Pacjenci zmagający się z napięciowym bólem głowy często mówią, że czują się tak, jakby mieli na głowie zbyt ciasny kapelusz lub opaskę. Nie ma jednego charakterystycznego objawu, który decyduje o zdiagnozowaniu napięciowego bólu głowy.
Pod uwagę bierze się zespół objawów, aby odróżnić napięciowy ból głowy od innych bólów głowy, które też mogą pojawiać się po obu stronach głowy. Z badań wynika, że wraz ze starzeniem się organizmu napięciowy ból głowy występuje coraz rzadziej. Statystycznie szczyt zachorowań na napięciowy ból głowy przypada między 30. a 40. rokiem życia.
Spis treści
Aneta Hregorowicz-Gorlo o sposobach na napięciowy ból głowy
Aneta Hregorowicz-Gorlo, autorka manualnej terapii twarzy angażującej niemal wszystkie mięśnie twarzy i szyi. Zobaczcie na naszym kanale YouTube, co mówi o napięciowych bólach głowy i o sposobach radzenia sobie z nimi.
Ile trwa napięciowy ból głowy?
Trudno odpowiedzieć na to pytanie jednym zdaniem, ponieważ napięciowe bóle głowy mogą się pojawiać epizodycznie lub występować chronicznie. Ból może utrzymywać się przez kilkanaście minut lub kilka godzin. Wiadomo, że napięciowy ból głowy ustępuje szybciej po zażyciu leku przeciwbólowego lub wtedy, gdy uda się nam zasnąć.
Jak rozpoznać napięciowy ból głowy?
Staranne zebranie wywiadu i wysłuchanie pacjenta zazwyczaj pozwala lekarzowi postawić diagnozę bez konieczności wykonywania specjalistycznych badań. Ważne jest uzyskanie informacji:
- jak często ból się pojawia
- jaki ma charakter
- jak długo się utrzymuje
- czy towarzyszą mu dodatkowe objawy
Lekarz przeprowadza także badanie neurologiczne. Jeżeli nie stwierdza żadnych nieprawidłowości, które mogą sugerować, że ból głowy jest wtórny do innego schorzenia, może mieć pewność, że pacjent cierpi na napięciowy ból głowy.
W opisach badań dotyczących tego zagadnienia podkreśla się, że ból może być prowokowany przez wzmożone napięcie mięśni czaszkowych. Sporadycznie występujące napięciowe bóle głowy są dość często lekceważone przez pacjentów. Pod opiekę specjalistów zwykle trafiają osoby z utrwalonymi, przewlekłymi bólami głowy.
Napięciowy ból głowy to najczęściej występujący rodzaj bólu głowy. Szacuje się, że doświadcza go 80% ludzi na świecie.
Warto wiedzieć, że nie ma żadnych specjalistycznych badań, które ułatwiają rozpoznanie napięciowego bólu głowy. Lekarzowi wystarcza opis objawów oraz badanie neurologiczne, które przeprowadza w gabinecie. Z naukowego punktu widzenia można rozważyć badanie napięcia mięśni okołoczaszkowych lub wykonanie rezonansu magnetycznego.
Jednak z codziennej praktyki wynika, że takie specjalistyczne badania nie są potrzebne. Jeżeli zleca się dodatkowe badania obrazowe, to zazwyczaj po to, aby wykluczyć inne, czasem groźne, przyczyny bólu głowy. Do rozpoznania „klasycznego” napięciowego bólu głowy wystarczy wiedza i doświadczenie lekarza.
Akupunktura na ból głowy
Przyczyny napięciowego bólu głowy
Nie są do końca poznane. Jedna z najbardziej prawdopodobnych teorii mówi o związku napięciowego bólu głowy z powięziami i mięśniami głowy, szyi i karku. Obecnie coraz częściej podkreśla się, że występowanie napięciowego bólu głowy nie ma związku z samymi mięśniami, ale z receptorami bólowymi, które się w nich znajdują. Receptory te nieprawidłowo odbierają bodźce, napięcia, co jest odczuwane jako ból. Nadmierne napięcie mięśni karku i czaszki sprzyja pojawieniu się bólu.
Występowanie napięciowego bólu głowy ma także związek z naszymi emocjami, stresem i przemęczeniem. Ale to niejedyne przyczyny napięciowego bólu głowy. Wywołać go mogą także nadmierne ruchy głowy i zbytnie obciążanie obręczy barkowej.
Nie można też zapominać, że – podobnie jak przy bólach migrenowych – napięciowy ból głowy może być prowokowany przez niektóre pokarmy. Oczywiście nie sposób wskazać pokarmów, które mogą wywoływać taką reakcję organizmu, bo każdy z nas jest inny. Ale warto dodać, że każda nieprawidłowość w sposobie odżywiania się czy nawodnienia organizmu rzutuje na jego prawidłowe funkcjonowanie.
Osoba, która jest niedożywiona, będzie mniej aktywna, bardziej zmęczona, a to może doprowadzić do niewłaściwego odbierania bodźców przez receptory bólowe w mięśniach. Istotną przyczyną pojawienia się przewlekłego napięciowego bólu głowy są też nasze geny.
Dlaczego po treningu boli głowa?
Leczenie napięciowego bólu głowy
Powszechne występowanie napięciowego bólu głowy sprawia, że potrzebne są kolejne badania, dzięki którym będzie można dokładniej poznać skuteczne metody leczenia. W zasadzie od wielu lat do walki z napięciowym bólem głowy używa się tych samych metod, ale pojawiają się też badania, które rzucają nowe światło na ten problem.
Leczenie jest zawsze uzależnione od tego, czy ból pojawia się okresowo, czy ma charakter przewlekły.
- Gdy mamy do czynienia z bólem, który pojawia się od czasu do czasu, skutecznym leczeniem jest podanie niesteroidowego leku przeciwzapalnego. Warto też pamiętać, że w zwalczaniu napięciowego bólu głowy skutecznym „lekiem” jest sen oraz zmiana trybu życia na mniej obciążający organizm.
- W przypadku przewlekłego bólu głowy codziennie stosuje się leki, których zadaniem jest poprawa lub zmodyfikowanie nieprawidłowej reakcji receptorów bólowych. Takim lekiem pierwszego rzutu jest amitryptylina, która przynosi ulgę 80% pacjentów.
Do niefarmakologicznych metod leczenia napięciowego bólu głowy zalicza się terapię pod okiem psychologa, który nauczy pacjenta radzenia sobie z napięciami psychicznymi. Pacjentom zaleca się też stosowanie technik relaksacyjnych, które uwolnią od napięć i uspokoją emocje.
Czasem zaleca się biofeedback, czyli nieinwazyjną metodę terapii polegającą na monitorowaniu przez specjalne urządzenie zmian fizjologicznych organizmu. Celem treningu jest lepsze rozpoznawanie wpływu myśli i uczuć na fizjologię. Dzięki temu pacjent może nauczyć się kontrolować te funkcje organizmu, nad którymi w normalnych warunkach nie można panować. Biofeedback jest wykorzystywany w terapii dzieci i dorosłych z zaburzeniami koncentracji, stanami lękowymi, depresją, nadpobudliwością, padaczką, zaburzeniami autystycznymi czy niską odpornością na stres.
Pacjentowi można zaproponować także akupunkturę lub różne formy fizjoterapii, które pozwolą zmniejszyć napięcie mięśni karku czy szyi.
Zobacz także: Masaż na napięciowe bóle głowy
Ból głowy, migrena i zapalenie zatok w ciąży
Jak sobie radzić z napięciowym bólem głowy?
Już powiedziano, że nasze zachowania i emocje mogą być przyczyną napięciowego bólu głowy. Dlatego samoleczenie nie powinno się ograniczać do połknięcia tabletki przeciwbólowej. Ważne, aby nauczyć się skutecznych technik relaksacyjnych, które uwolnią nas od stresu i silnych emocji oraz pozwolą znieść silne napięcie mięśni.
Osoba cierpiąca na napięciowe bóle głowy powinna przeanalizować, w jakich okolicznościach lub po jakich zdarzeniach ból się pojawia. Uświadomienie sobie takich sytuacji pozwoli ich unikać lub postępować w taki sposób, aby nie kończyły się bólem głowy.
Oczywiście, nie zawsze mamy wpływ na to, co dzieje się w pracy czy w domu. Nie zawsze możemy to zmienić. Warto jednak zastanowić się, czy sami nie prowokujemy bólu, zbytnio się wszystkim przejmując i analizując każde wypowiedziane pod naszym adresem zdanie. Przysłowiowe dzielenie włosa na czworo może wywoływać w nas silne emocje psychiczne, których skutkiem bywa ból głowy.
Kiedy do lekarza z bólem głowy?
Do wizyty u specjalisty powinny nas skłonić przede wszystkim powtarzające się bóle głowy. Bóle, których nasilenie wzrasta, które pojawiają się w nocy lub takie, którym towarzyszą dodatkowe objawy w postaci drętwienia, mrowienia w kończynach powinny być skonsultowane z lekarzem.
Niepokoić powinno też pojawienie się przy bólu głowy gorączki. To tylko ogólne zalecenia, bo każdy z nas ma inne oczekiwania wobec własnego organizmu. Jedni pacjenci biegną do lekarza z drobnostką, inni bagatelizują nawet poważne dolegliwości. Ale jeśli coś nas niepokoi, lepiej udać się do specjalisty, aby ten rozwiał nasze wątpliwości, zaproponował badania diagnostyczne lub wdrożył leczenie.
Zobacz także: Zatokowy ból głowy – skąd się bierze i jak go leczyć?
Źródła:
- Brzozowski, R. (red.) (2000). Vademecum lekarza praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
- Hilgier, M. (2008). O bólu do bólu. Niedokończona rozmowa. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
- Zwolińska, G. (2016). Ból głowy o charakterze napięciowym. Medycyna praktyczna dla pacjentów. Pobrano z: https://www.mp.pl/pacjent/neurologia/lista/106329,bol-glowy-o-charakterze-napieciowym
- Klinika Neurologii Dziecięcej WUM (b.d). Bóle głowy. Pobrano z: https://neurologiadziecieca.wum.edu.pl/sites/neurologiadziecieca.wum.edu.pl/files/pol_seminarium_4_-_bole_glowy_i_twarzy._choroby_naczyniowe_mozgu.pdf
Zobacz także: Czy stres może być przyczyną bólów głowy?
