Spis treści
Przyczyny zapalenia zatok
Winą za zapalenie zatok obarcza się najczęściej bakterie i wirusy. Z punktu widzenia medycyny naturalnej jednak zapadalność na takie infekcje wiąże się z indywidualnym sposobem reagowania i jednostkową podatnością na określone choroby. Wiemy wszak, że niektóre osoby cierpią na stany zapalne zatok nawet kilka razy do roku (stan przewlekły), inne „łapią” ostrą infekcję w czasie zimowych chłodów, a niektórzy nie chorują w ogóle.
Czynnikami, które mogą sprzyjać rozwojowi zapalenia zatok jest między innymi:
- palenie papierosów
- narażanie zatok na nadmierny wysiłek, związany z gwałtownymi zmianami ciśnienia (np. w czasie nurkowania)
- podłoże alergiczne – u osób cierpiących na alergię i astmę występuje większe prawdopodobieństwo stanów zapalnych zatok
Zapaleniu zatok sprzyja też… nieleczenie zębów! Wiąże się to prawdopodobnie z obecnością licznych bakterii w chorych zębach, które bez trudu mogą przedostawać się w okolice zatok i tam kontynuować swoją prozapalną aktywność.
Powszechnie wiadomo również, że łatwo o infekcję zatok po:
- niedoleczonym katarze
- przechodzonym przeziębieniu
- gwałtownym ochłodzeniu organizmu
- przewianiu
- wyjściu na dwór bez czapki
- niedosuszeniu włosów po basenie
Zimno, wilgoć i wiatr są głównymi czynnikami zewnętrznymi, które sprzyjają dolegliwościom zatokowym.
Objawy zapalenia zatok
Objawy zapalenia zatok wynikają z mechanizmu choroby. W przebiegu tej przypadłości dochodzi do zapalenia błony śluzowej wyściełającej zatoki, jej opuchnięcia i obrzmienia oraz zwiększonego wydzielania śluzu, który może przyjąć charakter ropnej, gęstej i trudnej do usunięcia wydzieliny.
W związku z tym, że zalegający śluz zatyka światło korytarzy łączących zatoki z nosem, pojawiają się takie objawy jak:
- zatkany nos
- problemy z oddychaniem przez nos
- uczucie rozpierania u nasady nosa
- zaburzenia węchu
- nosowa mowa
- silny ból głowy (czoło, skronie, okolice oczodołów) – pogarszający się zwłaszcza nad ranem oraz przy pochylaniu głowy
Czasem może temu towarzyszyć gorączka, ogólne rozbicie i złe samopoczucie. Wydzielina z nosa jest wodnista lub gęsta, niekiedy zaś nos jest suchy i niedrożny.
Jak leczyć zapalenie zatok?
W zależności od etiologii schorzenia, podejmujemy odpowiednie leczenie. Jeśli przyczyną zapalenia zatok są bakterie, lekarz z pewnością zaleci antybiotyk, często także leki przeciwzapalne i obkurczające śluzówkę nosa i zatok.
To prawda, że zapalenie zatok powinno zostać dokładnie wyleczone, jednak niestety ani antybiotyki ani leki przeciwzapalne nie gwarantują pełnego sukcesu. Aby antybiotyk okazał się skuteczny, trzeba by wykonać posiew bakterii z wydzieliny i upewnić się, że są one wrażliwe na zaordynowany specyfik.
Na wirusowe zapalenie zatok antybiotyki nie działają w ogóle. W chorobie przewlekłej podawanie antybiotyku przy każdej infekcji jest przyczyną jeszcze większego spadku odporności i zwiększeniu prawdopodobieństwa nawrotu choroby.
Dużym błędem jest zażywanie środków (tabletek lub kropli) obkurczających śluzówkę i hamujących wyciek wydzieliny. Niedrożny nos, opuchnięte śluzówki, obrzęk i trudności w oddychaniu sprawiają, że chętnie sięgamy po tego typu leki. Tymczasem wytwarzanie śluzu jest reakcją obronną naszego ciała na infekcję. To za jego pomocą organizm próbuje oczyścić błony śluzowe i pozbyć się patogennych drobnoustrojów. Ponadto w śluzie znajduje się wydzielnicza immunoglobulina A (IgA), stanowiąca potężne przeciwciało niszczące wirusy. Jeśli nie ma śluzu, nie ma też przeciwciał i nasz układ odpornościowy jest bezradny.
Leki obkurczające powodują także zwężenie naczyń krwionośnych, co sprawia, że rzęski, przesuwające śluz zatrzymują swój ruch, bo mają odcięty dopływ krwi. Śluz, pozbawiony możliwości swobodnego przepływu, zaczyna zalegać w jednym miejscu. Wraz z nim zalegają szkodliwe drobnoustroje. Dlatego mnóstwo pacjentów, stosujących nawet przy zwykłym katarze leki obkurczające śluzówkę, nabawia się następnie ostrej, a z czasem przewlekłej infekcji zatok.
Dlatego ważne jest, aby pozwolić wydzielinie płynąć! W ten sposób pozbywamy się zarazków oraz oczyszczamy drogi oddechowe.
Naturalne sposoby na zapalenie zatok
Jeśli zmagamy się zarówno z ostrym, jak i chronicznym problemem zapalenia zatok, dobrze jest włączyć do leczenia terapie naturalne, a dodatkowo wspomóc się domowymi sposobami.
1. Inhalacje przy zapaleniu zatok
Dobrym sposobem na udrożnienie przewodów nosowych i rozrzedzenie zalegającej w zatokach wydzieliny są gorące inhalacje parowe. Nie tylko ułatwiają wydmuchanie gęstej wydzieliny i udrażniają drogi oddechowe, lecz również przyjemnie ogrzewają zatoki, co zazwyczaj poprawia samopoczucie i łagodzi dolegliwości w tym schorzeniu.
Jak przygotować napar do inhalacji?
Do gorącej wody dodajemy rumianek, tymianek lub szałwię, można także dodać kilka kropli olejku eukaliptusowego lub miętowego oraz nieco soli morskiej.
Głowę nakrywamy cienkim ręcznikiem i wdychamy gorące i aromatyczne opary. W razie potrzeby oczyszczamy nos w trakcie inhalacji. Zazwyczaj dość szybko odczuwamy taką potrzebę, ponieważ ciepło w połączeniu z działaniem ziół i soli rozrzedza wydzielinę i powoduje jej eliminację.
2. Ciepłe okłady na zatoki
W przebiegu zapalenia zatok zwykle pogorszenie dolegliwości następuje pod wpływem zimna, a poprawę przynosi ciepło. Dlatego dobre efekty uzyskamy poprzez przykładanie do chorych miejsc ciepłych okładów.
W celu przygotowania takiego kompresu należy podgrzać na suchej patelni sól kamienną lub morską, dodając do niej kilka kawałków suszonego imbiru, kilka sztuk anyżu gwiaździstego, 2-3 laski cynamonu i goździki.
Tak przygotowaną mieszaninę podgrzewamy do temperatury, która nie spowoduje poparzenia skóry, po czym przesypujemy do płóciennego woreczka (najlepiej!), ciasno zawiązujemy i przykładamy na czoło, policzki, skronie. Jeśli nie mamy woreczka, można użyć nawet skarpetki z naturalnego włókna lub małej poszewki na poduszkę.
Sól ma tu działanie rozpuszczające i rozrzedzające wydzielinę, co ułatwia pozbycie się jej z przewodów nosowych, natomiast aromatyczne przyprawy nasilają działanie rozgrzewające kompresu, co łagodzi dolegliwości bólowe. Zabieg można powtarzać kilka razy dziennie.
3. Homeopatia na zapalenie zatok
Przy pomocy homeopatii można pozbyć się dolegliwości zatokowych na dobre. Jest ona dobierana na podstawie szczegółowych objawów, jakie prezentuje chory, rodzaju wydzieliny oraz indywidualnego sposobu odczuwania choroby.
Jeśli chory cierpi z powodu silnego bólu, zlokalizowanego głównie u nasady nosa, odczuwa rozpieranie lub palenie w tym miejscu, a wydzielina, którą uda mu się wydmuchać jest bardzo gęsta, kleista, ropna, ciągnąca się, o żółtawym lub brunatnym zabarwieniu, wówczas najlepszym wyborem będzie homeopatyczne kalium bichromicum. Pojawia się tu często także intensywny ból głowy, rozpieranie w okolicy zajętych zatok, a ponieważ wydzielina ma charakter silnie drażniący, chory odczuwa dotkliwie bolesne podrażnienia nosa, gardła i zatok. Pogorszenie wszelkich symptomów następuje po ekspozycji na zimno.
Z kolei homeopatyczna sticta pulmonaria przyda się przy takich objawach, jak całkowicie niedrożny nos z silnym uczuciem zapchania, opuchnięcia i bolesnego rozpierania u nasady nosa. Chory ma potrzebę nieustannego wydmuchiwania nosa, co okazuje się całkowicie nieskuteczne – nie pojawia się żaden wyciek, nasila zaś się ból głowy z tępym uciskiem w okolicy czoła. Sticta pomaga uwolnić wydzielinę, co przynosi pacjentowi ogromną ulgę i łagodzi ból.
Przy zapaleniu zatok pomocny jest również homeopatyczny hydrastis canadensis. W tym przypadku mamy do czynienia z gęstą, ropną i żółtawą wydzieliną, której jednak nie można usunąć przez zwykłe oczyszczenie nosa, ponieważ spływa ona po tylnej ścianie gardła, powodując podrażnienie śluzówki, odchrząkiwanie lub odkasływanie.
Natomiast w zapaleniu zatok z ropną wydzieliną wspomóc nas może homeopatyczny hepar sulphur. Przyniesie ulgę, jeśli chora osoba skarży się na silny ból głowy, zatok, czasem uszu. Odczucia bólowe zwiększa fakt, że chory wykazuje dużą nadwrażliwość na ból i wszelkie dolegliwości. Charakterystyczna jest poprawa stanu ogólnego pod wpływem ciepła, a zwłaszcza wilgotnego ciepła, np. pary. Samopoczucie chorego będzie się zatem poprawiało pod wpływem inhalacji parowej lub w ciepłej kąpieli z bardzo gorącą wodą.
Jeśli natomiast wydzielina w przebiegu zapalenia zatok jest wodnista i ma charakter palący i podrażniający, co powoduje silny ból i ucisk u nasady nosa, pomocne może okazać się homeopatyczne kalium iodatum. Tutaj chory wykazuje dużą nadwrażliwość na zimno i zimne powietrze, które powoduje kichanie, nasila dolegliwości i ogólnie pogarsza samopoczucie. Ciekawe jest to, że normalnie osoba taka nie lubi ciepła i woli przebywać w chłodzie, natomiast w trakcie choroby unika zimna i świeżego powietrza.
4. Terapia zatok dietą
W tradycyjnej medycynie chińskiej schorzenie, znane nam jako zapalenie zatok, należy do wzorca chorobowego, określanego jako śluz i wilgoć zalegające w płucach (rozumianych tu jako drogi oddechowe). Jeśli cierpimy na zapalenie zatok, przebiegające z obecnością trudnej do usunięcia ropnej wydzieliny, która jest lepka, żółtawa lub zielonkawa, może być zabarwiona krwią i mieć nieprzyjemny zapach, mamy wówczas do czynienia z gorącym śluzem.
Zarówno stany ostre tego typu, jak i schorzenia przewlekłe są stosunkowo łatwe do leczenia za pomocą odpowiedniego pożywienia, najlepiej w połączeniu z zabiegami akupunktury oraz stosowaniem właściwych na ten syndrom ziół.
Czego nie jeść przy zapaleniu zatok?
Unikać w takim stanie należy wszelkich produktów, nasilających produkcję śluzu, a więc:
- mleka i przetworów mlecznych
- serów
- jedzenia zbyt tłustego lub zbyt ostrego
- słodyczy
- bananów
- jedzenia śmieciowego
Co jeść podczas zapalenia zatok?
Natomiast zalecane pożywienie to takie, które będzie wzmacniało qi płuc oraz qi śledziony, nierozerwalnie związanej z funkcjonowaniem płuc. W syndromie gorącego śluzu wskazane będzie spożywanie produktów, takich jak:
- gruszki
- jabłka
- mandarynki
- biała rzodkiew
- seler korzeniowy
- kapusta pekińska
- marchew
- szparagi
- herbata z mięty pieprzowej
- herbata z cytryną
- herbata zielonej
- sok gruszkowy
Nie zawsze jednak zapalenie zatok będzie przebiegało według wzorca z gorącym śluzem. Czasem mamy do czynienia z zimnem i wtedy zalecenia dietetyczno-ziołowe będą inne. Warto zatem skonsultować się z terapeutą medycyny chińskiej, który na podstawie wywiadu, badania pulsu i obrazu języka, zaleci odpowiednią terapię i pokieruje całym procesem leczenia.
Pozostałe zalecenia w leczeniu zapalenia zatok
Gdy dopadnie nas zapalenie zatok ważne jest także, aby zachować właściwą higienę otoczenia, w którym przebywamy. Powinniśmy unikać kontaktu z dymem tytoniowym oraz innymi zanieczyszczeniami, które przez wdychane powietrze mogą dostać się do dróg oddechowych i je podrażnić (sprawdź jak chronić się przed smogiem).
Istotne jest również nawilżanie powietrza, zwłaszcza w sezonie grzewczym, gdy zbyt suche powietrze nadmiernie wysusza śluzówki. Prawidłową wilgotność zapewnią np. nawilżacze powietrza. Ma to znaczenie w przebiegu zapalenia zatok, w którym często jesteśmy zmuszeni oddychać przez usta z powodu zatkanego nosa. Niewystarczające nawilżenie śluzówek dróg oddechowych sprzyja podrażnieniom oraz uniemożliwia eliminację szkodliwych drobnoustrojów wraz ze śluzem.
Z tego samego powodu powinniśmy przyjmować duże ilości płynów. Pijmy ciepłe napary ziołowe i herbaty, najlepiej wybrane z tych, które są najbardziej wskazane w danym wzorcu chorobowym.
I, oczywiście, dbajmy o zachowanie ciepła. Obowiązkowa jest czapka, szalik i ciepłe okrycie, jeśli już musimy wyjść z domu. Najlepiej jednak wykurować się w cieple domowego zacisza i pozwolić sobie na odpoczynek, sen oraz zadbanie o siebie we właściwy sposób.
