Tai chi (Tai qi) obecnie jest kojarzone przede wszystkim z łagodnymi ćwiczeniami fizycznymi, połączonymi z prawidłowym oddychaniem. W starożytnych Chinach jednak stanowiło ono przede wszystkim sztukę walki, praktykowaną zarówno w celu samoobrony, lecz również z powodu jego niezwykle pozytywnego wpływu na zdrowie oraz nabierania w trakcie ćwiczeń umiejętności medytacji.
W ostatnich kilku dekadach ćwiczenia Tai chi opisuje się raczej w kontekście ich dobroczynnego wpływu na zdrowie, a nie jako sztukę walki. Zajęcia Tai chi odbywają się w szpitalach, ośrodkach zdrowia, centrach opieki, klinikach. Każdy może uczestniczyć w tego typu aktywności, niezależnie od wieku.
Podkreśla się pozytywny wpływ tych ćwiczeń na każdy aspekt życia oraz ich znaczenie w holistycznym podejściu do człowieka, jako części natury.
Prawidłowe oddychanie – czemu jest takie ważne?
Spis treści
Czym jest tai chi?
Tai chi jest skróconą wersją pełnej nazwy, która brzmi: Tai chi quan, z czego tai chi oznacza „początek, źródło”, zaś quan to „pięść”. Dzisiaj używa się potocznie skrótowego określenia „tai chi” lub „tai qi” (taiji) i można je dosłownie przetłumaczyć jako „najwyższa ostateczność”.
Koncepcja Tai qi pojawia się w chińskich systemach filozoficznych, takich jak konfucjanizm i taoizm. Reprezentuje ona połączenie yin i yang w jedną, ostateczną całość, wyrażaną symbolem Taijitu.
Z początkiem XX-go stulecia Tai qi zyskało na popularności i szybko zyskało naśladowców i uczniów na całym świecie. Do czasów obecnych cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem. Przedmiotem uwagi nie jest jednak jego wykorzystanie w charakterze sztuki walki, lecz przede wszystkim jako istotnego elementu dbałości o zdrowie i harmonię w organizmie.
Faktem jest, że praktykowanie ćwiczeń Tai chi przynosi korzyści dla zdrowia zarówno na płaszczyźnie fizycznej, jak i emocjonalnej i duchowej.
Medytacja dla początkujących: 5 wskazówek jak medytować
Tai chi – dlaczego ma tak korzystne działanie na organizm?
Tai chi jako sztuka walki opierała się na specyficznej technice, która dąży do uzyskania pełnej koordynacji stawowo-mięśniowej oraz rozluźnienia ciała raczej, niż na wykorzystaniu napięcia i siły mięśni.
W celu zneutralizowania, odparcia lub zapoczątkowania ataku na przeciwnika wykorzystana tu została zasada dźwigni.
Zasady tej uczy się poprzez powolne, zrównoważone i powtarzające się ruchy, które jednocześnie w łagodny, lecz systematyczny sposób wzmacniają i poprawiają krążenie wewnętrzne. Pod tym pojęciem kryje się cyrkulacja krwi, obieg limfy, oddychanie, regulacja ciepłoty ciała oraz prawidłowa perystaltyka. Z tego więc powodu Tai qi wykazuje tak korzystny wpływ na zdrowie i ogólną homeostazę całego organizmu.
Ćwiczenia Tai qi skupiają się bowiem na uwolnieniu ciała i umysłu od fizycznych skutków szeroko pojętego stresu i napięcia. Spokój i koncentracja osiągane poprzez medytacyjny aspekt Tai chi są natomiast niezbędne w celu utrzymania stanu optymalnego zdrowia i równowagi.
Jako sztuka walki zaś Tai qi naucza, jak odpowiednio przystosować się do zmian w otaczającym środowisku zewnętrznym i właściwie na nie zareagować, czyli jak ustąpić raczej przed zbliżającym się atakiem niż podjąć próbę zmierzenia się z nim przy użyciu siły.
Joga na stres
Co można uzyskać poprzez praktykę Tai qi?
Tai chi jest bodajże najbardziej efektywnym sposobem osiągnięcia stabilnej równowagi ciała i umysłu. Ta pradawna technika pracy z ciałem i umysłem przede wszystkim:
- Poprawia ogólny stan zdrowia
- Ułatwia uspokojenie i skupienie umysłu
- Podwyższa poziom energii
- Pomaga rozwijać i utrzymać gibkość, siłę, koordynację, równowagę i zręczność
- Relaksuje, uspokaja i uwalnia od stresu i napięcia
- Wzmacnia funkcje wewnętrznych narządów ciała, a także poprawia wydolność układu immunologicznego, metabolizm i pracę układu krążeniowo-naczyniowego
- Powoduje zrozumienie procesów zachodzących w ciele i zasad samoleczenia organizmu
- Doprowadza do życia w harmonii z naturą i otaczającym nas światem zewnętrznym
Czym jest Tai chi dzisiaj?
W obecnych czasach Tai chi może zostać sklasyfikowane jako starożytna, sprawdzona, zakorzeniona w chińskiej tradycji metoda samorozwoju i samodoskonalenia. Stanowi subtelną mieszaninę najbardziej udoskonalonej wiedzy medycznej, medytacyjnej i sztuki wojennej, połączonych z samodyscypliną, pełnymi gracji ruchami i swobodną, naturalną mocą wewnętrzną.
Osoby praktykujące Tai chi kształtują i rozwijają w sobie fizyczne i umysłowe zdolności, a także świadomość, uważność (mindfulness) i zrozumienie wszystkich aspektów ich wewnętrznego wzrostu i dojrzewania. Każdy uczy się i ćwiczy Tai chi w swoim własnym tempie. Jest to nauka, która może trwać przez całe życie, ponieważ cały czas wspinamy się tu na wyższe poziomy.
Ta dyscyplina polega na świadomym odkrywaniu możliwości własnego ciała, aby nieustannie wzbogacać i inspirować różne aspekty naszego życia. Tai qi koncentruje się głównie na kultywowaniu wewnętrznej energii qi, jako źródła naszej siły.
Na przestrzeni wieków Tai qi było nauczane i praktykowane przez chińskich uczonych, mnichów, mędrców, artystów, intelektualistów, władców, cesarzy, a także zwykłych ludzi, z powodu swojej nadzwyczajnej wszechstronności oraz udowodnionej skuteczności.
Uniwersalny charakter Tai chi czyni je dostępnym i przystępnym dla wszystkich. Chociaż wywodzi się z różnych wątków chińskiej myśli filozoficznej i religijnej,
Tai qi nie jest związane z żadną religią, dogmatem ani wyznaniem, lecz jest osiągalne i możliwe do praktykowania dla wszystkich zainteresowanych.
Joga dla początkujących – 7 wskazówek, jak zacząć praktykować jogę
Na czym polega praktyka Tai chi?
Praktyka Tai qi opiera się na czterech głównych rodzajach ćwiczeń, zwanych Czterema Filarami, a oprócz tego zawiera szereg rozmaitych ćwiczeń fizycznych oraz treningów medytacyjnych. Cztery filary rozwijają umiejętność koordynacji ciała, energii wewnętrznej oraz wrażliwości w stosunku do siebie samego, przestrzeni wokół nas oraz innych ludzi. Czterema Filarami są:
- Qigong – jest to podstawa Tai qi, dzięki której praktykujący uczą się ruchów własnego ciała oraz odczuwania wewnętrznej energii (qi) poprzez proste, stosunkowo statyczne ćwiczenia. Uczą się także używać własnej woli w celu poprowadzenia naturalnego przepływu energii w kanałach ciała, zwanych meridianami.
- Forma – to nazwa głównego ćwiczenia wykonywanego w Tai chi. Stanowi płynną sekwencję ruchów, trwającą od 5 do 20 minut. Skutecznie rozwija zręczność fizyczną, wspomaga zdrowie i stanowi rodzaj przyjemnej medytacji w ruchu. Istnieje wiele różnych form (figur), w zależności od tego, z jakiego rodowodu wywodzi się dana szkoła Tai chi, lecz wszystkie one wywodzą się z tej samej oryginalnej formy i bazują na tych samych zasadach i kolejności ruchów.
- Tui shou – tłumaczone jako „pchające ręce”. Jest to rodzaj ćwiczenia z partnerem, w którym dwie osoby rozwijają nawzajem swoją wrażliwość i koordynację.
- Zastosowanie (aplikacja) – jest najbardziej zaawansowaną formą szkolenia na płaszczyźnie fizycznej i w pewien sposób najbardziej satysfakcjonującą. Podczas aplikacji praktykujący odkrywa głębsze niuanse sekwencji ruchów w danej Formie, w dynamicznej współpracy ze swoim partnerem. Aplikacja sprawdza, a jednocześnie doskonali zrozumienie poszczególnych ruchów oraz rozwija na coraz wyższym poziomie koordynację ciała i umysłu, kształtuje świadomość, wrażliwość i pewność siebie.
Oprócz praktykowania czterech Filarów, praktykujący Tai chi wykonuje inne ćwiczenia, rozwijające kluczowe umiejętności fizyczne i zręczność ciała, a także uprawia różne rodzaje medytacji, w celu pogłębienia zdolności skupienia umysłowego, samozrozumienia i wzrostu wewnętrznej energii.
Praktykując regularnie Tai qi, mamy więc szansę osiągnąć kontrolę nad ciałem i umysłem oraz utrzymać dobry stan zdrowia. Zasadniczym bowiem celem tego niezwykłego systemu ćwiczeń fizycznych jest uzyskanie szeroko pojętej równowagi, koordynacji i rozluźnienia w ruchu.
