczeństwo, dawkowanie
Niesmak w ustach – co może oznaczać?
Zgaga w ciąży – co robić, gdy nie mija po połogu?
Gdy pomimo stosowania zdrowej, lekkostrawnej diety z ograniczoną zawartością tłuszczów zgaga, występująca w ciąży, nie mija po połogu, trzeba odwiedzić gastrologa. Specjalista zaleci prawdopodobnie kilkutygodniową kurację którymś z inhibitorów pompy protonowej.
Jeśli nie przyniesie ona poprawy, skieruje na gastroskopię, czyli endoskopowe badanie górnego odcinka przewodu pokarmowego. Polega na wprowadzeniu przez usta aż do żołądka cienkiego, giętkiego przewodu, na końcu którego znajduje się maleńka kamera. Gastroskopia pozwala na:
- dokładne obejrzenie błony śluzowej przełyku
- sprawdzenie, czy nie ma na niej niepokojących zmian
- w razie potrzeby – pobranie wycinków
Jeśli gastroskopia pokaże, że śluzówka przełyku jest uszkodzona, konieczne jest leczenie umożliwiające jej regenerację.
Oprócz tego u osób otyłych wskazana jest normalizacja wagi. Często objawy choroby refluksowej ustępują, gdy pacjent schudnie.
Warto też rzucić palenie – u palących zgaga występuje częściej, a jej objawy są bardziej nasilone. Palenie, podobnie jak alkohol, zmniejsza napięcie dolnego zwieracza przełyku i zaburza jego kurczliwość.
Warto też zadbać o właściwą dawkę codziennego relaksu, bo naukowcy zauważyli, że refluks żołądkowo-przełykowy często idzie w parze ze stresującym trybem życia. Nerwowość, pośpiech, perfekcjonizm i niskie poczucie własnej wartości oraz tłumienie emocji to jego sprzymierzeńcy.
Dlatego w zmaganiach ze zgagą, oprócz diety, zmiany stylu życia oraz farmakoterapii, przyda się także trening radzenia sobie ze stresem oraz relaksacja, a niekiedy nawet psychoterapia.
Zakwaszenie organizmu – co warto o nim wiedzieć?
