Spis treści
Dlaczego należy chronić pszczoły i inne owady zapylające?
Czy wiesz, że aż 1/3 tego co jemy zależy od pracy owadów zapylających? I nie chodzi tylko o pszczoły miodne. W Polsce żyje 470 gatunków owadów należących do pszczołowatych w tym np. pszczoły samotnice, takie jak:
- murarka – lubi mieszkać w pustych łodygach roślin
- lepiarka – buduje gniazda pod ziemią
- porobnica – zakłada dom w pionowych ścianach np. wąwozów czy ceglanych domów
Rośliny zapylają także motyle, osy, muchówki czy chrząszcze. To dzięki ich codziennej, wytrwałej pracy drzewa i krzewy dają owoce: jabłka, gruszki, śliwki, dzięki nim rosną pomidory czy ogórki. Zawdzięczamy im aż 71 ze 100 owoców i warzyw, które najczęściej spożywamy! W Europie 4 tys odmian warzyw zależy od ich działalności. Jak twierdzą naukowcy, bez owadów zapylających my – ludzie – po prostu zginiemy…
Rośliny miododajne. Stwórz ogród, który pokochają owady
Pszczoły i owady zapylające – co im zagraża?
Niestety – jak można przeczytać na stronach Greenpeace – na całym świecie populacja tych pożytecznych żyjątek zmniejsza się dramatycznie. Co roku jest ich mniej o 20 procent, a w niektórych krajach wręcz o połowę! Powodów takiego stanu rzeczy jest wiele.
Śmiertelnym zagrożeniem dla pszczół są:
- chemiczne opryski chwastobójcze – najgroźniejsze są neonikotynidy
- uprawy rolne na masową skalę – zwłaszcza monokulturowe: na całych hektarach rośnie tylko jeden gatunek roślin, które kwitną w jednym czasie. Po tym okresie pszczoły nie mają więc pożywienia.
Do dramatycznej sytuacji owadów zapylających przyczyniają się też właściciele ogrodów, służby porządkowe dbające o parki i zieleń miejską. Naturalne środowisko owadów zapylających niszczy:
- częste grabienie liści
- koszenie trawy
- usuwanie spróchniałych pni (w których uwielbiają mieszkać owady)
- usuwanie wszelkich innych zakamarków, gdzie zapylacze mogłyby zakładać gniazda
Na szczęście nagłaśnianie problemu sprawiło, że coraz więcej organizacji, a także zwykłych, prywatnych osób chce owadom pomóc przetrwać i spokojnie się rozwijać.
– Właściciele ogródków mogą np. przeznaczyć część ogrodu dla natury – mówi Bożena Wola – Wystarczy pozostawić w niej trawy, liście, szyszki, patyczki itd … a natura zrobi sama domek dla zapylaczy, jeży oraz innych żyjątek.
Nie masz ogródka, albo lubisz mieć wokół domu porządek? Zrób specjalny domek dla owadów. Każdy z nas może podarować zapylaczom takie skromne M2, a przy odrobinie fantazji nawet luksusowy penthouse. Dla jeży również możesz przygotować bezpieczne schronienie – sprawdź: jak zbudować domek dla jeża.
Użądlenie pszczoły
Wiele osób ma obawy, że domek dla owadów w ogrodzie, może zwiększyć prawdopodobieństwo użądlenia przez pszczołę. Pszczoły miodne rzeczywiście mają żądła, ale ponieważ użądlenie kogoś oznacza dla nich śmierć, korzystają z tej broni tylko w ostateczności. Kiedy poczują się zagrożone lub ktoś będzie je drażnił.
W naszym ogrodowym domku dla owadów zamieszkają jednak raczej dzikie pszczoły samotnice, które nie są agresywne, a ich żądło jest inaczej zbudowane. Nie zrobią więc krzywdy człowiekowi. Tymczasem warto o nie zadbać ponieważ są lepszymi zapylaczami niż pszczoły miodne. Są mniejsze, bardziej sprawne i zapylają większą ilość roślin.
Użądlenie osy lub pszczoły – co robić? Jak reagować na wstrząs anafilaktyczny?
Domek dla owadów – jak go zbudować?
Aby zbudować domek dla owadów możesz wykorzystać starą, niepotrzebną, drewnianą półkę, palety (uwaga, nie mogą być nasączone owadobójczymi substancjami) lub deski – najlepiej z drewna liściastego.
Z nich postawisz konstrukcję domku dla owadów, którą możesz wypełnić:
– powiązaną w malutkie snopki słomą, trzciną lub kawałkami bambusów – ważne, żeby wewnątrz łodyg były dziurki, w które owady będą mogły wlecieć i się osiedlić, składając jaja
– szyszkami i suchymi liśćmi – tam będą mogły zamieszkać np. biedronki lub inne pożyteczne owady.
– łodygami krzewów takich jak jeżyny, róże lub bez – są schronieniem dla wielu owadów błonkoskrzydłych np. błonkówek, bzygów.
– grube gałęzie nawiercone wewnątrz (średnica otworów 2-8 mm) – ulubione miejsce os, pszczół samotnic czy złotoklików. Taką rolę spełnią też powiązane w snopki bambusy.
– cegły „dziurawki” (o szczelinach nie większych niż 10 mm) – to znakomity domek dla pszczół samotnic takich jak porobnica włochatka czy murarka ogrodowa.
– doniczki – w domku można je zawiesić lub postawić dnem do góry i wypełnić sianem: chętnie zamieszkają tam skorki.
Źródło: Lasy Państwowe
Domek dla owadów w butelce
Najprostszym owadzim domkiem będzie pęczek związanych ze sobą bambusów o średnicach 4-8 mm. Rurki bambusa z jednej strony powinny być zakończone kolankiem. Taką garść bambusów umieszczamy wewnątrz plastikowej butelki po napoju – jeśli odetniesz dno i dzióbek utworzy nieprzemakalny rulon.
Dobrze, żeby bambus nie wystawał poza butelkę, a jego rurki były ciasno upakowane. W szczeliny możesz wsunąć trawy lub patyczki. Taką konstrukcję można łatwo zawiesić pod dachem domu lub na balkonie w osłoniętym od deszczu i wiatru, zacisznym miejscu.
Domek dla owadów jak budka i wieżowiec
Przy wykorzystaniu starych szafek lub półek albo desek możesz zbudować mały, zgrabny owadzi domek, który powiesisz na drzewie lub sporą altankę, która stanie w rogu ogrodu.
Wystarczy podzielić skrzynkę na sektory (np. dodatkowymi deskami) i wypełnić je różnorodnymi materiałami gniazdowymi. W każdym z nich będą mogły zamieszkać różnorodne, pożyteczne stworzenia.
Ogródek warzywny na balkonie – co w nim zasadzić?
Od góry domek dla pszczół i innych owadów powinien zabezpieczać skośny dach zabezpieczający „mieszkanka” przed deszczem. Poza tym puść wodze fantazji: im więcej różnorodnych zakamarków w takim domku – tym lepiej.
Przydadzą się skorupy potłuczonych doniczek, bloki z gliny z nawierconymi otworami, korzenie uschłego drzewa, kora – co tylko przyjdzie ci do głowy. Ważne, żeby materiały były naturalne nie pokryte lakierami lub innymi chemicznymi preparatami.
Domek dla owadów warto umieścić w osłoniętym przed wiatrem, dobrze nasłonecznionym miejscu.
Las w słoiku – jak go zrobić?
Co jeszcze musisz wiedzieć o domku dla zapylaczy?
Jeśli domek dla pszczół i innych owadów będzie wisiał: całą frontową powierzchnię hotelu dla pszczół warto przykryć drucianą siatką z małymi oczkami (nie większymi niż 2 cm). To ochroni naszych malutkich lokatorów i ich larwy przed ptakami.
– Wiszący domek dla owadów powinien też być stabilnie przytwierdzony do drzewa czy np. ściany domu. Nie może się bujać – ma to w szczególności znaczenie po złożeniu jaj, kiedy rozwijają się larwy – dodaje Bożena Wola.
Jeśli zbudujesz duży dom, niemal wieżowiec dla owadów, gdzie będziesz mogła prowadzić niemal hodowlę pszczół, postaw go w ogrodzie na podmurówce z cegieł – to zabezpieczy go przed wilgocią.
Domek dla owadów wiszący zabezpiecz metalową siatką od zewnątrz – to ochroni go przed wizytą gryzoni lub owadożernych ptaków.
Ratuj pszczoły! Sprawdź, jak pomóc pszczołom
Poidło dla pszczół
Obok domku dla owadów warto umieścić poidełko dla pszczół i innych owadów. Woda jest ogromnie ważna dla pszczół, dzięki niej utrzymują odpowiednia wilgotność w gnieździe. W przesuszonym powietrzu larwy mogłyby wyschnąć i obumrzeć…
Wystarczy, że do płaskiej miseczki, starego, niepotrzebnego głębokiego talerza wsypiesz kamyczki, muszelki, patyczki i wlejesz do konstrukcji nieco wody. Powinno być jej tylko tyle, żeby owady bezpiecznie przysiadły na kamieniu czy patyku i napiły się wody. W miseczce pełnej wody – dobrym poidełku dla ptaków, owady mogłyby się utopić.
Miód – który jest najzdrowszy?
Informacje o pszczołach
Mnóstwo ciekawych informacji na temat tego, jak można ratować owady zapylające, ciekawostki z życia pszczół i inspiracje znajdziecie na stronach:
