Spis treści
Arnika górska
Arnika w zielarstwie jest znana od XII wieku. Była stosowana nawet przez słynną uzdrowicielkę i mistyczkę, św. Hildegardę z Bingen, która dokonała opisu jej właściwości i działania. Opis ten do dzisiaj jest wykorzystywany w tradycyjnej farmakopei.
Niezwykłe zalety rośliny spowodowały, że od wczesnych lat XVIII wieku powszechnie wprowadzono ją do aptek i stosowano z dużym powodzeniem w ziołolecznictwie. Fakt ten, niestety, spowodował przetrzebienie naturalnych zasobów arniki i aktualnie roślina ta pozostaje pod ścisłą ochroną gatunkową.
Na przestrzeni wieków arnikę określano różnymi nazwami, które zawsze odnosiły się do jej zastosowania w lecznictwie. W tradycyjnej medycynie ludowej znana była jako „ziele łagodzące urazy”, co wiązało się oczywiście z jej zastosowaniem w leczeniu bólów przy stłuczeniach, siniakach, guzach lub w przemęczeniu mięśni, skurczach i zakwasach.
Nazwa arniki górskiej pochodzi od greckiego słowa „ptarnica”, co oznacza „wywołujący kichanie”. Znana była także jako „tabaka z Vosges”, gdyż jej wysuszone i sproszkowane liście działały podobnie do tabaki. Można się także spotkać z określeniem: „ziele kaznodziei”, które odwołuje do wykorzystywania arniki w celu leczenia chrypki, wywołanej długotrwałym mówieniem i zmęczeniem strun głosowych.
Arnika górska – gdzie rośnie i jak wygląda?
W homeopatii pozyskuje się surowiec z rośliny rosnącej dziko, w warunkach naturalnych. Wrażliwa na gwałtowne i znaczne zmiany temperatury, arnika górska rośnie na płaskowyżach, od 800 do 2500 metrów, w górzystych regionach Europy Środkowej oraz na północy Hiszpanii.
Arnikę bez trudu można rozpoznać nawet z dużej odległości, ponieważ charakteryzuje się dużym, żółto-pomarańczowym kwiatem, przypominającym z wyglądu stokrotkę. Ma bladozieloną, owłosioną łodygę i grube, owłosione liście. Ponadto wydziela silny, aromatyczny zapach.
Arnika górska należy do grupy rzadko spotykanych w świecie roślinnym gatunków o bardzo złożonym składzie chemicznym, charakteryzującym się obecnością ważnych substancji chemicznych w wysokich stężeniach.
Aktywne składniki wytwarzane przez arnikę, stanowią przez większość czasu ochronę dla samej rośliny przed takimi czynnikami jak zwierzęta, owady, promieniowanie słoneczne, odczyn pH gleby i innych.
Pozyskiwanie surowca
W homeopatii wykorzystuje się całą i świeżą (nie suszoną!) roślinę.
Oznacza to, że zawartość substancji czynnych farmakologicznie jest większa, jak również ich spektrum jest szersze. Z badań wynika bowiem, że zawartość substancji czynnych w świeżej roślinie jest bogatsza, niż w surowcu suszonym. Podobnie więcej cennych związków zawiera cała roślina, czyli kwiaty, łodyga, liście i część kłącza niż tylko sam kwiat arniki górskiej, wykorzystywany w tradycyjnym ziołolecznictwie.
Homeopatyczna arnica montana
Na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, że jedynie w homeopatii arnika znalazła zastosowanie do użytku wewnętrznego. W klasycznym zielarstwie korzysta się wyłącznie z dobrodziejstw jej działania zewnętrznego. W homeopatii, ze względu na specyficzny i unikatowy sposób produkcyjny, arnika może być bezpiecznie zażywana doustnie.
Kiedy możemy wspomóc się homeopatyczną arniką?
1. Urazy
Pierwszym i najważniejszym wskazaniem do zastosowania homeopatycznej arniki są rozmaitego rodzaju urazy. Począwszy od błahych, takich jak siniaki, uderzenia, niegroźne upadki czy stłuczenia, poprzez poważniejsze kontuzje, wypadki, rany, krwiaki i obrzęki, a skończywszy na naprawdę poważnych urazach, jak np. wypadek samochodowy, uraz głowy, złamanie kończyny, czy operacja, w których można ją stosować pomocniczo.
Homeopatyczną arnikę można zastosować w każdym rodzaju urazu, niezależnie od jego etiologii i stanu pacjenta. Jest bezpieczna zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci. Jak najbardziej może stanowić uzupełnienie terapii pourazowej wraz z innymi rodzajami leczenia (chirurgia, rehabilitacja).
2. Bóle mięśni
Wynikające np. ze zmęczenia mięśniowego, będącego konsekwencją wykonywania ciężkiej pracy fizycznej lub po wysiłku fizycznym (sport), co prowadzi w konsekwencji do wystąpienia rozbicia mięśniowego i zakwasów. Homeopatyczna arnika przynosi także dobre skutki w przypadku bezsenności spowodowanej przemęczeniem fizycznym.
3. Zabiegi i operacje
W przypadku jakiegokolwiek zabiegu lub operacji arnica montana działa ochronnie na naczynia krwionośne i zmniejsza potencjalne krwawienie, obrzęk i ból, a następnie, już po operacji pomaga złagodzić dolegliwości bólowe.
Warto wiedzieć, iż można się nią wspomóc również w przypadku porodu, który sam w sobie jest silnym urazem zarówno dla kobiety, jak i dla dziecka.
Uwaga! Po arnikę można sięgnąć nie wcześniej niż około tydzień przed planowanym terminem porodu!
Homeopatyczna arnica montana przydaje się także w przypadku zabiegów stomatologicznych – np. po usunięciu zęba, czemu zazwyczaj towarzyszy silne krwawienie, ból, obrzęk i stan zapalny.
4. Żylaki i zaburzenia krążenia żylnego
O homeopatycznej arnice warto również pomyśleć w przypadku zaburzeń, związanych z układem naczyń krwionośnych. Wynika to z faktu, że ma ona powinowactwo zarówno do żylnych, jak i tętniczych naczyń krwionośnych, na które działa ochronnie i wzmacniająco. Przyda się zatem osobie, która uskarża się na:
- Zmiany w obrębie naczyń włosowatych – kruchość naczyń, wylewy dospojówkowe, wynaczynienia pojawiające się pod wpływem urazu, popękane naczynka krwionośne
- Niewielkie, lecz bolesne żylaki kończyn dolnych
- Ogólna tendencja do pękania naczyń krwionośnych i tworzenia się „pajączków”
- Hemoroidy, zwłaszcza krwawiące i bolesne
5. Grypa i zespoły grypowe
Homeopatyczna arnica montana pomocna jest także w infekcjach z gorączką, zwłaszcza jeśli towarzyszy jej ból całego ciała, obolałość mięśni, kości, stawów oraz uczucie potłuczenia i rozbicia mięśniowego. Oprócz grypy należą tu wszelkie pozostałe stany gorączkowe w przebiegu infekcji bakteryjnych i wirusowych, w przebiegu których pojawia się wymienione powyżej uczucie silnego potłuczenia i obolałości całego ciała.
6. Chrypka
Jednak tylko ta, która jest efektem nadwyrężenia i przeciążenia strun głosowych wskutek nadmiernego ich używania, np. po długotrwałym mówieniu (nauczyciel, wykładowca, aktor), śpiewaniu (artysta), krzyku (kibicowanie na meczu piłkarskim lub zabawa dziecięca) i w każdej sytuacji, której towarzyszy zmęczenie i/lub uraz krtani i strun głosowych.
W przypadku homeopatycznej arnica montana, indywidualny sposób reagowania pacjenta, nie jest tak bardzo istotny, jak w każdym innym przypadku. Najważniejsza jest tu bowiem etiologia dolegliwości, czyli uraz, w każdej możliwej postaci. Jest tak prawdopodobnie dlatego, że różne osoby, które doznały urazu, w mniejszym lub większym stopniu zachowują się w ten sam sposób i przejawiają podobne objawy, charakterystyczne dla obrazu homeopatycznej arniki.
Maść arnikowa, żel z arniki, napar z arniki na stłuczenia i urazy
Homeopatyczna arnica montana – komu najbardziej się przyda?
Pacjent, którego może wspomóc homeopatyczna arnika, prezentuje dolegliwości, które najczęściej pojawiają się wskutek jakiegokolwiek urazu, zarówno na poziomie fizycznym, jak i psychicznym.
Pod względem fizycznym cechuje go:
- Ogólna obolałość
- Uczucie potłuczenia całego ciała
- Osłabienie i złe samopoczucie
- Może mieć rozpaloną, gorącą głowę i zaczerwienioną twarz, a jednocześnie lodowato zimne kończyny
- Objawy będące wynikiem samego urazu – siniaki, krwiaki, wybroczyny, bóle, obrzęki, krwawienia i inne
- Pomimo, że pacjent czuje się niezwykle obolały i potłuczony, a ruch i wysiłek powodują jeszcze silniejsze dolegliwości, odczuwa potrzebę ciągłego poruszania się, niespokojnego „wiercenia się”, nie może usiedzieć w jednym miejscu i stale się kręci. Dzieje się tak, ponieważ ruch i nawet niewielka zmiana pozycji łagodzi dolegliwości bólowe.
Ciekawostka! Z tego względu, że osoba taka ciągle się wierci i kręci, a zapytana dlaczego nie może spokojnie uleżeć, odpowie nam: „Ponieważ łóżko jest zbyt twarde…”, określa się ją niekiedy mianem „księżniczki na ziarnku grochu”, która nie może znaleźć sobie wygodnej pozycji i każda najmniejsza niewygoda niezwykle ją uraża, powodując ból i niezadowolenie. Stąd w homeopatii mówi się czasem, że arnica montana działa na symptom „księżniczki na ziarnku grochu”…
Na płaszczyźnie psychicznej i emocjonalnej pacjent również będzie wykazywał reakcje osoby, która doświadczyła urazu, a zatem:
- Awersja do bycia dotykanym, a nawet lęk przed dotykiem lub nadmiernym zbliżeniem się drugiej osoby, z obawy przed bólem i ponownym urazem
- Z lęku przed urazem i dotykiem wynika nawet niechęć do lekarza, który zamierza go zbadać
- Duża nadwrażliwość na ból
- Poirytowanie, jeśli ktoś chce się nim zająć i dopytuje się o jego samopoczucie
- Niechęć do rozmowy i do obecności innych ludzi
Nie trzeba więc szczególnie analizować danej osoby, aby pomyśleć o arnice. Wystarczy, że wiemy, iż doznała ona urazu.
Pamiętajmy jednak, że jeśli stan pacjenta wskazuje na konieczność konsultacji lekarskiej, należy niezwłocznie udać się do specjalisty. Samo podanie arniki nie zastąpi zdrowego rozsądku, zwłaszcza w poważnych sytuacjach pourazowych.
Warto wiedzieć, że najlepsze efekty w radzeniu sobie z urazami i ich skutkami przynosi jednoczesne zastosowanie homeopatycznej arnica montana doustnie oraz zewnętrznie, miejscowo – w postaci żelu, zawierającego arnikę, nanoszonego bezpośrednio na uszkodzone miejsca.
