Spis treści
Jak zbierać zioła i rośliny lecznicze?
Zbiór poszczególnych ziół powinien być prowadzony w momencie największego nagromadzenia substancji czynnych. Okres zbioru, a nawet pora dnia, mają duże znaczenie dla wartości surowca zielarskiego. Bardzo ważna jest pogoda w czasie zbioru, gdyż zawartość substancji czynnych zmienia się często w zależności od zmian aury. Źle zebrane i zanieczyszczone zioła i rośliny lecznicze są bezwartościowe.
1. Kora drzew i krzewów
Korę zbiera się wczesną wiosną, gdyż wtedy między korą a drewnem tworzy się warstwa młodych komórek, co ułatwia oddzielenie kory. Zbiera się ją z młodych, kilkuletnich pędów. Korę zdejmuje się z gałęzi uprzednio ściętych. Nie należy jej pozyskiwać przez struganie.
2. Korzenie i kłącza roślin
Korzenie i kłącza zbiera się zwykle w okresie spoczynku rośliny – jesienią lub bardzo wczesną wiosną, kiedy nagromadzenie ciał czynnych jest w nich największe.
3. Kwiaty
Kwiaty zbiera się na początku lub w pełni kwitnienia. Nigdy nie zbiera się kwiatów przekwitłych. Niektóre należy zbierać wyłącznie na początku kwitnienia (np. kwiat mniszka, rumianku, kocanki), gdyż zebrane później przekwitają podczas suszenia i rozsypują się. Kwiaty są tą częścią rośliny, która wymaga najwięcej staranności w czasie zbioru. Zbiera się je zwykle w godzinach popołudniowych. Godziny poranne i wilgotna pogoda są nieodpowiednie.
4. Liście
Liście najczęściej zbiera się przed kwitnieniem lub w jego czasie. Nie dotyczy to roślin, które kwitną przed wytworzeniem liści (np. podbiał). Zbiera się jedynie liście dobrze wykształcone, zdrowe, bez plam i uszkodzeń.
5. Ziele
Ziele, czyli całe pędy – ulistnione łodygi z kwiatem, zbiera się w początkach kwitnienia, ścinając górne części roślin. Nigdy nie ścina się najniższej części łodygi, gdyż jest przeważnie zdrewniała.
6. Owoce i nasiona
Owoce i nasiona zbiera się, kiedy dojrzewają lub są dojrzałe. Gdy dojrzewają nierównomiernie, nie należy czekać, aż dojrzeją wszystkie, trzeba przystąpić do zbioru, kiedy większość owoców dojrzewa.
Naturalne antybiotyki – jakie rośliny działają antybakteryjnie?
Jakie zioła zbierać i kiedy?
Mimo, że obecnie nie zaleca się już amatorskiego zbioru ziół ze stanu naturalnego, jak to było jeszcze powszechne kilkanaście lat temu (współcześnie zioła powinny być pozyskiwane przede wszystkim z kontrolowanych upraw), podajemy kilka przykładów roślin, które możemy zbierać sami.
1. Krwawnik pospolity
Krwawnik występuje powszechnie na łąkach, przy zabudowaniach, na miedzach, a nawet w lesie. Kwiaty i ziele krwawnika zbiera się w pełni kwitnienia tylko z miejsc nasłonecznionych od czerwca do września.
2. Nawłoć pospolita
Nawłoć rośnie masowo na niżu, na suchych wzgórzach. Ziele nawłoci zbiera się w okresie zakwitania, tylko górne ulistnione części łodyg, od lipca do września.
3. Babka lancetowata
Babka lancetowata jest bardzo pospolita w całym kraju, rośnie na łąkach, pastwiskach, na polach jako chwast. Liście babki lancetowatej zbiera się w pełni wykształcone w okresie kwitnienia rośliny od maja do września.
4. Bez czarny
Czarny bez rośnie w lasach, zaroślach, parkach, w pobliżu domostw. Rozkwitające kwiatostany bzu czarnego zbiera się w czerwcu, a dojrzałe owoce – gdy nabiorą lśniącej czarnej barwy w sierpniu.
5. Brzoza brodawkowata
Brzoza w Polsce jest pospolitym drzewem, a młode liście zbiera się w maju.
6. Fiołek trójbarwny
Fiołek trójbarwny rośnie pospolicie na polach i łąkach, na słonecznych zboczach. Młode, kwitnące pędy bratka polnego o żywo zielonej barwie zbiera się od maja do września.
