Przez wiele lat kobiece mleko było przedmiotem licznych badań dietetyków i pediatrów. Analizowano jego skład pod kątem potrzeb żywieniowych małych dzieci i coraz bardziej przekonywano się, że jest to dla nich pokarm idealny. Ogromny wzrost zainteresowania naukowców tym wyjątkowo odżywczym płynem nastąpił wówczas, gdy odkryto w nim istnienie substancji przeciwzapalnych, antybakteryjnych a także komórek macierzystych.
To rozpoczęło zupełnie nowy rozdział badań, a efektem tych prac jest co najmniej kilkanaście nowych, pozażywieniowych zastosowań kobiecego mleka.
Przedstawiamy 5 najbardziej przydatnych młodej mamie.
Kobiecy pokarm określany jest coraz częściej jako biologicznie czynna, żywa tkanka. Zawiera składniki odżywcze i energetyczne, takie jak tłuszcze, białka, cukry witaminy i składniki mineralne – w odpowiednich dla dziecka proporcjach, zmieniających się w miarę upływającego od porodu czasu. Ale okazuje się, że ma także wiele substancji o działaniu leczniczym. Najważniejsze z nich to: czynniki wzrostu, cytokiny, enzymy oraz substancje wpływające na układ immunologiczny – m.in. immunoglobuliny i laktoferynę.
Karmienie piersią – fakty i mity cz. 1
Spis treści
Mleko matki – na co pomaga?
Najczęściej kuracje z wykorzystaniem kobiecego pokarmu zalecane są kobietom po porodzie i ich dzieciom. Jest to bowiem najłatwiej dla nich dostępna substancja lecznicza, dzięki której można poradzić sobie z częstymi dolegliwościami pierwszego okresu po porodzie. Oto kilka przykładów.
1. Zapalenie spojówek u dzieci i ropiejące oczy
Od lat, w wielu krajach na świecie, gdy takie problemy przytrafiały się noworodkom, położne zalecały przecieranie okolic oczu dziecka wacikiem zamoczonym w mleku kobiecym lub wpuszczanie kropelki pokarmu do worka spojówkowego. Okazuje się, że takie działania mają naukowe uzasadnienie!
Zwykle przyczyną tych problemów są bowiem bakterie Staphylococcus aureus lub Escherichia coli, z którymi maluch ma kontakt w czasie porodu lub zaraz po nim. Zaś mleko mamy w pierwszych dobach po porodzie (tzw. siara), zawiera liczne substancje o działaniu przeciwbakteryjnym i przeciwzapalnym, które doskonale radzą sobie akurat z tymi drobnoustrojami.
Zatem kuracja siarą to świetna naturalna alternatywa dla często stosowanych w takiej sytuacji kropli z antybiotykiem – skuteczna i bez skutków ubocznych. W późniejszym okresie laktacji, mleko kobiece zawiera znacznie mniej składników walczących z wymienionymi wyżej patogenami, jednak nadal może być stosowane jako terapia profilaktyczna, zabezpieczająca przed nawrotem problemów.
Jak stosować mleko kobiece na zapalenie spojówek u dzieci?
Gdy zauważysz zaczerwienienie spojówek lub powieki malucha skleja ropa, przed każdym karmieniem wpuszczaj mu do obu oczu (w okolicy nasady noska) po jednej kropelce pokarmu. Taką terapię stosuj przez kilka dni, aż stan spojówek się poprawi, potem zapobiegawczo wpuszczaj mleko jeden raz dziennie.
Uwaga! Jeśli problem jednak po kilku dniach nie minie, skonsultuj się z pediatrą.
Zawsze używaj mleka świeżo odciągniętego z piersi. do celów pielęgnacyjnych nie nadaje się pokarm długo przechowywany ani pasteryzowany (traci wówczas swoje właściwości). Najlepiej wyciśnij ręcznie kilka kropli i zbierz je z brodawki wacikiem lub za pomocą kupionej w aptece pipetki (po użyciu trzeba ją dokładnie przepłukać gorącą wodą).
Niemowlę u okulisty: gdzie, kiedy i po co?
2. Pielęgnacja pępowiny
Do lamusa odeszła stosowana przez lata metoda polegająca na przecieraniu kikuta pępowiny 70-proc. spirytusem. Teraz zaleca się raczej spryskiwanie oktenidyną lub (coraz częściej) jedynie przecieranie mlekiem mamy. Ma to związek z licznymi wynikami badań, w których wykazano, że siara ma działanie antyseptyczne oraz wspomagające leczenie ran na skórze.
Gdy, dla celów naukowych, porównywano dotychczasowe metody pielęgnacji pępowiny z terapią zalecającą przecieranie tej okolicy mlekiem kobiecym okazało się, że ten drugi sposób jest nawet skuteczniejszy – czas do odpadnięcia pępowiny pielęgnowanej mlekiem matki był krótszy!
Mleko matki – jak pielęgnować nim pępowinę?
Po dokładnym umyciu rąk, przecieraj pierścień wokół pępowiny oraz sam kikut wacikiem zamoczonym w swoim mleku. Zacznij kilka godzin po porodzie i kontynuuj przez kolejne dwa dni, co około osiem godzin (trzy razy dziennie). Potem możesz przecierać okolicę pępka po każdej kąpieli
Uwaga! kikuta najlepiej nie moczyć, a jeśli tak się zdarzy, trzeba dokładnie osuszyć go przed założeniem pieluszki!
Przez kolejnych kilka dni, aż do odpadnięcia pępowiny, obserwuj jednak wnikliwie to miejsce i jeśli pojawi się duże zaczerwienienie, obrzęk lub zacznie sączyć się jakaś wydzielina, skonsultuj się z położną lub pediatrą.
Jak leczyć infekcje dróg moczowych u dzieci?
3. Pielęgnacja piersi mamy i blizny po cesarskim cięciu
W poradniach laktacyjnych coraz częściej można usłyszeć radę, by smarować mlekiem swoje sutki i ich okolice. To zapobiega pękaniu brodawek, co bywa często przyczyną problemów z karmieniem. W przypadku porodu za pomocą cesarskiego cięcia można pielęgnować w ten sposób także ranę po tej operacji. Substancje zawarte w kobiecym mleku wspomagają bowiem gojenie się blizny.
Zastój pokarmu w piersiach – jak sobie radzić?
Mleko matki – jak pielęgnować piersi i bliznę?
Po zakończeniu każdego karmienia dziecka (zwłaszcza w pierwszych dniach po porodzie), wyciśnij nieco mleka i posmaruj nim swoje brodawki. Wacikiem zwilżonym w mleku przecieraj też ranę po cesarskim cięciu, począwszy od drugiej doby po operacji.
Blizna po cesarce – jaki ma wpływ na zdrowie?
4. Katar u dziecka
W przypadku pojawienia się wydzieliny z noska np. w czasie przeziębienia, skutecznym lekiem ułatwiającym oddychanie jest pokarm mamy. Nawilża on śluzówkę nosa nawet skuteczniej niż niektóre preparaty z wodą morską, a do tego zawiera liczne przeciwciała, które pomagają w walce z infekcją oraz substancje bakteriobójcze i zmniejszające obrzęk błony śluzowej.
Mleko matki na katar – jak stosować?
2-3 razy dziennie wpuść do noska dziecka po kropli pokarmu, uważając, by maluch się nie zakrztusił (noworodki oddychają wyłącznie przez nos) trzymaj główkę maluszka nieco wyżej niż tułów, aby płyn nie przedostał się do gardła, co może spowodować zakrztuszenie.
Domowe sposoby na katar u dziecka
5. Sucha i podrażniona skóra maluszka
Dzięki swoim nawilżającym właściwościom mleko mamy może złagodzić objawy przesuszonej skóry, a działanie przeciwzapalne sprawia, że taka terapia polecana jest nawet przy AZS czy pieluszkowym zapaleniu skóry. Zmniejsza ono m.in. nocny świąd, zapobiega nadkażeniom bakteryjnym i sprzyja gojeniu się odparzeń pod pieluszką.
Mleko matki – jak pielęgnować suchą skórę dziecka?
Po każdym karmieniu maluszka, wyciśnij kilka kropli pokarmu i smaruj nim zmienione chorobowo miejsca. Pozostaw chwilę do wysuszenia. Możesz także dodać około 50-100 ml swojego mleka do kąpieli niemowlęcia – nie używaj wówczas żadnych środków myjących (wcześniej możesz przetrzeć ciało dziecka namydlonym gazikiem) i nie wycieraj zbyt energicznie skóry malucha po wyjęciu go z wody – osusz ją jedynie przykładając lekko ręcznik.
Jak leczyć atopowe zapalenie skóry u dzieci?
Źródła:
- Magdalena Maria Piskorska-Jasiulewicz, Małgorzata Witkowska-Zimny “Pozażywieniowe możliwości wykorzystania mleka kobiecego”, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej https://pdfs.semanticscholar.org/5112/f17174af59284be2bf8ba2f8540d62cdc359.pdf
- Magdalena Maria Piskorska-Jasiulewicz, Małgorzata Witkowska-Zimny “Mleko kobiece jako naturalny produkt leczniczy”
