Spis treści
Jak rozpoznać, że syrop z sosny jest zepsuty?
Prawidłowo sporządzony syrop z młodych pędów sosny pachnie przyjemnie i intensywnie – aromatyczną sosną, żywicą i lasem. Zepsuty traci swój aromat i smak. Na powierzchni często widoczna jest pleśń. W zamkniętym naczyniu może powstawać dużo gazów – wówczas przy otwieraniu słoiczka czy butelki wydobywa się charakterystyczny dźwięk.
Dlaczego syrop fermentuje?
Jedną z najczęstszych przyczyn jest zastosowanie niewłaściwej proporcji składników, a dokładnie – zbyt mała ilość cukru, który pełni w syropie rolę konserwantu. Lepiej więc nasypać cukru odrobinę za dużo niż za mało. Powinien być dokładnie wymieszany z pączkami sosny. Ponadto znaczenie ma sposób zbioru. Młode pączki powinno się zbierać w umiarkowanie słoneczny dzień, gdy jest sucho. Mokry, a nawet tylko wilgotny surowiec zwiększa ryzyko fermentacji. Poza tym na młodych, mokrych pędach sosny mogą występować pleśnie i inne mikroorganizmy.
Jak zmniejszyć ryzyko zepsucia się syropu z sosny?
- Zbieraj pączki we właściwym terminie, czyli w określonej fazie rozwoju drzewa i przy sprzyjających warunkach pogodowych.
- Oczyszczaj pączki z brązowych łusek.
- Dokładnie mieszaj składniki syropu i codziennie wstrząsaj naczyniem.
- Poddaj syrop procesowi pasteryzacji.
- Nie dodawaj wody do naczynia z syropem.
- Dokładnie umyj i wysusz naczynie (np. słoik i pokrywkę) przed użyciem.
Dodanie do syropu spirytusu (kilka łyżek na litr syropu) korzystnie wpływa na jego trwałość i ogranicza ryzyko zepsucia. W dodatku syrop staje się jeszcze bardziej wartościowy, ponieważ niektóre związki aktywnie czynne są nierozpuszczalne w wodzie, rozpuszczają się natomiast w alkoholu.
Kiedy zbierać pączki z sosny?
Pączki z sosny zbiera się w kwietniu lub na przełomie kwietnia i maja (w zależności od regionu Polski i warunków pogodowych w danym roku). Pozyskiwane w optymalnym terminie mają najbardziej wartościowy skład i są bardziej żywiczne. To młode, jasnozielone przyrosty z brązowymi łuskami. Mają średnio 10–12 cm długości (można zbierać także krótsze). Są miękkie, lepkie i niezdrewniałe. Odcina się je nożem lub sekatorem. Nie zbiera się fragmentów z rozwiniętymi igłami. Odrzuca się także pączki, na których występuje nalot czy plamy. Nie zbiera się także tych zdeformowanych.
Jak przygotować syrop z sosny?
Do przygotowania syropu z sosny potrzebne jest naczynie, np. dwulitrowy słoik z pokrywką, młode pączki sosny (np. 1 kg) i cukier (ok. 1 kg). Zamiennikiem dla cukru może być miód, jest jednak znacznie rzadziej stosowany (m.in. ze względu na koszt).
Syrop z sosny – przepis:
1. Młode pączki sosnowe należy obrać z brązowych łusek. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko zepsucia, a syrop ma łagodniejszy smak. Pączków nie powinno się myć! Można rozgnieść je delikatnie tłuczkiem lub przynajmniej pokroić na 1–2-centymetrowe fragmenty (w obu przypadkach szybciej zachodzi proces produkcji syropu).
2. Pędy układa się w naczyniu luźno i cienkimi warstwami, a następnie zasypuje cukrem w taki sposób, by zostały zakryte w całości. W praktyce proporcje cukru i pączków są zbliżone. Opcjonalnie dolewa się odrobinę wody. Plusem jest szybsze rozpuszczanie cukru, mankamentem – zwiększenie ryzyka zepsucia syropu.
3. Zakręcony słój z syropem należy wystawić w słoneczne miejsce przynajmniej na kilka dni. W takich warunkach szybciej dochodzi do rozpuszczania cukru. Później słój można przenieść w inne miejsce. Dobrze jest codziennie delikatnie nim wstrząsać. Produkcja syropu trwa średnio 2–3 tygodnie.
4. Gotowy syrop należy przecedzić przez sito o drobnych oczkach i umieścić w mniejszych pojemnikach, np. słoiczkach lub butelkach. Ciecz jest dość kleista, dlatego przecedzanie przez gazę może trwać długo.
5. Dobrze przygotowany syrop z sosny nie powinien fermentować. W praktyce jednak czasem taki proces zachodzi. Aby go ograniczyć, warto przeprowadzić pasteryzację. Słoiki umieszcza się w dużym naczyniu zalanym wodą (do ¾ wysokości słoików), z warstwą gazy na dnie. Syropy pasteryzuje się na małym ogniu, gotując wodę przez około 30 minut.
Jak prawidłowo przechowywać syrop z sosny?
Syrop na etapie produkcji przechowuje się w temperaturze pokojowej. Później – już po przecedzeniu (i ewentualnie po poddaniu pasteryzacji) zaleca się go przechowywać w chłodzie. Najpraktyczniejsze jest umieszczenie syropu w lodówce.
Jaki jest termin przydatności syropu z sosny i od czego zależy?
Termin przydatności syropu zależy głównie od temperatury przechowywania i dostępu światła (najlepiej umieścić go w ciemnym miejscu). Znaczenie ma także sposób produkcji (tj. czy został prawidłowo sporządzony). Szacuje się, że przechowywany w lodówce zachowuje trwałość przez kilka miesięcy, a nawet lat. Trwalszy jest syrop z dodatkiem spirytusu.
