Spis treści
Leki roślinne na choroby skóry
Jeśli skóra jest mocna i działa prawidłowo, chroni ciało przed urazami, nie dopuszcza do wnętrza organizmu szkodliwych substancji. Choroby skóry mogą stanowić zagrożenie dla całego organizmu, mogą mieć wpływ na czynności narządów wewnętrznych.
Odpowiednikiem naskórka, z którym łączy się w otworach ciała jest błona śluzowa. Okrywa ona i osłania wnętrze układu pokarmowego, oddechowego, moczowo-płciowego.
Większość chorób skóry i błon śluzowych ma charakter przewlekły, dlatego też zastosowanie leków pochodzenia roślinnego ma szczególne znaczenie – przy odpowiednim dawkowaniu można je stosować przez długi czas bez szkody dla organizmu.
Zewnętrznie w schorzeniach skóry i błon śluzowych stosuje się na ogół roślinne środki przeciwzapalne:
- koszyczek rumianku
- koszyczek arniki
- koszyczek nagietka
- liść szałwii
- ziele świetlika
Środki ściągające:
- kora dębowa
- liść szałwii
Środki przyspieszające ziarninowanie:
- koszyczek nagietka
1. Rumianek pospolity (łac. Matricaria recutita)
Przetwory (wodne, alkoholowe, olejowe) z rumianku stosuje się w bakteryjnych chorobach skóry i błon śluzowych.
Rumianek należy do najstarszych leków ludzkości. Wymieniony jest we wszystkich starożytnych dziełach medycznych. W średniowieczu powszechnie uprawiany był w przyklasztornych ogrodach zielarskich. Otrzymywany w dawnych infirmeriach olejek rumiankowy należał do najwartościowszych leków przeciwzapalnych.
Obecnie rumianek uważany jest za najpopularniejszy i najbezpieczniejszy w użyciu roślinny środek leczniczy.
Koszyczek rumianku zawiera olejek eteryczny o intensywnym niebieskim zabarwieniu, którego głównymi składnikami są:
- chamazulen
- spiroetery
- bisabolol i jego tlenki
To im rumianek zawdzięcza swoje przeciwzapalne właściwości.
Leki z rumiankiem na chorą skórę
- Ekstrakty z rumianku wchodzą w skład wielu płynów dermatologicznych dostępnych w aptekach i sklepach zielarskich.
- Przygotowany w domu napar z kwiatów rumianku można wykorzystać do przemywania podrażnionej lub chorej skóry oraz przy problemach ze śluzówkami.
2. Arnika górska (łac. Arnica montana)
Arnika górska skutecznie leczy krwiaki, stłuczenia i obrzęki pourazowe.
Jest jedną z najpiękniejszych roślin leczniczych. Do lecznictwa wprowadzona została dopiero w średniowieczu. Stosowana była zewnętrznie w leczeniu trudno gojących się ran.
Współczesna medycyna, w oparciu o wyniki badań fitochemicznych, farmakologicznych i klinicznych, uznaje preparaty z arniką jako środki o działaniu:
- przeciwzapalnym
- przeciwobrzękowym
- antyseptycznym
- przeciwbólowym
Arnika znajduje się pod ochroną, nie można samodzielnie przygotować z niej np. naparu. Wchodzi ona jednak w skład różnego rodzaju żeli i maści pomocnych przy stłuczeniach, obrzękach, otarciach itd.
Jej skuteczność zwiększy przyjmowana doustnie homeopatyczna arnica montana.
3. Nagietek lekarski (łac. Calendula officinalis)
Ekstrakty z tej rośliny leczniczej chronią i regenerują błony śluzowe. Nagietek lekarski podobnie jak rumianek, należy do najstarszych roślin leczniczych.
Kwiat nagietka jest surowcem farmaceutycznym bogatym w liczne:
- karotenoidy
- triterpeny
- flawonoidy
Związki te wykazują działanie:
- przeciwzapalne
- bakteriobójcze
- grzybobójcze
Ponadto, przyspieszają ziarninowanie i bliznowacenie wszelkich uszkodzeń skóry.
W aptekach i sklepach zielarskich można kupić maść z ekstraktem z kwiatów nagietka. Pomoże na różnego rodzaju uszkodzenia skóry w tym oparzenia.
Olej z nagietka – jak go przygotować?
Płyn dermatologiczny z nagietkiem – jak go zrobić w domu?
Zmieszaj ze sobą:
- 20 g ziela krwawnika
- 20 g ziela przywrotnika
- 20 g liści bluszczu
- 20 g kwiatów nagietka
Następnie zalej 2 łyżki ziół dwoma szklankami wody. Ogrzewaj pod przykryciem, nie doprowadzając do wrzenia, przez 10-15 min. Przecedź.
Otrzymany napar ziołowy stosuj do okładów na trądzik pospolity, wypryski, pokrzywkę.
4. Szałwia lekarska (łac. Salvia officinalis)
Szałwia lekarska ma działanie:
- przeciwzapalne
- ściągające
- przeciwbakteryjne
- przeciwgrzybicze
Szałwia lekarska jest typową rośliną śródziemnomorską. Już w starożytności cieszyła się dużym uznaniem jako roślina lecznicza. Była symbolem zdrowia i długowieczności. Do Polski szałwię sprowadzili w XVI wieku benedyktyni i cystersi.
Dawna medycyna traktowała szałwię jako uniwersalny lek na wszelkie dolegliwości. Obecnie przetwory z liścia szałwii stosuje się zewnętrznie w leczeniu stanów zapalnych błony śluzowej jamy ustnej i gardła.
Współczesna medycyna szczególnie zaleca je w zapaleniu dziąseł. Stwierdzono, że pod wpływem wyciągów z szałwii ginie wiele szczepów drobnoustrojów chorobotwórczych zamieszkujących jamę ustną.
Zmniejsza się też przekrwienie błon śluzowych oraz mikrokrwawienia z uszkodzonych naczyń włosowatych.
Warto więc naparem z szałwii płukać jamę ustną w przypadku:
- problemów z dziąsłami
- językiem
- przy zapaleniu gardła
5. Świetlik lekarski (łac. Euphrasia officinalis)
Świetlik lekarski to jeden z ważniejszych środków w leczeniu różnych dolegliwości oczu.
Głównymi składnikami czynnymi ziela świetlika są glikozydy irydoidowe. Są to związki wykazujące wyraźne działanie przeciwzapalne.
Jak podaje współczesna literatura fitoterapeutyczna, przetwory z ziela świetlika stosuje się zwykle w postaci naparu do płukanek i okładów w stanach zapalnych powiek, spojówek, woreczka łzowego.
Są bardzo skuteczne, gdy oczy są zmęczone po zbyt długim przebywaniu na słońcu lub w pomieszczeniach z intensywnym, sztucznym oświetleniem, a także w alergicznych schorzeniach oczu lub przy podrażnieniu wywołanym kurzem lub dymem.
Skuteczne jest także sporządzanie naparu ze świetlika w połączeniu z rumiankiem.
Napar ze świetlika lekarskiego – jak go zrobić?
Zmieszaj:
- 20 g ziela świetlika
- 20 g kwiatów chabru
- 20 g kwiatów rumianku
Zalej szklanką wrzącej wody. Zaparzaj pod przykryciem 10-15 min., następnie odstaw na 15 min. i przecedź.
W stanach zapalnych brzegów powiek oraz spojówek przykładaj ciepłe przymoczki na oczy kilkakrotnie w ciągu dnia.
6. Dęby (łac. Quercus robur i Quercus sessilis)
Preparaty z kory dębowej stosuje się zewnętrznie w:
- zapaleniu jamy ustnej i gardła
- odmrożeniach
- hemoroidach
Te potężne drzewa symbolizujące siłę, należą do grupy najważniejszych roślin leczniczych. Surowcem farmaceutycznym jest kora młodych pni i gałęzi. Zawarte w niej garbniki działają przede wszystkim ściągająco i bakteriobójczo. Unieczynniają też bakteryjne toksyny.
Odwar z kory dębu – jak zrobić?
Weź 1 łyżkę rozdrobnionej kory dębu, zalej szklanką wody i gotuj 5 min. Odstaw na 15 min. i przecedź. Stosuj w postaci okładów i przemywań na skórę zmienioną zapalnie.
7. Aloes
Aloes jest skuteczny w leczeniu wielu chorób skóry i błon śluzowych.
Starożytni Grecy i Rzymianie stosowali galaretowatą tkankę z wnętrza liścia do leczenia ran. Pliniusz, żyjący w I w. naszej ery, zalecał nacieranie liśćmi aloesu owrzodzonej skóry. Spośród 360 gatunków aloesu, z których około 20 uważa się za lecznicze, w dermatologii i kosmetyce zastosowanie znalazły dwa gatunki:
- aloes zwyczajny (Aloe barbadiensis Mill., nazywany też Aloe vera L.)
- aloes drzewiasty (Aloe arborescens Mill.)
Za podstawowe substancje czynne dermatologicznych i kosmetycznych preparatów aloesowych uznaje się:
- polisacharydy
- substancje glikoproteinowe
- aloeniny
Aktywność immunologiczna aloenin jest przedmiotem najnowszych badań. Uważa się, że preparaty aloesowe zwiększają procesy regeneracyjne oraz siły odpornościowe organizmu.
W ostatnich latach prowadzono liczne badania nad zastosowaniem różnego rodzaju maści aloesowych w dermatologii. Stwierdzono ich dużą skuteczność w leczeniu owrzodzeń popromiennych. Maści aloesowe okazały się również wartościowymi środkami w leczeniu krostkowicy dłoni i stóp oraz owrzodzenia podudzi.
Miód aloesowy – sprawdź przepis na miód i wino z aloesu
Aloesowy płyn dermatologiczny
Składniki:
- 100 g liści aloesu drzewiastego
- 100 ml wody
- 150 ml gliceryny
- 10 ml soku z cytryny
Oberwij kilka liści aloesu drzewiastego (z roślin trzyletnich), umyj, wysusz i włóż do lodówki na 7-14 dni. Po tym czasie 100 g liści pokrój na małe kawałki, rozdrobnij w mikserze. Do otrzymanej miazgi dodaj 100 ml wody, 150 ml gliceryny oraz 10 ml soku z cytryny, Całość ponownie zmiksuj i odstaw na 24 godz.
Następnie przetrzyj miazgę przez gęste sitko, a otrzymany płyn aloesowy przelej do butelki i przechowuj w lodówce.
Płyn ten skutecznie pomoże przy podrażnieniu skóry np. posłonecznym, przy wypryskach i innych schorzeniach skórnych.
