Spis treści
Ból głowy po wysiłku fizycznym
Jak podaje National Headache Foundation (amerykańska organizacja zrzeszająca specjalistów leczenia bólów głowy), ból głowy po wysiłku fizycznym należy do całej grupy objawów, które są związane z naszą aktywnością. Jak je odróżnić?
Charakterystyczne jest to, że dolegliwości te stają się bardzo dotkliwe szybko po sporym wysiłku, jak np. seks, silny kaszel czy kichanie. Jednak przede wszystkim po uprawianiu określonych dyscyplin sportowych, np.: podnoszenie ciężarów, bieg czy intensywne ćwiczenia na mięśnie brzucha.
Problem narasta także w wyniku treningu podczas upalnej, dusznej pogody. Taki rodzaj bólu głowy pojawia się od 5 minut do 48 godzin po rozpoczęciu ćwiczeń. Narasta stopniowo, bardzo często pulsuje.
Może być wywołany przez jeden określony, stale podejmowany, wysiłek albo przez rozpoczęcie nowej aktywności – od początku czy po przerwie. Na szczęście większość powysiłkowych bólów głowy jest łagodna. Mogą się pojawiać np. u osób, które mają skłonności do migren.
Bieganie w upale – jak to robić bezpiecznie?
Ból głowy po wysiłku fizycznym – jakie mogą być przyczyny?
1. Odwodnienie
Nauka nie umie wyjaśnić, co jest przyczyną powstawania bólu głowy po wysiłku. Mówi się jednak o kilku najbardziej prawdopodobnych. Jedną z nich jest odwodnienie, zaliczane do najczęstszych przyczyn.
– Chodzi o to, że gdy przyjmujemy za mało płynów lub wypociliśmy swoje zasoby wody na treningu – zmniejsza się wytwarzanie płynu mózgowo-rdzeniowego i zwiększa jego ciśnienie osmotyczne. To sprawia, że opony mózgowo-rdzeniowe ulegają podrażnieniu i pojawia się ból. Sytuację komplikuje, dodatkowo, brak równowagi mineralnej w organizmie. Czyli niedobory magnezu, potasu i sodu, a więc elektrolitów – mówi dr Łukasz Kmieciak.
Dlatego warto zaopatrzyć się w dobry napój izotoniczny (np. domowy izotonik), który wchłania się do komórek naszego ciała o wiele lepiej niż woda. Przyda się szczególnie podczas upalnej pogody.
2. Spadek poziomu cukru
Skoro mowa o piciu, nie można nie wspomnieć o odpowiednim odżywaniu organizmu sportowca. Spadek poziomu cukru, wywołany pomijaniem posiłków lub złą dietą, sprawia, że neuronom brakuje energii i też może spowodować ból głowy po wysiłku. Podobnie zmęczenie oraz brak snu i stres – nie tylko podczas treningu – są najczęściej przyczyną złego samopoczucia.
3. Gwałtowne potrząsanie głową
Dr Kmieciak zwraca również uwagę na to, że wysiłkowy ból głowy może zostać wywołany przez gwałtowne ruchy głową, wibracje, potrząsanie, które powodują podrażnienie opon mózgowych. – Wówczas drgania przenoszą się na mózg, a to nigdy nie powinno mieć miejsca – ostrzega specjalista.
Może się tak stać, gdy mamy złą technikę wykonywania ćwiczeń. Uwaga biegacze – najczęściej dzieje się tak wtedy, gdy biegamy po asfalcie w twardym obuwiu. Podobnie podczas gry w tenisa, gdy dochodzi do szybkich, nagłych ruchów głowy.
Warto rozważyć zabawnie wyglądające, ale łagodne dla stawów, buty imitujące skórę stóp, z palcami i cieniutką podeszwą, w których stopa przybiera anatomicznie korzystną pozycję biegu na swojej przedniej części.
Zła technika wynika też czasem ze wstrzymywania oddechu, co powoduje słabsze dotlenienie mózgu.
Elektrolity – przyczyny i objawy niedoboru
4. Uszkodzenia stawu skroniowo-żuchwowego i zaciskanie zębów
Dr Kmieciak mówi, że głowa może dokuczać po treningu również wtedy, gdy mamy uszkodzenia stawu skroniowo-żuchwowego lub zaciskamy zęby – w trakcie wysiłku, ale też z powodu stresu. To przypadłość wielu nerwusów.
– Nadmierne napięcie mięśni skroniowych, których funkcją jest zaciskanie zębów, może wywołać ból głowy. Jak działają te mięśnie, sprawdzimy, kładąc palce na skroniach i mocno zagryzając zęby. Można wtedy wyczuć skurcz mięśni w tym miejscu.
W takim wypadku warto skonsultować się ze stomatologiem, który nam doradzi techniki relaksacyjne lub weźmie miarę na szynę amortyzująca zbyt silny zgryz (do noszenia na noc oraz podczas treningu).
Bruksizm – czym jest i jak go leczyć?
5. Problemy z zatokami i migreny
Gdy, natomiast, ból głowy występuje po ćwiczeniach na świeżym, chłodnym powietrzu, zauważamy też uczucie ucisku w okolicy czoła i nasady nosa podczas pochylania głowy, najprawdopodobniej mamy problemy z zatokami. Z nadwrażliwością na wszelkie silne bodźce łączy się zazwyczaj też skłonność do migren, które nękają osoby wrażliwe na wszelkie bodźce.
6. Problemy z kręgosłupem szyjnym
Gdy zastanawiamy się nad przyczyną wysiłkowego bólu głowy, musimy też rozważyć, czy nie powodują go problemy z szyjnym odcinkiem kręgosłupa. W połączeniu z gwałtownymi ruchami głowy mogą wywołać nie tylko ból głowy po wysiłku, ale też uczucie drętwienia lub mrowienia w rękach.
– Także trening na terenach górskich bywa powodem dolegliwości bólowych. Chodzi o to, że na dużych wysokościach panuje niższe ciśnienie i bywa, że ma to negatywny wpływ, zwłaszcza na osoby z wysokim ciśnieniem – mówi dr Łukasz Kmieciak.
Ćwiczenia na kręgosłup szyjny – jak je wykonać?
Ból głowy po wysiłku – kiedy może być groźny?
Skoro więc przyczyn powysiłkowych bólów głowy jest tak wiele, jak mamy mieć pewność, że nie przegapimy alarmującej sytuacji zdrowotnej?
– Trudno w tym przypadku samemu ocenić swój stan zdrowia, bo wysiłkowy ból głowy może imitować objawy poważnej dolegliwości, czyli krwotoku podpajęczynówkowego – mówi dr Kmieciak.
Krwotok podpajęczynówkowy – jakie są objawy?
Precyzuje jednak, kiedy sprawy nie należy bagatelizować. – Otóż wtedy, gdy ból głowy pojawia się pierwszy raz po treningu, nagle, jest silny („najsilniejszy ból w życiu”), odczuwalny zwłaszcza z tyłu głowy.
Zawsze trzeba wezwać pogotowie jeśli bólowi towarzyszą objawy neurologiczne, takie jak:
- zaburzenia mowy
- zniekształcenie twarzy
- zaburzenia czucia
- osłabienie nogi lub ręki
- dwojenie obrazu
- sztywność karku
- nudności i wymioty
Nie wolno zwlekać z diagnostyką. Im dłużej się czeka, tym mniejsza szansa na wyjaśnienie, co się stało.
Krwotok podpajęczynówkowy zazwyczaj dotyczy osób młodych. Jego przyczyna bywa wrodzona. Najczęściej wywołuje go tętniak, o którym nie wiemy, że go mamy, dopóki nie pęknie. A to sytuacja zagrażająca życiu – mówi dr Kmieciak.
Nadciśnienie tętnicze
Zawsze też trzeba sprawdzić, czy przyczyną bólu nie jest nadciśnienie tętnicze – co charakterystyczne – głowa boli wówczas właśnie podczas wysiłku. Wykluczenie lub potwierdzenie dolegliwości jest proste – wystarczy mierzyć codziennie ciśnienie, zapisywać wyniki i skonsultować je z lekarzem.
– W tym wypadku najlepsza będzie pomoc internisty, który przepisze odpowiednie leki – mówi dr Kmieciak. Dodaje też, że gdy ból się powtarza i jest podobny za każdym razem oraz wiadomo już, że nie stanowi zagrożenia życia, lekarz może przepisać lek przeciwzapalny i przeciwbólowy w tabletkach – indometacynę lub sól sodową naproxenu, które mogą być stosowane przy zespole bólu powysiłkowego.
Jednak nie należy ich nadużywać i stosować profilaktycznie, bo mają sporo skutków ubocznych. Na przykład podrażniają układ pokarmowy.
Rozciąganie po treningu – czy naprawdę jest potrzebne?
Ból głowy po wysiłku – jak można mu zapobiec?
1. Uzupełniajmy płyny
Przed, po i w trakcie wysiłku fizycznego (co 10-15 minut). Pijmy wodę lub napoje izotoniczne. Można też położyć sobie odrobinę soli na języku, żeby uzupełnić elektrolity i sprawić, by woda trzymała się w naczyniach krwionośnych, a nie uciekała podczas oddawania moczu. O odpowiednim nawodnieniu świadczy kolor moczu – powinien być lekko słomkowy, nigdy ciemnożółty.
2. Swobodnie oddychajmy podczas wykonywania ćwiczeń
Warto doskonalić technikę tak, by pomagać sobie oddechem. A zatem, trzeba nabierać powietrza w fazie negatywnej, czyli (ekscentrycznej), jak np. opuszczanie, rozciąganie mięśnia. A wydychamy w fazie pozytywnej (koncentrycznej), np. podnoszenie, napinanie mięśnia.
Prawidłowe oddychanie – na czym polega?
3. Nigdy nie pomijajmy rozgrzewki przed treningiem
Dzięki niej organizm stabilnie wejdzie w stan wyższej aktywności. Nie zaniedbujmy też ogólnej kondycji. Maksymalnie wydolne serce i płuca zmniejszają ryzyko skłonności do występowania bólów głowy związanych z treningiem.
Rozgrzewka przed treningiem – jaka jest najlepsza?
4. Dbajmy o komfort swojego kręgosłupa
Ćwiczenia są bezpieczne, gdy jego szyjny odcinek będzie utrzymywany w pozycji najbardziej dla niego swobodnej. To minimalizuje ryzyko jego zbytniego przeciążenia oraz nadwyrężenia mięśni szyi. Dzięki temu krew płynąca do mózgu nie napotyka na przeszkody.
Kto podnosi ciężary, musi unikać jednoczesnego zadzierania głowy do góry. Taka niewłaściwa technika jest bardzo częstym błędem. Podczas prostowania się z ciężarem, należy wstawać jak małe dzieci. One pochylają wtedy głowę, unikając przeciążania mięśni szyi.
5. Stosujmy niestandardowe metody walki z bólem głowy
Wysoce skuteczne są: akupunktura, techniki relaksacyjne albo psychoterapia.
Akupunktura na ból głowy
Źródła:
- https://headaches.org/2007/10/25/exertional-headaches/
- https://www.healthline.com/health/exertional-headache
- https://www.health.com/headaches-and-migraines/exertion-headache
