Chcesz oszacować, kiedy ciebie to czeka? Spytaj mamę i babcię, kiedy one weszły w „smugę cienia”, nasz płciowy kalendarz jest bowiem przekazywany w genach. Średnia europejska do 51 lat. Ale niestety, tak jak coraz więcej dziewczynek wcześniej ma pierwszą miesiączkę, tak i coraz więcej kobiet przed czasem ma tę ostatnią. Nierzadko na własne życzenie. A wraz z nią wygasa płodność. Oraz jędrność skóry, gęstość włosów i nie tylko…
Przedwczesna menopauza – czy można do niej w ogóle nie dopuścić? Są na to sposoby – mówi Tadeusz Oleszczuk, ginekolog-położnik z warszawskiej Kliniki Polmed. Ale – jak dodaje Marta Mieloszyk-Pawelec, autorka książki „Żyj 120 lat!, czyli moc mikroodżywiania. Lifebooster” – lepiej wziąć się za siebie dziesięć lat przed spodziewanym wygaszeniem płodności. A gdy już to wielkie M nadejdzie, dalej wyglądać młodzieńczo i promiennie. Da się!
Spis treści
Przedwczesna menopauza – jak jej zapobiec?
1. Odstaw papierosy
Są mistrzami postarzania. Nie tylko skóry, włosów (co widać) – także układu rozrodczego. Ich palenie wpływa na komórki jajników i na naczynia zaopatrujące jajniki, i prowadzi do zmniejszonego wydzielania estrogenów. Dlatego papierosowy nałóg może skutkować obniżeniem płodności (w wieku rozrodczym), zmniejszeniem zainteresowania seksem, no i wcześniejszym pojawieniem się menopauzy.
2. Zrezygnuj z e-papierosów
To nieprawda, że są mniej szkodliwe. It’s no free lunch: zamiast substancji smolistych mają dodatek związków chemicznych, z którymi częsty kontakt wpływa niszcząco na organizm. Na czarnej liście ich największych szkodliwości jest właśnie przyspieszanie przekwitania, i to – według badań amerykańskich – średnio nawet o dwa lata.
3. Jedz jak Japonka
Czy wiesz, że mieszkanki Kraju Kwitnącej Wiśni menopauzę przechodzą o kilka lat później niż Europejki? Wpływa na to przede wszystkim dieta, bogata w tofu i inne produkty pochodzące z soi. Soja jest bogata w fitoestrogeny roślinne, które działają podobnie do naszych hormonów, częściowo mogą więc je zastępować, gdy wytracamy je z wiekiem.
Nie ma wskazań co do ilości, ważne by spożywać soję regularnie. Nawet małe ilości, ale jedzone często, dobrze wpływają na organizm.
Poza tym Japonki nie nadużywają mocnej kawy czy słodzonych, barwionych i aromatyzowanych napojów. Piją odmładzające napary z zielonej herbaty, pokrzywy i korzenia żeń-szenia. Regularne sięganie po nie to łatwy i szybki sposób na zapewnienie sobie odpowiedniej dawki antyoksydantów, chroniącymi przed postarzającymi wolnymi rodnikami.
4. Po czerwone mięso sięgaj raz w tygodniu
Coraz więcej ośrodków badawczych potwierdza, że czerwone mięso jest “prozapalne” – częste jedzenie go może prowadzić do powstania w ciele stanów zapalnych, w tym też prowadzących do nowotworów. Żeby do nich nie doszło organizm musi włożyć sporo wysiłku i zużywać rezerwy składników “gaszących” (choćby pozyskiwanych z kwasów omega-3). Koszt takich wewnętrznych zmagań jest jednak bardzo wysoki, i płaci za nie także układ hormonalny.
5. Nie chudnij za bardzo
Pamiętaj, że kobiece hormony, których optymalny poziom warunkuje dobrą formę, powstają także w komórce tłuszczowej. Jej radykalne ograniczenie to więc także zamach na kobiecość. Obniżenie się poziomu estrogenów poznasz po zmniejszeniu jędrności piersi, uczuciu stałego zmęczenia, wydłużeniu cyklu, bezsenności i suchości w pochwie. Szczupłość modelki jest w cenie, ale do 35. roku życia, nie dłużej.
6. Pij, pij i jeszcze raz pij (wodę)
Odwodnienie to niedoceniony czynnik, który bardzo przyspiesza starzenie się, a więc wlicza się w to również przedwczesna menopauza, zauważa dr Oleszczuk. Każdego dnia tracimy pół litra wody w wydychanym powietrzu, drugie pół wypacamy, około litra wypływa z nas z moczem.
Ile z nas przyjmuje niezbędne 2-2,5 litra płynów? Ale nie w postaci kaw czy herbat – te działają moczopędnie i zmuszają organizm do oszczędzania wody, zagęszczania moczu i wysychania skóry. Najkorzystniej dla nas jest pić samą wodę. Mineralną, bo ma wzbogacony skład, ale też kranową (o ile jest czysta).
Warto też jeść świeże warzywa, bogata w nie dieta to sposób na “jedzenie wody” (jarzyny mają jej sporo), a tak dostarczone płyny dłużej nawadniają organizm.
7. Jedz siemię lniane
Jest bogate w fitoestrogeny, ale też w kwasy omega-3. Kwasy te, jak pamiętamy, pełnią funkcję straży pożarnej: gaszą stany zapalne i rozrost komórek tłuszczowych i nowotworowych. Pilnują, żeby nic złego w ciele się nie działo, i nie dochodziło do jego przyspieszonego starzenia się.
Wystarczy łyżeczka siemienia lnianego dziennie, najlepiej uprażonych ziaren (zmielonych do posypania lub całych do rozgryzania), by utrzymywać procesy życiowe w dobrym, a nawet lekko spowolnionym tempie.
Ale uwaga: konieczny jest umiar. Siemię wytwarza charakterystyczny żel, którego spożywanie w nadmiarze może oblepiać ścianki jelita i utrudniać wchłanianie substancji odżywczych!
8. Polub lukrecję
Zawiera kumaryny, które mają siostrzane działanie do estrogenów. Nie przepadasz za specyficznym smakiem lukrecji? W sklepach ze zdrową żywnością dostaniesz proszek z niej, dodawaj nie tylko do słodkich dań.
9. Pij mniej alkoholu
Zakwasza organizm, ma puste kalorie, obciąża wątrobę. Mało? Nadmierne jego spożywanie wpływa na szybsze zużywanie układu rozrodczego. Zaburza metabolizm, wysusza tkanki, uszkadza naczynia krwionośne, pozbawia minerałów i witamin (zwłaszcza witaminy C), bo organizm potrzebuje ich do zwalczenia zatrucia.
Niedobory tych cennych składników przyspieszają starzenie się organizmu. Norma kobieca to 3 kieliszki wina w tygodniu, najlepiej czerwonego wina, bogatego w resweratrol (ma sporo polifenoli, ważnych dla zwalczania wolnych rodników).
10. Ogranicz stres
Medytując, modląc się, ćwicząc jogę czy bieganie, poświęcając pół godziny dziennie na hobby: robienie na drutach, pielenie ogródka czy toczenie ceramiki na kole. Sam stres jest naszym wielkim sprzymierzeńcem, aczkolwiek jego nadmiar, szczególnie tego długotrwałego o dużym nasileniu, niszczy odporność i rozregulowuje gospodarkę hormonalną. Może też wpływać na zmniejszanie się poziomu estrogenu, i to nawet do poziomu jak po menopauzie.
11. Badaj się i lecz
U niektórych kobiet objawy menopauzy pojawiają się wcześniej z powodu chorób, m.in. reumatoidalnego zapalenia stawów, toczenia, choroby Hashimoto. To tzw. choroby autoimmunologiczne – układ odpornościowy produkuje przeciwciała skierowane przeciwko własnym tkankom, w tym także tkankom jajników. W konsekwencji produkcja estrogenów zaczyna zwalniać i zwalniać…
Objawy wczesnej menopauzy przyspieszają też te bardziej powszechne choroby, choćby nadciśnienie czy cukrzyca. Dlatego w swoim interesie kontroluj stan zdrowia – co pół roku mierz ciśnienie, co roku rób morfologię krwi i badanie moczu, raz na 2–3 lata sprawdź poziom glukozy, cholesterolu i hormonów tarczycy. I najważniejsze: na wszelkie odstępstwa od normy reaguj od razu.
12. Wypoczywaj w górach (a najlepiej tam się przenieś!)
Im bowiem wyżej nad poziomem morza, tym więcej w naszej skórze może powstać witaminy D3, a ta ma wpływ na odporność i właściwą produkcję hormonów. Oczywiście jeśli jej poziom we krwi jest zbyt niski (co lepiej zbadać), można pomyśleć o suplementacji preparatami zamkniętymi w kapsułce olejowej, podpowiada dr Oleszczuk. – Po kilku miesiącach warto jednak sprawdzić, na jakim poziomie jest metabolit witaminy 25(OH) D3, bo jej nadmiar bywa tak samo niebezpieczny jak niedobór.
Homeopatia na menopauzę – jakie leki roślinne pomagają łagodzić objawy klimakterium?
13. Uprawiaj sport, ale nie wyczynowo
Ruch to zdrowie, ale gdy jest umiarkowany! Nasilone treningi to obciążenie dla organizmu, przez nie zużywa się szybciej. Słyszałaś o tzw. triadzie sportsmenek? To trzy zaburzenia: odżywiania, obniżenia gęstości tkanki kostnej i wydzielania hormonów, które z kolei skutkuje pierwotnym lub wtórnym brakiem miesiączkowania, rzadkiego miesiączkowania, niewydolności fazy lutealnej oraz przedwczesną menopauzą.
Kłopoty z miesiączkowaniem ma od 31 do 48 proc. kobiet wyczynowo uprawiających sport (dla porównania – w ogólnej populacji zaburzenia te dotyczą ok. 20% kobiet).
14. Kochaj!
Nic tak nie usprawnia pracy hormonów jak spokój serca i poczucie bezpieczeństwa. Poza tym budując relację z bliską osobą cały czas odkrywamy świat na nowo. Jesteśmy ciekawi, co nas czeka, i ciągle czegoś nowego się uczymy, o sobie i otaczającym świecie. Chcesz być zdrowa i zawsze młoda? Kochaj! Męża, żonę, dzieci, psa, świat… wybór jest ogromny. 🙂
