Gdy brak snu lub gdy jest on słabej jakości, z czasem zaczyna brakować również energii i odporności. Zaczynamy niedomagać i chorować. Bezsenność może być zatem przyczyną chorób, ale może też być sygnałem alarmowym, że coś niedobrego dzieje się w naszym organizmie. Należy więc jak najszybciej poszukać przyczyny bezsenności. I całkowicie ją wyleczyć.
Spis treści
Bezsenność w medycynie chińskiej
Według medycyny chińskiej dobry sen i apetyt są podstawowymi wyznacznikami zdrowia i świadczą o prawidłowym funkcjonowaniu narządów wewnętrznych. Bezsenność to poważna dolegliwość, zaburzająca istotnie jakość życia, a przyczyny bezsenności mogą być różne.
Objawy bezsenności
- trudności w zasypianiu po udaniu się na spoczynek
- zbyt wczesne budzenie się
- okresowe przebudzenia w nocy
- nieudane próby zaśnięcia
- niezdolność do spania przez całą noc
Jako bezsenność definiuje się także nadmierną ilość męczących i intensywnych marzeń sennych, zakłócających spokojny sen.
Bezsenności często mogą towarzyszyć:
- zawroty głowy
- bóle głowy
- palpitacje serca
- zmęczenie
- zaburzenia emocjonalne
Aby ustalić właściwą terapię dla danego pacjenta, należy najpierw określić wzorzec chorobowy, który najbardziej pasuje do prezentowanych przez niego objawów.
Jakie są zatem najważniejsze wzorce w medycynie chińskiej?
Przyczyny bezsenności według medycyny chińskiej
1. Zastój qi wątroby
Wątroba w medycynie chińskiej jest związana z emocjami i są to najczęściej emocje negatywne:
- złość
- agresja
- gniew
- rozdrażnienie
- irytacja
- frustracja
Jest to często spotykany wzorzec w naszym społeczeństwie. Główne przyczyny bezsenności to zazwyczaj pośpiech i niezdrowy tryb życia.
Długotrwałe nagromadzenie się takich emocji działa szkodliwie na wątrobę, powodując w niej zastój qi, czyli upośledza jedną z podstawowych funkcji wątroby, jaką jest swobodne rozprzestrzenianie qi w naszym ciele.
Zastój qi wątroby przekształca się z czasem w gorąco i ogień, który unosi się szybko w górę, zakłócając pracę umysłu i doprowadzając między innymi do bezsenności. Niekontrolowane wybuchy gniewu czy agresji to nic innego jak wybuchający w górę ogień wątroby.
Objawy towarzyszące bezsenności
Do których pacjent–wątrobowiec może się przyznać w gabinecie.
- bóle głowy
- nadciśnienie
- wzdęcia
- rozpierający ból brzucha
- gorzki smak w ustach
- rozdrażnienie
Bezsenność najczęściej objawia się tutaj budzeniem się ok. 3 nad ranem (czas wątroby wg zegara narządów), niemożnością zaśnięcia, a czasem dokuczliwymi marzeniami sennymi zakłócającymi spokojny sen.
Jak leczyć zastój qi wątroby?
Za spokojny sen odpowiada przede wszystkim spokojny duch serca, natomiast w tym wzorcu chorobowym nadaktywna wątroba będzie wyprzedzała ducha serca i powodowała zaburzenia równowagi energetycznej w organizmie.
Jak można pomóc osobie, u której przyczyny bezsenności są bezpośrednio związane z zastojem qi wątroby? Terapeuta medycyny chińskiej zaleci z pewnością akupunkturę mającą na celu poruszenie zastoju w wątrobie, uspokojenie jej i zharmonizowanie.
Dodatkowo można stosować odpowiednie receptury ziołowe, ale najważniejsze będą zalecenia dotyczące zmiany trybu życia i sposobu odżywiania się.
Pacjent z takimi dolegliwościami powinien odżywiać się regularnie, unikać pokarmów nasilających gorąco w wątrobie, a więc kawy, alkoholu, ostrych przypraw, pikantnych dań, używek itp., regularnie uprawiać umiarkowaną aktywność fizyczną i doprowadzić stopniowo swój organizm do stanu równowagi i wyciszenia, na ile jest to możliwe.
2. Niedobór krwi
Jest to kolejny często spotykany wzorzec wśród pacjentów cierpiących na bezsenność. Wiąże się ściśle z niedoborami serca i śledziony. A te z kolei są uwarunkowane emocjami i przemęczeniem. Jednak w tej sytuacji mówimy o innych emocjach niż w poprzednim wzorcu.
Emocjami, które uszkadzają serce i śledzionę są:
- smutek
- niepokój
- nadmierne zamartwianie się
- troska
- niepotrzebne ciągłe rozpamiętywanie problemów
- obciążanie się kłopotami swoimi i innych
- chroniczne zmęczenie
- długotrwałe przeciążenie intelektualne
W przypadku niedoboru qi serca dochodzi do wyczerpania krwi i zakłócenia spokoju umysłu, a niedobór qi śledziony powoduje osłabienie wytwarzania krwi.
W obu przypadkach (które często współistnieją ze sobą) rezultatem jest niedobór krwi, który skutkuje nieprawidłowym odżywieniem serca i zakłóceniem umysłu, co prowadzi do bezsenności.
Kto najczęściej cierpi na niedobór krwi?
Wzorzec taki często możemy zaobserwować u kobiet, które – ze względu na swoją fizjologię (comiesięczna utrata krwi, porody, laktacja, zaburzenia hormonalne) – są narażone znacznie bardziej na niedobór krwi. Powszechny jest też u osób starszych, schorowanych, zmęczonych, wyczerpanych, po operacjach, w przebiegu ciężkich chorób. Dlatego to najczęściej kobiety i osoby w starszym wieku cierpią na dolegliwości związane z bezsennością.
Objawy towarzyszące pacjentom z niedoborem krwi
- trudności z zasypianiem
- palpitacje serca
- osłabienie pamięci
- znużenie
- zmęczenie
- ospałość
- brak apetytu
- brak energii
- ziemista i blada cera
A ich sen często bywa zakłócany przez intensywne i nieprzyjemne marzenia senne, które uniemożliwiają prawidłowy odpoczynek organizmu. One także są formą bezsenności. Nie jest to wówczas zdrowy, regenerujący sen dobrej jakości, a pacjent budzi się niewyspany i zmęczony od samego rana.
Najlepszym remedium na takie dolegliwości są odpowiednio dobrane kompozycje ziół wzmacniających qi i krew, ale także akupunktura i właściwa, dobrze zbilansowana dieta.
3. Zaburzenie funkcjonowania żołądka
Nieregularne i zbyt późne spożywanie posiłków uszkadza żołądek i śledzionę. Dysfunkcja tych narządów powoduje zaburzenia trawienia.
Nagromadzenie niestrawionego pokarmu prowadzi do wytworzenia gorąca w żołądku i jego dysfunkcji, czego rezultatem jest bezsenność.
Żołądek znajduje się pod sercem i jeśli jest zbyt aktywny i niespokojny, powoduje zakłócenia snu. Zbyt późne spożycie obfitego i tłustego posiłku skutkuje nagromadzeniem pożywienia i zablokowaniem pasażu jelitowego. To wywołuje dodatkowe objawy u pacjenta w postaci odczucia duszności i rozpierającego bólu w nadbrzuszu. Może też wywołać zaparcia, wzdęcia i odbijanie.
Pacjent ma trudności w zaśnięciu, źle się czuje, przewraca się z boku na bok, jest mu „niedobrze i ciężko na żołądku”. Któż z nas nie miał takich doświadczeń?
Najprościej im zapobiegać, zdrowo i właściwie się odżywiając, a przede wszystkim stosując zasadę, aby nie jeść tuż przed snem. Po godzinie 22 pokarm powinien już być w jelitach, a żołądek – pusty. To zapewni zdrowy i spokojny sen. Natomiast w regulacji i zharmonizowaniu funkcji żołądka pomogą zabiegi akupunktury.
4. Dysharmonia pomiędzy sercem a nerkami
Serce w medycynie chińskiej to ogień, natomiast nerki to woda. W prawidłowo funkcjonującym organizmie ogień serca schodzi do nerek, aby kontrolować i podgrzewać wodę. Woda nerek zaś wznosi się swobodnie do serca, aby regulować i chłodzić ogień. Zaburzenia na linii serce–nerki powodują niekontrolowane wznoszenie się ognia serca, który zakłóca umysł. Konsekwencją takiego stanu rzeczy jest bezsenność.
Naturalne sposoby na bezsenność – jak zadbać o dobry sen?
Co powoduje zakłócenia na linii serce–nerki?
Przyczyna może tkwić we wrodzonym niedoborze nerek, ale częstym powodem są również:
- choroby przewlekłe
- syndrom wypalenia
- nadmierna aktywność seksualna
- przeżyte traumy (w dzieciństwie lub w wieku dorosłym)
- stany bardzo głębokich emocji związanych ze strachem, zagrożeniem życia
- różnego rodzaju lęki
Objawy towarzyszące bezsenności związanej z zaburzeniem na linii serce-nerki
- niepokój
- osłabienie pamięci
- kołatania serca
- zawroty głowy
- dźwięki i szum w uszach
- ból dolnej części pleców
- rozdrażnienie
- suchość w ustach
Sen u takiej osoby jest płytki i powierzchowny, wybudza ją każdy dźwięk i przeszkadza najmniejsze światełko.
Medycyna chińska w takim przypadku skupia się przede wszystkim na wzmocnieniu nerek, zarówno za pomocą akupunktury, jak i mieszanek ziołowych, ukierunkowanych na wzmocnienie głównie yin oraz esencji nerek. Z pomocą przychodzi nam też niewątpliwie dieta – właściwie dobrana dla każdego pacjenta.
Jak leczyć bezsenność?
Bezsenność jest związana przede wszystkim z zaburzeniami narządów, takich jak serce, śledziona, wątroba oraz nerki. Wszystkie one są powiązane w jakiś sposób z krwią, są odpowiedzialne za jej jakość, ilość, wytwarzanie i przechowywanie.
Niedostateczna ilość krwi nie odżywia serca, które wówczas nie może zapewnić spokoju umysłowi, co skutkuje problemami ze snem. Różne emocje, niepokój, depresja, smutek, ale także przemęczenie i przepracowanie mogą doprowadzić do uszkodzenia ww. narządów. Do nadmiernego zużycia esencji i krwi, czego rezultatem jest bezsenność.
Medycyna chińska pomaga wyleczyć bezsenność, skupiając się na usunięciu jej przyczyn, ale także zaleca profilaktykę i zmianę nawyków żywieniowych oraz stylu życia. Oprócz zabiegów akupunktury i stosowania ziół, ważne jest także samo przygotowanie się do snu.
Jak przygotować się do snu?
Zanim położymy się spać:
- nie oglądajmy telewizji (zwłaszcza horrorów lub politycznych debat)
- unikajmy grania w gry komputerowe obfitujące w przemoc
- zrezygnujmy z tłustych serów zapijanych czerwonym winem na kolację
- uspokójmy umysł – pomocna będzie medytacja, czytanie czy spokojna rozmowa
- wypijmy herbatkę ułatwiającą zaśnięcie
Ważne, żeby wiedzieć, że najwięcej korzyści przyniesie nam sen od godziny 22. Każdą nieprzespaną godzinę później można liczyć jako nieprzespaną podwójnie.
Być może, wdrażając powoli i stopniowo w życie te zalecenia, unikniemy przykrej i spędzającej sen z powiek dolegliwości, jaką jest bezsenność.
