Krzewy rokitnika o pomarańczowych lub złotych „owocach” i wąskich liściach lubią nasłonecznione i piaszczyste tereny, dlatego najczęściej spotyka się je nad morzem lub w Pieninach. Nie oznacza to jednak, że rokitnika nie można posadzić we własnym ogródku lub na działce. Ba! Nawet trzeba to zrobić, bo dziko rosnący rokitnik jest pod ochroną i nie można go zbierać, a własny krzew może przynieść wiele korzyści. Na dodatek dobrze znosi zarówno wysokie temperatury, jak i mrozy. Jest niewrażliwy na suszę i wszelkie zanieczyszczenia. Rokitnik można też czasem znaleźć na targach i bazarkach.
Rokitnik zwyczajny i jego lecznicze właściwości
Spis treści
Rokitnik – z czym go podawać?
Rokitnik ma kwaskowaty, nieco cierpki, ale mocno owocowy smak. Niektórzy twierdzą, że można porównać go do aromatu ananasa, inni czują posmak cytrusów, a nawet brzoskwiń. Można robić konfiturę i dżem z rokitnika, sok z rokitnika, a także napary i nalewki. Świetnie pasuje do wszelkich serów, ale również pieczonych mięs i wędlin.
Pyszny jest wytrawny sos przygotowywany na bazie bulionu i rokitnika, który pasuje do kasz i mięsiw, wspaniały jest również sos winegret na bazie rokitnika. Same konfitury wspaniale komponują się z owsianką, kaszkami, puddingami, a nawet naleśnikami.
Jak i kiedy zbierać owoce rokitnika?
Rokitnik daje owoce we wrześniu i ponoć można go zbierać do końca października. Prawda jednak jest taka, że na krzewach utrzymuje się znacznie dłużej, a najlepsze „rokitnikowe łupy” są po pierwszym przymrozku, a wręcz zimą. Z czego to wynika? Owoce rokitnika ciężko zerwać z gałęzi, która pokryta jest ostrymi kolcami, a wręcz cierniami.
Dlatego dobrze jest włożyć kilka gałązek do zamrażalnika i dopiero po zamrożeniu i stwardnieniu delikatnie oderwać owoce, albo… zaczekać na minusową temperaturę, rozłożyć pod krzewem kawałek materiału i… strząsnąć delikatnie zamarznięte owoce.
Rozgrzewające przepisy z pomidorami na jesień
Rokitnik – czy traci właściwości wraz z obróbką cieplną?
Warto pamiętać, że owoce zawierają bardzo dużo pektyny o właściwościach żelujących, dlatego każda masa rokitnikowa szybko gęstnieje i nie potrzebuje dodatkowych zagęstników, wręcz przeciwnie.
Rokitnik świetnie uzupełnia się z miodem i o ile miód – pod wpływem temperatury – traci część swoich wartości odżywczych, tak witamina C zawarta w rokitniku mimo obróbki cieplnej ma się wciąż bardzo dobrze. Rokitnik można jeść oczywiście zarówno na surowo (np. przeciśnięty z innymi owocami lub warzywami w sokowirówce), jak i na ciepło.
190 substancji bioaktywnych
Rosjanie nazywają rokitnik złotem Syberii i twierdzą, że ma aż 190 substancji bioaktywnych wpływających na nasze zdrowie. Wśród najważniejszych są oczywiście antyoksydanty, flawonoidy, aminokwasy i nienasycone kwasy tłuszczowe.
Do tego mnóstwo mikroelementów takich jak potas, żelazo, fosfor, mangan, bor, wapń i krzem. Dodatkowo witaminy spośród, których najważniejsza jest bogata dawka witaminy C (o tym poniżej). Oprócz witaminy C w rokitniku znajdziemy też witaminę A, D, E, K oraz PP.
6 polskich superfoods, o których nie miałaś pojęcia!
Skarbnica witaminy C
Ponoć zawartość witaminy C w tych owocach może być różna i zależy od miejsca, w którym rósł rokitnik oraz nasłonecznienia i innych warunków atmosferycznych. Mimo to oficjalne statystyki są jasne: dzika róża i rokitnik to dwa owoce, które królują na szczycie listy z największą ilością witaminy C wśród owoców.
Niektóre źródła podają, że w 100 g rokitnika można znaleźć aż 315 mg witaminy C, a trzeba przypomnieć, że dzienne zapotrzebowanie osoby dorosłej na ten składnik to ok. 80 mg dziennie.
Rokitnik wzmacnia odporność i może działać wspomagająco w przeziębieniach. Ze względu na zawartość witaminy C, ale również E wpływa korzystnie na serce, a dzięki sterolom obniża poziom złego cholesterolu. Kwas askorbinowy obniża też ciśnienie krwi.
Niedobór witaminy C – jak go rozpoznać?
Oblepicha na wrzody i… sztywnienie stawów
Okazuje się, że olej rokitnikowy wspomaga osoby zmagające się ze zgagą oraz chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy. Wspomaga gojenie się wrzodów, zmniejsza dolegliwości bólowe.
Trzeba jednak pamiętać, że przeciwskazane jest aplikowanie oleju rokitnikowego tym pacjentom, którzy mają kamicę żółciową, ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego, stan zapalny trzustki.
Substancje aktywne zawarte w tych owocach łagodzą dolegliwości reumatyczne, pomagają w przypadku bólu i sztywnienia stawów.
Żurawina. Przepisy na słodko
Przepisy z rokitnikiem
Karmelizowany jarmuż z pomarańczą, mozzarellą i rokitnikiem
Zacznijmy od podstawowej wersji, czyli surowego rokitnika. Można go dodawać do soków, koktajli lub sałatek. Dobrze smakuje z karmelizowanym jarmużem, bo swoją kwaskowatością równoważy smak. Do tego delikatny ser, trochę pomarańczy, świeże zioła i pyszna sałatka (do tego na ciepło!) gotowa.
Składniki:
- Dwie garści świeżego jarmużu
- Pół pomarańczy
- Pół serka mozzarella
- 1 łyżka masła
- 1 łyżka miodu
- 2 łyżki owoców rokitnika
- Sól i grubo mielony pieprz
Przygotowanie:
Na patelni rozpuść masło i miód. Dodaj pokrojony jarmuż i podsmażaj aż zacznie się karmelizować. Każdy listek powinien być delikatnie chrupiący, oblepiony masłem i miodem. Przełóż na talerz, polej powstałym podczas smażenia sosem, dodaj kawałki obranej pomarańczy i mozzarellę. Dopraw solą i grubo mielonym pieprzem. Na końcu posyp owocami rokitnika.
Gruszka zapiekana z cynamonem i rokitnikiem
Rokitnik można też zapiekać w piekarniku np. razem z jabłkami i gruszkami. Tak przygotowane owoce można dodawać do wszelkich kaszek, jogurtów, puddingów, a także ułożyć na kanapce z serkiem. Kwaskowaty rokitnik będzie świetnie komponował się ze słodkimi owocami, poza jabłkami i gruszkami możecie spróbować też zapiekanych z rokitnikiem bananów. Niebo w gębie.
Składniki:
- 1 gruszka
- 2 łyżki owoców rokitnika
- 1 łyżeczka masła
- ½ łyżeczki cynamonu
- Szczypta cukru trzcinowego
Przygotowanie:
Gruszkę pokrój w kawałki, ułóż w naczyniu żaroodpornym, posmaruj górę masłem, posyp cukrem trzcinowym (wtedy na górze zrobi się chrupiąca skórka) oraz cynamonem. Na końcu dodaj owoce rokitnika. Całość podlej odrobinę wodą (ok. 0,5 cm) i wstaw do piekarnika.
Piecz w temp. 200 stopni aż się przyrumieni i zmięknie. Gruszkę podawaj w dowolnych kombinacjach, może być na kanapce np. z serkiem mascarpone.
Konfitura z rokitnika i miodu
Pamiętaj, że do przetwarzania nadają się nie tylko owoce rokitnika, ale również liście. Dlatego do konfitury dodaję zawsze kilka lub kilkanaście listków. Miód co prawda traci właściwości odżywcze podczas obróbki termicznej, ale wciąż wolę słodzić rokitnik miodem, chociażby ze względu na smak i aromat.
Składniki:
- Szklanka owoców rokitnika
- Kilka lub kilkanaście listków rokitnika
- 2-3 łyżki miodu
Przygotowanie:
Owoce i listki wypłucz, rozgnieć widelcem, a następnie przełóż do garnka o grubym dnie. Podlej odrobinę wodą i gotuj na małym ogniu (ok. 30-40 min), aż owoce puszczą sok, zmiękną, a następnie delikatnie odparują. Pod koniec dodaj 2 łyżki miodu i dokładnie wymieszaj.
Możliwe, że trzeba będzie dodać miodu, wszystko zależy od upodobań. Konfiturę odstaw aż zgęstnieje. Ponieważ jest wyrazista w smaku idealnie komponuje się z delikatnym pieczywem: chałką, babką, pączusiami. Zanim ją nałożysz posmaruj pieczywo serkiem, dopiero później dodaj konfiturę z rokitnika.
Sok z rokitnika do zimowej herbaty
Nie ma to jak pyszna rozgrzewająca herbata z rokitnika, czyli dużą dawką witaminy C. Ale jeszcze lepszy jest sok z rokitnika, który można dodać nie tylko do herbaty, ale i innych jesiennych napojów.
Składniki:
- ½ kg owoców rokitnika
- 200 g cukru
- 0,5 l wody
Przygotowanie:
Zmiksuj owoce rokitnika, zalej wodą i dodaj cukier. Doprowadź do wrzenia, dodaj cukier, dokładnie rozmieszaj. Gotuj przez ok. 30 min. na niewielkim ogniu. Sok z rokitnika gotowy.
Jak zrobić domowe kosmetyki DIY z jesiennych owoców?