Imbir lekarski (łac. Zingiber officinale) to jedna z najpopularniejszych przypraw, znanych i stosowanych na całym świecie. Pochodzi z rodziny imbirowatych. Jego ojczyzną są rejony Indii i Pacyfiku. W medycynie starożytnych Chin i Indii uznawany był za jeden z najwartościowszych i najbardziej wszechstronnych surowców leczniczych wykazujących szereg właściwości prozdrowotnych.
Imbir lekarski jest rośliną uprawną. Nie występuje w stanie dzikim. Obecnie największym eksporterem imbiru są Indie.
Spis treści
Jakie są właściwości lecznicze imbiru?
Stosowanie imbiru pod wieloma względami korzystnie wpływa na organizm człowieka. Było to przez wieki udowadniane w medycynie ludowej, a w ostatnich dekadach potwierdzone również w badaniach naukowych w medycynie konwencjonalnej. Z licznych właściwości prozdrowotnych imbiru można wymienić między innymi działanie przeciwbakteryjne, przeciwpasożytnicze, przeciwwirusowe, przeciwbólowe i rozgrzewające.
Silne przeciwzapalne właściwości imbiru wynikają z tego, że imbir zawiera szereg związków o działaniu antyoksydacyjnym. Kłącze imbiru ma także działanie immunostymulujące, co oznacza, że wspiera układ odpornościowy w walce z drobnoustrojami chorobotwórczymi i ogólnie poprawia odporność.
Na uwagę zasługuje również wyraźne działanie imbiru poprawiające trawienie. Imbir korzystnie wpływa na funkcje przewodu pokarmowego. Ma on działanie żółciopędne, pobudza wydzielanie śliny i soków trawiennych, poprawia apetyt. Można spożywać imbir w niestrawności i przy przejedzeniu się. Imbir dobrze się sprawdza w przypadku nudności na różnym tle. Mogą po niego sięgać nawet kobiety w ciąży, którym dokuczają poranne mdłości. Preparaty zawierające imbir stosuje się również w razie nudności występujących w chorobie lokomocyjnej.
Właściwości lecznicze imbiru obejmują korzystny wpływ na poziom cholesterolu oraz poziom glukozy we krwi. Korzeń imbiru wskazany jest także w łagodzeniu objawów przeziębienia, w stanach przemęczenia fizycznego i w bólach mięśniowych. Imbir wpływa korzystnie na funkcje mózgu – dodaje energii i poprawia koncentrację.
Imbir – substancje czynne
Za właściwości prozdrowotne korzenia imbiru odpowiadają zawarte w nim związki chemiczne. Najważniejszym jego składnikiem jest olejek eteryczny, którego zawartość wynosi tu nawet do 3,5 proc. jego składu. Kluczowymi związkami w olejku są: gingerol, cyneol, linalol, limonen, zingiberen, szoagol, zingeron. One głównie decydują o tym, jakie właściwości lecznicze posiada imbir.
Oprócz olejku w surowcu znajdziemy również polifenole, witaminę C, niacynę (wit. B3), kwas pantotenowy (wit. B5), witaminę B6 i E oraz sporo ważnych biopierwiastków, takich jak magnez, potas, wapń, miedź, cynk, żelazo, fosfor.
Imbir a nadciśnienie tętnicze
Powstaje zatem pytanie o wpływ imbiru na układ krążenia. Czy imbir podnosi ciśnienie krwi, czy wręcz przeciwnie – może być stosowany u osób chorujących na nadciśnienie tętnicze?
Wpływ korzenia imbiru na ciśnienie krwi został udowodniony w wielu badaniach naukowych. Jasno dowodzą one, że przyprawa ta obniża ciśnienie krwi, a regularne spożywanie imbiru wpływa korzystnie na proces leczenia chorób sercowo-naczyniowych.
Czy imbir jest zdrowy na serce?
Korzeń imbiru od stuleci wykorzystywany był w leczeniu rozmaitych dolegliwości związanych z sercem i układem krwionośnym, włączając w to zaburzenia krążenia, podwyższony poziom cholesterolu oraz nadciśnienie tętnicze.
Badania ewidentnie wykazały, że imbir posiada właściwości obniżania ciśnienia krwi. Imbir działa na kilka sposobów. Może obniżać ciśnienie, działając jak naturalny bloker kanałów wapniowych oraz naturalny inhibitor enzymu ACE. Obniża ciśnienie krwi zatem w taki sam sposób, jak to robią powszechnie stosowane syntetyczne leki hipotensyjne.
Imbir może normalizować ciśnienie krwi także dzięki temu, że zapobiega tworzeniu się skrzepów krwi w tętnicach. A skrzepy takie utrudniają swobodny przepływ krwi w naczyniach, co z czasem może prowadzić do rozwoju nadciśnienia. Poprzez zapobieganie powstawaniu skrzepów imbir jednocześnie pomaga w prewencji poważnych chorób serca, takich jak zawał lub udar.
W jednym z badań, obejmującym ponad 4000 osób, wykazano, że ci badani, którzy spożywali najwięcej imbiru (około 2–4 gramy dziennie), prezentowali najniższe ryzyko rozwoju podwyższonego ciśnienia krwi. Można zatem powiedzieć, że regularne stosowanie imbiru ma również znaczenie, jeśli chodzi o profilaktykę nadciśnienia tętniczego.
Co więcej, związki czynne obecne w kłączu imbiru pomagają również w obniżeniu poziomu cholesterolu całkowitego we krwi oraz jego frakcji LDL (tak zwanego „złego” cholesterolu). Te zaś składniki są między innymi odpowiedzialne za choroby serca oraz za nadciśnienie tętnicze.
Biorąc pod uwagę takie właściwości imbiru, można jednoznacznie stwierdzić, że ma on korzystny wpływ zarówno na serce, jak i na cały układ krążenia.
Napój z imbiru na nadciśnienie
Imbir stosowany na wysokie ciśnienie można zażywać w różnych formach. Najprościej jest przygotować sobie gorący napój z imbiru. W tym celu należy kilka plasterków świeżego imbiru wrzucić do szklanki lub dzbanka i zalać wrzątkiem, a następnie pozostawić na około 10–15 minut pod przykryciem. Można dodać do naparu plasterek cytryny i/lub dosłodzić go niewielką ilością miodu.
Można także spożywać imbir w postaci sproszkowanej i dodawać go w tej formie do różnych potraw. Imbir doskonale nadaje się do zup, warzyw, mięs. Wzbogaca się nim również desery, koktajle, smoothie, soki owocowe i inne napoje.
Imbir dostępny jest także w postaci suplementów diety. Można go nabyć w formie kapsułek lub tabletek o standaryzowanej zawartości substancji czynnych. W aptekach dostaniemy również lizaki lub cukierki imbirowe – są przeznaczone głównie dla dzieci chorujących na chorobę lokomocyjną.
Imbir – skutki uboczne
Spożywanie imbiru w ilości powyżej 6 gramów dziennie może wywołać dolegliwości żołądkowo-jelitowe, takie jak zgaga, refluks, a nawet biegunka. Zbyt duża ilość imbiru dziennie może podrażnić żołądek. Kłącze imbiru nie jest zatem zalecane u osób z chorobą wrzodową żołądka i/lub dwunastnicy oraz cierpiących na refluks przełyku.
Imbiru nie powinny spożywać osoby na niego uczulone (chociaż uczulenie na imbir nie zdarza się często) oraz dzieci w wieku poniżej 3 lat. Ogólnie u dzieci trzeba zachować umiar w stosowaniu imbiru, głównie ze względu na jego dość ostry smak.
Imbir a leki na nadciśnienie
Zachowaj również szczególną ostrożność, jeśli przyjmujesz leki hipotensyjne. Leki na nadciśnienie i imbir zażywane w tym samym czasie mogą aż za bardzo obniżyć ciśnienie tętnicze krwi. Dlatego czasem można się spotkać z opinią, że imbir jest przeciwwskazany w leczeniu wysokiego ciśnienia krwi.
Imbir stosowany w zbyt dużej ilości może również wejść w interakcje z innymi jednocześnie przyjmowanymi lekami, szczególnie lekami przeciwzakrzepowymi. Surowiec ten wykazuje bowiem właściwości rozrzedzające krew i spowalniające jej krzepnięcie. Z tego też powodu nie powinno się spożywać imbiru przynajmniej przez 2 tygodnie przed planowaną operacją lub zabiegiem, ponieważ może on nasilić krwawienie.
Ostrożność w spożywaniu imbiru powinny także zachować osoby cierpiące na niedokrwistość, kamicę żółciową oraz stany zapalne żołądka.
Czy imbir podnosi ciśnienie krwi?
Nie, imbir działa wręcz przeciwnie. Wiele badań udowodniło, że imbir lekarski jest skutecznym środkiem na obniżenie ciśnienia krwi. Na tyle skutecznym, że może zaburzać działanie farmakologicznych leków zażywanych w nadciśnieniu tętniczym i nasilać ich działanie. Należy zatem zachować szczególną ostrożność w takim przypadku.
Źródła:
- Raman, R. (2020). 10 Herbs That May Help Lower High Blood Pressure. Pobrane z https://www.healthline.com/nutrition/herbs-to-lower-blood-pressure#9.-Ginger
- Anh, N. H., Kim, S. J., Long, N. P., Min, J. E., Yoon, Y. C., Lee, i in. (2020). Ginger on Human Health: A Comprehensive Systematic Review of 109 Randomized Controlled Trials. Nutrients, 12(1), 157. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31935866/
- Hasani, H., Arab, A., Hadi, A., Pourmasoumi, M., Ghavami, A., Miraghajani, M. (2019). Does ginger supplementation lower blood pressure? A systematic review and meta-analysis of clinical trials. Phytotherapy Research: PTR, 33(6), 1639–1647. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30972845/
- Wang, Y., Yu, H., Zhang, X., Feng, Q., Guo, X., Li, S., i in. (2017). Evaluation of daily ginger consumption for the prevention of chronic diseases in adults: A cross-sectional study. Nutrition, 36, 79–84. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28336112/
- DoctorNDTV. (2019). Ginger: Not Just Diabetes; It Can Help Reduce Blood Pressure As Well; Here’s How You Should Have It. Pobrane z https://www.ndtv.com/health/not-just-diabetes-this-common-kitchen-ingredient-can-help-reduce-blood-pressure-as-well-1984353
- DoctorNDTV. (2018). 7 Miraculous Health Benefits Of Ginger Water. Pobrane z https://doctor.ndtv.com/living-healthy/7-miraculous-health-benefits-of-ginger-water-1757623
- Janowicz, A., Widera, A. (2021). Imbir – podnosi czy obniża ciśnienie krwi? Właściwości imbiru. Pobrane z https://www.welbi.pl/czy-imbir-podnosi-cisnienie-co-warto-wiedziec/#:~:text=Powiniene%C5%9B%20zatem%20wiedzie%C4%87%2C%20%C5%BCe%20imbir,jego%20sk%C5%82adnik%C3%B3w%2C%20jakim%20jest%20cyneol
- Rahmani, A. H., Shabrmi, F. M., Aly, S. M. (2014). Active ingredients of ginger as potential candidates in the prevention and treatment of diseases via modulation of biological activities. International Journal of Physiology, Pathophysiology and Pharmacology, 6(2), 125–136. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4106649/
- WebMD. (b.d.). Ginger – Uses, Side Effects, And More. Pobrane 17 października 2022 z https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-961/ginger
