Spis treści
Grzybek kombucha – co to jest?
Do sporządzenia kombuchy potrzebny jest specjalny „grzybek”, określany jako grzybek kombucha lub grzybek herbaciany.
Niekiedy można spotkać nazwę grzybek tybetański, co jednak jest nieprawidłowym i mylnym mianem, ponieważ grzybek tybetański, to zupełnie co innego.
Grzybek kombuchy służy do produkcji dobroczynnego dla zdrowia napoju, pozyskiwanego przy jego udziale tylko z… herbaty i cukru! Napój kombucha, znany i spożywany od dawna w wielu krajach azjatyckich, słynie ze swojego cudownego działania. Sam grzybek zaś, pomimo że to on jest sprawcą fermentacji, w wyniku której powstaje płyn o fenomenalnych właściwościach, wygląda niepozornie, a wręcz odpychająco.
Nie jest to grzyb w dosłownym znaczeniu, z biologicznego punktu widzenia nie jest to jeden organizm. Ma postać galaretowatego placka, przypominającego meduzę, w kolorze białawym, żółtawym lub żółtopomarańczowym, w dotyku jest miękki, żelowy i śliski.
Grzybek kombucha składa się z wielu gatunków bakterii i drożdży, występujących w jednolitej kulturze. Drobnoustroje te żyją tutaj w symbiozie, co oznacza, że nawzajem wspierają swój rozwój. Skład ilościowy i jakościowy poszczególnych kolonii jest różny i zależy od pochodzenia grzybka.
W zależności od rodzaju tych mikroorganizmów, różnić się może skład napoju, uzyskiwanego przez fermentację grzybka. Zależy on również od surowca, z jakiego został wyprodukowany. Najczęściej stosuje się herbatę czarną lub herbatę zieloną, ale można użyć także białej, czerwonej lub mieszanki herbat. Od rodzaju herbaty zależeć będzie także kolor kombuchy, który uzyskamy w następstwie fermentacji.
Niezależnie jednak od rodzaju herbaty i grzybka, kombucha uznawana jest za wyjątkowy napój o silnie prozdrowotnych właściwościach i niemal magicznych zdolnościach przywracania zdrowia i równowagi w organizmie.
Kombucha – jakie ma składniki odżywcze?
W jego skład wchodzą głównie różne kwasy organiczne (glukuronowy, jabłkowy, mlekowy, octowy, cytrynowy, malonowy, bursztynowy i inne), cukry, witaminy (zwłaszcza z grupy B oraz witamina C), a także aminokwasy, enzymy, polifenole, minerały (między innymi: żelazo, wapń, magnez, potas, cynk, miedź) i wiele innych składników.
Tak ogromne bogactwo cennych składników możliwe jest tu dzięki obecności współpracujących ze sobą symbiotycznie kolonii bakterii i grzybów, z których jedne korzystają z produktów wytworzonych przez inne, a te następnie ułatwiają pracę kolejnym itd.
Czy kombucha jest smaczna?
Kombucha ma kwaskowaty, lekko cierpki, ale też słodkawy posmak, który jednak nie wszystkim przypada do gustu. Niekiedy może on przypominać nadpsuty sok jabłkowy, już lekko musujący. Aczkolwiek niektórzy delektują się tym napojem, określając go jako orzeźwiający, a nawet przepyszny.
Kwaśny charakter zawdzięcza on obecnej tu sporej ilości kwasów organicznych. Odczyn, czyli pH kombuchy powinno się wahać w granicach od 2,5 do 4,5. Bardziej zasadowy odczyn będzie ułatwiał namnażanie się kolonii niekorzystnie działających bakterii, co zaburzy równowagę i proporcje pomiędzy obecnymi w kombuchy dobroczynnymi drobnoustrojami.
Amatorzy napoju kombucha kierują się jednak nie tyle jej smakiem, ile cennymi właściwościami, jakich nabywa w procesie fermentacji grzybka, co skutkuje pozytywnym wpływem na cały organizm.
Grzybek kombucha
Skąd wzięła się kombucha?
Wzmianki o kombuchy, jako napoju przywracającego harmonię w ciele człowieka, o właściwościach oczyszczających, dodających sił i energetyzujących, można znaleźć już w zapiskach starożytnych chińskich mędrców z dynastii Jin. Źródła te datowane są na około 220 r. p.n.e.
Kombucha znana była jednak nie tylko w Chinach, lecz cieszyła się powszechnym uznaniem w licznych krajach Dalekiego Wschodu. Spożywano ją w Japonii, Rosji, na Kaukazie. Do Europy dotarła dopiero w pierwszej połowie zeszłego wieku i szybko rozpowszechniła się jako napój o niezwykle korzystnym wpływie na organizm.
Czy kombucha kupiona w sklepie ma właściwości prozdrowotne?
Aktualnie zarówno w Europie, jak i w Stanach Zjednoczonych można zaopatrzyć się w kombuchę bez problemu, znajdziemy ją na półkach w wielu sklepach ze zdrową żywnością. Należy jednak mieć świadomość, że tak przygotowany produkt jest efektem masowej produkcji i – jako taki – może zawierać różne dodatki, które mają na celu podwyższenie jego trwałości, polepszenie smaku lub inne zabiegi, mające na celu wzrost rentowności jego sprzedaży.
Warto wiedzieć, że kombucha jest gotowa do spożycia po około 10-12 dniach od rozpoczęcia jek produkcji. Tymczasem w warunkach przemysłowych proces fermentacji przerywa się po kilku dniach i płyn poddaje się pasteryzacji, a następnie rozlewa do pojemników.
Można się zatem zastanowić, czy odnoszenie się do cudownych własności kombuchy, jako doskonałego środka na poprawę zdrowia i profilaktykę wszelkich chorób, w przypadku takiego przemysłowego wyrobu, nie jest tylko chwytem marketingowym. Być może dlatego jest reklamowany przede wszystkim jako napój orzeźwiający, co – biorąc pod uwagę jego szeroki wpływ na organizm – powinno plasować się raczej na samym końcu wskazań do jej zastosowania.
Kombucha – właściwości i działanie
Nie możemy, oczywiście, odmówić prawdziwej kombuchy (przygotowanej w warunkach domowych) faktycznie przypisanych jej i udowodnionych prozdrowotnych właściwości i korzyści dla zdrowia.
Podsumowując bardzo długą listę dobroczynnych działań tego osobliwego napoju, trudno oprzeć się wrażeniu, że łatwiej powiedzieć, na co kombucha nie działa, niż wymienić wszystkie wskazania, w których jest przydatna.
Z pośród wielu z nich warto wymienić chociażby:
- oczyszcza organizm – kombucha jest naturalnym detoksykantem. Zasiedlając przewód pokarmowy w pożyteczne mikroorganizmy, ułatwia pracę narządów trawiennych, dostarcza enzymów, wspomagających trawienie i usuwanie niepotrzebnych resztek. Reguluje wypróżnianie i zapobiega wzdęciom
- wzmacnia odporność – wspomagając bakteryjną florę jelitową, silnie przyczynia się do poprawy funkcjonowania układu odpornościowego
- wspiera pracę wątroby i trzustki, co skutkuje między innymi ustabilizowaniem się poziomu cholesterolu
- reguluje ciśnienie krwi, oczyszczając układ naczyń krwionośnych ze złogów
- przyspiesza metabolizm – kombucha wspomaga przemianę materii i usuwanie toksyn, co sprzyja między innymi utracie niepotrzebnych kilogramów
- regeneruje tkankę łączną – przyspiesza leczenie urazów stawów i chrząstek. Może być także stosowana zewnętrznie, w postaci okładów na urazy, stłuczenia, zwichnięcia, obrzęki. W formie okładów przyspiesza gojenie się ran
- doprowadza organizm do równowagi kwasowo-zasadowej
- zmniejsza ryzyko rozwoju miażdżycy i chorób nowotworowych
- działa tonizująco i kojąco na układ nerwowy – dodaje sił, energii i witalności
Nie można się zatem dziwić, że już wśród starożytnych kombucha zdobyła miano eliksiru długowieczności. Jej cudowne właściwości wydają się być spowodowane umiejętnością wywoływania takiej reakcji organizmu, która jest w danej chwili potrzebna do osiągnięcia równowagi.
Dla przykładu, jeśli jesteśmy nadmiernie pobudzeni i poirytowani, kombucha może zadziałać uspokajająco i łagodząco na układ nerwowy. Gdy natomiast brakuje nam sił, dopada nas apatia i brak chęci na cokolwiek, napój ten doda nam sił i energii.
Produkt, który cechuje się takimi zdolnościami, określany jest jako adaptogen. To oznacza, że normalizuje i usprawnia różne funkcje organizmu, nie zaburzając żadnych jego czynności fizjologicznych, ponadto uruchamia naturalne zdolności organizmu do samoleczenia i dąży do osiągnięcia i utrzymania pełnej homeostazy.
Czy kombucha może wywołać działania niepożądane? Czy są przeciwwskazania do picia kombuchy?
Niekiedy może zdarzyć się, że na samym początku stosowania kombuchy pojawi się lekka biegunka lub niezbyt nasilone bóle brzucha, wzdęcia lub delikatny ból głowy. Jest to efekt procesu detoksykacji i przywracania równowagi, a więc walki „dobra ze złem”, co może skutkować chwilowymi dolegliwościami.
Może też być wynikiem przedawkowania napoju. Pamiętajmy, że dzienna dawka tego osobliwego płynu nie powinna przekraczać jednej szklanki, a na początku kuracji zalecane jest picie tylko do trzech łyżek trzy razy dziennie.
Czy warto pić kombuchę?
Niewątpliwie kombucha to napój o dobroczynnym wpływie na cały organizm. Posiada szerokie, wręcz uniwersalne spektrum działania, co zachęca do skorzystania z jego licznych walorów.
Wydaje się, że kluczowym elementem, z powodu którego działa tak wielostronnie, jest jego korzystne oddziaływanie na florę bakteryjną jelit. Spełnia więc podobną funkcję, jak naturalne probiotyki.
Jeśli przyjrzymy się dokładniej probiotykom, również zauważymy, że mają one ogromny wpływ na funkcjonowanie organizmu, ponieważ prawidłowa flora bakteryjna jelit jest czynnikiem niezbędnym dla zachowania równowagi, zdrowia i odporności człowieka. Warunkuje ona stabilność ustroju i jego trwałą homeostazę.
Podobnie, jak w przypadku kombuchy, można wymienić całą listę różnorodnych schorzeń, którym zapobiega mikrobiom jelitowy. Począwszy od wszelakich dolegliwości przewodu pokarmowego, poprzez stany zapalne i alergiczne, choroby metaboliczne (cukrzyca, nadciśnienie, otyłość), choroby skóry, choroby zakaźne, a skończywszy na schorzeniach układu sercowo-naczyniowego i nowotworach.
Probiotyki ułatwiają zachowanie prawidłowej masy ciała, zdecydowanie poprawiają odporność, dodają energii, ułatwiają trawienie, są nawet posądzane o pozytywny wpływ na nasze samopoczucie i stan psychiczny i emocjonalny.
Z pewnością dysfunkcje flory bakteryjnej jelit mogą doprowadzić do wielu różnych, czasem bardzo poważnych schorzeń.
Napój herbaciany kombucha
Lokalne produkty probiotyczne
Co najważniejsze jednak, wcale nie musimy szukać produktów, zawierających probiotyki i wspierających mikroflorę jelitową wśród egzotycznych wytworów. Te lokalne są bowiem na wyciągnięcie ręki.
Polska kuchnia słynie z kiszonek i innych przetworów, obfitujących w dobroczynne mikroorganizmy probiotyczne. Są one powszechnie dostępne, niedrogie, zdrowe i, co ważne, smaczne! Z ochotą sięgamy po produkty, takie jak:
- kiszone ogórki
- surówka z kiszonej kapusty
- pyszny barszcz na zakwasie buraczanym
- kefir
- maślanka
- orzeźwiający kwas chlebowy
Ważne, żeby były to produkty bez chemicznych dodatków, konserwantów i ulepszaczy. Zatem lepiej zrobić je samemu niż sięgnąć bez wysiłku na półkę sklepową. Ta sama zasada dotyczy zresztą także kombuchy.
Nie ujmując w żaden sposób wartości cennego napoju rodem z dalekiej Azji, doceńmy także rodzime produkty i ich dobroczynny i wszechstronny wpływ na nasze zdrowie. Może warto, zamiast hodowli grzybka kombuchy, zainwestować czas i energię w przetwory domowej roboty i zaopatrzyć spiżarnię w słoiki z kiszonkami oraz nauczyć się, jak samodzielnie przygotować zakwas buraczany, probiotyczny jogurt lub maślankę.
