Sauna na odporność. Jak korzystać z sauny?

Kiedy warto iść do sauny?

Badania naukowe potwierdzają, że wysoka temperatura stymuluje układ odpornościowy do bardziej intensywnej pracy, pobudzając aktywność limfocytów – komórek krwi odpowiedzialnych za zwalczanie bakterii i wirusów. Dlatego warto pójść do sauny po nartach, spacerze w mroźną pogodę albo gdy przemarzliśmy lub przemoczyliśmy buty. Także wtedy, gdy poczujemy, że bierze nas przeziębienie. Jeśli zareagujemy szybko, jest szansa, że infekcję uda nam się stłumić w zarodku.

Ale uwaga, gdy przeziębienie już się rozwija, mamy gorączkę i czujemy się osłabieni, wizyta w saunie już nie pomoże. Może wręcz zaszkodzić, nasilając stan zapalny i osłabienie organizmu. Z tego samego powodu nie powinno się chodzić do sauny w czasie zaostrzeń przewlekłych chorób zapalnych stawów.

Zła wiadomość jest taka, że efekt stymulacji układu odpornościowego pod wpływem temperatury nie jest trwały. Po jednorazowej wizycie w saunie utrzymuje się co najwyżej przez kilkadziesiąt godzin.

Dlatego jeśli zależy nam na długofalowym wzmocnieniu odporności, powinniśmy korzystać z sauny systematycznie, najlepiej np. przynajmniej dwa razy w tygodniu. Właśnie tak postępują Skandynawowie i jak twierdzą, dzięki temu przeziębiają się naprawdę rzadko.

10 naturalnych kuracji, które wzmocnią odporność

Sauna – jak to działa?

Kąpiel w saunie kojarzy się z relaksem, ale w rzeczywistości jest dla organizmu sporym stresem. Tyle, że w tym przypadku jego skutki mają pozytywny wpływ na zdrowie.

1. Pierwsza kąpiel w saunie

W maksymalnie rozgrzanej saunie temperatura wynosi od 50 do nawet 110 st. C, a wilgotność ok. 10 proc. W takich warunkach w ciągu kilku minut temperatura ciała wzrasta do ok. 40 st., tak jak w czasie gorączki przy grypie. To o około dwa stopnie poniżej granicy bezpieczeństwa, powyżej której w ciele zaczynają zachodzić niebezpieczne dla zdrowia i życia procesy. Nad tym, aby nie doszło do przekroczenia niebezpiecznej granicy, czuwają wewnętrzne mechanizmy termoregulacji.

Jednym z nich jest pocenie. Parujący z powierzchni skóry pot obniża jej temperaturę.

Drugi mechanizm to przyspieszone krążenie krwi. Wysoka temperatura zmusza układ krwionośny do wytężonej pracy. Naczynia krwionośne rozszerzają się, serce bije szybciej, by przyspieszyć obieg krwi i w ten sposób utrzymać stałą temperaturę organizmu, nie dopuszczając do przegrzania. Rozszerzenie naczyń powoduje obniżenie ciśnienia tętniczego krwi. Do komórek i tkanek dociera więcej tlenu i substancji odżywczych, a szkodliwe produkty przemiany materii są szybciej usuwane.

2. Chłodny prysznic

Po kilku minutach (do kwadransa) kąpieli w gorącej parze czas na chłodny (ale nie lodowaty!) prysznic. Zimą można go zastąpić nacieraniem ciała śniegiem. W fazie schładzania rozszerzone w saunie naczynia krwionośne gwałtownie się obkurczają, a ciśnienie wzrasta. Schładzanie powinno trwać mniej więcej tyle samo, co rozgrzewanie.

Należy rozpocząć je od stóp i rąk, następnie schładzać tułów i głowę. W przeciwnym razie możemy poczuć się słabo.

3. Ponowna kąpiel w saunie

Po chwili odpoczynku i uzupełnieniu płynów wracamy do sauny. W saunie tracimy nawet 1000 ml wody wraz z elektrolitami na godzinę, dlatego musimy je na bieżąco uzupełniać, aby uniknąć odwodnienia.

4. Powtórzenie cyklu

Aby uzyskać optymalny efekt zdrowotny, sesja sauny powinna składać się z 3–4 cykli rozgrzewania i schładzania. W ten sposób fundujemy naczyniom krwionośnym porządną gimnastykę. Jeśli będziemy to robić regularnie, organizm będzie coraz lepiej adaptował się do zmieniających się warunków, naczynia krwionośne staną się elastyczne. Zmniejsza to ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, takich jak zawał serca czy udar mózgu.

Hartowanie organizmu

Sauna – przeciwwskazania. Fakty i mity

Choroby serca

„Sercowcy” instynktownie trzymają się od sauny z daleka. Boją się, że przyspieszone pod wpływem wysokiej temperatury tętno wywoła zawał serca albo udar mózgu. W większości przypadków te obawy są bezpodstawne. Opublikowane przed kilkoma laty w JAMA badania potwierdzają, że jest odwrotnie. Regularne kąpiele w saunie zmniejszają ryzyko zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych.

Okazuje się, że wręcz wydłużają życie. To efekt gimnastyki naczyniowej, ale także relaksacji, która jest fantastyczną przeciwwagą dla codziennych stresów. Badania potwierdzają, że w saunie wzrasta produkcja endorfin, popularnie zwanych hormonami szczęścia, a regularne korzystanie z niej zmniejsza ryzyko depresji.

Ciąża

Wbrew powszechnym obawom do sauny mogą chodzić kobiety w ciąży, jeśli przebiega bez powikłań, a one już wcześniej w niej bywały.

Jeśli nigdy dotąd tego nie robiły, lepiej, aby wybrały raczej delikatniejszą formę kąpieli, jaką jest łaźnia parowa. Dotyczy to także dzieci, które dopiero zaczynają swoją przygodę z saunowaniem.

Łaźnia parowa jest dobrą opcją dla wszystkich, którzy nie czują się komfortowo w tradycyjnej saunie.

Nadciśnienie tętnicze

Przeciwwskazaniem do kąpieli w saunie jest przede wszystkim niestabilne nadciśnienie tętnicze, nawracające bóle wieńcowe, ciężka niewydolność serca. Wysokociśnieniowcy, którzy regularnie biorą leki i dzięki temu udaje im się utrzymać ciśnienie w ryzach, oraz osoby ze stabilną chorobą wieńcową mogą korzystać z sauny. Powinni jednak unikać maksymalnych temperatur.

Muszą też zachować ostrożność szczególnie podczas fazy schładzania, kiedy obniżone pod wpływem ciepła ciśnienie może gwałtownie wzrosnąć. Te osoby powinny schładzać się stopniowo, polewając ciało najpierw wodą w temperaturze pokojowej, następnie nieco chłodniejszą. Nie zaleca się im natomiast wskakiwania do zimnej wody ani polewania kubłem zimnej wody.

Pozostałe dolegliwości

Korzystanie z sauny suchej nie jest wskazane przy dolegliwościach, takich jak:

• astma
• przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP)
• nadczynność tarczycy
• niewydolność nerek
• choroby zakaźne
• trądzik różowaty

Mogą oni natomiast korzystać z łaźni parowej. Zamiast pieca jest wyposażona w generator pary, a panująca w niej temperatura nie przekracza 55 st. C. Ewentualnie – z sauny typu infrared. Źródłem ciepła są tu promienniki emitujące promieniowanie podczerwone. Ciepłe (ale nie gorące, tak jak w saunie) i wilgotne powietrze rozszerza pęcherzyki płucne i sprawia, że łatwiej się im oddycha.

Jak zacząć morsować metodą Wima Hofa?

Jak korzystać z sauny?

• Zdejmij biżuterię. Rozgrzana pod wpływem temperatury panującej w saunie może wywołać oparzenie.
• Zapomnij o smartfonie, e-mailach, facebooku. Sauna to jedno z ostatnich miejsc na ziemi, gdzie możesz być całkowicie offline – a w dzisiejszych czasach to wielki komfort.
• Umyj dokładnie ciało pod prysznicem. Zmyj makijaż. Pozostałości kosmetyków pod wpływem wysokiej temperatury mogą wywołać reakcję alergiczną i utrudniać pocenie.
• W obiektach publicznych do sauny wchodzimy zawinięci w ręcznik albo prześcieradło. Noszenie kostiumu kąpielowego jest niewskazane. Utrudnia to parowanie potu, a strój kąpielowy może ulec zniszczeniu pod wpływem wysokiej temperatury.
• Zanim usiądziesz, dla higieny rozłóż na ławce ręcznik. Na drugim postaw stopy.
• W dużych saunach często są piętrowe ławki – im wyżej, tym wyższa temperatura. Jeśli jest ci za gorąco, przesiądź się na niższą ławkę.
• Polanie kamieni ułożonych na piecu wodą spowoduje, że wnętrze sauny wypełni się gorącą parą. Zanim to zrobisz, upewnij się, że inni użytkownicy to akceptują.
• Niektóre sauny są wyposażone w specjalny piec z zasobnikiem na świeże zioła lub olejki eteryczne. Zanim ich użyjesz, upewnij się, że pozostałe osoby znajdujące się w saunie nie mają nic przeciwko temu.
• Po kilku, kilkunastu minutach pobytu w saunie weź chłodny prysznic. Zamiast tego możesz też wykąpać się w balii lub natrzeć ciało śniegiem. W niektórych SPA są maszyny produkujące kruszony lód. Zawsze zaczynaj schładzanie od stóp w górę.
• Odpocznij na leżaku i obowiązkowo uzupełnij płyny, które wypociłeś. Najlepiej pić wodę lub sok pomidorowy, który zawiera sporo sodu i potasu.
• Przerwa między jednym wejściem do sauny a kolejnym to idealny moment na pielęgnację skóry, np. zrobienie peelingu czy nałożenie maseczki na twarz. Pod wpływem temperatury pory w skórze otwierają się i oczyszczają, a kosmetyki lepiej się wchłaniają. Możesz też nałożyć maskę na wilgotne włosy, zawinąć je w turban i wejść do sauny.
• Cykl rozgrzewanie – schładzanie powtórz 3–4 razy.
• Po ostatnim wejściu do sauny koniecznie weź prysznic i odpocznij, aby ciśnienie i temperatura ciała wróciły do normy. Jeśli ubierzesz się zbyt szybko, spocisz się.

Do sauny w czapce?

Nie chodzi o zwykłą czapkę – raczej o specjalny filcowy kapelusz saunowy. Jego zadaniem jest ochrona głowy, która rozgrzewa się szybciej niż reszta ciała, przed przegrzaniem. Dzięki czapce możesz wydłużyć swój pobyt w saunie bez uczucia dyskomfortu. Kapelusz chroni też włosy przed przesuszeniem.