Imbir stosowany regularnie może przyczynić się do istotnej poprawy naszego zdrowia i odporności. Dzieje się tak za sprawą ważnego związku czynnego, występującego w tej roślinie – gingerolu.
Spis treści
Co to jest gingerol i jakie ma właściwości?
Jest to jeden z wielu związków czynnych zawartych w imbirze, któremu roślina zawdzięcza swój wyjątkowy smak i zapach. Gingerol jest główną substancją bioaktywną imbiru, odpowiadającą także za większość jego właściwości leczniczych. Ma silne działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Co ciekawe, gingerol pod względem chemicznym jest krewniakiem kapsaicyny i piperyny, które nadają wyjątkową ostrość papryczce chili oraz pieprzowi czarnemu.
Podczas gotowania gingerol przekształca się w zingeron, który jest mniej ostry i nadaje potrawom gotowanym z dodatkiem imbiru specyficzną „ostrą słodycz”. Z kolei w procesie suszenia gingerol transformuje się w szogaol, cechujący się dwukrotnie bardziej ostrym smakiem.
Takie przemiany smakowe tłumaczą, dlaczego w medycynie chińskiej suszony imbir cechuje się, oprócz ewidentnie ostrego smaku, termiką gorącą, podczas gdy świeży imbir uznaje się za zaledwie ciepły. Te różnice determinują nawet zalecenia terapeutyczne do stosowania różnych form imbiru w leczeniu.
Imbir może być spożywany w postaci świeżej, kandyzowanej, suszonej; występuje w formie proszku, soku lub olejku eterycznego. Jest bardzo powszechnie stosowany i dlatego dobrze wiedzieć, z jakiego powodu od wieków cieszy się niesłabnącą popularnością.
Korzeń imbiru jest pełen składników odżywczych i związków bioaktywnych, które silnie i korzystnie oddziałują na organizm. Oto 7 dobroczynnych właściwości imbiru.
Właściwości, dla których warto jeść imbir
1. Imbir pomaga na wiele rodzajów mdłości
Imbir od bardzo dawna znany jest jako skuteczny środek na chorobę lokomocyjną, której towarzyszą nudności i wymioty. Może także zmniejszać mdłości i wymioty u osób po operacjach oraz u pacjentów przyjmujących chemioterapię. Wykazuje także dużą skuteczność w przypadku mdłości i nudności u kobiet w ciąży. Działanie to spowodowane jest smakiem ostrym imbiru, który to smak rozprasza energię, usuwając zastój w przewodzie pokarmowym.
Żucie małych plasterków świeżego lub kandyzowanego imbiru stanowi świetne remedium na chorobę lokomocyjną i poranne nudności.
2. Pomaga zwalczyć przeziębienie i grypę
Dzieje się tak za sprawą rozgrzewającego wpływu imbiru na organizm. Powszechnie zalecana w przeziębieniach, gorączce, czy grypie gorąca herbata z imbirem powoduje silne rozgrzanie się od środka i spowodowanie potów, wraz z którymi patogen zostanie usunięty z wnętrza organizmu. Jest to podstawowy mechanizm walki z infekcjami w medycynie chińskiej. Za takie działanie imbiru odpowiada jego gorąca natura i ostry smak.
Wywar ze świeżego imbiru i cebuli dymki: w pół litra wody gotuj kawałek imbiru wielkości kciuka i cebulę dymkę przez 10 minut. Pij ciepły wywar natychmiast po pojawieniu się pierwszych objawów przeziębienia.
3. Łagodzi bóle stawów i mięśni
Imbir wykazuje działanie rozgrzewające i przeciwzapalne, co korzystnie działa w przypadku bólów mięśniowo-stawowych. Ekstrakt z korzenia imbiru, stosowany doustnie, zalecany jest w chorobach zwyrodnieniowych stawów.
W lecznictwie stosuje się również zewnętrznie kremy i maści z dodatkiem wyciągu imbirowego, które zmniejszają ból i sztywność. Można je także wykorzystać w przypadku bólu mięśni, wywołanego przeciążeniem i nadmiernym wysiłkiem fizycznym.
4. Przyczynia się do obniżenia poziomu cukru we krwi
Badania naukowe nad działaniem imbiru na tym obszarze są stosunkowo nowe, jednak dowodzą, że imbir może wykazywać silne właściwości przeciwcukrzycowe. W 2015 r. przeprowadzono badanie, w którym wykazano, że u uczestników stosujących przez 12 tygodni dwa gramy sproszkowanego imbiru dziennie, poziom cukru we krwi na czczo obniżył się o 12% [1].
Poziom hemoglobiny glikowanej (która jest ważnym wskaźnikiem poziomu cukru w ujęciu długoterminowym) u tych uczestników również uległ obniżeniu i to aż o 10%. Takie efekty są już wystarczające, aby ograniczyć wiele uciążliwych skutków ubocznych cukrzycy typu 2.
5. Imbir pomaga obniżyć ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych
Zawarty w imbirze gingerol wzmacnia serce, ponadto rozgrzewające działanie imbiru i jego gorąca natura sprzyjają poprawie krążenia krwi. We wspomnianym powyżej badaniu wykazano również zmniejszenie poziomu szkodliwych lipoprotein oraz obniżenie wskaźnika frakcji LDL cholesterolu w stosunku do frakcji HDL. Może to skutkować obniżeniem ryzyka miażdżycy naczyń wieńcowych i choroby wieńcowej serca [3], [4]. Imbir jest wskazany u osób z podwyższonym poziomem cholesterolu.
Uwaga! Ze względu na gorącą termikę imbir jest przeciwwskazany przy wysokim ciśnieniu krwi.
6. Koi niestrawność i dolegliwości dyspeptyczne
Imbir wspomaga procesy trawienne oraz zapobiega przewlekłym dolegliwościom związanym z niestrawnością, którym towarzyszą ból i dyskomfort żołądka. Działa żółciopędnie i rozkurczowo.
W medycynie chińskiej imbir zalecany jest na wzmocnienie qi żołądka, poprawę funkcji środkowego ogrzewacza (inaczej: ułatwienie trawienia), zwiększenie produkcji soków trawiennych oraz poprawę apetytu. Zalecane jest wówczas spożywanie świeżo startego imbiru lub sporządzenie z niego ciepłej herbatki.
Uwaga! Imbiru powinno się unikać jeśli chorujemy na przewlekłe choroby żołądka, np. wrzody, refluks, zapalenie żołądka.
7. Imbir pomaga zapobiegać rozwojowi chorób neurodegeneracyjnych
Imbir jest silnym antyoksydantem – działa więc przeciwutleniająco i przeciwzapalnie, pomaga przeciwdziałać starzeniu się komórek. Może pomóc w ten sposób ochronić komórki nerwowe przed takimi schorzeniami jak np. choroba Parkinsona czy choroba Alzheimera.
Ponadto spożywanie ekstraktu z imbiru poprawia szybkość reakcji i pamięć, zwiększa koncentrację i wydajność umysłową, gdyż dochodzi do ogólnej poprawy krążenia krwi i co za tym idzie, lepszego ukrwienia mózgu.
Zobacz także: Shot z imbiru na odporność – przepis
Skąd pochodzi imbir?
Imbir (łac. Zingiber officinalis) jest kwitnącą rośliną, naturalnie występującą w południowej Azji, na obszarze od półwyspu Indyjskiego aż po Chiny i Nową Gwineę. Od wieków jego korzeń jest szeroko stosowany zarówno jako przyprawa w kuchni, jak i lekarstwo w medycynie ludowej. Należy do rodziny imbirowatych, z której pochodzą również takie cenne przyprawy, jak kurkuma czy kardamon.
Pierwszymi ludami, które „udomowiły” imbir byli mieszkańcy Austronezji, którzy następnie rozpowszechnili go aż na wyspy Oceanu Spokojnego, docierając nawet do Hawajów. Austronezyjczycy używali korzeń imbiru do jedzenia, ale również wykorzystywali go w rytuałach religijnych – jako środek leczniczy lub mający zapewnić ochronę przez duchy. Co ciekawe, imbir stosowany był też w celu poświęcenia statków, którymi ludy te udawały się w dalekie podróże.
Imbir jest jedną z pierwszych przypraw korzennych, które zostały przywiezione do Europy. Znali i używali go starożytni Grecy i Rzymianie. Opisywany był przez Marco Polo i Paracelsusa. Dzisiaj znany jest na całym świecie. Tradycyjna medycyna chińska i medycyna ajurwedyjska nie wyobrażają sobie leczenia za pomocą receptur ziołowych bez imbiru, staje się też on coraz bardziej popularny w zachodnim ziołolecznictwie. Również w Polsce imbir gości w większości kuchni, można bez problemu nabyć go w sklepach, zarówno w postaci świeżej, jak i suszonej.
Warto wiedzieć, że korzeń świeżego imbiru po przecięciu powinien mieć żółto-złocisty kolor i lekko ostry, charakterystyczny aromat. Nie używajmy imbiru, który ma niebieskawą lub siną barwę. To oznacza, że jest zleżały i nie powinno się go stosować.
Bibliografia:
- Khandouzi N. et al., « The Effects of ginger on fasting blood sugar, hemoglobin A1c, apolipoprotein B, apolipoprotein AI and malondialdehyde in type 2 diabetic patients », Iranian Journal of Pharmaceutical Research, 14, 1 (2015) : 131.
- Patel A. et al.,« Intensive blood glucose control and vascular outcomes in patients with type 2 diabetes », New England Journal of Medicine, 2008 June 12, 358 (24) : 2560-72.
- Van Stiphout W.A. et al., « Is the ratio of apo B/apo AI an early predictor of coronary atherosclerosis ? », Atherosclerosis, 62.2 (1986) : 179-182.
- Khan, Mudassir Ahmad & Abdul Baseer, « Increased malondialdehyde levels in coronary heart disease », J. Pak. Med. Assoc., 50.8 (2000) : 261-264.
