Spis treści
Kręgosłup to drzewo życia
O kręgosłupie często mówi się „Drzewo życia”. I w tej poetyckiej metaforze kryje się wiele prawdy. Poprzez kanał kręgowy kręgosłupa, jak wewnątrz pnia, biegną włókna nerwowe. Na wysokości poszczególnych kręgów rozdzielają się wychodząc na zewnątrz jak gałęzie.
Poprzez te włókna wędrują od mózgu – naszego centrum dowodzenia – impulsy nerwowe. Zawierają różnego rodzaju informacje dla każdego organu i każdej części naszego ciała. Dzięki temu czujemy ciepło, zimno, ból, możemy ruszać rękami i nogami, serce się kurczy, zwieracze, żołądek i inne narządy pracują.
Złamany kręgosłup czasami, a przerwany rdzeń kręgowy prawie zawsze, oznacza brak przepływu informacji od mózgu i paraliż lub niedowład. Po takim wypadku człowiek od kręgu, w którym doszło do złamania może nic nie czuć i nie jest w stanie się poruszać.
Na szczęście do takich wypadków nie dochodzi często – delikatna tkanka nerwowa jest bardzo dobrze chroniona wewnątrz mocnej konstrukcji kręgosłupa składającej się z kręgów i otaczającej ich misternej siatki tkanek miękkich.
Kręgosłup na kwarantannie – co zrobić, by nie bolał?
Gdzie boli chory kręgosłup?
Dużo częściej za to zdarzają się mniejsze awarie na wysokości jakiegoś kręgu. Np. nerwy zawiadujące pracą nogi zostaną uciśnięte przez przepuklinę dysku. Jeśli ucisk jest niewielki – noga zacznie boleć. Jeśli mocno – nerw ruchowy przestaje przewodzić impulsy i zaczynamy się potykać, tracimy czucie. Czyli mamy problem z nogą, ale tak naprawdę chory jest kręgosłup. W nim tkwi źródło problemu to od niego należy zacząć leczenie.
Oprócz włókien nerwowych przez „pień” kręgosłupa przechodzi mnóstwo innych tkanek, w tym także ścięgna czy tętnice przewodzące krew. W zależności od tego, w jakim odcinku kręgosłupa dojdzie do awarii, która „gałąź” zostanie przeciążona lub uszkodzona – w takiej części ciała pojawi się ból lub inne dolegliwości. Oto najczęstsze z nich.
1. Chory kręgosłup szyjny
Bóle głowy
– Często pacjenci opisują je jak wędrujące od karku w górę – mówi dr Stanisław Paluch. – Czasami towarzyszą im też zawroty głowy. Najczęściej narzekają na tego typu dolegliwości osoby z długą szyją, pracujące przez wiele godzin w pozycji siedzącej i patrzące w dół np. na nieprawidłowo ustawiony ekran komputera, na telefon komórkowy, na kartki na biurku.
W takiej pozycji linia wzroku zamiast na wprost ustawia się pod kątem – w dół. Krzywizny kręgosłupa szyjnego pogłębiają się zbyt mocno i po wielu latach dochodzi do utrwalenia takiego wzorca.
Osoba z taką nadmierną krzywizną chcąc spojrzeć na wprost, przed siebie zadziera głowę. Wówczas jej szyja wygina się nienaturalnie. Podczas tego ruchu zakrzywiają się także tętnice kręgowe. W idealnej sytuacji biegną one prosto poprzez otwory kręgów szyjnych i zaopatrują w krew cały mózg.
Jeśli przez wygięcie głowy zostają one uciśnięte, dochodzi do sytuacji podobnej gdy nadepniemy na wąż ogrodowy – woda zacznie płynąć wolniej i na trawnik dociera tylko jej część. W przypadku uciśniętych przez kręgi tętnic: krew do mózgu także przedziera się przez węższe światło naczynia. Płynie jej mniej oraz wolniej, co powoduje niedotlenienie tego ważnego organu. Organizm odczytuje to jako poważne zagrożenie życia – pojawia się więc ból głowy.
Uwaga! W przypadku nagłego, silnego bólu głowy w pierwszej kolejności należy wykluczyć udar mózgu i pilnie zgłosić się do lekarza. Bóle głowy mogą mieć także inne przyczyny np. migreny lub zmiany nowotworowe. Dlatego nigdy ich nie lekceważ i wykonaj pełną diagnostykę pod kontrolą lekarza.
Bolą cię plecy? Zadbaj o odpowiednie nawodnienie dysków
Zawroty głowy
Gdy ucisk tętnic powoduje, że zbyt mało krwi a tym samym tlenu dociera do móżdżka – naszego ośrodka równowagi, do bólu dołączają się zawroty głowy. Podczas silnego wygięcia części szyjnej kręgosłupa dochodzi też do podrażnienia nerwów biegnących w tej okolicy, co dodatkowo pogłębia dolegliwości – zarówno ból jak i zawroty.
Zaburzenia widzenia
Tuż nad ośrodkiem równowagi w mózgu znajduje się ośrodek wzroku: jeśli będzie niedotleniony, lub prowadzące do niego nerwy zostaną podrażnione, mogą pojawić się zaburzenia widzenia, które opisywane są jako mroczki przed oczami.
Szumy w uszach
To częsty problem, z którym boryka się wielu pacjentów. Jeżeli wszyscy eksperci rozłożyli bezradnie ręce i powiedzieli, że szum w uszach ma przyczynę idiopatyczną (czyli nie wiadomo skąd się bierze), to warto rozważyć jeszcze jedną możliwość – dźwięk ów może powodować krew z trudem przeciskająca się przez tętnice kręgowe. I ten specyficzny szmer słyszy właśnie osoba z tym problemem.
Osoby z szumem w uszach często trafiają do neurologów, okulistów lub laryngologów. I bardzo dobrze, ponieważ warto sprawdzić najbardziej oczywistą przyczynę problemu. Jeśli jednak specjaliści nie są w stanie ustalić jednoznacznej przyczyny problemów, zlecane przez nich leczenie nie przynosi poprawy, a ty cierpisz na nawracające bóle i zawroty głowy, zaburzenia widzenia i/lub szumy w uszach – warto zwrócić się do lekarza specjalizującego się w leczeniu schorzeń kręgosłupa.
– Poprzez poprawienie ustawienia szyi, zmniejszenie nadmiernych krzywizn czy napięć można usprawnić przepływ krwi do głowy, co może bardzo pomóc – tłumaczy doktor Paluch. – I jeśli głównym problemem tego pacjenta był chory kręgosłup, który utrudniał przepływ krwi i/lub uciskał na nerwy, to odczuje sporą ulgę.
– Ale zaznaczam: ja podczas terapii mogę zmniejszyć dolegliwości tylko do pewnego stopnia. Często bóle tego typu i/lub zawroty głowy mają bowiem złożoną przyczynę. Krew z trudem dopływa bowiem do mózgu także u osób z zaawansowaną miażdżycą, z osłabionym sercem, z zaburzeniami hormonalnymi. To czynniki, która znacząco mogą wpłynąć na lepkość krwi oraz na wahania ciśnienia.
Dlatego warto przeprowadzić pełną diagnostykę i trafić pod opiekę lekarzy kilku specjalności. Jeśli chory jednocześnie zadba o kręgosłup, układ hormonalny, drożność naczyń, wzmocni serce – przepływ krwi poprawi się znacząco i dolegliwości mogą się cofnąć.
Ćwiczenia na kręgosłup szyjny – jak je wykonać?
2. Chory kręgosłup piersiowy
Zwyrodnienia lub inny problem w odcinku piersiowym kręgosłupa może imitować do złudzenia zaburzenia kardiologiczne:
„Arytmia”
Jeśli na skutek jakichś deformacji w odcinku piersiowym kręgosłupa dojdzie do podrażnienia nerwu ruchowego, który z mózgu biegnie do serca, to może ono wykonać więcej skurczy niż standardowo. Odczujemy to jako nagłe kołatanie serca. Ponieważ jest to uczucie budzące lęk, często pojawia się wówczas wyrzut hormonów stresu co jeszcze potęguje zaburzenia pracy serca.
Pseudozawał
Jeżeli uciśnięty zostanie nerw czuciowy, który biegnie w kierunku odcinka piersiowego może pojawić się przeszywający ból idący od pleców do klatki piersiowej oraz ucisk w okolicy mostka. Taki problem może spotkać osobę z pogłębioną krzywizną odcinka piersiowego, które mocno się garbi. W tej pozycji żebra, które są ściśle połączone z kręgosłupem, mocno napierają na mostek. Może to dawać wrażenie ucisku i ból w tej okolicy.
Osoby z takimi objawami przypominającymi arytmię i zawał serca często trafiają do szpitala, gdzie przeprowadzane są szczegółowe badania. Dopiero kiedy po wykonaniu pełnej diagnostyki, specjaliści uznają, że serce i układ krążenia są zdrowe, warto przyjrzeć się kręgosłupowi.
UWAGA! Nigdy nie wolno lekceważyć symptomów, które mają związek z sercem. Pierwsze kroki zawsze należy skierować do kardiologa.
Ćwiczenia na kręgosłup piersiowy – jak je wykonać w domu?
3. Chory kręgosłup lędźwiowy
Na wysokości części lędźwiowej kręgosłupa znajdują się nerki. Jednym z objawów schorzeń nerek jest mało konkretne, rozlewające się pobolewanie w dolnej części pleców. Jeśli nie ma dodatkowych objawów takich jak: zaburzenia w oddawaniu moczu lub krew w moczu, prawdopodobnie winny bólom lędźwiowym jest chory kręgosłup.
Ponieważ choroby nerek mogą prowadzić do poważnych problemów ze zdrowiem, warto jednak na wszelki wypadek wykonać badanie krwi i moczu w kierunku schorzeń układu moczowego.
Ćwiczenia na kręgosłup lędźwiowy i brzuch w domu
Drętwienie nóg i rąk – jaką może mieć przyczynę?
Drętwienie odczuwane w ręce lub nodze to niepokojące objawy i mogą mieć bardzo różne przyczyny. Jak rozpoznać, że mają źródło w chorym kręgosłupie?
– Jeśli drętwienia są spowodowane zmianami zwyrodnieniowymi lub chorobą dyskową kręgosłupa zwykle dają bardzo konkretne objawy – mówi Stanisław Paluch. – Np. pacjent mówi, że odczuwa schodzące w dół drętwienie tylko w jednym, dwóch lub trzech palcach ręki. Jestem wówczas w stanie wskazać precyzyjnie, który nerw odkręgosłupowy jest podrażniony.
– Podobnie jest w przypadku nogi: jeśli dokucza tylko jedna noga po jednej lub po drugiej stronie i ból oraz drętwienie wędruje w zależności od ułożenia ciała – winny jest kręgosłup.
Ale jeśli ból zaczyna się od określonego miejsca w obydwu nogach, dosłownie jak od linijki (tzw. objaw skarpetkowy) – najprawdopodobniej ma źródło w układzie krążenia. Taka osoba powinna pilnie zgłosić się do kardiologa.
