Rzodkiewka króluje w wiosennej kuchni nie tylko w Polsce. Znana jest na całym świecie, niektóre odmiany są popularne wiosną, ale inne także jesienią. Starożytni Egipcjanie i Grecy stosowali ją na problemy z trawieniem, dolegliwości wątrobowe, lepszą pamięć i wzrok. Składniki odżywcze znajdziemy zresztą nie tylko w korzeniu, ale również w kiełkach, które są skarbnicą witamin i minerałów oraz w liściach bogatych w wapń i witaminę C.
Spis treści
Ekologiczna rzodkiewka
Warto od razu powiedzieć również o ciemnej stronie rzodkiewki. Niestety w jej korzeniach często można znaleźć dużą ilość azotanów (w porównaniu z innymi warzywami). Zwłaszcza w tych uprawach, które są nawożone dużą ilością nawozów azotowych. Na dodatek w korzeniach często akumuluje się kadm i ołów, które są szkodliwe dla organizmu człowieka.
Po pierwsze warto kupować rzodkiewki z upraw ekologicznych, po drugie starać się wybierać takie, które nie były uprawiane w szklarniach (to tam stosuje się często dużą ilość nawozów azotowych), po trzecie – dobrze zwrócić uwagę na liście. Powinny być świeże i mocno zielone.
Uboga w kalorie, bogata w pierwiastki
Rzodkiewka składa się w większości (bo w 95 procentach) z wody. Jest niskokaloryczna. Jedna różowa kulka zawiera tylko 3 kilokalorie, za to jest bogata w przeróżne składniki odżywcze – przede wszystkim potas (w 100 gramach jest go 233 mg), wapń, sód, fosfor i magnez. Zawiera też śladowe ilości cynku i żelaza. Rzodkiewka jest źródłem witaminy C, A, K oraz kwasu foliowego. W korzeniu znajdziemy sporo antyoksydantów, które wspierają organizm w walce z wolnymi rodnikami oraz związki siarki wpływające korzystnie na kondycję włosów i paznokci.
Pesto z liści rzodkiewki
Idealna na trawienie
Rzodkiewka już od starożytności była znanym środkiem na problemy z układem pokarmowym. Wspomaga pracę wątroby i działa żółciopędnie. Sok z rzodkiewki wspiera funkcje detoksykacyjne wątroby. Rzodkiewka pobudza trawienie i łaknienie, może być podawana przy niestrawności i wzmożonej fermentacji w jelitach. Na dodatek – jej ekstrakt działa antybakteryjnie i przeciwgrzybiczo.
Jak kupować i jak przechowywać rzodkiewkę?
Świeża rzodkiewka powinna być twarda, soczysta i mieć mocno zielone liście. Jeśli jest miękka i gumowata to znaczy, że leżała już chwilę na straganie. Po zakupie najlepiej obciąć liście, a główki schować do woreczka i przechowywać w lodówce. Dobrym sposobem jest też trzymanie „główek” w wodzie. Wtedy utrzymają dłużej świeżość i są chrupiące. Rzodkiewkę można też włożyć (bez wody) do naczynia szklanego i przykryć namoczonym ręcznikiem papierowym. Najlepiej wybierać pęczki ze sprawdzonych upraw ekologicznych.
Z czym podawać rzodkiew?
Rzodkiewka świetnie smakuje na kanapkach i w sałatkach. W formie pokrojonej lub startej na tarce może być składnikiem past jajecznych, twarożkowych lub przeróżnych chłodników. Smażona lub zapiekana rzodkiewka jest bardzo soczysta i delikatna w smaku (podczas obróbki cieplnej traci swój ostry posmak). Można ją też kisić lub zamarynować na kilka godzin z octem jabłkowym, oliwą i owocami.
Zawadiacka botwinka. Przepisy na lato
Przepisy z rzodkiewką
1. Salsa z rzodkiewki, czerwonej cebulki i borówek
Przepyszna salsa z drobniutko pokrojonej rzodkiewki, cebulki, zieleniny, oliwy, octu winnego i dowolnych owoców np. truskawek lub borówek. Idealnie pasuje do delikatnych grillowanych mięs, kanapek, past serowych.
Składniki:
- 6 rzodkiewek
- ¼ czerwonej cebuli
- 10 borówek amerykańskich
- Mała garść rukoli
- ½ łyżeczki cukru
- 4 łyżki oliwy
- 2 łyżki soku z cytryny lub octu jabłkowego
- Sól i pieprz do smaku
Fot. Agnieszka Żelazko
Przygotowanie:
Rzodkiewki i cebulę pokrój w drobniutką kosteczkę. Rukolę poszatkuj. Część borówek przekrój na połówki lub ćwiartki, ale kilka z nich rozgnieć widelcem, by puściły sok. Dodaj oliwę, ocet jabłkowy, cukier, sól i pieprz do smaku. Wymieszaj wszystko dokładnie, by cukier rozpuścił się. Wstaw do lodówki na minimum 3 godziny.
2. Rzodkiewka zapiekana z oliwą, tymiankiem i czarnuszką
Różowe kulki po obróbce cieplnej są delikatne, soczyste, bez wyczuwalnego ostrego posmaku. Świetnie smakują ze świeżą bagietką.
Składniki:
- Pęczek rzodkiewki
- Garść świeżego tymianku
- ½ łyżeczki czarnuszki
- 3-4 łyżki oliwy
- Sól i pieprz do smaku
Fot. Agnieszka Żelazko
Przygotowanie:
Rzodkiewkę przekrój na połówki i ułóż w naczyniu żaroodpornym. Polej oliwą, posyp solą, pieprzem i czarnuszką. Dodaj świeże zioła, najlepiej tymianek. Zapiekaj w temp. 150 st. C aż rzodkiewka się przyrumieni i stanie się miękka. Podawaj ze świeżym pieczywem.
3. Sałatka rzodkiewkowa z owocami i octem winnym
Idealna na lato. Można ją przygotować z dowolnymi owocami, ale najlepiej komponuje się z truskawkami. Przed podaniem musi trochę postać w lodówce.
Składniki:
- Pęczek rzodkiewek
- Kilka truskawek
- ¼ czerwonej cebuli
- 1 łyżka miodu
- 1 łyżeczkę octu jabłkowego
- 1 łyżka oliwy
- Sól, pieprz
- Przegotowana woda
Fot. Agnieszka Żelazko
Przygotowanie:
Rzodkiewki przekrój na połówki, ćwiartki lub pokrój w plasterki. Cebulę pokrój w półksiężyce. Truskawki rozgnieć widelcem. Wymieszaj wszystko razem i ułóż w małych słoiczkach. Ocet, oliwę i miód wymieszaj razem, dodaj trochę soli i pieprzu. Dodaj do słoiczków, a następnie uzupełnij przegotowaną wodą. Potrząśnij, by składniki połączyły się. Odstaw do lodówki na 7 h. Podawaj z sałatą, rukolą, serem i świeżym pieczywem.
