Spis treści
Konopie siewne na talerzu
Żeby była jasność: konopie siewne (Cannabis sativa L.) to nie to samo co konopie indyjskie (Cannabis indica), kojarzące się z marihuaną i haszyszem. Konopie siewne można w Polsce uprawiać i spożywać całkowicie legalnie, a indyjskich nie, ze względu na ich działanie psychoaktywne. Obydwa rodzaje konopi są źródłem kannabidiolu (CBD) oraz kwasu kannabidiolowego (CBDA), który pod wpływem ciepła w procesie wzrostu rośliny przekształca się w CBD. Natomiast tylko konopie indyjskie mają w sobie THC (delta-9-tetrahydrokannabinol) – składnik o działaniu psychoaktywnym odpowiedzialny za efekt odurzający.
Kannabidiol ma wiele właściwości prozdrowotnych. Działa miedzy innymi przeciwzapalnie i rozkurczowo, może łagodzić ból, poprawiać jakość snu, a także pozytywnie oddziaływać na odporność. Działa również rozluźniająco i antystresowo, a także dodaje energii. Badania potwierdzają, że regularnie stosowany pomaga zerwać z nałogami przez stymulację układu nagrody w mózgu.
CBD wspiera także działanie receptorów serotoniny 5-HT1A oraz może osłabiać ostre reakcje autonomiczne na stres i jego późniejsze konsekwencje emocjonalne. Dzięki temu CBD może się przyczyniać do zmniejszenia skłonności do stanów lękowych i depresji. Naukowcy próbują wykorzystywać CBD w leczeniu choroby Parkinsona i Alzheimera, stwardnienia rozsianego, padaczki lekoopornej, również jako środek obniżający ciśnienie wewnątrzgałkowe u chorych na jaskrę.
W sklepach zielarskich, a także specjalistycznych sklepach konopnych można kupić wiele produktów z konopi. Warto docenić przede wszystkim ich wartości odżywcze oraz subtelny efekt relaksacji, jaki wywołują. Ze względu na małą zawartość CBD raczej nie należy spodziewać się po nich spektakularnego efektu leczniczego.
W badaniach sprawdzających efekty lecznicze używano znacznie wyższych dawek CBD w porównaniu do tych, które występują w produktach jadalnych – nawet 300–600 mg, podczas gdy porcja produktów konopnych zawiera co najwyżej kilka (do kilkudziesięciu) mg CBD.
Jedzenie produktów konopnych w bardzo dużych ilościach w celu kumulacji dawki to też nie jest dobry pomysł. Trzeba mieć świadomość, że mogą pojawić się działania niepożądane, najczęściej w postaci zaburzeń jelitowych oraz wahań nastroju.
Kannabinoidy – co warto o nich wiedzieć?
Herbata z konopi
Do jej przygotowania można użyć suszu z konopi lub kwiatów konopi. Susz zawiera 2–4 proc. CBDA i CBD, a także nienasycone kwasy tłuszczowe, białka, terpeny, flawonoidy oraz cholinę. Aromatyczny napar z konopi to zastrzyk antyoksydantów, które neutralizują nadmiar wolnych rodników w organizmie, przeciwdziałając stresowi oksydacyjnemu.
Do przyrządzenia kubka herbaty z konopi wystarczy łyżeczka suszu konopnego, który zalewamy lekko wystudzonym wrzątkiem (temp. ok. 70–80 st. C) i parzymy pod przykryciem przez kilka minut. Jeśli chcemy uzyskać dodatkowe walory smakowe i zapachowe, do naparu możemy dodać plasterki świeżego imbiru, plastry pomarańczy, suszone lub mrożone maliny.
Herbatka konopna nie wyleczy depresji i nie zlikwiduje przewlekłego bólu, ale może poprawić nastrój, pomóc zrelaksować się przed snem czy złagodzić bolesne skurcze miesiączkowe. Napar z konopi można też wykorzystać do przygotowania relaksującej kąpieli lub inhalacji.
Nasiona konopi
Są cennym źródłem białka oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych omega 3-6-9 w odpowiednich proporcjach, a także witaminy E oraz żelaza, fosforu, wapnia i magnezu. Ich właściwości odżywcze cenią szczególnie osoby na dietach roślinnych, którym trudno dostarczyć do organizmu należną ilość białka (nie jedzą mięsa i nabiału).
Na rynku są łuskane i niełuskane nasiona konopi. Które wybrać? Niełuskane, nazywane także siemieniem konopnym, zawierają okrywę nasienną, dzięki czemu mają w sobie znacznie więcej błonnika niż łuskane (odpowiednio 25 i 3 mg). Choć błonnik to samo zdrowie, a większość z nas spożywa go za mało, to jednak ostrożnie muszą podejść do niego osoby o wrażliwych jelitach (choroby zapalne, choroba uchyłkowa, skłonność do biegunek).
Jak nasiona konopi wykorzystać w kuchni? Siemię konopne świetnie sprawdza się w roli posypki do sałatek, kanapek i sosów do makaronów. Można je również mielić na mąkę (albo kupić gotową mąkę konopną) i dodawać do naleśników, pierogów, ciast. Albo na jej bazie upiec konopny chleb. Ma orzechowy smak i aromat, a na dodatek w 100 g zawiera aż 40 g błonnika i 35 g białka (zwykła biała mąka zawiera 1–2 g błonnika i 11 g białka).
Ważna informacja dla chorujących na celiakię i nieceliakalną nadwrażliwość na gluten jest taka, że mąka konopna nie zawiera glutenu.
Duża zawartość białka i błonnika w nasionach konopi to dobra informacja dla odchudzających się. Po zjedzeniu posiłku z ich dodatkiem, dzięki dużej zawartości białka, uczucie sytości utrzymuje się znacznie dłużej. Jednak włączając nasiona konopne do menu, warto wziąć pod uwagę ich wysoką kaloryczność. Siemię konopne ma aż 450 kcal w 100 g, a łuskane nasiona konopi jeszcze więcej – nawet 580 kcal. Wysoką kaloryczność zawdzięczają dużej zawartości (nawet 45 proc.) tłuszczów. Wprawdzie są to tłuszcze zdrowe, ale jednak kaloryczne.
Delikatniejszy smak, ale za to mniej błonnika, mają łuskane nasiona konopi, które są świetnym dodatkiem do koktajli i smoothie. Po zmieszaniu z nasionami chia i mlekiem roślinnym oraz owocami dają pyszny i bardzo zdrowy deser.
Z łuskanych nasion konopi można łatwo przygotować mleko konopne. Wystarczy bardzo dokładnie zblendować je z wodą w proporcji 1:3. Dla uatrakcyjnienia smaku można dodać trochę miodu, suszone daktyle lub odrobinę syropu klonowego. Blendowanie powinno trwać tak długo, aż uzyskamy aksamitną konsystencję.
Trzeba też dopilnować, aby na dnie naczynia pozostało jak najmniej składników stałych. Następnie mleko należy przecedzić przez gęste sitko lub gazę. W wersji niesłodzonej można je wykorzystać jako dodatek do zup i sosów.
Olej z konopi
Jest tłoczony na zimno z nasion i kwiatów konopi. Ma zaskakujący, intensywnie zielony kolor. Specjaliści od terapii naturalnych zalecają, aby spożywać go codzienne w ilości do 2 łyżek. Ze względu na delikatny smak z wyczuwalną nutą orzecha laskowego znakomicie sprawdza się w kuchni. Najlepiej spożywać go na zimno – do sałatek, past, sosów i dressingów. Ze względu na niską temperaturę dymienia nie nadaje się do smażenia czy pieczenia. Pod wpływem wysokiej temperatury traci też część swoich dobroczynnych właściwości. Można go natomiast dodać do już ugotowanej ciepłej potrawy, np. makaronu czy kaszy gryczanej.
Jego głównym walorem zdrowotnym jest wysoka zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6 (zawiera ich aż 77 proc., czyli prawie tyle samo co oliwa z oliwek, podczas gdy olej rzepakowy 20–30 proc.). Są one ważnym składnikiem tzw. diety przeciwzapalnej, zalecanej przy chorobach przewlekłych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów, innych chorobach o podłożu autoimmunologicznym, np. Hashimoto, chorobach zapalnych jelit, trądziku, a nawet depresji.
Nienasycone kwasy tłuszczowe korzystnie wpływają na kondycję układu krwionośnego, działają przeciwmiażdżycowo i przeciwzakrzepowo. Mają także pozytywny wpływ na procesy poznawcze, poprawiają pamięć i koncentrację. Oprócz nienasyconych kwasów tłuszczowych w oleju konopnym jest też sporo witamin: E, A, B oraz K, a także magnezu, wapnia i cynku.
Właściwości przeciwzapalne i bogactwo składników odżywczych sprawiają, że olej konopny jest chętnie wykorzystywany także do celów kosmetycznych. Nadaje się jako baza do maseczek, kremów i balsamów. Z powodzeniem można zastosować go także do regeneracji włosów, do olejowania lub jako składnik maski na włosy.
Bibliografia:
- Formela, A., Stachowicz, M., Lebiedzińska, A. (2017). Właściwości i perspektywa zastosowania kannabinoidów jako substancji leczniczych – szanse i zagrożenia. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2, 184-189. Pobrano z: https://ptfarm.pl/download/?file=File%2FBromatologia%2F2017%2FNr+2%2FBromatologia+2_2017+art+14+s+184-189%281%29.pdf
- Ekologia.pl (b.d.). Konopie siewne – opis, właściwości i zastosowanie. Konopie siewne – ciekawostki. Pobrano z: https://www.ekologia.pl/zdrowie/medycyna-rodzinna/konopie-siewne-opis-wlasciwosci-i-zastosowanie-konopie-siewne-ciekawostki,21708.html
- Bodylogika (2020). Olej konopny w kuchni. Zastosowanie + przepisy [wpis na blogu]. Pobrano z: https://bodylogika.pl/olej-konopny-w-kuchni-zastosowanie-przepisy/
- Brzegowy, M. (2017). Nasiona konopi i olej konopny – zastosowanie oraz właściwości. Doz.pl. Pobrano z: https://www.doz.pl/czytelnia/a13222-Nasiona_konopi_i_olej_konopny__zastosowanie_oraz_wlasciwosci
5 problemów zdrowotnych, w których warto zastosować olejek CBD
