Obniżona odporność – jak sobie z tym radzić?

Nie ma lepszego wskaźnika obniżonej odporności jak powtarzające się infekcje. Znane są różne postacie wrodzonych, pierwotnych niedoborów odporności diagnozowanych poprzez wykonywanie specjalistycznych badań, np. poziomu leukocytów czy poszczególnych klas przeciwciał.

Jednak większość przypadków to wtórne niedobory odporności, czyli takie, które wynikają z oddziaływania szkodliwych dla odporności czynników obecnych w naszej diecie, leczeniu lub po prostu braku właściwej higieny życia. Niektóre niedobory odporności możemy przewidzieć, analizując styl życia konkretnej osoby lub biorąc pod uwagę leki, które pacjent przyjmuje.

Obniżona odporność a choroby

Pacjenci po przeszczepach przyjmujący leki immunosupresyjne mają obniżoną odporność. To wynika ze specyfiki leczenia. Kolejną grupą leczoną immunosupresyjnie są osoby cierpiące z powodu schorzeń autoimmunologicznych. Niższą odporność mają także chorzy zmagający się z chorobami nowotworowymi, ponieważ zarówno chemioterapia, jak i radioterapia przyczyniają się do obniżenia odporności.

Odporność obniżają także antybiotyki, o czym często się zapomina. Antybiotyki to cenne leki, które skutecznie zwalczają infekcje bakteryjne, ale nie należy ich nadużywać.

Największą grupę problemów z obniżoną odpornością fundujemy sobie sami. Mamy je na własne życzenie, ponieważ nie przestrzegamy zasad zdrowego, higienicznego trybu życia i niewłaściwie się odżywiamy.

Odporność – czym jest i jak ją budować?

Czynniki obniżające odporność

Co obniża odporność? Jakie są główne czynniki obniżające odporność?

1. Niedobór snu

Jest nie tylko przyczyną złego samopoczucia w ciągu dnia, ale może się przyczyniać także, w istotny sposób, do obniżenia odporności. Niedobór snu i bezsenność zakłóca funkcjonowanie systemu obronnego organizmu, obniża produkcję leukocytów i ich zdolność do niszczenia drobnoustrojów.

2. Nadmiar stresu

To powszechnie niedoceniany czynnik wpływający negatywnie na układ odpornościowy. System nerwowy jest bowiem połączony z układem immunologicznym, dlatego spadek nastroju rzutuje bezpośrednio na spadek odporności. Depresja, długotrwały stres i smutek wpływają na osłabienie sił obronnych organizmu. Kortyzol, który w stresie produkowany jest niemal bez przerwy, zmniejsza ilość białych krwinek i obniża zdolność organizmu do wytwarzania przeciwciał.

3. Niewłaściwe odżywianie

Budowaniu odporności nie sprzyjają przede wszystkim wszelkie diety eliminacyjne, bo pozbawiają organizm potrzebnych składników odżywczych. Dieta człowieka, który dba o swoją odporność, powinna być kompletna, urozmaicona, bogata w warzywa i owoce, które dostarczają potrzebnych witamin i minerałów wspierających układ immunologiczny. Często o tym zapominamy i z wygodnictwa sięgamy po żywność przetworzoną, łatwą do przygotowania i tanią.

Gluten

Wrogiem naszej odporności jest także gluten. Trzeba pamiętać, że gluten znajdujący się w pieczywie współczesnym nie jest tym samym glutenem, który był w pieczywie z naszego dzieciństwa. Dziś jest go tam znacznie więcej. Poza tym warto pamiętać, że gluten, co dobrze udokumentowano badaniami naukowymi, jest bardzo skutecznym „rozszczelniaczem” naszych jelit, a więc przyczynia się do osłabienia bariery jelitowej, która jest ważną częścią układu immunologicznego.

Niestety piekarze dodają do swoich wyrobów coraz więcej tego składnika, ponieważ podążają za gustem społeczeństwa, które uwielbia pulchne, białe pieczywo. W trosce o zdrowie powinniśmy jeść pieczywo z niewielką zawartością glutenu, co uchroniłoby nas przed wieloma problemami zdrowotnymi.

Nie zamieniajmy także cukru na słodziki, ponieważ te osłabiają odporność organizmu poprzez wpływ na rozszczelnienie bariery jelitowej.

Koktajle na odporność

4. Brak aktywności fizycznej

Nie sprzyja budowaniu odporności. Bo aktywność fizyczna, szczególnie na świeżym powietrzu, obniża poziom zakwaszenia tkanek, co usprawnia ich funkcjonowanie również w zakresie budowania odporności.

5. Korzystanie z używek

O tym, że palenie papierosów niszczy odporność organizmu, powinni wiedzieć wszyscy. Ale mimo to 9 mln Polaków nadal pali papierosy, niszcząc nie tylko odporność, ale także ściągając na siebie liczne zagrożenia zdrowotne. Podobnie jest z nadużywaniem mocnego alkoholu.

6. Nadmiar leków

Nadużywanie antybiotyków, leków przeciwbólowych i niesteroidowych leków przeciwzapalnych stało się powszechne. Tymczasem są one potrzebne jedynie do leczenia określonych chorób i powinny być zażywane pod kontrolą lekarza, szczególnie że ich stosowanie powoduje rozszczelnienie bariery jelitowej, ważnej z punktu widzenia odporności.

Dieta na odporność

Jak wspierać obniżoną odporność?

1. Szczepienia ochronne

To najlepsza metoda ochrony przed wieloma chorobami. Dzięki szczepieniom organizm zapoznaje się ze swoim przeciwnikiem, ocenia go, rejestruje jego obecność i reaguje, wytwarzając przeciwko niemu przeciwciała. Pozwala to błyskawicznie radzić sobie z zawartymi w szczepionce drobnoustrojami, gdyby zaatakowały nas w przyszłości. Szczepionki pozwalają nabywać odporność bez konieczności przechorowania infekcji.

2. Odpoczynek

Wiele osób nie potrafi odpoczywać, zwłaszcza aktywnie, a to prosta droga do obniżenia odporności. Dlatego nie siedźmy godzinami na kanapie wpatrzeni w ekran telewizora. Nawet jeśli jesteśmy zamknięci w domu z powodu pandemii, możemy być aktywni. Każdy rodzaj umiarkowanej aktywności fizycznej sprzyja budowaniu odporności organizmu.

3. Prawidłowe oddychanie

Większość z nas nie zastanawia się nad tym, jak oddycha. Robimy to odruchowo, zapominając o tym, że prawidłowa wentylacja płuc ma ogromny wpływ na nasze zdrowie, samopoczucie i długość życia. Ale prawidłowe oddychanie nie jest wcale proste. Tylko dzieci do 3.–4. roku życia robią to właściwie. Z czasem zatracają tę umiejętność.

Większość dorosłych nie oddycha pełną piersią. Oddychamy zbyt płytko i prawie nie używamy przepony do wspomagania oddechu. Gdy tak się dzieje, organizm otrzymuje za mało tlenu i mogą się pojawić bóle głowy, znużenie lub rozdrażnienie. Głód tlenowy sprawia, że stajemy się mniej sprawni intelektualnie. Ale na tym nie koniec.

Obniża się także odporność organizmu, mogą się rozwijać schorzenia układu oddechowego, a także pokarmowego oraz krążenia. A więc, jeśli chcesz zachować zdrowie, naucz się prawidłowo oddychać.

4. Odkwaszanie organizmu

Pozbywanie się kwaśnych związków z organizmu jest także związane z prawidłowym oddychaniem. Wydychając dwutlenek węgla z płuc, pozbywamy się kwasów. To niezwykle ważne, bo zakwaszony organizm, a dokładniej zakwaszone tkanki nie potrafią zachować odporności. Układ odpornościowy nie może w takich tkankach działać z pełną skutecznością, co przekłada się na większą skłonność do ulegania infekcjom, ale także chorobom nowotworowym.

Witaminy na odporność – suplementować czy nie?

5. Zdrowy sen

Podczas snu organizm się resetuje. Sen przynosi nam zdrowie, a jego niedobór lub zaburzenia są przyczyną wielu poważnych schorzeń, w tym także metabolicznych, jak np. cukrzyca. Rozchwiany system dobowy i niedobory snu obniżają również odporność organizmu.

6. Urozmaicona dieta

Tylko taka dieta pozwala dostarczyć organizmowi składników niezbędnych do budowania odporności. Warto przypomnieć, że najbardziej szkodliwe dla systemu odpornościowego są diety eliminacyjne. W okresach, kiedy brakuje świeżych warzyw i owoców, można wspomagać organizm suplementami, ale trzeba to robić mądrze i w porozumieniu z lekarzem.

Przyjmowanie chaotycznie, na chybił trafił, różnych witamin czy minerałów (np. dużych dawek witaminy C, D czy K, cynku lub selenu), często w sposób wybiórczy, nie pomoże wyrównać niedoborów, a niekiedy może także zaszkodzić.

Jeden składnik nie pobudzi w sposób pełny i prawidłowy układu odpornościowego. Potrzebuje on złożonego, wieloskładnikowego wsparcia, a takie może dać colostrum, nazywane też siarą bydlęcą lub młodziwem. Jest to naturalny produkt, którego podstawowym zadaniem jest wzmocnienie odporności organizmu nowonarodzonych ssaków.

Jak uczy jednak wielowiekowe doświadczenie i liczne badania naukowe, colostrum pochodzące od krów działa również regulacyjnie i wzmacniająco na układ odpornościowy ludzi dorosłych.

7. Unikaj stresu

Można i trzeba się nauczyć rozładowywać stres. Ale jeszcze ważniejsze wydaje się generowanie pozytywnych uczuć. W naszych głowach powinna dominować myśl, że chcemy być zdrowi i zadowoleni z życia. Jest wiele dowodów na to, że pozytywne myślenie pozwala wyjść obronną ręką z wielu poważnych kłopotów zdrowotnych. Radość życia, odpowiednie nastawienie, a także uśmiech przyczyniają się do budowania odporności organizmu. Można też wypróbować techniki relaksacyjne.

8. Zrezygnuj z używek

Nie ma co robić wykładu na temat szkodliwości palenia, bo wszyscy powinni o tym wiedzieć. Dymu nie znoszą wszystkie elementy naszego ciała – śluzówki, naczynia krwionośne, narządy. Podobnie jest z mocnymi alkoholami. Układowi odpornościowemu nie zagraża lampka wina co jakiś czas czy poranna filiżanka kawy. Szkodzi mu natomiast brak rozsądku i nieumiarkowanie w przyjmowaniu niektórych używek.

Źródła:

1. https://www.mp.pl/pacjent/dieta/wywiady/90034,od-czego-zalezy-odpornosc
2. https://www.mp.pl/szczepienia/wywiady/100003,ukladu-immunologicznego-nie-da-sie-przeciazyc

Jak wzmocnić odporność w 7 krokach