Spis treści
Podbiał pospolity w ziołolecznictwie
Podbiał pospolity to roślina, która w Polsce występuje niemal na każdej łące czy przy brzegu rzeki. Wczesną wiosną, nawet już w marcu, zakwita jako jedna z pierwszych po zimowym śnie. Ale surowcem leczniczym nie są wcale złocistożółte kwiaty podbiału, a pokryty białym nalotem liść podbiału. Liście rośliny pojawiają się nieco później – w kwietniu lub maju. Zbiera się je, gdy są dobrze rozwinięte, ale jeszcze młode (tylko do czerwca).
Jak mówi nasz ekspert, dr n. farm. Jerzy Jambor, nie ma drugiej rośliny, tak idealnej do leczenia górnych dróg oddechowych, a zwłaszcza kaszlu, chrypki oraz stanów zapalnych błon śluzowych jamy ustnej, jak podbiał!
Podbiał – właściwości lecznicze
Liście podbiału (Tussilago farfara) zawierają najwięcej, bo aż 8% związków śluzowych, które mają właściwości osłaniające i przeciwzapalne – regenerują i chronią błony śluzowe jamy ustnej i gardła. To właśnie dlatego wyciągi z podbiału dodawane są do różnych leków stosowanych w schorzeniach górnych dróg oddechowych, zwłaszcza wykrztuśnych syropów.
Ale w liściach obecne są również działające ściągająco garbniki i spazmolitycznie (rozkurczowo) flawonoidy. Ponadto są w nich także rozmaite olejki eteryczne, które mogą mieć właściwości odkażające i bakteriobójcze.
Przepisy na mieszanki ziołowe z podbiałem na kaszel, ból gardła, przeziębienie i stany zapalne
Oto kilka przykładów mieszanek ziołowych zawierających liść podbiału, opracowanych przez naszego eksperta dr. n. farm. Jerzego Jambora.
1. Podbiał i inne zioła powlekające gardło
Najlepiej stosować je w stanach zapalnych przełyku, jamy ustnej i gardła.
Składniki:
- 25 g liści podbiału
- 25 g kwiatów ślazu
- 25 g liści babki lancetowatej
- 25 g nasion lnu
Zmieszaj po 25 g liści podbiału, kwiatów ślazu, liści babki lancetowatej i nasion lnu. Zalej łyżkę ziół dwoma szklankami letniej wody i pozostaw do napęcznienia, następnie ogrzej powoli do wrzenia. Odstaw na 15 minut, przecedź. Pij 3 razy dziennie po pół szklanki małymi porcjami.
2. Tymianek i podbiał na suchy kaszel
Mieszanki ziołowa doskonała przy męczącym kaszlu (zwłaszcza u palaczy).
Składniki:
- 20 g liści podbiału
- 20 g liści babki lancetowatej
- 20 g kwiatostanów lipy
- 20 g ziela tymianku
- 20 g kwiatów pierwiosnka lekarskiego
Zmieszaj po 20 g liści podbiału, liści babki lancetowatej, kwiatostanów lipy, ziela tymianku i kwiatów pierwiosnka lekarskiego. Weź łyżkę mieszanki ziołowej, zalej dwoma szklankami wody i gotuj przez kwadrans. Odstaw do przestudzenie i przecedź. Pij 3 razy dziennie po pół szklanki.
3. Mieszanka ziołowa z podbiałem stosowana w stanach zapalnych
Odkaża gardło, powleka i koi błony śluzowe.
Składniki:
- 50 g podbiału
- 25 g koszyczków rumianku
- 25 g ziela krwawnika
Zmieszaj 50 g liści podbiału i po 25 g koszyczków rumianku oraz ziela krwawnika. Łyżkę ziół zalej dwoma szklankami wrzącej wody, odstaw na 2 godziny. Pij 3 razy dziennie po pół szklanki naparu przed posiłkami.
4. Mieszanka ziołowa z podbiałem na kaszel
Polecana zwłaszcza przy nieżycie oskrzeli.
Składniki:
- 25 g liści podbiału
- 25 g kwiatów dziewanny
- 25 g kwiatów ślazu
- 25 g porostu islandzkiego
Zmieszaj po 25 g liści podbiału, kwiatów dziewanny, kwiatów ślazu i porostu islandzkiego. Zalej 2 łyżki ziół 3 szklankami gorącej wody i gotuj powoli pod przykryciem przez ok. 3-4 minuty. Odstawić na 10 minut., przecedź. Pij po pół szklanki 4-5 razy dziennie.
5. Mieszanka ziołowa na bazie podbiału wspomagająca leczenie infekcji
Dobrze działa w przypadku przeziębienia.
Składniki:
- 30 g liści podbiału
- 30 g ziela macierzanki
- 10 g kwiatostanów lipy
- 10 g kwiatów czarnego bzu
- 10 g kwiatów pierwiosnka
- 10 g ziela tymianku
Zmieszaj po 30 g liści podbiału i ziela macierzanki oraz po 10 g kwiatostanów lipy, kwiatów bzu czarnego, kwiatów pierwiosnka i ziela tymianku. Sporządź odwar: łyżkę ziół zalej szklanką wrzącej wody, gotuj powoli pod przykryciem przez 2-3 minuty, odstaw na 10 minut, przecedź. Pij na gorąco po pół szklanki co 2 godz.
Podbiał na stłuczenia i siniaki
To popularne ziele ma także inne, mniej znane zastosowanie. Odwar z liści lub kwiatostanów podbiału stosuje się w postaci okładów na stłuczenia, siniaki, czyraki, otarcia skóry, oparzenia słoneczne. Łagodzi to stan zapalny i ułatwia szybsze pozbycie się dolegliwości. Zaś odwar z samych kwiatów można także wypróbować jako tonik do przemywania tłustej cery.
Mieszanka podbiału i arniki do stosowania zewnętrznego
Doskonała przy wszelkich stłuczeniach.
Składniki:
- liście podbiału
- kwiaty arniki górskiej
Zmieszaj równe części liści podbiału i kwiatów arniki. 1 łyżkę ziół zalej 2 szklankami ciepłej wody i ogrzej do wrzenia, gotuj powoli pod przykryciem przez 3-4 minuty, odstaw na kwadrans i przecedź. Zamocz gazik w odwarze i przyłóż na skórę w miejscu stłuczenia i tam, gdzie powstał siniak. Trzymaj przez 20-30 minut, stosuj 2 razy dziennie.
Bezpieczeństwo stosowania podbiału
Najcenniejsze i najbezpieczniejsze są rośliny pochodzące z północy Europy. W krajach, gdzie temperatura jest wyższa (np. w Europie Południowej) w liściach podbiału znajduje się znacznie więcej szkodliwych związków – alkaloidów pirolizynowych – które podejrzewa się o działanie kancerogenne, czyli sprzyjające zachorowaniu na nowotwory.
Wszelkie preparaty dostępne w aptekach muszą mieć ściśle ustalone ilości tej właśnie substancji – maksymalnie 1 mikrogram w dziennej dawce w lekach do stosowania wewnętrznego i 10 mikrogramów w tych, które są używane zewnętrznie (np. do okładów).
To jest również przyczyną, dla której preparaty z podbiałem mogą być stosowane wewnętrznie dopiero od 12. roku życia (za wyjątkiem kobiet w ciąży i karmiących piersią) i maksymalnie przez okres 4 do 6 tygodni w roku.
