Spis treści
Karmienie piersią – fakty i mity cz. 2
1. Karmiąc naturalnie lepiej unikać aktywności fizycznej – MIT
Ruch to samo zdrowie także dla karmiącej mamy. Regularny, umiarkowany wysiłek fizyczny (ćwiczenia po porodzie) z pewnością nie zaburza laktacji, może ją nawet wspomagać. Gdy się ruszamy w organizmie wytwarzają się endorfiny, które działają odprężająco i relaksująco. A zrelaksowana i spokojna mama wytwarza więcej mleka.
Pogląd, żeby nie karmić po ćwiczeniach wziął się prawdopodobnie stąd, że podczas wysiłku intensywnie się pocimy. Pot ma dużo soli, ta zaś może gromadzić się wokół brodawek. Zaś słony smak nie jest dobrze tolerowany przez niemowlaki. Wystarczy jednak wziąć prysznic po ćwiczeniach i problem znika. Dlatego, jeśli lubisz ćwiczyć nie rezygnuj z aktywności.
2. Lepiej przerwać karmienie piersią w czasie choroby, by niemowlę się nie zaraziło – MIT
Wszystko zależy od tego na co choruje mama. Jeśli to zwykły katar, grypa, angina czy infekcja wirusowa nie należy odstawiać dziecka od piersi. Mleko matki to najlepszy lek chroniący maluszka przed zarazkami. Znajdują się w nim przeciwciała, które nie dopuszczają do rozwoju infekcji. Wraz z pokarmem przedostają się one do dziecięcego organizmu i budują mocną barierę chroniąca przed atakiem wirusów i bakterii. Karmienie naturalne wspomaga więc odporność dziecka, co pozwala uniknąć wielu infekcji.
Niekiedy jednak przerwanie karmienia piersią jest konieczne. Decyzję o tym powinna podjąć matka po konsultacji z doświadczonym lekarzem.
Przeciwwskazaniem do karmienia piersią są:
- AIDS
- nosicielstwo HIV
- WZW C
- czynna i nieleczona gruźlica
- narkomania
- niewydolność krążenia
- ciężkie choroby psychiczne
- zmiany okolicy brodawki sutkowej towarzyszące: ospie, opryszczce, kile, liśćcowi zakaźnemu
- zakażenie wirusem Ebola
- zakażenie wirusem wścieklizny
3. W czasie karmienia piersią nie wolno zażywać żadnych leków – MIT
Leki stosowane przez matkę w okresie karmienia piersią mogą przedostawać się do mleka, wpływając na dziecko. Dlatego większości leków nie należy wówczas stosować. Niekiedy jednak leczenie farmakologiczne jest konieczne. Trzeba robić to bardzo ostrożnie. Przede wszystkim należy poinformować lekarza prowadzącego o karmieniu, a także w jakim wieku jest dziecko, ile waży i czy nie ma uczuleń itd.
Warto pamiętać, że nie wszystkie leki przenikają do mleka. Jeśli to konieczne leczenie należy zaczynać od preparatów naturalnych. Przy infekcjach wirusowych sprawdzają się domowe sposoby:
- płukanie gardła ziołami
- domowy syrop z cebuli, czosnku i imbiru
- inhalacje
- nebulizacje
- płukanie zatok
Warto wybierać preparaty o działaniu miejscowym:
- maści
- kremy
- żele
- spraye do gardła
- leki wziewne
Należy stosować najmniejszą skuteczną dawkę leku – im mniej podamy, tym mniej przejdzie do mleka matki. Unikać też preparatów typu forte, max, super, extra, leków wieloskładnikowych (im mniej składników, tym mniejsze ryzyko przenikania do mleka) oraz leków o przedłużonym działaniu.
Przy tego typu preparatach, substancja aktywna uwalnia się non-stop przez kilka-kilkanaście godzin, a to utrudnia skorelowanie podania leku z porami karmienia dziecka.
Większość leków osiąga maksymalne stężenie w mleku po 30-90 min od podania, dlatego najlepiej, aby były przyjmowane po karmieniu piersią.
Należy unikać leków zawierających:
- amiodaron
- amfetaminę
- bromki
- chloramfenikol
- danazol
- doksepinę
- heroinę
- kokainę
- kwas nalidyksowy
- chemioterapeutyki
- marihuanę
- sole złota
- jod
- tetracykliny
- preparaty radioaktywne
4. Na pobudzenie laktacji warto pić mleko i bawarkę (herbatę z mlekiem) – MIT
Do wytwarzania mleka organizm potrzebuje wody. Warto więc pamiętać o tym, by karmiąc piersią pić 1,5-2 litrów płynów dziennie. Wypijanie dziennie 4-5 litrów wody jest niepotrzebne, a nawet niezdrowe, wystarczy pić tyle, aby nie czuć pragnienia.
Można oczywiście sięgać po bawarkę, czyli herbatę z mlekiem i samo mleko, jeśli mama je lubi. Działają jak każdy inny napój, są dodatkową porcją płynów. Nie mają jednak specjalnego mlekopędnego działania.
Co jeszcze można pić?
- niegazowana woda mineralna z odrobiną soku z cytryny
- świeżo wyciskane soki owocowe
- soki warzywne
- kawa zbożowa
5. Nie należy karmić niemowlaka 24 godziny po szczepieniu – MIT
Jeśli dziecko jest zdrowe nie ma powodu, by nie karmić go piersią po szczepieniu.
Niekiedy jednak po szczepieniu może pojawić się podwyższona temperatura, czy pobudzenie i maluch po prostu będzie miał mniejszą ochotę na jedzenie.
6. Piwo pobudza laktację – MIT
Alkohol przenika do mleka mamy! Spożywany przez matkę często i w dużych ilościach jest dla dziecka szkodliwy. 1 promil alkoholu we krwi matki to ok. 0,4 promila alkoholu we krwi dziecka.
Oprócz tego zaburza odruch wypływu pokarmu i może zmniejszać laktację. Wypicie puszki zwykłego piwa może zmniejszyć laktację aż o ok. 20 proc. Dlatego karmiąc piersią trzeba bezwzględnie unikać alkoholu.
Uwaga! Po spożyciu alkoholu (okazjonalny kieliszek wina, 1-2 małe drinki – w zależności od składu lub 0,3 l piwa) nie powinno się karmić piersią przez około 2- 3 godziny.
Nie zaleca się picia alkoholu przez mamę karmiącą piersią przynajmniej w ciągu pierwszych 6 miesięcy życia dziecka.
Co prawda okazjonalnie wypita niewielka ilość alkoholu nie wpływa negatywnie na dziecko, ale może zaburzać naturalny rytm snu i czuwania dziecka i powodować problemy z zaśnięciem lub sprawić, że dziecko będzie się często wybudzało.
Codzienne spożywanie alkoholu sprawia, że u dziecka mogą pojawić się:
- zaburzenia rozwojowe
- zaburzenia wzrostu
- zaburzenia wagi
7. Karmienie piersią zawsze powoduje ból piersi i pękanie brodawek – MIT
Zwykle karmienie piersią nie boli.
Ból i dyskomfort może się pojawić, gdy niemowlę jest nieprawidłowo przykładane do piersi i ssie pokarm, nie obejmując całej brodawki. Wtedy należy zmienić pozycję karmienia dziecka. Gdy mimo to, ból nie ustępuje, warto zgłosić się do lekarza,. Takie objawy mogą świadczyć o zapaleniu brodawek lub infekcji grzybiczej.
8. Okłady z liści białej kapusty to dobry sposób na nawał mleczny – FAKT
Ciężkie, duże, nabrzmiałe piersi, wypełnione mlekiem tak, jakby za chwilę miały pęknąć – to objawy nawału mlecznego. Pojawia się on zwykle w 2. lub 3. dobie po porodzie i jest wynikiem nadmiernej produkcji pokarmu przez gruczoły mleczne.
To efekt przystosowywania się organizmu mamy do nowej sytuacji i skutek typowych w tym okresie zmian hormonalnych:
- 10-krotnego spadku poziomu progesteronu
- gwałtownego wzrostu poziomu protaktyny odpowiedzialnej za wytwarzanie mleka
W takim przypadku najlepiej robić chłodne okłady na piersi, by złagodzić ból i dyskomfort spowodowany ich przepełnieniem. Dobrym sposobem są okłady ze schłodzonych liści kapusty białej. Należy je lekko zmiażdżyć tłuczkiem do mięsa i przyłożyć do piersi. Taki okład działa przeciwzapalnie.
9. Po nakarmieniu dziecka piersią należy ją do końca opróżniać. Inaczej mleko się zepsuje – MIT
Lepiej tego nie robić. Mleko w piersiach nigdy się nie psuje! Dziecko należy karmić wtedy, kiedy ma ono ochotę. Nawet, jeśli ma się wrażenie, że zjadło za mało, nie należy dodatkowo opróżniać piersi z pokarmu za pomocą laktatora. Może to stymulować gruczoły mleczne do dodatkowej produkcji mleka, a w efekcie przepełnienia piersi, a także zastoju pokarmu w kanalikach mlecznych.
10. Masowanie piersi to najlepszy sposób, by pobudzić laktację – MIT
Gdy brakuje pokarmu, lepiej nie uciskać, ani nie masować piersi. W ten sposób można uszkodzić gruczoły oraz delikatne kanaliki mleczne. Ucisk może być także przyczyną zastojów pokarmu, a nawet bolesnego zapalenia piersi.
Poleca się jedynie delikatny masaż piersi w trakcie nawału mlecznego, co rozluźnia piersi i łagodzi objawy ich przepełnienia.
By pobudzić laktację warto wypijać 1-2 szklanki lekkiej herbatki lub naparu ziołowego np. z:
- anyżu
- kopru włoskiego
- rumianku
- kminku
Pomocne jest także stymulowanie produkcji mleka przez częste przystawianie dziecka do piersi, odciąganie mleka laktatorem w innych porach niż ma miejsce karmienie dziecka oraz utrzymywanie karmienia piersią w nocy.
Literatura:
- Florea. Laktacja i karmienie piersią. Przegląd piśmiennictwa Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 7, zeszyt 3, 165-170, 2014.
- Gibbs B. Forste R. (2014) Breastfeeding, Parenting, and Early Cognitive Development. J. Pediatr. 164: 487-93.
- Hallowell S. Spatz D. (2012) The Relationship of Brain Development and Breastfeeding in the Late-Preterm Infant. Journal of Pediatric Nursing 27: 154-162.
- Jager E, Broadbent J., Fuller-Tyszkiewicz, Skouteris H. (2014) The role of psychosocial factors in exclusive breastfeeding to six months postpartum. Midwifery 30: 657-666.
