Spis treści
Rokitnik zwyczajny
Rokitnik zwyczajny (Hippophaë rhamnoides), nazywany bywa też oblepichą (bo kwiaty, a później owoce dosłownie oblepiają gałązki) lub syberyjskim ananasem (ze względu na aromat).
To krzew z rodziny oliwnikowatych – nie da się ukryć, że jest zdecydowanie najbardziej znanym przedstawicielem tej grupy, bo czy ktokolwiek (oprócz botaników) słyszał na przykład o jego siostrze szeferdii?
Gdzie rośnie rokitnik zwyczajny?
Rokitnik zwyczajny naturalnie rośnie w Europie, Azji i Ameryce Północnej, ale szczególnie ceniony jest na Syberii, gdzie od lat wykorzystuje się go w tradycyjnych leczniczych recepturach.
W Polsce jest rośliną chronioną, jednak coraz częściej uprawia się go na działkach i w ogrodach jako krzew owocowy i ozdobny (odmiany wyhodowane na takie potrzeby mają nieco większe i smaczniejsze owoce).
Rokitnik zwyczajny – kiedy kwitnie, a kiedy daje owoce?
Rokitnik kwitnie od kwietnia do maja. Owocuje pod koniec lipca aż do października i wówczas wygląda naprawdę cudnie. Pomarańczowe kuleczki, przytulone jedna do drugiej, wprawiają w zachwyt każdego, kto jest wrażliwy na piękno natury.
Rokitnik zwyczajny – jakie ma właściwości?
Najlepsze są owoce zbierane na przełomie września i października, bo wcześniej bywają nieco gorzkawe. Zawierają one mnóstwo witaminy C, od 0,2 do 1,5%, co stawia je na podium, jeśli chodzi o zawartość tej substancji. Zajmują na nim drugie miejsce zaraz po dzikiej róży.
Ponadto pomarańczowe kuleczki mają też karotenoidy (prowitamina A), flawonoidy, tokoferole (witamina E), witaminy z grupy B oraz sole mineralne. Dlatego są cennym składnikiem diety, zwłaszcza dla osób potrzebujących większych dawek witamin i składników mineralnych (m.in. przewlekle chorych, z zaburzeniami wchłaniania czy rekonwalescentów).
Trudno jeść owoce rokitnika na surowo, bo są bardzo kwaśne. Ale na szczęście zawartą w nich witaminę C oraz pozostałe składniki w znacznej części udaje się zachować w sporządzanych z rokitnika przetworach: dżemach, sokach czy galaretkach.
Można także owoce suszyć i dorzucać do jogurtu czy muesli, a zimą sporządzać z nich lecznicze mikstury, jak to się dzieje na Syberii.
Rokitnik zwyczajny należy bowiem do najważniejszych roślin leczniczych w rosyjskiej medycynie tradycyjnej. Odwar z suszonych owoców rokitnika uważany jest za jeden z najwartościowszych środków wzmacniających organizm. Stosuje się go profilaktycznie jako środek chroniący przed chorobami zakaźnymi. Wykorzystywany jest także w terapii różnego rodzaju chorób żołądka (m.in wrzodów).
Przepisy na leczniczy odwar z suszonych owoców i liści rokitnika
Lek z rokitnika na wzmocnienie organizmu i wrzody żołądka
(receptura z rosyjskiej medycyny ludowej)
4 łyżki stołowe suszonych owoców rokitnika zalej 1/2 litra wrzącej wody i gotuj powoli pod przykryciem przez 10-15 min. Odstaw na 15 minut, przecedź i pij 2-3 szklanki dziennie.
Lek z rokitnika na biegunkę
(receptura z rosyjskiej medycyny ludowej)
Lecznicze działanie mają także liście rokitnika – zawierają nawet do 10% garbników, dzięki czemu bywają stosowane jako środek przeciwbiegunkowy.
Dwie łyżki stołowe suszonych, rozdrobnionych liści rokitnika zalej szklanką wrzątku, gotuj powoli przez 10-15 min., odstaw na 20 min. Odwar przecedź i od razu wypij.
Rokitnik – odżywia skórę i włosy
Otrzymywany z owoców rokitnika olej jest ceniony także w kosmetyce i dermatologii. Olej z rokitnika ma bowiem działanie odżywiające skórę, zapewnia jej elastyczność i zwiększa odporność m.in. na czynniki atmosferyczne.
Stosuje się go zewnętrznie w różnych dolegliwościach błon śluzowych i skóry. Szczególnie przy oparzeniach, odleżynach oraz uszkodzeniach przez promienie słoneczne i rentgenowskie. Przeprowadzone w ostatnich latach badania wykazały, że olej rokitnikowy wyraźnie przyspiesza gojenie ran i tworzenie się nabłonka.
Zawiera także:
- rzadki kwas palmitooleinowy (omega-7), który jest jednym ze składników lipidów skóry
- kwas gamma-linolenowy (GLA) przenikający do jej głębszych warstw, dzięki czemu chroni ją przed infekcjami, łagodzi stany zapalne oraz objawy alergii
Z kolei zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych powoduje, że olej zmiękcza naskórek i chroni go przed utratą wody (1).
Olej z rokitnika ma dobroczynne działanie także na skórę głowy. Stosowany jest między innymi jako skuteczny środek przeciw wypadaniu włosów, a nawet łysieniu.
Wszystkie wyżej wymienione zalety sprawiają, że ekstrakty olejowe z owoców rokitnika są coraz częściej składnikiem kremów przeciwzmarszczkowych, a także szamponów do mycia głowy i odżywczych maseczek na twarz.
A jeśli mamy taki ozdobny krzew w ogrodzie, to skuteczny preparat wzmacniający włosy możemy przygotować sobie także w domu.
Domowy kosmetyk z rokitnikiem na wypadające włosy
Łyżkę stołową suszonych, rozdrobnionych liści rokitnika oraz dwie łyżki suszonych owoców zalej dwoma szklankami wrzątku i odstaw na godzinę. Następnie przecedź i powstały płyn wcieraj w skórę głowy.
Źródła:
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5438513/
- Materiały opracowane przez dr. n. farm. Jerzego Jambora
Wypadają ci włosy? Sprawdź skąd ten problem i jak mu zaradzić
