Spis treści
Chaos, nie relaks
Większość z nas jest naprawdę zmęczona. To mrzonka, że kwarantanna równa się ekstra wolny czas na relaks. Bardzo wiele osób pracuje zdalnie, zmagając się z obowiązkami szkolnymi swoich dzieci oraz całą resztą tego, co kryje się za terminem życie domowe.
Miewamy poczucie, że wpadliśmy w wiry chaosu, które kręcą się coraz szybciej. Z drugiej strony musimy dać radę, bo sytuacja na rynku pracy stała się niepewna. Świat się jeszcze nie mierzył z podobnymi wyzwaniami. Jednocześnie wciąż słyszy się, że ktoś, dotąd bardzo zapracowany, odkrył, że ma wygodny ogródek i fajną rodzinę. Oczywiście, kto był pracoholikiem, także w tych nowych czasach nim pozostanie.
Jedno jest pewne: przetrwać kryzys i nie zgubić po drodze siebie może pomóc nam głęboka świadomość tego, co nas spotyka. Zrozumienie wyższego sensu zmian. Możemy nie dostrzec wypalenia, kiedy w nim głęboko tkwimy. Pora na zmianę. Jak odnaleźć swój work-life balance?
Social distancing – jak odkryć korzyści z izolacji?
Życiowy kryzys
– Miewam kontakt z osobami, które swoje życie dosłownie oddały karierze. Wiele z nich to kobiety, które po całym dniu spędzonym w pracy na wysokim szczeblu kierowniczym wracają do domu, gdzie natychmiast podejmują rolę perfekcyjnej żony i matki. Nawet nie z poświęcenia. W naturze liderów leży perfekcjonizm – mówi Hanna Wieloch.
Jednak tak napięty życiowy plan w końcu zawsze przepada. Dzieje się to na poziomie ciała, kiedy zaczynamy chorować, lub duszy, pojawia się na przykład depresja.
– Ten życiowy kryzys zwykle idzie w parze z tym, że oczy takich osób nagle otwierają się. Uświadamiają sobie, że ich całkowite poświęcenie dla pracy nie miało sensu. Nikt naszego wkładu aż tak nie docenia. Kiedy praca jest jedynym elementem tożsamości, przestajemy rozumieć, kim naprawdę jesteśmy, kiedy coś tę pracę zaburza – podsumowuje terapeutka.
Tu potrzebny jest proces dojścia samemu do tego, jak odnaleźć równowagę w życiu.
Co warto przemyśleć?
Weź przykład z młodszego pokolenia
To, jak radzimy sobie z równowagą między życiem a pracą, zależy od wielu spraw, między innymi od naszego stosunku do pracy. Starsze pokolenia traktują zawód jak fundament egzystencji – dający chleb i pozycję. Natomiast młodsze pokolenie, np. Y czy Z, urodzone i wychowane w dobrobycie, dba o rozwój osobisty poza nurtem kariery: hobby, sport, życie towarzyskie.
Oczywiście, na styku tych dwóch postaw dochodzi do spięć, jednak nie można ignorować faktu, że młodzi dają dobry przykład. To staje się światowym trendem – bycie w kontakcie ze swoim wnętrzem.
Optymizm – czy można się go nauczyć?
Zastanów się, co jest dla ciebie ważne
Mamy takie same wartości w życiu, co i w pracy. Jeśli chodzi nam tylko o własną korzyść, czyli czysty zysk, jesteśmy gotowi poświęcić dla tego (np. kariery) wszystko. Jeśli bliskie jest nam jednak współczujące istnienie z innymi – stawiamy także na relacje, które czynią nasze życie pełniejszym.
Sprawdź, jaki stosunek do work-life balance ma twój pracodawca
Teorie dotyczące korporacyjnego budowania zdrowego balansu między życiem a pracą są modnym tematem. Jednak w Polsce nadal pozostają często na etapie projektu, szumnych deklaracji firmy. Z badań OECD wynika, że Polacy są 7. najbardziej zapracowanym narodem spośród 35 zrzeszonych państw. Można przypomnieć pracodawcy o tym, jaka jest deklarowana polityka firmy.
Pierwsze kroki do work-life balance
1. Zatrzymaj się
Pomyśl, czego naprawdę chcesz. Tylko ty. Co cię zapędza? Każe się wciąż doskonalić? Może chcesz coś udowodnić nieżyjącemu ojcu? Jeśli nie zatrzymasz się w porę, to kryzys i tak cię kiedyś dopadnie. Bywa tym np. depresja, która każe nam skontaktować się ze sobą. Jej moc (poza oczywistym zagrożeniem zdrowia) polega na tym, że wymusza na nas refleksję, czego nam brakuje w życiu.
2. Obserwuj sygnały
Nasze ciało i psychika ostrzegają, że pora zmienić coś w życiu. Takie sygnały to np. kłopoty w relacjach – brak bliskiego kontaktu z partnerem, dziećmi, ale też kłopoty ze zdrowiem, powtarzające się nieprzyjemne sytuacje: potykanie się, uderzanie się o meble, częste stłuczki samochodowe.
3. Nie ignoruj kłopotów
Lekceważenie sygnałów ostrzegawczych przebiega etapami. Zwykle najpierw zapewniamy samych siebie, że to minie. Następnie tłumimy je środkami w jakiś sposób zmieniającymi świadomość, by choć na chwilę „być gdzie indziej”. Np. alkoholem, który używany ryzykownie prowadzi do uzależnień. Dopiero ostatnia faza to głęboka refleksja, która pozwala zrozumieć, co zagłuszamy, pracując ponad siły. Towarzyszą jej często burzliwe wydarzenia, które wymuszają na nas zmianę.
Work-life balance w relacjach
Tym, co pomaga nam odnaleźć złotą równowagę w pracy i życiu, są relacje. – Zbadano, że człowiek potrzebuje ich na dwóch poziomach. Inne mamy w pracy, a inne w domu. Nie należy ich mylić – np. tych rodzinnych szukać w biurze – mówi terapeutka.
Oba rodzaje niosą ze sobą odmienne korzyści, które, zsumowane, pozwalają nam osiągnąć maksimum satysfakcji z życia. A jak to działa w sytuacji pracy on-line?
– Japończycy, jeden z najbardziej zapracowanych narodów świata, przeprowadzili badania, z których wynika, że praca z domu sprawdza się, ale w niepełnym wymiarze. W przeciwnym wypadku wzrasta ryzyko spadku motywacji pracownika – dodaje Hanna Wieloch.
Kontakty międzyludzkie niosą ze sobą niezbędną dodatkową energię, dlatego warto równoważyć obie aktywności. Z drugiej strony, kwarantanna przyniosła możliwość przetestowania home office i dla wielu pracowników okazała się rozwiązaniem korzystnym, bo pozwala oszczędzić czas na dojazdy, zwiększa wydajność i rozwija kontakty z najbliższymi.
Świadomość nowych możliwości
W myśl zasady, że kłopoty to okazja w przebraniu, zmiany na rynku pracy, wizja światowego kryzysu, mogą nas zmotywować do szukania innych rozwiązań zawodowych. Takich, które pozwoliłyby znaleźć pracę odpowiednią do naszych aspiracji. Jednak zawsze trzeba podchodzić do tematu realistycznie.
W psychoterapii istnieje termin tzw. jasnych snów, czyli wyidealizowanych marzeń na temat tego, co moglibyśmy osiągnąć. Marzymy o pracy, która pozwoli wspiąć się na wysoki szczebel w karierze, przyniesie dobre wynagrodzenie, ale też pozwoli na wyczynowe uprawianie sportu i bogate życie towarzyskie. Powiedzmy to wprost – zwykle nie da się połączyć wszystkich tych ścieżek w jedną drogę.
Najczęściej musimy dokonać wyboru. Jednak ten świadomy niesie wiele korzyści. Pozwala nam odkryć, na co stawiamy w życiu, na ile rozpoznajemy najważniejsze dla nas wartości. Wówczas robi się miejsce na to, by zadbać o siebie naprawdę, bo nikt nie zrobi tego lepiej niż my sami. Pojawia się też wtedy naturalna potrzeba rozwoju duchowego, pracy z wnętrzem, która (przekonujemy się o tym z wiekiem) stanowi niezbędny element życia, także zawodowego.
Koło życia – pomaga dokonywać zmian na lepsze. Jak je zobrazować?
Karmienie duszy w duchu work-life balance
Wszelkie zainteresowania pozazawodowe, np. hobby, sport – to tzw. karmienie duszy. Czyli pogłębianie swojego ja, poszerzanie wewnętrznej perspektywy.
Trzeba jednak pamiętać, że istnieje zawsze duża pokusa, by także w tej dziedzinie iść na rekord. Wówczas jogging przechodzi w maraton, gdzie rywalizujemy o pierwsze miejsce. I znów pojawia się napięcie.
Osoby, które mają poza pracą także inne życie, dokarmiają się na wielu płaszczyznach. To sprawia, że nie grozi im wypalenie zawodowe, załamanie psychiczne. Mają mniej problemów w związkach i lepsze zdrowie.
Jeśli nie wiemy, jak to osiągnąć, czasem trzeba sobie przypomnieć, jakie aktywności, które nas bardzo pochłaniały, porzuciliśmy, bo nie było na nie czasu, zapomnieliśmy o nich. Może aranżacja wnętrz, śpiew, prace ogrodnicze? Taki remanent dawnych marzeń bywa ratunkową odskocznią od stresującej pracy, a nawet okazją do zmiany zawodu.
Hortiterapia – czy prace w ogródku mogą działać terapeutycznie?
– Tym, co na zachodzie jest bardzo popularne i pomaga znaleźć balans między życiem a pracą, jest także praca społeczna. W Polsce to zjawisko jest jeszcze słabo rozwinięte, a szkoda – mówi Hanna Wieloch. Otóż ta aktywność pozwala nam np. uruchomić w sobie odwagę do wcześniejszego wychodzenia z pracy – bo mamy do zrealizowania szlachetny plan.
Równowaga między pracą a życiem osobistym – o czym warto wiedzieć?
- Work-life balance to nie jest równy podział na pracę i czas wolny, lecz umiejętność znalezienia jakiejś przestrzeni tylko dla siebie.
- Zależy od nas, a nie pracodawcy czy współpracowników, którzy mogą nas tylko wspierać. Jeśli nie da się w najmniejszym stopniu zrobić miejsca na pogodzenie pracy z innymi wartościami, może czas na zmianę pracy?
- Jej miarą jest nasze poczucie satysfakcji, a nie np. liczba godzin spędzonych w pracy.
- Nie jest zależna od wykonywanego zawodu czy stanowiska.
Sylwoterapia – w jaki sposób drzewa mogą poprawić nasz nastrój i wspomagać leczenie?
Work-life balance w pigułce
1. Nie bądź idealna
Porzuć perfekcjonizm. Raczej dokańczaj zadania. Wielość niedomkniętych spraw dezorganizuje życie.
2. Odrzuć schematy
Lubimy je powtarzać, także te męczące. Pomyśl, jak zrównoważyć swoje życie, szukaj ułatwień. Może czasem rower zamiast auta?
3. Wybierz priorytety
Co chcesz osiągnąć? Dobry wynik? Nie surfuj w sieci, kiedy robisz ważny projekt, wyłącz powiadomienia, oszczędzisz czas i siłę.
4. Naucz się odpuszczać
Tylko pusty umysł działa na najwyższych obrotach – żyj, trenuj uważność (mindfulness), wypróbuj medytację – tajną broń guru biznesu.
Źródła:
- https://www.oecd-ilibrary.org/employment/oecd-employment-outlook-2017_empl_outlook-2017-en
- https://interviewme.pl/blog/work-life-balance
