Spis treści
Hemoroidy w ciąży – dlaczego się pojawiają?
Hemoroidy to nadmiernie poszerzone guzki krwawnicze, znane też pod nazwą żylaki odbytu. Są to naczynia krwionośne zlokalizowane w kanale odbytu, które ulegają poszerzeniu pod wpływem rozmaitych czynników, podobnie jak naczynia żylne w nogach (żylaki kończyn dolnych). Mają na to wpływ uwarunkowania genetyczne. Jeśli rodzice, dziadkowie lub rodzeństwo je mają, to dzieci także muszą liczyć się ze zwiększonym prawdopodobieństwem ich wystąpienia.
Do problemów z hemoroidami predysponuje również ciąża. Hemoroidy w ciąży pojawiają się z kilku powodów. – Po pierwsze we krwi wzrasta wówczas stężenie progesteronu, który zwiększa podatność żył na rozciąganie oraz spowalnia perystaltykę jelit, co wzmaga skłonność do zaparć – tłumaczy ginekolog, położnik, endokrynolog, dr n. med. Patrycja Sodowska z Kliniki InviMed oraz Centrum Medycznego Sodowski w Katowicach.
Ponadto rozwijający się płód powoduje ucisk macicy na żyły zlokalizowane w miednicy, szczególnie na żyłę główną dolną. Skutkiem tego jest zwiększenie ciśnienia w żyłach miednicy, które przenosi się na połączone z nimi drobniejsze naczynia żylne okolicy odbytu. Dlatego często hemoroidy dają po raz pierwszy o sobie znać właśnie w czasie ciąży. Natomiast u kobiet, które miały je wcześniej, dolegliwości z nimi związane ulegają nasileniu. Na szczęście zwykle jest to przejściowe. Po rozwiązaniu, kiedy zniknie ucisk na żyły miednicy, a stężenia hormonów płciowych wrócą do normy sprzed ciąży, dolegliwości związane z żylakami odbytu złagodnieją lub znikną.
Zaparcia – przyczyny i leczenie wg medycyny chińskiej
Dlaczego guzki krwawią?
Gdy poszerzone naczynia krwionośne w kanale odbytu zaczynają uciskać zlokalizowane w pobliżu nerwy, pojawia się wówczas świąd, pieczenie, a nawet ból. Często także krwawienie. Dochodzi do niego, ponieważ ścianki poszerzonych naczyń są ścieńczałe na skutek nadmiernego rozciągania, a tym samym mniej odporne na urazy, które powodują krwawienie. Może wywołać je przesuwanie mas kałowych, szczególnie wtedy, gdy występują zaparcia.
Krew w stolcu to sygnał alarmowy, który powinien nas skłonić do wizyty u lekarza, który zleci badania wykluczające onkologiczne tło problemu. Jednak gdy po raz pierwszy pojawia się w czasie ciąży, można na początek powiedzieć o tym ginekologowi, który zadecyduje, czy dalsza diagnostyka jest konieczna.
Profilaktyka hemoroidów w ciąży
Dieta na zaparcia
Na to, czy hemoroidy w ciąży pojawią się, czy nie, oprócz genów mają także wpływ czynniki środowiskowe, takie jak dieta i aktywność fizyczna. Wiadomo, że sprzyja im otyłość, siedzący tryb życia, zbyt mała ilość wypijanych płynów oraz dieta zawierająca za mało produktów bogatych w błonnik, a za dużo produktów przetworzonych. Taki sposób odżywiania predysponuje do zaparć, a one są największym sprzymierzeńcem hemoroidów. Trudności z wypróżnieniem wymuszają silne parcie, które przekłada się na zwiększenie ciśnienia w jamie brzusznej i układzie żylnym.
Zaparcia są bardzo częste wśród ciężarnych, między innymi dlatego, że sprzyjają im zalecane w ciąży suplementy wapnia czy preparaty żelaza. – Dlatego kobiety w ciąży, które nie chcą mieć problemów z hemoroidami, już od początku jej trwania powinny postawić na profilaktykę zaparć – tłumaczy dr Sodowska. W tym celu należy wypijać co najmniej 2 litry płynów na dobę, zjadać co najmniej 5 porcji warzyw i owoców, najlepiej surowych. Powinno się zamienić białe pieczywo i makarony na produkty pełnoziarniste, a także jeść pełnoziarniste otręby i płatki, kasze i rośliny strączkowe.
Dieta w ciąży – na najlepiej jeść?
Gdy na zwiększenie spożycia błonnika jelita reagują bólami brzucha lub biegunką, lepiej i bezpieczniej jest postawić na błonnik rozpuszczalny w wodzie. Jego źródłem są np. nasiona lnu, babki jajowatej i babki płesznik. Ten rodzaj błonnika przyciąga wodę. Pęczniejąc w świetle jelita, tworzy żele, które mają kojące działanie na błonę śluzową przewodu pokarmowego. Jednocześnie, tworząc śluzową masę, poprawiają perystaltykę. Trzeba natomiast ograniczyć spożywanie produktów tłustych, szczególnie wyrobów czekoladowych czy tortów z kremem, które spowalniają wędrówkę pokarmu przez układ trawienny.
10 produktów bogatych w błonnik
Aktywność fizyczna
Poprawie pasażu jelitowego sprzyja także zwiększenie aktywności fizycznej. Korzystny jest każdy rodzaj ruchu, ale szczególnie warto zadbać o aktywację mięśni brzucha i przepony, bo ich ruch mechanicznie pobudza do pracy jelita. Ponieważ tego typu ćwiczenia w ciąży są niewskazane, warto postawić na regularne spacery oraz nordic walking, najlepiej w energicznym tempie, lub pływanie. Należy unikać długotrwałego siedzenia. Jeśli mamy siedzącą pracę, koniecznie trzeba robić sobie regularne przerwy na spacery.
Jeśli pomimo zwiększenia aktywności fizycznej i zmiany diety zaparcia nie dają za wygraną, można zastosować preparat z grupy makrogoli. Chłonąc wodę, pęcznieją one w jelicie i dzięki temu strawione resztki sprawniej przesuwają się w dół przewodu pokarmowego.
Higiena
Elementem profilaktyki hemoroidów jest również perfekcyjne dbanie o higienę. Po każdym wypróżnieniu należy dokładnie umyć okolicę odbytu. Lepiej też unikać szorstkich oraz pachnących papierów toaletowych, które mogą wywołać podrażnienie delikatnej błony śluzowej. Wskazane jest także noszenie przewiewnej, nieobciskającej, najlepiej bawełnianej bielizny.
Zgaga w ciąży – jak sobie z nią poradzić?
Co na hemoroidy w ciąży?
Nasiadówki
Jeżeli pomimo działań profilaktycznych dolegliwości związane z żylakami odbytu jednak się pojawią, trzeba je leczyć. Zanim sięgniemy po specyfiki z apteki, warto wypróbować domowe sposoby na hemoroidy, np. ziołowe nasiadówki. To płytkie kąpiele w wannie lub misce w ciepłych naparach z kory dębu, oczaru wirginijskiego, rumianku i nagietka lub okłady z nich . Nie tylko łagodzą one przykre dolegliwości, takie jak pieczenie i ból, ale także działają przeciwzapalnie, ściągająco oraz pomagają w utrzymaniu higieny.
Jak zrobić ziołową nasiadówkę?
Nasiadówkę przygotowuje się, zaparzając ok. 100 g ziół w litrze wody. Po kwadransie wywar przecedzamy przez sitko i wlewamy do wanny lub miski z wodą, napełniając ją do poziomu umożliwiającego zanurzenie bioder. Kąpiel powinna trwać 15–20 min. Należy korzystać z nich regularnie, co najmniej przez tydzień.
Okłady
Polecanym sposobem na złagodzenie dolegliwości są także okłady z lodu. Kostkę lodu owiniętą w miękką tkaninę przykładamy do odbytu. Można też użyć specjalnych woreczków na okłady lodowe, które kupuje się w aptece.
Inne domowe sposoby na hemoroidy w ciąży to przykładanie do odbytu torebki herbaty po zaparzeniu (tanina ma właściwości ściągające i przeciwzapalne). Podobnie działają okłady z mikstury przygotowanej z soku z gotowanej cebuli i oliwy.
Maści i czopki
Niestety, wraz z powiększaniem się płodu dolegliwości wywołane przez hemoroidy w ciąży mogą się nasilać. Gdy nie pomagają ziołowe nasiadówki i lodowe okłady, trzeba sięgnąć po apteczne maści i czopki. – Ale uwaga, nie wszystkie preparaty na hemoroidy, nawet te dostępne bez recepty, można używać w czasie ciąży, ze względu na brak badań potwierdzających ich bezpieczeństwo – uprzedza dr Sodowska. Dlatego przed zastosowaniem któregokolwiek z nich lepiej poradzić się lekarza. Tym bardziej że czasem trzeba od razu sięgnąć po mocniejsze preparaty dostępne na receptę.
Hemoroidy – jak się ich pozbyć na dobre?
Co robić, gdy leki na hemoroidy w ciąży nie pomagają?
Jeśli nie pomaga farmakologia, nie pozostaje nic innego, jak tylko chirurgicznie rozprawić się z hemoroidami. Istnieje kilka metod walki z nimi, jak np. podwiązywanie czy klejenie, ale tego typu interwencje trzeba odłożyć do czasu rozwiązania. – Wyjątkiem są sytuacje, gdy wewnątrz żylaka odbytu dojdzie do powstania zakrzepu, co bardzo nasila dolegliwości, czasem wręcz uniemożliwia siedzenie i chodzenie – wyjaśnia ginekolog. Wówczas chirurg lub proktolog musi usunąć go poprzez nacięcie. Zabieg jest prosty i nie wymaga znieczulenia ogólnego, dlatego można przeprowadzić go podczas ciąży.
Pacjentki udręczone dolegliwościami związanymi z hemoroidami niepokoją się, czy nie skomplikują one przebiegu porodu. – Choć parcie może pogłębić problem hemoroidów, to poza szczególnie mocno zaawansowanymi przypadkami żylaków odbytu i tak bezpieczniejszym rozwiązaniem jest poród naturalny – wyjaśnia ginekolog. – Cesarskie cięcie wprawdzie oszczędza kobiecie parcia, ale wiąże się z większym ryzykiem powstania zakrzepów w guzkach krwawniczych – dodaje dr Sodowska.
Hemoroidy po porodzie
Hemoroidy bywają dla ciężarnych prawdziwym utrapieniem. Jednak dobra wiadomość jest taka, że u większości z nich po połogu związane z nimi dolegliwości ustępują samoistnie. Ewentualnie łagodnieją na tyle, że można z nimi normalnie funkcjonować. Jeśli tak nie jest, trzeba wybrać się do proktologa.
Ćwiczenia po porodzie naturalnym
