Dobroczynny wpływ colostrum na odporność, zdolności regeneracyjne organizmu, np. leczenie ran oraz witalność, odkryto wiele wieków przed nami. Stąd wzięła się alternatywna nazwa siary – młodziwo.
Spis treści
Colostrum – właściwości
W składzie colostrum naukowcy zidentyfikowali ok. 250 aktywnych biologicznie składników, w tym:
- cenne aminokwasy
- witaminy i sole mineralne
- hormony
- enzymy
- cytokiny
- czynniki wzrostu
Do najcenniejszych należy laktoferyna – białko istotne dla przyswajania żelaza, które hamuje namnażanie patogennych bakterii oraz neutralizuje nadmiar wolnych rodników tlenowych, które mogą uszkadzać DNA, a także ma działanie przeciwnowotworowe.
Inne cenne składniki siary to prolina, lizozym, laktoalbumina, immunoglobuliny, czyli białka odpornościowe, a także witaminy z grupy B, witamina C, E i A, jak również minerały, np. fosfor, wapń, magnez i sód.
Niestety, unikalny skład siary, która jest pierwszym posiłkiem dla noworodka, utrzymuje się ledwie kilka godzin po porodzie. Potem żółta, gęsta i lepka wydzielina gruczołów mlekowych matki zamienia się w mleko, w którym dominują lipidy i cukry, natomiast cennych substancji białkowych jest znacznie mniej.
Jak wzmocnić odporność w 7 krokach?
Pierwsze karmienie na wzmocnienie odporności
Przychodzące na świat dziecko ma we krwi przeciwciała wytworzone przez organizm matki, ale jego własny układ odpornościowy jeszcze nie działa. Dotychczas nie był mu potrzebny, bo płód był skutecznie odizolowany od świata zewnętrznego i chroniony przez ścianki macicy. Jego układ odpornościowy zaczyna się uczyć swoich funkcji dopiero po narodzinach.
Dla przyszłej odporności dziecka kluczowe znaczenie ma sam sposób przyjścia na świat oraz sposób karmienia. Naukowcy zauważyli, że dzieci urodzone drogą naturalną znacznie rzadziej niż te, które przyszły na świat przez cesarskie cięcie, chorują na astmę i alergię. Dlaczego? Przyczyną różnicy jest prawdopodobnie odmienny sposób aktywacji układu odpornościowego, do której dochodzi zaraz po narodzinach. Noworodek, przechodząc przez drogi rodne matki, zostaje skolonizowany jej florą jelitową. „Dobre” bakterie, które trafiają do jego przewodu pokarmowego, stymulują komórki układu odpornościowego zlokalizowane w jelitach. To pierwsze „obce” antygeny, z którymi styka się organizm dziecka urodzonego drogą porodu naturalnego i uczy się je rozpoznawać jako niegroźne.
Substancje stymulujące układ odpornościowy znajdują się nie tylko w drogach rodnych matki, ale także w siarze. Co to ma wspólnego z mniejszym ryzykiem alergii? Układ odpornościowy alergików charakteryzuje się nadmiarową reaktywnością w stosunku do antygenów (np. pyłków, pokarmów), na które nie powinien w ogóle reagować . Naukowcy podejrzewają, że jego nadmierna reaktywność ma związek z brakiem prawidłowej stymulacji w jelitach zaraz po urodzeniu.
Pierwszymi drobnoustrojami, z którymi ma kontakt noworodek urodzony przez cesarskie cięcie, nie są bakterie pochodzące od jego mamy, ale z sali operacyjnej. To znacznie mniej korzystna opcja, bo zazwyczaj są to zupełnie inne, często patogenne, drobnoustroje, w dodatku uodpornione na działanie antybiotyków. Świadome położne potrafią przechytrzyć naturę i zaraz po wydobyciu dziecka z macicy drogą cesarskiego cięcia smarują jego twarz wydzieliną z dróg rodnych matki.
Drugi ważny dla stymulacji odporności moment to pierwsze karmienie piersią. Ważne, aby noworodek został do niej przystawiony jak najszybciej po narodzinach. Nawet jeśli wydaje się nam, że pierwsze karmienie jest nieproduktywne, bo maluch nie potrafi ssać, a w piersiach nie ma jeszcze mleka! Kilka kropelek siary pozwala maleństwu nie tylko zaspokoić pierwszy głód, ale także pobudza aktywność jego układu odpornościowego.
Colostrum na odporność
Okazuje się, że siara ludzka ma skład podobny do bydlęcej. W dodatku krowy wytwarzają ją w ciągu kilkudziesięciu godzin od urodzenia cielaka, w znacznie większej ilości niż ludzie, a cielęta nie są w stanie spożyć jej w całości. Dzięki temu w aptekach można kupić bydlęce colostrum (colostrum bovinum) w postaci suplementów diety (kapsułek lub saszetek ze sproszkowaną substancją, ewentualnie płynu), na poprawę odporności oraz ogólnej kondycji organizmu.
Jednak aby colostrum zachowało swoje dobroczynne właściwości, musi być zebrane w ciągu dwóch godzin od porodu i poddane liofilizacji, czyli wysuszeniu. Aby było bezpieczne, zarówno krowa będąca jego dawczynią, jak i sama siara powinny być zbadane. Następnie siarę poddaje się specjalnej obróbce technologicznej. Po kontroli mikrobiologicznej jest suszona, inaczej liofilizowana, czyli pozbawiana wody. Aby nie doszło przy okazji do denaturacji cennych białek, suszenie nie może odbywać się w zbyt wysokiej temperaturze (optymalna to 40 st. C).
10 naturalnych kuracji, które wzmocnią odporność
Colostrum – kiedy i jak stosować suplementy na odporność?
Colostrum jest bezpieczne. Przeciwwskazań do jego stosowania, czy to w celu profilaktycznego wzmocnienia układu odpornościowego, czy wsparcia w obliczu choroby, jest bardzo niewiele. Właściwie istnieje tylko jedno – potwierdzona przez alergologa nadwrażliwość na białko mleka krowiego. Przeszkodą nie jest natomiast nietolerancja laktozy, ponieważ w colostrum jest jej niewiele. Suplementy siary mogą stosować osoby chore na choroby nowotworowe, które z powodu samej choroby, jak również leczenia onkologicznego, mają obniżoną odporność.
Colostrum najlepiej zażywać na czczo, od 2 do 30 minut przed posiłkiem, popijając je letnią wodą lub niewielką ilością jogurtu naturalnego. W pierwszych dniach po rozpoczęciu suplementacji mogą wystąpić niewielkie dolegliwości jelitowe, takie jak np. wzdęcia, luźne stolce. Sytuacja powinna się jednak samoistnie ustabilizować po kilku dobach.
Korzyści ze stosowania colostrum mogą odnieść także osoby uprawiające intensywny wysiłek fizyczny czy wykonujące ciężką pracę fizyczną. Hormony stresu wytwarzane w związku z rywalizacją oraz dużym obciążeniom organizmu mają negatywny wpływ zarówno na stan jelit (sportowcy często mają biegunki i bóle brzucha), jak i odporność.
Przyczyną jest często uogólniony stan zapalny, związany z rozszczelnieniem tzw. bariery jelitowej. Gdy błona śluzowa jelita grubego jest ogarnięta stanem zapalnym, dochodzi do rozejścia tzw. połączeń ścisłych pomiędzy komórkami nabłonka jelitowego. To one odpowiadają za przenikanie do krwi tylko ściśle określonych substancji. Gdy są rozluźnione, do krwi trafiają substancje, które nie powinny tam trafiać, tylko być usuwane z kałem. Te nieuprawnione substancje układ odpornościowy traktuje jak wrogów i próbuje je niszczyć. Oznacza to stan ciągłego pobudzenia układu odpornościowego, co wcale nie jest korzystne.
Rozszczelnienia bariery jelitowej doświadczają nie tylko sportowcy, ale często także osoby cierpiące na choroby przewlekłe o podłożu zapalnym, np. schorzenia reumatologiczne, miażdżycę czy depresję. Część naukowców uważa wręcz, że to właśnie od rozszczelnienia bariery jelitowej rozpoczynają się choroby o podłożu zapalnym i autoimmunologicznym. Dobra wiadomość jest taka, że regularna suplementacja colostrum przez co najmniej 20 dni poprawia szczelność bariery jelitowej.
Suplementy siary mogą zażywać nie tylko dorośli, ale także dzieci, do których diety wprowadzono już mleko krowie i wiadomo, że nie mają nadwrażliwości na jego białko.
Siara na rany i podrażnienia skóry
Przeciwzapalne i wspomagające regenerację właściwości colostrum sprawdzają się nie tylko w suplementacji doustnej, ale również miejscowej, czyli na skórę. W aptece można kupić maści i kremy regenerujące, a nawet maseczki na twarz na bazie colostrum.
Zastosowanie tych preparatów, szczególnie w połączeniu z doustną suplementacją, wspomaga gojenie owrzodzeń i ran, w tym stopy cukrzycowej, ran pooperacyjnych i podrażnień wywołanych zabiegami medycyny estetycznej.
Biologicznie aktywne czynniki colostrum mogą również poprawić stan skóry chorych na trądzik, AZS (atopowe zapalenie skóry) i łuszczycę. W tym przypadku chodzi o działanie przeciwzapalne oraz wzmocnienie mikrobiomu skóry, co skutkuje poprawą jej stanu i zmniejszeniem świądu.
Witaminy na odporność – suplementować czy nie?
Źródła:
- Hałasa, M. (2020). Colostrum. Naturalny regulator układu immunologicznego. Szczecin: Wydawnictwo Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego.
- Deptuła, K. (2020). Co to jest colostrum bovinum (siara bydlęca)? Colostrum na odporność – dla dzieci i dorosłych. Pobrano z: Co to jest colostrum bovinum (siara bydlęca)? Colostrum na odporność – dla dzieci i dorosłych – portal DOZ.pl
