Spis treści
Czakry – co to?
XXI wiek jest wiekiem syntezy. Czasem łączenia. Okresem, kiedy po latach separacji starożytne systemy medyczne zaczynają prowadzić dialog ze współczesną medycyną. To, co naturalne, holistyczne, łączy się z badaniami naukowymi, z nowoczesnością. W XXI wieku ajurwedyjska koncepcja czakr – ośrodków energetycznych w ciele – znajduje swoje wytłumaczenie w fizyce kwantowej czy w psychosomatyce.
Podstawą ajurwedy, starożytnej nauki o zdrowiu i życiu, która liczy sobie ponad 5 tysięcy lat, jest założenie, że wszystko w nas i wokół nas jest… energią. Owa energia, nazywana w sanskrycie praną („ulotną energią życiową”) płynie przez tzw. nadis, czyli kanały energetyczne (w medycynie chińskiej nazywane meridianami). Zdaniem ajurwedy aż 72 tysiące kanałów energetycznych pokrywa całą powierzchnię naszego ciała. Miejsca, w których najwięcej nadis się ze sobą przecina, gdzie są największe „skrzyżowania” kanałów energetycznych w naszym ciele, to właśnie czakry.
Dosłownym tłumaczeniem słowa czakra jest „koło” lub „okrąg”, ale biorąc pod uwagę funkcję, jaką pełnią, bardziej odpowiednie byłoby słowo „wir”. Wiele źródeł podaje, że czakry są zbiornikami energii. W starożytnych tekstach opisuje się je jednak jako pola elektryczne, z których wysyłane są sygnały elektromagnetyczne do różnych części naszego umysłu i ciała. Owe sygnały przepływają siecią misternie ułożonych nadis i łączą poszczególne elementy naszej wielopoziomowej struktury.
5 rytuałów ajurwedyjskich na dobry początek dnia
Czakry – opis
Wiemy już w dużym skrócie, czym są czakry. Teraz zlokalizujemy siedem centrów energetycznych w naszym ciele. Tutaj spotykamy się często z kolejnym uproszczeniem. Wiele źródeł podaje, że czakry znajdują się np. na środku klatki piersiowej lub w okolicach pępka. Jest w tym uproszczeniu odrobina prawdy. Tak naprawdę owe miejsca są tzw. Kshetram, czyli punktami koncentracji uwagi. Przenosząc w trakcie medytacji lub praktyki asan jogi uwagę na pępek, organy rozrodcze czy wspomniany środek klatki piersiowej, pobudzamy poszczególne centra energetyczne. Jednak te ostatnie zlokalizowane są na wysokości samego kręgosłupa. Wyróżniamy 7 czakr.
Czakra podstawy
Czakra podstawy (sanskrycka Mooladhara) znajduje się w okolicy początku kości ogonowej, a jeszcze dokładniej między odbytem a organami rozrodczymi u mężczyzn. U kobiet usytuowana jest bliżej pochwy.
Swadhisthana
Swadhisthana (czakra seksualna lub innymi słowy sakralna) to punkt znajdujący się około 2–3 cm powyżej początku kości ogonowej. Punktem koncentracji tej czakry jest początek wzgórka łonowego.
Manipura
Manipura, czyli czakra pępkowa, jest zlokalizowana w kręgosłupie, a dokładnie na wysokości pępka będącego punktem jej koncentracji uwagi.
Anahata
Anahata, królowa wszystkich czakr, czakra serca, to punkt na kręgosłupie na wysokości środka klatki piersiowej; punkt koncentracji – środek klatki piersiowej.
Vishuddhi
Vishuddhi, piąta czakra, czakra gardła, to punkt na kręgosłupie na wysokości tzw. jabłka Adama. Punktem jej koncentracji jest środek gardła odrobinę poniżej wspomnianego jabłka Adama.
Ajna
Ajna, czyli czakra trzeciego oka, jest zlokalizowana w środku mózgu w okolicach szyszynki. Jednak jej punktem koncentracji jest obszar między brwiami.
Czakra korony
Czakra korony (w sanskrycie Sahasrara), siódma czakra to czubek głowy.
Jak zbudować odporność według ajurwedy?
Czakry a gruczoły wydzielania wewnętrznego
Co absolutnie fascynujące, centra energetyczne są też związane z najważniejszymi gruczołami wydzielania wewnętrznego. Dla czakry korony będzie to przysadka mózgowa, szyszynka związana jest z czakrą trzeciego oka, a tarczyca (nazywana „królową” gruczołów i zawiadująca całym systemem) znajduje się na wysokości czakry gardła. Grasica jest z kolei połączona z czakrą serca, a czakra pępkowa jest umiejscowiona blisko trzustki i nadnerczy. Czakra sakralna zlokalizowana jest przy jajnikach lub jądrach.
Pamiętajmy, że to właśnie hormony tarczycy, przysadki, nadnerczy, jajników, trzustki, szyszynki wpływają na nasze zdrowie, nastrój i wygląd. Dlatego umiejscowienie poszczególnych czakr nie jest przypadkowe. Decyduje ono o ich wpływie na nasze samopoczucie – zarówno psychiczne, jak i fizyczne. Jest związane z określonymi funkcjami na poziomie ciała, ale również z poszczególnymi emocjami.
Jeśli energia w naszym ciele przepływa bez zakłóceń przez wszystkie ośrodki energetyczne, jesteśmy zrównoważeni, odporni i szczęśliwi. Gdy wspomniany przepływ zostaje zablokowany z powodu np. wypartych emocji, stajemy się podatni na spadki nastroju i choroby. Praktyka jogi, medytacji, ale również psychoterapia, miłość, kontakt z naturą czy intonowanie określonych mantr („terapia dźwiękiem”), inaczej mówiąc, wzrost naszej świadomości – to wszystko stopniowo, ewolucyjnie pomaga otwierać i oczyszczać poszczególne czakry.
Ajurweda a Hashimoto – na czym polega leczenie?
Żywioły i funkcje czakr
Dla lepszego zobrazowania funkcji, jakie pełnią centra energetyczne, ajurweda przyporządkowuje je poszczególnym żywiołom.
Czakra korzenia
Dla czakry postawy będzie to ziemia. Związana jest ona z naszym instynktem przetrwania i poczuciem bezpieczeństwa.
Czakra seksualna
Czakra seksualna zarządza układem rozrodczym, moczowym, przyjemnością i podstawowymi potrzebami emocjonalnymi. Jej żywiołem jest woda. Zaburzenie tej czakry może prowadzić do uzależnień, bezpłodności, problemów ze wspomnianym układem rozrodczym i moczowym.
Czakra splotu słonecznego
Czakra pępkowa (zwana również czakrą splotu słonecznego) to ogniste centrum energetyczne. Odpowiada za procesy trawienne (fizyczne oraz umysłowe), siłę woli, reguluje ciepłotę ciała oraz nasz intelekt. Jej dysfunkcja wiąże się z problemami trawiennymi, nadkwasotą, wrzodami i cukrzycą.
Czakra serca
Czakra serca połączona jest z żywiołem powietrza. Zawiaduje całym kompleksem ciało – umysł. Zarządza emocjami oraz układem oddechowym i sercowo-naczyniowym. Jej zaburzenia związane są z chorobami serca i płuc.
Czakra gardła
Czakra gardła wspiera królową organów wydzielania wewnętrznego – tarczycę. Jest centrum ekspresji, komunikacji, wyrażania emocji oraz żywiołu przestrzeni. Jej zaburzenia odpowiadają za dysfunkcje tarczycy oraz choroby związane z gardłem i strunami głosowymi.
Czakra trzeciego oka
Czakra trzeciego oka zarządza wiedzą, widzeniem i intuicją. Reguluje nasz rytm dobowy i sen. Jej zaburzenia związane są z bezsennością (ale również pojawiającymi się koszmarami) i problemami ze wzrokiem.
Czakra korony
Czakra korony najbardziej ze wszystkich centrów odpowiada za nasz rozwój duchowy. Jej zaburzenia połączone są z depresją, poczuciem odosobnienia, apatią i znudzeniem.
Pranajama – ćwiczenia oddechowe na stres
Czakry i emocje
Zdaniem filozofii Wschodu emocja (podobnie jak cały otaczający nas świat i my sami) to nic innego jak energia. Niektóre emocje (pisze o tym David Hawkins w Przekraczaniu poziomów świadomości) są związane z wysokim poziomem energii, a inne – z niskim. Wedy przyporządkowują konkretne emocje odpowiednim centrom energetycznym w ciele.
W czakrze podstawy jest chęć do życia lub inercja. Stymulują ją werble i bębny. Dlatego gdy żołnierze ruszają do walki, akompaniuje im dobosz. Potrzeba słuchania muzyki beatowej, muzyki technicznej opartej na rytmie jest z tym bardzo powiązana. Beat dosłownie wznieca w nas chęć do życia i wolę walki.
W czakrze seksualnej „mieszka” energia kreatywna i seksualna, w pępkowej – radość, szczodrość, zazdrość i skąpstwo, w czakrze serca z kolei – miłość, lęk i nienawiść. Czakra gardła to wdzięczność i żal. Punkt między brwiami – uważność i złość. Czakra szczytu głowy – błogość. Jeśli wszystkie centra energetyczne są w równowadze, to czujemy się doskonale. Doświadczamy prawdziwego dobrostanu.
Monika Dębicka, specjalistka w dziedzinie komunikacji międzyludzkiej, w moim wywiadzie o psychologii wedyjskiej dla magazynu „Sens”, opowiada: „(…) Czakry pokazują, w jaki sposób jest naładowana nasza bateria życiowa. Wyobraźmy sobie, że mamy zupełnie naładowaną baterię. Wskaźniki pokazują, że jest pełna. Słowem – jesteśmy w błogostanie. Wszystko jest super. Jednak ktoś zrobił coś nie po naszej myśli. Denerwujemy się. Od razu energia spada o jeden „szczebel” do poziomu między brwiami. Jesteśmy źli i automatycznie tracimy uważność. Poziom energii dalej spada i pojawia się żal. Dotykamy tzw. naszego ciała bolesnego. Pojawiają się te wszystkie traumatyczne wspomnienia i popadamy w syndrom ofiary. Przerzucamy odpowiedzialność za swoją niedolę na innych. Tracimy wdzięczność. Energia znów schodzi niżej. Pojawia się lęk, że znów ktoś może nas skrzywdzić, wykorzystać, zranić. W jego następstwie może pojawić się nawet nienawiść.
Tutaj warto podkreślić, że miłość nie może rozkwitać, gdy się boimy. Lęk wyklucza miłość. Lęk uruchamia chęć przetrwania za wszelką cenę. Co ciekawe, będąc pod wpływem nienawiści, również nie odczuwamy lęku. Człowiek, który nienawidzi, potrafi poświęcić swoje życie. Nienawiść jest też wypaczoną miłością do idei. Obserwujemy ją np. u terrorystów, fanatyków. Pod wpływem lęku, nienawiści tracimy radość i szczodrość. Zaczynamy być zazdrośni, skąpi, czyli schodzimy jeszcze niżej.
Zazdrość to nic innego jak niskie poczucie własnej wartości. Zazdrościmy tylko tego, o czym sądzimy, że nie jesteśmy w stanie tego mieć. Aby ulżyć sobie w tym dyskomforcie, idziemy w przypadkowy seks, który jeśli nie jest w sposób świadomy powiązany z miłością, jeszcze bardziej obniża naszą energię. Dlaczego? Bo traktujemy drugiego człowieka instrumentalnie. Chcemy sobie ulżyć. Taki seks niszczy też kreatywność. Energia spada do najniższego poziomu. Tracimy chęć do życia. Pojawia się depresja, a nawet myśli samobójcze (…)”.
Mudry – gesty życia
Jak odblokować czakry? Oczyszczanie czakr
Wiemy już, czym są czakry, gdzie są zlokalizowane i jaką funkcję pełnią na poziomie naszego umysłu i ciała. Teraz odpowiemy sobie na pytanie: jak delikatnie, ewolucyjnie otwierać, oczyszczać i udrażniać przepływ energii w czakrach? Jak odblokować czakry? Poszczególne centra energetyczne w naszym ciele związane są m.in. z określonymi kolorami, planetami, dźwiękami, kwiatami i mantrami.
Czakra podstawy – kolor czerwony. Cudownym sposobem na przeprowadzenie medytacji jest wyobrażenie sobie w okolicy początku kości ogonowej kwitnącego, czerwonego kwiatu, np. maku. Tzw. Seed mantrą dla czakry podstawy jest „lam”. Intonowanie „lam” i przenoszenie uwagi na obszar czakry podstawy delikatnie ją oczyszcza i otwiera. Planetą patronującą jest Saturn.
Czakra sakralna – kolor pomarańczowy, ale również pomarańczowe kwiaty (jak np. nagietki); mantra – „vam”; planeta – Jowisz.
Czakra pępkowa – kolor żółty (i żółte kwiaty, np. mniszek lekarski); planeta – Mars. Czakra pępkowa związana jest z mantrą „ram”. Medytacja oparta na powtarzaniu „ram” wznieca w nas ogień, poprawia trawienie, odporność i metabolizm.
Czakra serca – kolor zielony i rośliny w takim kolorze, np. jemioła; „seed” mantrą czakry serca jest „yam”. Powtarzanie mantry „yam” poprawia kondycję naszego układu sercowo-naczyniowego oraz delikatnie uwalnia obszar królowej wszystkich czakr; planeta – Wenus.
Czakra gardła – kolor niebieski i niebieskie kwiaty, takie jak chabry lub niezapominajki; planeta patronująca – Merkury. Harmonizuje ją i delikatnie oczyszcza mantra „ham”.
Czakra trzeciego oka – kolor fioletowy i fioletowe kwiaty, np. lawenda; patronuje jej Księżyc. Intonowanie „om” pobudza ten obszar i wzmacnia naszą intuicję.
Czakra korony – biel i białe kwiaty, np. lilie. Patronuje jej Słońce. Podobnie jak w przypadku czakry trzeciego oka powtarzanie mantry „om” oczyszcza i otwiera tzw. Sahasrarę, czyli czakrę korony.
