Im gorszy stan zębów, tym w jamie ustnej toczy się aktywniejszy stan zapalny. Ginie naturalna flora bakteryjna, a przewagę zdobywają chorobotwórcze drobnoustroje. Po przeniknięciu do krwi będą oddziaływały nie tylko na tkanki jamy ustnej, ale także na tkanki wszystkich narządów.
Spis treści
Chore zęby – dlaczego mogą wywołać choroby?
Przyczyną kłopotów zdrowotnych mających swoje źródło w zepsutych zębach są:
- bakterie chorobotwórcze, które mogą przedostać się do krwi i zainfekować dowolny narząd wewnętrzny
- czynniki zapalne wytwarzane w miejscu zakażenia, które początkowo wprawdzie stymulują układ odpornościowy do reakcji, ale z czasem dezorganizują i osłabiają naturalne siły obronne organizmu. Mogą także doprowadzić do dezorientacji komórek odpornościowych, a w konsekwencji nawet do rozwoju choroby autoimmunologicznej
Zepsute zęby to chore serce
Kiedy bakterie bytujące w zepsutych zębach przedostaną się do krwi, atakują narządy wewnętrzne. Jednym z wrażliwszych na działanie tych patogennych bakterii narządów jest serce.
Bakterie z przyzębia i chorych zębów inicjują kaskadę czynników odpowiedzi immunologicznej, m.in. wzrost stężenia białka C-reaktywnego (CRP), fibrynogenu i cytokin prozapalnych. W połączeniu z bezpośrednim oddziaływaniem bakterii sprzyja to powstawaniu blaszek miażdżycowych.
Gdy w ścianach naczyń krwionośnych zgromadzą się blaszki miażdżycowe, naczynia tracą naturalną elastyczność, a następstwem tego jest wzrost ciśnienia tętniczego. A stąd już prosta droga do powikłań sercowo-naczyniowych, zawału serca oraz choroby wieńcowej. Wyższe ryzyko zawału ma związek także z podwyższonym poziomem fibrynogenu, który potrafi zamknąć naczynia, w których znajduje się blaszka miażdżycowa.
Osoby, które borykają się z migotaniem przedsionków czy mają uszkodzone zastawki, powinny pamiętać, że zepsute zęby będą nasilały objawy choroby podstawowej.
Jak dbać o zęby i higienę jamy ustnej?
Wpływ chorych zębów na nerki
Nerki to wielkie filtry. To do nich wpływa krew zawierająca toksyczne produkty przemiany materii. Mówiąc w skrócie – po filtracji przez kłębuszki nerkowe część związków potrzebnych organizmowi wraca do krwi, natomiast zbędne trafiają do pęcherza moczowego.
Toksyny pochodzą również z chorych zębów. Gdy coś pójdzie nie tak i nie trafią do moczu, mogą poważnie uszkodzić nerki, np. wywołać zapalenie kłębuszkowe nerek. W rezultacie nerki mogą przestać pełnić funkcję sprawnego filtra.
Zepsute zęby a ryzyko sepsy
U pacjentów z wieloma zepsutymi zębami oraz obniżoną odpornością organizmu zwiększa się ryzyko posocznicy, zwanej potocznie sepsą. Jest to stan polegający na przedostaniu się do krwi bardzo dużych ilości chorobotwórczych bakterii, które wędrując z krwią, zakażają cały organizm.
W wielu wypadkach sepsa kończy się śmiercią, gdyż bakterie wytwarzają toksyny zaburzające funkcje tkanek i niszczące komórki. Dodatkowo organizm zaczyna produkować zwiększone ilości substancji mających zwalczać zapalenia. Prowadzi to do obrzęków narządów wewnętrznych oraz wstrząsu septycznego. Na szczęście takie sytuacje zdarzają się rzadko, ale są możliwe.
Chore zęby obniżają odporność
Każdy stan zapalny prowadzi do osłabienia układu odpornościowego, a więc jesteśmy bardziej podatni na atak wirusów i bakterii. Dzieje się tak, ponieważ układ immunologiczny koncentruje się na walce z zapaleniem spowodowanym np. przez zepsutą ósemkę i jakby „nie ma czasu” zająć się zwalczaniem wirusa, który wtargnął do organizmu.
Zły stan uzębienia i wynikający z niego stan zapalny sprzyja rozwojowi chorób z autoagresji. Wiadomo także, że u osób, które cierpią na takie schorzenia, każda infekcja może doprowadzić do nasilenia objawów choroby podstawowej.
Zepsute zęby a nowotwory
Jeżeli masz uszkodzony ząb, a jego ostra krawędź systematycznie kaleczy język, możesz się spodziewać nie tylko bolesnych zranień, ale także zmian o charakterze nowotworowym. Gdy taki stan utrzymywany jest przez wiele lat, ryzyko wystąpienia raka języka lub policzka zwiększa się kilkaset razy.
Oczywiście, nie musi się tak stać, ale lepiej iść do dentysty, wyleczyć ząb i nie ryzykować niepotrzebnie. W licznych badaniach zaobserwowano, że nawracające choroby przyzębia, między innymi zapalenie dziąseł, zwiększały ryzyko zachorowania na raka nerek o 49 proc., a raka trzustki o 54 proc.
10 zmian na języku, których nie wolno zlekceważyć
Chore zęby to chore zatoki
Wiele osób dziwi się, gdy laryngolog, u którego leczymy zatoki, pyta o stan zębów. Pyta, ponieważ chore zęby to także chore zatoki, zwłaszcza szczękowe. Wiele problemów z zatokami szczękowymi bierze swój początek od chorych zębów. Ze względu na bliskie sąsiedztwo korzeni zębowych z zatokami stan zapalny z zęba przenosi się do zatok.
Pacjent nic nie czuje – poza tym, że ma dziwny katar i coś mu spływa po ścianie gardła. Gdy wykona się tomografię, okazuje się, że problemem jest chory ząb, a nie np. zapalenie zatok. Kolejność postępowania w takim przypadku? Leczymy ząb (lub usuwamy) i dopiero po tym szukamy pomocy u laryngologa.
Brak zębów a przewód pokarmowy
Chore, bolące zęby, a przede wszystkim ich brak – to sprawia, że przed połknięciem pokarm nie jest należycie rozdrobniony. Do żołądka trafiają duże kawałki jedzenia, przez co są dłużej trawione. Poza tym osoby z chorymi zębami często wybierają produkty, które łatwo rozgryźć, unikają warzyw i owoców, co może być przyczyną niedożywienia oraz niedoboru witamin i minerałów.
Źle pogryzione jedzenie zalega w żołądku i dlatego bywa przyczyną niestrawności czy wytwarzania nadmiernej ilości gazów. Może też doprowadzić do choroby wrzodowej.
Ból głowy od zepsutych zębów
Dlaczego w wieku dorosłym odczuwamy ból głowy od zepsutych zębów? Prawie 80 proc. wad zgryzu powstaje w pierwszych latach naszego życia. Niefrasobliwi rodzice nawet nie zdają sobie sprawy, jak często sami się do tego przyczyniają. Niepotrzebnie wpychają dzieciom smoczki do ust, traktując je jako uspokajającą zatyczkę, zbyt długo karmią maluchy butelką zamiast łyżeczką, podają niemowlętom jedzenie w pozycji leżącej lub półleżącej. To powoduje, że żuchwa ciąży ku tyłowi, a tego nie wytrzymują stawy skroniowo-żuchwowe i więzadła mięśniowe.
Z wiekiem wada zgryzu pogłębia się i jako dorośli cierpimy na bóle głowy spowodowane nieprawidłowym ustawieniem szczęki w stosunku do żuchwy i przeciążeniem stawu skroniowo-żuchwowego. Innym powodem bólu głowy na tle stomatologicznym mogą być niewłaściwie dobrane protezy lub nadmierne starcie zębów.
Szczoteczka do zębów: soniczna, elektryczna czy manualna?
Zepsuty ząb a morfologia
Nieleczone stany zapalne w jamie ustnej z czasem przełożą się na złe wyniki morfologii. Pozostawienie w ustach korzeni zębowych to wylęgarnia bakterii, które rozsiewają się po całym organizmie. Pacjent nie odczuwa bólu, bo wytworzyła się przetoka, która uwalnia gromadzącą się ropę.
Wizyta u stomatologa zostaje odroczona, ale stan zapalny w organizmie nasila się, prowadząc do wielu powikłań zdrowotnych. W badaniu krwi będzie to widać po wysokim poziomie OB oraz przeciwciał IgG.
Zepsute zęby a nerwica
Być może znajdą się osoby, które nie uwierzą, że zepsute zęby mają wpływ na kondycje psychiczną. Osoby z zaniedbanymi zębami są gorzej postrzegane przez otoczenie niż ci, który prezentują ładny uśmiech.
W wielu badaniach dowiedziono, że stan uzębienia wpływa także na samoocenę i jakość kontaktów z otoczeniem. Takim osobom często trudniej znaleźć pracę, nowych znajomych czy wreszcie partnerów. Wiele osób odczuwa strach przed dentystą, ale przełamanie go prawie zawsze wpływa na istotną poprawę jakości życia.
Paradontoza zwiększa ryzyko cukrzycy
Paradontoza, jedna z chorób przyzębia, przyczynia się do zachorowania na cukrzycę. W wielu badaniach dowiedziono, że po wyleczeniu choroby poziom glukozy we krwi znacznie się zmniejsza. Sama cukrzyca zaś, negatywnie oddziałując na naczynia krwionośne, predysponuje do rozwoju stanów zapalnych dziąseł i paradontozy.
Ponadto diabetycy, którzy mają choroby przyzębia, gorzej reagują na leczenie przeciwcukrzycowe. Warto też wiedzieć, że bakterie pochodzące z chorych zębów, gdy dotrą do trzustki, mogą zaburzyć produkcję insuliny i sprzyjać występowaniu cukrzycy.
Stan zębów ważny dla kobiet
Kobiety, które planują urodzenie dziecka, powinny szczególnie starannie dbać o zęby, ponieważ ich zły stan jest zagrożeniem dla płodu. Choroby przyzębia, na które przyszłe mamy są szczególnie podatne, mogą być przyczyną przedwczesnych porodów i niskiej wagi urodzeniowej noworodków.
Mogą także utrudniać zajście w ciążę i jej donoszenie. Poza tym, jeśli przyszła mama często wymiotuje, zęby poddane są działaniu kwasu żołądkowego, który niszczy szkliwo. To sprawia, że stają się podatne na próchnicę i nadwrażliwość.
Dentysta w ciąży – leczenie zębów w ciąży jest ważne
Dbaj o zęby, bo warto
Nasz organizm to system naczyń połączonych. Niezależnie od tego, gdzie toczy się infekcja bakteryjna, będzie ona oddziaływać na cały organizm. Chore zęby mogą mieć wpływ na:
- pogorszenie wzroku
- zwiększać ryzyko zachorowania na chorobę Alzheimera
- przyczyniać się do alergii
- trudniejszego gojenia się ran trądzikowych
Lista dolegliwości, które mają pośredni lub bezpośredni związek z chorobami zębów, jest bardzo długa. Wielu można zapobiegać poprzez regularne wizyty u stomatologa.
Źródła:
- Rychlik, E. (b.d.). Próchnica zębów – pomocna rola diety. Pobrane 5 stycznia 2021 z https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/prochnica-zebow-pomocna-rola-diety/
- Biernacka, E. (2019). Zakażenia przyzębia mogą wpływać na stan całego organizmu. Pobrane z https://pulsmedycyny.pl/zakazenia-przyzebia-moga-wplywac-na-stan-calego-organizmu-954585
- Wilczyńska-Borawska, M., Małyszko, J., Stokowska, W. (2010). Stan uzębienia i przyzębia u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek. Borgis – Postępy Nauk Medycznych, 3, 233– Pobrane z http://www.czytelniamedyczna.pl/3378,stan-uzbienia-i-przyzbia-u-pacjentlw-z-przewlek-chorob-nerek.html
- Czerwionka-Szaflarska, M., Gawryjołek, J. (2020). Choroby układu oddechowego a choroby zębów i przyzębia. Pobrane z https://stomatologianews.pl/choroby-ukladu-oddechowego-a-choroby-zebow-i-przyzebia/
- Tomaszewska, I.M. (2017). Nowotwory jamy ustnej. Pobrane z https://www.mp.pl/pacjent/stomatologia/choroby-i-leczenie-zebow/124214,nowotwory-jamy-ustnej
