Spis treści
Co się kryje pod nazwą reumatyzm?
Powszechnie stosowana i znana od dawna nazwa reumatyzm nie definiuje konkretnej choroby. Kryć się pod nią może wiele różnych jednostek chorobowych, które cechują się podobnymi symptomami. Określeniem „bóle reumatyczne” opisuje się bowiem szereg dolegliwości, które charakteryzują się zmianami w tkance łącznej.
Mogą one pojawiać się w przebiegu takich schorzeń jak:
- reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)
- zwyrodnienia stawów
- zesztywniające zapalenie stawów
- bóle szyi
- ból kręgosłupa
- bóle stawów
- zespół zamrożonego barku
- łokieć tenisisty
Reumatyzm – objawy, na które warto zwrócić uwagę
Głównym symptomem jest zawsze ból w stawach. Jest to ból różnego rodzaju, nasilenia i częstotliwości, w zależności od tego z jakim schorzeniem i z jaką fazą choroby mamy do czynienia.
Stawy mogą być:
- bolące
- obrzęknięte
- zaczerwienione
- cieplejsze w dotyku
- z czasem dochodzi do ich deformacji
Najczęściej zajętymi stawami są te w obrębie kończyn:
- nadgarstki
- palce dłoni
- kolana
- kręgosłup
Bóle reumatyczne cechują się przede wszystkim znaczną sztywnością stawowo–mięśniową, nasilającą się szczególnie po dłuższym spoczynku, np. po nocy.
W związku z tym, że ból stawów jest obecny zarówno w dzień, jak i w nocy, chora osoba z czasem odczuwa również dosyć znaczne osłabienie i zmęczenie ogólne. Jest ciągle niewyspana i obolała, co prowadzi do postępującego rozdrażnienia i zniechęcenia, a nawet może skutkować załamaniem nerwowym lub depresją.
Chorzy zdają sobie sprawę z systematycznego postępu swojej choroby i nieciekawych rokowań na przyszłość. Schorzenie bowiem prowadzi do trwałych zmian w stawach, które na dzień dzisiejszy uznawane są za nieodwracalne i nieuleczalne.
Niestety, choroby reumatyczne mogą z czasem upośledzać w znacznym stopniu mobilność pacjenta i utrudniać lub uniemożliwiać mu pewne ruchy. Ponadto znacząco wpływają na pogorszenie ogólnej kondycji i jakości życia. Często chory podczas zaostrzenia objawów bólowych nie jest w stanie normalnie funkcjonować. Życie w nieustannym bólu przeszkadza w aktywności fizycznej, pracy zawodowej i w zwykłych, prostych czynnościach.
Jakie choroby mają podłoże reumatyczne?
Najpowszechniej występujące dolegliwości reumatyczne, to:
1. Choroba zwyrodnieniowa stawów
Charakteryzuje się ona nasilonym bólem podczas ruchu zaatakowanego stawu, szczególnie jeśli wcześniej chory pozostawał w spoczynku przez dłuższy czas. Dlatego najbardziej boli np. rano, po śnie i długim bezruchu. W miarę rozruszania się ból i sztywność łagodnieją lub ustępują, jednak nawracają po zmęczeniu i przeciążeniu chorego stawu.
Schorzenie dotyka najczęściej jeden staw np. stopy lub ręki, może także objąć kręgosłup. Objawami towarzyszącymi bywają zawroty głowy i/lub drętwienie rąk.
2. Reumatoidalne zapalenie stawów RZS
Reumatoidalne zapalenie stawów objawia się głównie bólem stawów rąk i/lub stóp, które z reguły zaatakowane są symetrycznie. Chory uskarża się także na dotkliwe bóle i zmęczenie mięśniowe. Po śnie najbardziej dokucza poranna sztywność ogólna, ból szyi, karku, barków.
3. Reumatyzm tkanek miękkich
Reumatyzm tkanek miękkich jest wynikiem długotrwałego, wieloletniego przeciążania pewnych grup mięśni, które systematycznie narażane były na ciągłe urazy i wielokrotne powtarzanie tych samych ruchów. Może być skutkiem ciężkiej pracy fizycznej lub uprawiania sportu wyczynowego.
W efekcie dochodzi do nadmiernego nadwerężenia i nieodwracalnego uszkodzenia tkanek.
Dominujące objawy reumatyzmu tkanek miękkich:
- bóle stawów łokciowych (np. łokieć tenisisty)
- bóle barków (zespół zamrożonego barku)
- uogólnione zmęczenie
- sztywność
- upośledzenie ruchomości
Ziemia okrzemkowa – czy pomaga na reumatyzm i czy warto ją stosować?
Kto może zachorować na reumatyzm?
Zazwyczaj dolegliwości reumatyczne przypisywane są osobom w podeszłym wieku. Myśląc „reumatyzm”, wyobrażamy sobie pomarszczonego staruszka z powykręcanymi palcami dłoni. Tymczasem schorzenie to może przytrafić się także osobom młodszym, w sile wieku. Przyczyn chorób o podłożu reumatycznym doszukuje się bowiem głównie w predyspozycjach genetycznych.
To geny odpowiedzialne są za rozwinięcie się chorób, związanych z degeneracją tkanki łącznej. Jeśli więc wiemy, że nasi dziadkowie cierpieli na tego typu problemy, możemy się spodziewać, że i my mamy podobne skłonności.
Niekiedy przyczyną chorób reumatycznych mogą być zaburzenia immunologiczne. Wówczas aktywność naszego układu immunologicznego kieruje się przeciwko własnym komórkom i tkankom i wytwarza szereg przeciwciał, które niszczą tkankę łączną organizmu.
Zarówno geny, jak i nadmierna mobilizacja systemu immunologicznego mogą się uaktywnić w każdym wieku, jeśli pojawi się czynnik, który przyspieszy rozwój choroby. A takich w dzisiejszych czasach nie brakuje. Może to być:
- wszechobecny stres
- ogólnie niezdrowy styl życia
- siedzący tryb pracy
- nieprawidłowa dieta
- choroby współistniejące i inne
Dlatego tak ważne jest, aby świadomie skupić się na profilaktyce, żeby powstrzymać lub jak najbardziej opóźnić rozwój dolegliwości.
Przyczyny reumatyzmu
- geny
- zaburzenia immunologiczne
- stres
- niezdrowy styl życia
- siedzący tryb życia
- zła dieta
- choroby współistniejące
Choroby i bóle reumatyczne – jak im zapobiec?
Istnieje szereg prostych zaleceń, które mogą nas ustrzec przed reumatyzmem, a jednocześnie zapewnić profilaktykę wielu innych dolegliwości. Wskazane jest, aby:
- Od wczesnego dzieciństwa dbać o prawidłową postawę i w razie potrzeby korygować wady postawy u dzieci.
- Warto uprawiać regularną i systematyczną aktywność fizyczną, z naciskiem aby nie był to sport wyczynowy, zbytnio przeciążający mięśnie, kości i stawy (sprawdź: zalety sportu rekreacyjnego i zagrożenia sportu wyczynowego). Nadmierne obciążenie i przepracowanie fizyczne może być jednym z czynników, które przyczyniają się do rozwoju schorzeń reumatycznych. Natomiast umiarkowany wysiłek fizyczny pozwala lepiej dotlenić cały organizm, poprawić odporność i wzmocnić wszystkie elementy tkanki łącznej.
- W diecie powinny być obecne dobrej jakości białko, kolagen, wapń, witaminy E, D, fosfor oraz kwasy omega-3. Codzienne posiłki powinny być urozmaicone dużą ilością warzyw i owoców, a zawierać ograniczoną ilość produktów bogatych w tłuszcze zwierzęce.
- Nie dopuścić do wystąpienia nadwagi czy otyłości. Nadmierna masa ciała jest jednym z zasadniczych czynników, które najbardziej obciążają i deformują stawy i kości, a co za tym idzie, sprzyjają rozwojowi i nasileniu dolegliwości bólowych.
- Utrzymywać ciało w cieple i nie dopuszczać do nadmiernej ekspozycji na niekorzystne warunki pogodowe. Przypuszcza się bowiem, że za nasilenie się dolegliwości reumatycznych może być odpowiedzialna także pogoda. Osoby chore są szczególnie wrażliwe na zmianę aury na chłodną, wietrzną i deszczową, co najczęściej zaostrza symptomy reumatyczne, zwiększa natężenie bólu i pogarsza ogólny stan pacjenta.
Jak leczyć reumatyzm?
Reumatyzm uznaje się za chorobę nieuleczalną, lecz jeśli w porę zostanie on dostrzeżony, można w istotny sposób, za pomocą naturalnych metod złagodzić objawy oraz zapobiec dalszemu rozwojowi schorzenia. Do najbardziej efektywnych metod terapeutycznych należą tu:
1. Zabiegi borowinowe
Zabiegi borowinowe na reumatyzm są powszechnie stosowane w uzdrowiskach. Przynoszą ulgę w bólach reumatycznych.
2. Masaże
Masaże zmniejszają sztywność i napięcie mięśni, rozluźniają, łagodzą dolegliwości bólowe, poprawiają krążenie i ukrwienie mięśni i stawów. Najczęściej zalecany jest masaż klasyczny, ale skuteczne są również masaże wodne (bicze wodne).
3. Gimnastyka lecznicza
Pomimo, że ruch często sprawia ból, w chorobach reumatycznych jest nieodzownym elementem terapii. Gimnastyka lecznicza poprawia sprawność ogólną oraz miejscowo wpływa korzystnie na ruchomość i elastyczność chorego stawu.
4. Akupunktura
Zabiegi akupunktury przynoszą pacjentom sporą ulgę, gdyż potrafią znacznie złagodzić dolegliwości bólowe oraz przywrócić sprawność chorym stawom. Najlepiej skorzystać z nich od samego początku pojawienia się symptomów, gdyż wówczas istnieje największa szansa na spowolnienie lub zatrzymanie rozwoju choroby.
Leczenie bólu w medycynie chińskiej
5. Krioterapia
Krioterapia, czyli leczenie za pomocą zimna potrafi (paradoksalnie) spowodować silne przekrwienie tkanek, co przynosi efekt przeciwbólowy.
Uwaga! U niektórych osób zimno może pogorszyć istniejące dolegliwości, dlatego nie jest ono wskazane dla każdego chorego na reumatyzm.
6. Diatermia
Diatermia to zabiegi z wykorzystaniem pola elektromagnetycznego.
7. Homeopatia na reumatyzm
Homeopatia pomaga spowolnić rozwój chorób o podłożu reumatycznym, złagodzić ich objawy oraz przywrócić możliwość lepszego funkcjonowania na co dzień.
Homeopatyczny rhus toxicodendron
Jest pomocny zwłaszcza w sytuacji, gdy przypadłości reumatyczne pojawiają się lub nasilają pod wpływem wilgoci i zimna. Bólom towarzyszy uczucie rozbicia mięśniowego, poobijania, sztywności i drętwienia, które zmniejszają się pod wpływem delikatnego „rozruszania” chorego stawu. Poprawę przynosi ciepło w każdej postaci (ciepłe okłady, kąpiel) oraz sucha i ciepła pogoda.
Homeopatyczna bryonia alba
Jest przydatna, gdy bóle mięśniowe i stawowe nasilają się pod wpływem najmniejszego ruchu, a łagodnieją w spoczynku i całkowitym bezruchu.
Homeopatyczny apis mellifica
Może nas wspomóc, jeśli dolegliwości przebiegają z obrzękiem chorego stawu, zaczerwienieniem dotkniętego chorobą miejsca, odczuciem ciepła oraz piekącym, kłującym bólem. Wyraźną wskazówką jest tu złagodzenie objawów pod wpływem zimna (zimne okłady, chłodna kąpiel, zabiegi krioterapeutyczne).
Homeopatyczne ledum palustre
Warto o nim pomyśleć w stanach zapalnych stawów z towarzyszącym bladym obrzękiem i odczuciem piekącego ciepła. Ból nasila się tutaj pod wpływem ruchu, nocą i pod wpływem ciepła (np. w łóżku, pod ciepłym przykryciem), natomiast poprawa następuje w spoczynku oraz jeśli zanurzymy chorą kończynę w bardzo zimnej, a wręcz lodowatej wodzie.
Homeopatyczna arnica montana
Jest dobrym wyborem w tych chorobach reumatycznych, w których występuje uczucie potłuczenia i rozbicia mięśniowego. Ból mięśni i stawów nasila się pod wpływem najmniejszego dotyku, ruchu, czy wstrząsu, zaś łagodnieje poprzez odpoczynek i leżenie.
Natrum sulfuricum na reumatyzm, urazy i migreny
