Jeszcze nie tak dawno widok opalającej się na plaży lub kąpiącej w morzu kobiety w zaawansowanej ciąży należał do rzadkości. Dziś coraz więcej kobiet spodziewających się dziecka nie uważa swojego odmiennego stanu za wystarczający powód do rezygnacji z dotychczasowego stylu życia i przyzwyczajeń.
Nie rezygnują więc z wakacyjnych podróży samolotem, kąpieli słonecznych i morskich, zwiedzania i degustacji nowych potraw. Jednak część przyszłych mam „woli dmuchać na zimne” i w obawie przed ewentualnymi komplikacjami nie decyduje się na korzystanie z letnich atrakcji. Czy wakacje w ciąży to dobry i bezpieczny pomysł? Oto rady naszej ekspertki lek. med. Marty Błaszczak, specjalistki ginekologii i położnictwa dla jednych i drugich.
Barbara Nahorny: Czy opalanie się jest bezpieczne dla kobiety w ciąży?
Lek. med. Marta Błaszczak: W czasie ciąży należy korzystać z kąpieli słonecznych z dużą ostrożnością. Nie oznacza to, że trzeba zrezygnować z opalania w ciąży całkowicie, jednak warto zachować umiar.
- Po pierwsze, upały (narażenie na wysoką temperaturę) mogą nasilać niektóre dolegliwości w ciąży u przyszłej mamy – sprzyjają puchnięciu rąk i nóg, osłabiają organizm.
- Po drugie, promienie UV mogą niekorzystnie wpływać na stan skóry.
Ponieważ jednak korzystanie ze słońca sprzyja przyswajaniu ważnych dla rozwoju dziecka witamin, np. witaminy D3, kobieta spodziewająca się dziecka powinna spędzać wiele czasu na świeżym powietrzu, np. spacerując lub siedząc w cieniu. Nie zaleca się natomiast w jej stanie wielogodzinnego wygrzewania się na plaży. W razie wątpliwości, warto poradzić się lekarza prowadzącego.
– Czy ma znaczenie, w której fazie ciąży, początkowej, środkowej czy końcowej, jest kobieta?
– Trymestr ciąży w tym kontekście nie ma większego znaczenia. Na każdym etapie przyszła mama powinna umiarkowanie korzystać ze słońca, unikając nadmiernego przegrzania i/lub odwodnienia organizmu oraz opalania skóry bez odpowiedniego kremu z filtrem przeciwsłonecznym.
– Jakie środki ostrożności powinna zachować przyszła mama, przebywając na słońcu?
– Przede wszystkim powinna dużo pić (najlepiej chłodną wodę) i nadmiernie nie przegrzewać organizmu. Dodatkowo, wychodząc na słońce powinna regularnie smarować skórę kremem z wysokim filtrem UV (30-50 SPF).
W czasie ciąży zmienia się gospodarka hormonalna, co sprzyja tworzeniu się w kontakcie z promieniami słonecznymi przebarwień, które są później trudne do usunięcia. Przyszła mama może spacerować na słońcu, dbając o odpowiednie osłonięcie głowy. Jeśli poczuje, ze upał jej dokucza, powinna się ochłodzić w cieniu lub w wodzie.
Warto unikać jednej pozycji, by nie nasilały się dolegliwości bólowe ze strony kręgosłupa i pleców.
– Czy ciążowy brzuch powinien być osłonięty przed kontaktem ze słońcem?
– Należy unikać przegrzewania całego organizmu, także brzucha. Wielogodzinne pobyty na plaży, w jednej pozycji (np. leżącej) przy braku odpowiedniego nawodnienia, mogą być przyczyną komplikacji w czasie ciąży, w tym krwawień czy odklejania łożyska.
Joga w ciąży – dlaczego warto ją praktykować?
– Czym jeszcze może skutkować zbyt długie przebywanie na słońcu w czasie ciąży?
– Ciąża jest dla organizmu kobiety dużym wysiłkiem. Zmienia się gospodarka hormonalna, zmienia się też funkcjonowanie układu krążenia. Długotrwałe przebywanie na słońcu może więc:
- potęgować uczucie osłabienia
- sprzyjać obrzmieniu ciała
- męczeniu się
- poceniu
Częściej też zdarzają się wtedy zasłabnięcia.
Zbyt długa ekspozycja na słońce może być przyczyną m.in. udaru słonecznego, poparzeń, zmian skórnych, prowadzących później do rozwoju groźnych chorób. Odwodnienie może być też bardzo groźne dla rozwijającego się w łonie mamy płodu – prowadzić może do poronienia lub przedwczesnego porodu.
– Czy wakacyjne kąpiele w morzu lub basenie są wskazane? Pływanie jakim stylem jest szczególnie korzystne w ciąży?
– Pływanie jest optymalną aktywnością dla przyszłych mam. Z jednej strony zapewnia im odpowiednią dawkę ruchu, z drugiej – odciąża kręgosłup i zapewnia odpoczynek nogom oraz plecom.
Pływać warto z umiarkowaną intensywnością, styl nie ma większego znaczenia, choć kobiety najchętniej wybierają klasyczną żabkę.
Korzystając z kąpieli morskich warto pamiętać, by po ich zażyciu dokładnie się opłukać. W przypadku basenów, wybierajmy takie, w których zachowany jest odpowiedni poziom higieny. Z uwagi na większe ryzyko infekcji intymnych w czasie ciąży, warto też sięgnąć po dodatkowe preparaty profilaktyczne.
– Czy kobieta w ciąży może latać samolotem?
– Jeśli przyszła mama planuje wakacje w ciąży w miejscu, do którego najłatwiej dolecieć samolotem, powinna skonsultować się wcześniej ze swoim lekarzem prowadzącym. W niektórych przypadkach latanie samolotem w ciąży może nie być wskazane. Jeśli jednak ciąża przebiega bez komplikacji, prawidłowo, nie powinno być przeciwwskazań do odbywania lotów.
– Czy ma znaczenie okres ciąży, w którym odbywa się podróż samolotem oraz długość lotu?
– W pierwszym trymestrze istnieje ryzyko powikłań czy trudności w utrzymaniu ciąży. Do tego mało komfortowe mogą okazać się dolegliwości typowe dla tego okresu ciąży (np. nudności, wymioty, złe samopoczucie). W trzecim trymestrze istnieje zaś ryzyko przedwczesnego porodu. W obu tych okresach lepiej, by kobieta nie była narażona na gwałtowne zmiany ciśnienia, niedostatek tlenu czy działanie promieniowania, wykorzystywanego w lotniskowych urządzeniach.
Najrozsądniej jest planować podróż w drugim trymestrze ciąży. Długotrwały lot może oczywiście nasilać dolegliwości w ciąży, w tym mdłości, uczucie opuchnięcia nóg, zmęczenie, bóle pleców itp.
– Czy samochód osobowy to bezpieczny środek transportu dla kobiety w ciąży? Jak powinna się do takiej podróży przygotować?
– Podróż samochodem jest dla kobiety spodziewającej się dziecka dogodnym sposobem przemieszczania się na nieco większych dystansach. Jeśli jednak przejazd trwa dłużej, np. kilka godzin warto pamiętać o kilku zasadach.
Przede wszystkim przyszła mam powinna podróżować w zapiętych pasach. W zaawansowanej ciąży można wykorzystać dodatkowe nakładki na pasy, które chronić będą brzuch przed nadmiernym uciskiem. Warto też zadbać o wygodną pozycję (głównie na siedzeniu pasażera) i zapewnić sobie odpowiednio dużo przestrzeni. Ważne jest również, by często robić przystanki. Podczas postoju można rozprostować nogi i spacerując zapewnić odpowiednie krążenie krwi. Ważne jest także regularne odwiedzanie łazienki – dzięki temu mniejszy będzie ucisk na pęcherz.
– Czy gwałtowne zmiany klimatu mogą być niebezpieczne dla przyszłej mamy? Można spotkać opinie, że górski klimat stanowi takie zagrożenie.
– Generalnie odradza się radykalne zmiany klimatu w pierwszym trymestrze ciąży. Potencjalnie mogą być one groźne dla wczesnej fazy rozwoju płodu. Znaczenie mają też dodatkowe czynniki związane np. z wyjazdem do egzotycznych krajów. To kwestie braku higieny w różnych miejscach, potencjalnego ryzyka infekcji i zatruć. Każda taka sytuacja jest dużym obciążeniem dla organizmu i może być ryzykowna dla ciąży.
Dlatego najlepiej przez pierwsze miesiące nie planować dalekich wypraw, a jeśli są konieczne warto porozmawiać z lekarzem jak się do nich dobrze przygotować.
O tym, jak zadbać o siebie w ciąży, przeczytasz w książce Doroty Mirskiej-Królikowskiej „CUDowne 9 miesięcy”, dostępnej w sprzedaży na naszym portalu.
