Spis treści
Cukrzyca w liczbach
Ze statystyk wynika, że w Polsce na cukrzycę choruje ponad 3 miliony osób (leczy się z tego powodu nieco ponad 2 mln). W znacznej części jest to cukrzyca typu 2. Na cukrzycę typu 1 choruje ok. 200 tys. głównie młodych pacjentów.
Niestety, średnia zachorowalność Polaków nie odbiega od danych europejskich, w dodatku, podobnie jak na Zachodzie, stale rośnie. Eksperci szacują, że za 10-15 lat co dziesiąty nasz rodak znajdzie się w gronie diabetyków.
Na domiar złego, średnio co drugi pacjent, u którego choroba została właśnie zdiagnozowana, ma już zmiany, które świadczą o jej powikłaniach. A to znaczy, że przez wiele lat (zwykle 8-10) skutecznie ignorował objawy cukrzycy i symptomy, które wysyłał mu organizm.
Chyba nie trzeba dłużej przekonywać nikogo, że warto znać objawy cukrzycy, by w porę je zauważyć i podjąć leczenie.
Objawy cukrzycy typu 1
Cukrzyca typu 1 dotyczy głównie dzieci i młodzieży (sprawdź: dziecko z cukrzycą w szkole i przedszkolu), wyjątkowo rzadko zaczyna się dopiero po 30. roku życia. Jej rozpoznanie jest łatwiejsze, ponieważ jej symptomy bywają tak gwałtowne, że nie sposób ich zignorować. Rozwijają się w ciągu zaledwie kilku tygodni, prowadząc do gwałtownego pogorszenia stanu zdrowia, czasem nawet utraty przytomności (śpiączka cukrzycowa).
Objawy cukrzycy typu 1 to:
- ogromne pragnienie (zarówno w dzień jak i w nocy – młody człowiek czasem wypija od kilku do kilkunastu litrów na dobę)
- wielomocz
- szybkie chudnięcie
- nadmierna senność
- zmęczenie
Zioła na cukrzycę – po jakie warto sięgnąć?
Objawy cukrzycy typu 2
Objawy cukrzycy typu 2 są łatwe do zauważenia – to ich plus. Ale niestety bardzo niejednoznaczne do interpretacji – to duży minus.
Pojedyncze symptomy trudno uznać za symptom choroby – chyba, że nie chcą zniknąć przez kilka tygodni lub uparcie powracają. Jednak jeśli zaobserwujemy 2-3 z nich, to już może być sygnał, że warto wykonać profilaktycznie proste badanie, czyli sprawdzić poziom glukozy we krwi na czczo.
Objawy cukrzycy typu 2, na które warto zwrócić uwagę:
- zmęczenie
- nadmierna senność (często po posiłkach, zauważalna szczególnie po zjedzeniu czegoś słodkiego)
- nawracające infekcje (grypa, przeziębienie częściej niż 3-4 razy w roku – u osób dorosłych)
- większe niż zwykle pragnienie, uczucie suchości w ustach i częste oddawanie moczu (picie i wstawanie do toalety także w nocy)
- chudnięcie, mimo niezmienionej diety
- nawracające infekcje grzybicze (zapalenia pochwy, grzybica stóp)
- problemy ze wzrokiem, np. nieostre widzenie
- obniżenie libido (u mężczyzn problemy z erekcją)
- ropne zmiany na skórze (np. czyraki)
- drobne rany, które nie chcą się długo goić (otarcia na stopach, skaleczenia, pęknięcia skóry)
- mrowienie stóp
- zmiana wrażliwości na wysoką temperaturę (co sprzyja poparzeniom np. w zbyt gorącej kąpieli)
- suchość i swędzenie skóry
Cukrzyca typu 2 zwykle dotyczy osób starszych, dlatego wyżej wymienione objawy cukrzycy typu 2 bywają bagatelizowane i odbierane jako naturalny proces starzenia się organizmu (zwłaszcza utrata libido czy problemy ze wzrokiem).
Oczywiście mogą one równie dobrze świadczyć także o innych problemach zdrowotnych (np. chudnięcie bywa objawem nadczynności tarczycy czy nowotworu, nawracające infekcje problemów z odpornością itp.), jednak tym bardziej nie należy ich lekceważyć, tylko opowiedzieć o nich lekarzowi rodzinnemu podczas najbliższej wizyty.
Szczególną czujność powinny zachować osoby, których bliscy (rodzice, rodzeństwo) są lub byli diabetykami.
Cukrzyca ciążowa – co powinnaś o niej wiedzieć?
Objawy cukrzycy – okiem lekarzy różnych specjalności
Czasem, podczas kontrolnej wizyty u dentysty czy okulisty może okazać się, że specjalista dostrzeże objawy zbyt wysokiego poziomu cukru we krwi. Jak to możliwe? Cukrzyca typu 2 to choroba całego organizmu i jej symptomy (a zwłaszcza niestety już powikłania) mogą pojawić się w wielu narządach. To właśnie dlatego lekarze innych niż diabetolog specjalności, jeśli oczywiście zachowają odpowiednią czujność, także mogą pomóc w zdiagnozowaniu tej choroby.
1. Zmiany w jamie ustnej – wizyta u stomatologa
Okazuje się, że zmiany na ustach i choroby jamy ustnej (np. zapalenia dziąseł) u diabetyków występują znacznie częściej, a także trudniej jest je wyleczyć. Próchnica natomiast zwykle postępuje szybciej niż u zdrowych pacjentów. Inne zmiany w jamie ustnej, które mogą wskazywać na cukrzycę typu 2 to:
- częste grzybicze zakażenia w kącikach ust
- sucha śluzówka jamy ustnej
- paradontoza
2. Pogorszenie się wzroku – wizyta u okulisty
Zdarza się, że jednym z początkowych symptomów cukrzycy typu 2 jest pogorszenie się widzenia (np. niewyraźny lub podwójny obraz). Pierwsze kroki kierujemy wtedy do okulisty, który może podczas badania zauważyć np.:
- uszkodzone przez nadmiar cukru naczynka krwionośne na dnie oka
- osłabienie śródbłonka rogówki
- cukrzycowy obrzęk plamki żółtej
- zmiany w kącie przesączania (co w przyszłości może doprowadzić do choroby oczu, jaką jest np. jaskra)
- wylew krwi do ciała szklistego
- odwarstwienie siatkówki
Mogą też występować wahania akomodacji i zaburzenia widzenia barw (przede wszystkim żółtej i niebieskiej). U pacjentów z cukrzycą szybciej rozwija się także zaćma i częściej zdarza się jęczmień.
3. Objawy cukrzycy na skórze – wizyta u dermatologa
Jednym z pierwszych zauważalnych objawów cukrzycy typu 2 mogą być problemy ze skórą np. świąd zlokalizowany na dłoniach, stopach oraz w okolicy odbytu. Powodem zwykle są zakażenia drożdżakowe lub bakteryjne, na które sucha i delikatna skóra diabetyka jest szczególnie narażona.
Dermatolog może także zauważyć nadwrażliwość na dotyk np. niewielkie ukłucie – spowodowane jest to zmianami naczyniowymi w obrębie skóry (tzw. angiopatia cukrzycowa).
4. Problemy z układem krążenia – wizyta u kardiologa
Osoby chorujące na cukrzycę często mają również problemy z sercem i układem krążenia. Ta choroba uszkadza bowiem naczynia krwionośne, a wahania poziomu cukru we krwi (zarówno hipoglikemia, jak i hiperglikemia) sprzyjają pojawieniu się schorzeń, takich jak:
- miażdżyca
- zaburzenia rytmu serca
- zaburzenia przewodnictwa
- niewydolność serca
Dlatego osoba, która nie wie, że ma cukrzycę, a trafi do kardiologa, skarżąc się na nadciśnienie, nierówny puls czy męczenie się przy najmniejszym wysiłku, oprócz skierowania na oznaczenie poziomu cholesterolu, często dostaje również zalecenie zbadania poziomu cukru we krwi. I co gorsza okazuje się, że to właśnie cukrzyca jest jedną z przyczyn tych dolegliwości.
Badania na cukrzycę typu 2
Najbardziej podstawowe badanie, czyli oznaczenie poziomu glukozy we krwi na czczo trzeba robić raz na rok, jeśli w rodzinie mamy diabetyków (pozostałe osoby co 3 lata). Ilość cukru powyżej 99 mg/dl powinna nas skłonić do pogłębionej diagnostyki, czyli m.in.:
- badania moczu (o cukrzycy może świadczyć obecność w nim glukozy)
- wykonania doustnego testu obciążenia glukozą (sprawdza się jej ilość na czczo oraz po 1 i 2 godz. po wypiciu roztworu z 75 g glukozy)
Jeśli i te wyniki będą nieprawidłowe, konieczne są dalsze badania w celu diagnostyki cukrzycy, m.in. oznaczenie poziomu hemoglobiny glikowanej (HbA1c), dzięki któremu można sprawdzić średnią wartość glikemii w ciągu ostatnich trzech miesięcy.
