Strona główna ZdrowiePsychologia Psychoterapia – czym jest? Rodzaje psychoterapii

Psychoterapia – czym jest? Rodzaje psychoterapii

autor: Dorota Mirska Data publikacji: Data aktualizacji:
Data publikacji: Data aktualizacji:

Być może znajdujesz się w trudnym momencie swojego życia. Jesteś zagubiona, rozczarowana lub bezradna. A może czujesz się bardzo dobrze, ale chciałabyś głębiej zastanowić się nad sobą, nad swoim związkiem lub relacjami w rodzinie. Potrzebujesz wsparcia i zastanawiasz się nad podjęciem psychoterapii. Nie jesteś jednak pewna, co daje psychoterapia. Co robi psychoterapeuta i czy warto skorzystać z jego pomocy? Nie wiesz, jak wybrać najlepszego specjalistę dla siebie? Pytamy o to naszego eksperta, Sebastiana Popiela, psychologa, psychoterapeutę, współzałożyciela kliniki psychologiczno-psychiatrycznej VilaMed Psyche w Warszawie.

Strona główna ZdrowiePsychologia Psychoterapia – czym jest? Rodzaje psychoterapii

Coraz więcej osób w Polsce korzysta z pomocy psychoterapeuty. Psychoterapia bowiem pomaga nie tylko wtedy, gdy cierpimy z powodu traumy (śmierć kogoś bliskiego, diagnoza poważnej choroby), problemów rodzinnych (rozwód, brak porozumienia z dziećmi lub rodzicami) czy zaburzeń nastroju (depresja, lęk). To również droga rozwoju osobistego dla osób, które chcą mieć większą satysfakcję ze swojego życia, pogłębić poczucie własnej wartości lub jakość relacji z innymi.

Tak naprawdę psychoterapia jest dla każdego z nas. Minęły te czasy, kiedy chodzenie na terapię kojarzono z poważnymi zaburzeniami psychicznymi – choć oczywiście w takiej sytuacji pomoc terapeuty jest absolutnie bezcenna. Dzisiaj troskę o zdrowie psychiczne traktuje się jako element profilaktyki i ważną część naszego zdrowia i dobrostanu.

Jeśli więc z różnych powodów interesujesz się psychoterapią, powinnaś wiedzieć, że tak jak ludzi i ich problemów jest wiele, tak samo są różne rodzaje psychoterapii, a psychoterapeuci pracują w różnych nurtach. W tym artykule staramy się odpowiedzieć na najczęściej zadawane pytania dotyczące tego, czym jest psychoterapia i jakie są jej rodzaje.

Co to jest psychoterapia?

Możemy powiedzieć encyklopedycznie, że psychoterapia jest to wyspecjalizowana metoda pomocy psychologicznej. Podczas psychoterapii wyszkolony terapeuta wspiera pacjenta, używając opracowanych strategii psychoterapeutycznych o udowodnionej naukowo skuteczności. Ale… taka definicja może dla wielu z nas brzmieć zbyt naukowo, sztywno i zniechęcająco. Przychodzimy przecież do terapeuty często z najbardziej intymnymi przeżyciami. Matematyczne definicje rzadko się sprawdzają w takiej sytuacji. Jeśli bowiem schodzimy w głąb świadomości i nieświadomości człowieka, jego myśli, emocji i odczuć, lęków, pragnień, sięgamy wówczas jego duszy, wyjątkowo delikatnej materii. Potrzebujemy więc nie naukowych formułek, ale ciepła, zrozumienia, bliskości. Jak więc inaczej wytłumaczyć, co to jest psychoterapia?

– Słowo „psychoterapia” zawiera w sobie dwie składowe: psyche (dusza) i terapia (leczenie) – mówi Sebastian Popiel. – Psychoterapia więc jest metodą leczenia duszy, choć we współczesnym sensie duszy, która cierpi z powodu zaburzeń osobowości. Podczas spotkań z terapeutą często mówi się o dzieciństwie, czyli o okresie w życiu, gdy nasza osobowość się kształtuje. My, jako mali ludzie, mamy do spełnienia różne zadania rozwojowe, przez które przechodzimy lepiej lub gorzej. Podczas tego procesu w naszej tworzącej się osobowości próbują się „dojrzeć i dogadać” różne wewnątrzpsychiczne siły. Dochodzi wtedy do powstania fundamentu dla wielu wewnętrznych sprzeczności. Wiele już dorosłych osób mówi, że czuje wewnątrz siebie „pęknięcia”, lęk, smutek, z którymi nie potrafią sobie poradzić. Te pęknięcia dochodzą często do głosu i stają się wyjątkowo wyraziste i bolesne na przykład w niektórych sytuacjach życiowych – jak podczas pandemii czy wybuchu wojny, gdy jesteśmy pod wpływem silnego stresu. Przeszkadzają, nie pozwalają normalnie funkcjonować. Dusza może chorować na różne sposoby… I psychoterapia leczy duszę, a raczej jest próbą przywrócenia pierwotnej spójności rozumianej szeroko, jako jedność duszy-umysłu-ciała.

Brzmi poetycko? Ale dotyka sedna. A ponieważ każdy z nas jest inny i innego rodzaju pomocy potrzebuje, wypracowano przez lata wiele technik i form psychoterapeutycznych. – Różne nurty w psychoterapii mają różną użytkowość, zastosowalność, niektóre lepiej się sprawdzają w pewnego rodzaju zaburzeniach, inne gorzej. Nadal trwa spór, które są najbardziej skuteczne – dodaje nasz ekspert.

Na czym polega psychoterapia?

Jedną z pierwszych i najbardziej do dzisiaj rozpoznawalnych technik psychoterapeutycznych jest psychoanaliza zapoczątkowana na przełomie XIX i XX w. przez legendarnego już dzisiaj lekarza, neurologa i terapeutę Zygmunta Freuda. Freud twierdził, że kłopoty wywodzą się z naszej nieświadomości, a konkretniej z nieświadomych konfliktów między różnymi częściami osobowości – dlatego często koncentrował się na interpretacji snów. Terapeuta pomaga pacjentowi te wewnętrzne i najczęściej mało świadome konflikty wydobyć z głębi, ujrzeć i zrozumieć. Widzieliśmy to na setkach filmów i w wielu komiksach: pacjent leży na kozetce i opowiada, co mu się śniło. Z tyłu w fotelu siedzi terapeuta i skrzętnie robi notatki, od czasu do czasu interpretując.

Kolejnym wizjonerem, który zrewolucjonizował psychoterapię, był Carl Gustav Jung, szwajcarski psychiatra, psycholog, naukowiec. W latach 20. XX w. rozwinął tzw. psychologię analityczną, opartą częściowo na krytyce psychoanalizy Freuda.

Co ciekawe, te historyczne już dzisiaj podejścia nadal mają swoich zwolenników. Jak mówi Sebastian Popiel, w wielu gabinetach w Polsce nadal można udać się na terapię zarówno analityczną jungowską, jak i psychoanalityczną freudowską. Są przeprowadzane z całym rygorem opracowanym za życia ich twórców. Czyli podczas psychoanalizy nadal leży się na kozetce, nie widząc terapeuty, tak jak 100 lat temu. Zaletą i jednocześnie wadą tej terapii jest częstotliwość – na wizyty pacjent przychodzi codziennie przez 5 dni w tygodniu. Czasami przez kilka lat. Przy niektórych zaburzeniach tak intensywna praca daje doskonałe efekty. Ale… przy dzisiejszych cenach psychoterapii (ok. 180–200 zł za godzinę terapii indywidualnej) niewiele osób na nią stać.

Freud miał wielu krytyków i psychologów, którzy patrzyli (i patrzą nadal) na psychoterapię w odmienny sposób. Np. specjaliści pracujący w nurcie psychoterapii poznawczo-behawioralnej uważają (oczywiście w ogromnym uproszczeniu), że nasze problemy wynikają z nieprawidłowego myślenia o świecie. Złe myślenie powoduje złe emocje, a te z kolei złe zachowania i w związku z tym złe skutki. – Można powiedzieć, że terapeuci z tych dwóch nurtów podchodzą do życiowej dysfunkcji jakby z dwóch różnych stron lustra: od wewnątrz i z zewnątrz. Mają jednak ten sam cel. Pomóc drugiemu człowiekowi – dodaje ekspert.

Oto kilka najbardziej popularnych współcześnie nurtów psychoterapii:

Psychoterapia poznawczo-behawioralna

Zwana jest także terapią kognitywno-behawioralną (cognitive-behavioral therapy, CBT). Jest jednym z najbardziej konkretnych nurtów psychoterapii. U jej podstaw leży założenie, że nasze zachowania oraz emocje zależą od tego, jaki mamy wewnętrzny wyuczony schemat reagowania na otaczającą nas rzeczywistość i sytuacje, które się nam przydarzają. Analizuje sposób myślenia pacjenta o danej sytuacji, to, jak ją interpretuje. Jeśli nauczyliśmy się interpretować rzeczywistość niewłaściwie, to, zdaniem terapeutów tego nurtu, możemy oduczyć się niepożądanych schematów myślowych i zastąpić je nowymi – takimi, które będą nam służyły. I to „oduczanie” można przeprowadzać na różne sposoby.

Jeżeli ktoś odczuwa lęk przed nawiązywaniem kontaktów z nowo poznanymi osobami (ponieważ uważa, że zostanie odrzucony), oprócz rozmowy na ten temat z terapeutą będzie otrzymywał od niego „zadania domowe”. Mogą one polegać np. na zatrzymywaniu przypadkowych osób w sklepie lub na ulicy i pytanie o drogę czy godzinę. Jeśli ktoś boi się pająków, otrzyma zadanie oswajania się z nimi. Może to być np. oglądanie rysunków z pająkami, zdjęć, wycieczka do ogrodu zoologicznego i obejrzenie pająków za szybą. Chodzi o to, żeby stopniowo oswajać się ze źródłem swojego lęku, nauczyć się reagować z coraz mniejszym strachem i tym samym poprawić jakość życia.

  • Psychoterapia poznawczo-behawioralna – dla kogo?

Psychoterapia poznawczo-behawioralna powstała z myślą o leczeniu depresji. Okazało się jednak, że doskonale sprawdza się także przy terapii innych zaburzeń nastroju, takich jak zaburzenia lękowe, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne, fobia społeczna, zaburzenia osobowości, zaburzenia odżywiania, uzależnienia. Koncentruje się zazwyczaj wokół jednego tematu –problemu, który dotyka pacjenta.

  • Jak długo trwa terapia poznawczo-behawioralna?

Terapia poznawczo-behawioralna daje stosunkowo szybkie, wymierne rezultaty. Długość trwania takiej terapii dostosowuje się indywidualnie do potrzeb pacjenta. Zależy również od ilości problemów, które zgłosił pacjent, oraz od tego, jak radzi sobie w ich korygowaniu. Najczęściej spotkania z terapeutą odbywają się raz w tygodniu – choć w związku z „zadaniami domowymi”, jakie pacjent dostaje w gabinecie, mogą odbywać się rzadziej.

terapia poznawczo behawioralna

Psychoterapia psychodynamiczna

Jest pochodną psychoanalizy. Została stworzona w latach 60. przez psychoanalityków pracujących w szpitalach. Chcieli zaoferować pacjentom rodzaj terapii, który przyniósłby wyraźną ulgę. Jej głównym celem jest zmiana struktury osobowości pacjenta. Czyli poskładanie wszystkich odciętych od siebie „klocków” – części duszy w jeden dobrze funkcjonujący organizm.

– Nazwa „psychodynamiczna” pochodzi od dynamiki wewnętrznych struktur osobowości i nieświadomych konfliktów pomiędzy nimi – tłumaczy Sebastian Popiel. – Tradycyjnie mamy wewnątrz siebie 3 części:

  1. impulsywną, dziką, instynktowną, seksualną część, nazywaną przez Freuda id
  2. superego, która osądza z punktu widzenia moralnych wartości, karze i czyni winnym
  3. ego, która nieustannie stara się zachować równowagę pomiędzy nimi

Nasze id, czyli instynktowność i impulsywność, są najczęściej w niezgodzie z jego oceną (superego). W najprostszym przykładzie – ktoś idzie na imprezę, gdzie się upija, rozrabia, ubliża innym itd. Na drugi dzień dopada go refleksja – czuje winę i wstyd. Jego id i superego są w konflikcie. Im bardziej te części są od siebie oddalone, im słabsze ego, tym większa wewnętrzna konfliktowość i tym bardziej cierpi pacjent. Kłopot tkwi w tym, że nie wie, gdzie znajduje się źródło jego problemu.

Właśnie w takiej sytuacji z pomocą może przyjść terapia psychodynamiczna. Jej podstawą jest relacja pacjenta z terapeutą. Analizuje on uczucia i emocje pacjenta, które są pokłosiem różnych uczuć i przeżyć z przeszłości oraz innych bliskich relacji, np. w rodzinie. Mówimy tutaj o tzw. przeniesieniu uczuć, które były częścią naszej historii, na teraźniejszość. Wracając do naszego przykładu – być może ojciec był alkoholikiem, terroryzował rodzinę i syn nieświadomie powtarza znany z dzieciństwa schemat. Odkrycie źródeł problemu – wspólnie z terapeutą – i zrozumienie tego mechanizmu przyniesie ulgę i da możliwość zarówno uleczenia wewnętrznego bólu, jak i zmiany postępowania w przyszłości.

  • Psychoterapia psychodynamiczna – dla kogo?

Pomaga przy zaburzeniach osobowości, np. narcystycznych, borderline, nerwicowych, psychozach, anoreksji, bulimii.

  • Jak długo trwa terapia psychodynamiczna?

Spotkania odbywają się zazwyczaj co najmniej raz w tygodniu – mogą 2, 3 razy w tygodniu. Długość trwania terapii dostosowuje się indywidualnie do potrzeb, ale zwykle trwa kilka lat.

Psychoterapia krótkoterminowa skoncentrowana na rozwiązaniu – TSR

W przypadku terapii tradycyjnych terapeuci koncentrują się na pochodzącym z przeszłości problemie pacjenta i na jego analizie, co w konsekwencji ma szansę przynieść w przyszłości zdrowienie. W TSR przeszłość pacjenta może być brana pod uwagę, ale nie musi. Terapeuta skupia się na tym, co jest tu i teraz. Ważne jest dla niego to, z jakim problemem pacjent zmaga się w tej chwili, oraz fakt, że nie może znaleźć wyjścia z tej sytuacji. Traktuje pacjenta jako eksperta od swojego własnego życia. Pomaga mu rozwiązać problem, stawiając na jego potrzeby i mocne strony. Hasłami, które można usłyszeć od terapeuty pracującego w tym nurcie, są: „Jeśli coś się nie zepsuło, to nie naprawiaj tego. Jeśli coś działa – rób tego więcej. Jeśli coś nie działa – nie rób tego. Rób co innego”. A co robić? Nad tym pracuje się na terapii TSR.

  • Psychoterapia krótkoterminowa skoncentrowana na rozwiązaniu dla kogo?

Ten rodzaj terapii skierowany jest do osoby, która ma konkretny problem w życiu. Taki, który poważnie ją obciąża – np. rozwód czy utrata pracy – i w którego przeanalizowaniu i rozwiązaniu potrzebuje wsparcia. Jest to również doskonały rodzaj psychoterapii dla kogoś, kto chciałby skorzystać z pomocy terapeuty, ale nie wie, na jaki rodzaj psychoterapii się udać. Terapeuta po 1 spotkaniu (lub kilku) pomoże mu dokonać najlepszego wyboru.

  • Jak długo trwa psychoterapia krótkoterminowa skoncentrowana na rozwiązaniu?

Jak sama nazwa wskazuje – krótko 🙂 Może to być jedna lub kilkanaście sesji. Zazwyczaj nie więcej niż 10.

Psychoterapia Gestalt

Psychoterapia Gestalt (z niem. gestalt – postać, figura) jest to nurt egzystencjalno-humanistyczny. Punktem wyjścia jest założenie, że źródłem naszych problemów tu i teraz są niezaspokojone w dzieciństwie potrzeby miłości, bezpieczeństwa, szacunku, akceptacji. Kluczem podczas pracy w psychoterapii Gestalt jest samoświadomość pacjenta i jej pogłębianie. Podczas terapii pacjent wraz z terapeutą pozostają w tzw. dialogu egzystencjalnym i koncentrują się na tym, co dzieje się w życiu pacjenta obecnie. Terapeuta pomaga pacjentowi uświadomić sobie jego potrzeby, uczucia, emocje oraz je zaakceptować.

Twórca nurtu Gestalt, Fritz Perls, opracował technikę pustego krzesła, która jest wykorzystywana przez wielu terapeutów różnych nurtów. Stawiamy naprzeciwko siebie dwa krzesła – jedno zajmuje pacjent, drugie pozostaje wolne. Pacjent otrzymuje zadanie wyobrażenia sobie, że siedzi na nim osoba, z którą chce rozwiązać konflikt lub pogłębić relację. Przemawia do tej osoby, po czym zmienia miejsca i wciela się w rolę swojego rozmówcy. Naprzemiennie odgrywa obydwie role. Technika ta pomaga rozwiązać kłopoty w relacjach z innymi ludźmi, przygotować się do stresującej rozmowy itd.

  • Psychoterapia Gestalt – dla kogo?

Jest to rodzaj terapii polecany dla osób, które mają problemy związane z tożsamością, obniżonym nastrojem, cierpią na depresję (uwaga – w przypadku ciężkiej depresji pacjent musi znajdować się pod opieką psychiatry), pragną pogłębić swoją relację ze światem, samoświadomość, rozwijać się.

  • Jak długo trwa psychoterapia Gestalt?

Sesje w trakcie terapii Gestalt zwykle odbywają się raz w tygodniu. Terapia najczęściej trwa od roku do kilku lat. Wszystko jednak zależy od potrzeb pacjenta.

Psychoterapia systemowa

Ten nurt psychoterapii postrzega pacjenta jako członka różnych systemów, najczęściej rodzinnych, także w wymiarze historycznym. Terapeuta może więc pochylić się nad uwikłaniem pacjenta w sieć relacji, w której jest teraz, ale także zainteresować się tym, w jaki sposób jego rodzina funkcjonowała kilka pokoleń wstecz. Głównym założeniem terapii systemowej jest założenie i wiara w to, że poprawienie funkcjonowania systemu rodzinnego wpłynie pozytywnie na pojedynczą osobę. W trakcie terapii systemowej można chodzić na indywidualne sesje, w parach lub całą rodziną.

  • Psychoterapia systemowa – dla kogo?

W tym nurcie psychoterapii najlepiej odnajdą się osoby przechodzące kryzysy w małżeństwie (związku), inne problemy rodzinne, np. brak porozumienia z nastoletnimi dziećmi.

  • Jak długo trwa psychoterapia systemowa

Czas trwania terapii oraz częstotliwość spotkań dopasowuje się do potrzeb pacjentów.

psychoterapia grupowa

Psychoterapia indywidualna czy grupowa?

Z dobrodziejstw psychoterapii można skorzystać na wiele różnych sposobów – można chodzić na sesje indywidualne lub grupowe, samemu/samej lub partnerem/partnerką, z dzieckiem, z rodziną. Jeśli masz jakiś problem, np. nie radzisz sobie z agresją, możesz chodzić do terapeuty na sesje indywidualne, podczas których będziecie, podczas kolejnych spotkań, nad nim pracowali. Ale możesz też znaleźć grupę, w której psychoterapeuta specjalizujący się w jednym z określonych nurtów pracuje z kilkoma (lub kilkunastoma) osobami nad podobnym problemem.

Jaka jest skuteczność psychoterapii indywidualnej i psychoterapii grupowej? Czym się od siebie różnią? – Zarówno psychoterapia indywidualna, jak i psychoterapia grupowa są skuteczne, różnią się jednak znacząco, mają inną dynamikę – tłumaczy Sebastian Popiel. – Podczas terapii indywidualnej pacjent często wchodzi z terapeutą w rodzaj gry. To taka sama gra, jaką prowadzimy sami ze sobą – ukrywamy przed sobą różne rzeczy, wybielamy się lub zaciemniamy obraz. Boimy się ujawnić wielu myśli pochowanych w różnych zakamarkach. Często więc psychoterapia indywidualna podczas pierwszych spotkań polega na stworzeniu odpowiedniej więzi z terapeutą, na zbudowaniu zaufania. I dopiero po jakimś czasie – kiedy obydwie strony poznają się lepiej, opadają zasłony, kończy się gra – zaczyna się właściwa praca.

Podczas psychoterapii grupowej natomiastprzez czas trwania terapii, czyli zwykle przez 5-7 dni zajęć, ludzie codziennie spotykają się na wspólne wielogodzinne sesje. Podstawą do pracy jest interakcja w grupie. My, ludzie, jesteśmy z natury relacyjni, natychmiast więc wchodzimy z innymi osobami w grupie w różnego rodzaju relacje. Pojawiają się sympatie, antypatie, konflikty. Terapeuta obserwuje uczestników podczas terapii w realnej, bieżącej sytuacji. Nie musi pytać – widzi doskonale, jak kto się zachowuje, co mówi, co przeżywa. Uczestnik nie może niczego ukryć, niczego sobie wymyślić (co może się zdarzać w indywidualnej terapii). Problemy pojedynczych uczestników uwypuklają się jak pod mikroskopem w żywych interakcjach.

Podczas takich grupowych spotkań praca jest więc też do pewnego stopnia indywidualna, ponieważ wychodzą na jaw problemy osobiste pojedynczych osób. Zazwyczaj w czasie tego rodzaju psychoterapii w zajęciach uczestniczy dwóch terapeutów, ale można też powiedzieć, że trzecim terapeutą jest grupa. Nawet jeśli pojedynczy uczestnik próbuje uciec od jakiegoś tematu („Nie, wcale nie byłem agresywny wobec żony, to była zwykła rozmowa”), natychmiast dostaje feedback od grupy, która komentuje na bieżąco dane zachowanie („Tak nie wygląda zwykła rozmowa, używając takich słów, zastraszałeś żonę”). To jest bardzo silny komunikat dla pacjenta. Musi się z nim na bieżąco zmierzyć. Zostaje też zmuszony do myślenia o sobie samym, do pogłębionej refleksji nad swoim zachowaniem z perspektywy wewnętrznego obserwatora.

  • Psychoterapia grupowa – dla kogo?

Psychoterapia grupowa jest tańsza, jej czas trwania krótszy. Jest to psychoterapia znakomita dla osób z zaburzeniami charakteru, które otrzymują z otoczenia częste negatywne komunikaty („jesteś agresywny”, „masz problem z nawiązaniem bliskiej relacji”, „uciekasz od odpowiedzialności” itd.), ale same uważają, że wszystko jest z nimi w porządku. Nie rozumieją, dlaczego kolejny związek się nie udaje, lub po raz kolejny stracili pracę. Podczas zajęć psychoterapii grupowej można rozpoznać swój problem i dostać wskazówki, jak z nim pracować.

Czy psychoterapia może zaszkodzić?

Jak mówi Sebastian Popiel, nieumiejętnie prowadzona psychoterapia może zaszkodzić. Dlatego, jeśli już zdecydujesz się z niej skorzystać, wyszukaj godnego zaufania psychoterapeutę. Jak? Możesz poszukać informacji np. w internecie. Ważne jest to:

  • co o sobie pisze psychoterapeuta, jak się przedstawia, zazwyczaj im oszczędniej, tym lepiej
  • w jaki sposób i w jakim nurcie pracuje – psychoterapeuci zwykle specjalizują się w określonym nurcie, więc wyszukaj ten najlepszy dla siebie
  • czy wybrany przez ciebie terapeuta poddaje się superwizji. W każdym z nurtów psychoterapii działa instytucja superwizji, czyli spotkań oceniających pracę terapeuty przez bardziej doświadczonych kolegów. Etycznym wyznacznikiem tego zawodu jest to, że psychoterapeuta powinien się regularnie superwizować
  • czy wybrany przez ciebie terapeuta skończył szkolenie w uznawanym ośrodku – masz prawo sprawdzić lub zapytać, jakie ma dyplomy i jakie szkoły skończył
  • czy ma certyfikat Polskiego Towarzystwa Psychologicznego lub Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (ten ostatni nie jest warunkiem koniecznym, ale może być ważnym dodatkowym)

Jeśli spełnia wszystkie te warunki, nie musisz się niczego obawiać.

Psychoterapia a leczenie farmakologiczne

Ani psycholog, ani psychoterapeuta nie wystawiają recept na leki, np. przeciwdepresyjne. Jeżeli podczas terapii psychoterapeuta uzna, że pacjent potrzebuje leczenia farmakologicznego, skieruje go do lekarza psychiatry. Tylko on ma prawo przepisać leki.

Ile kosztuje psychoterapia?

Na psychoterapię możesz udać się prywatnie lub na NFZ. Za sesję prywatną, która zwykle trwa ok. 50–55 minut, zapłacisz 150–200 zł (niektórzy znani specjaliści mają jeszcze wyższe stawki). Możesz też skorzystać z psychoterapii na NFZ. Warto udać się do Poradni Zdrowia Psychicznego (adres najbliższej placówki znajdziesz w internecie lub w najbliższej przychodni). W takiej poradni możesz skorzystać z leczenia u psychiatry (nie potrzebujesz do niego skierowania), psychologa (podczas pandemii skierowanie do psychologa także nie jest potrzebne) oraz do psychoterapeuty (potrzebne będzie skierowanie od lekarza ubezpieczenia zdrowotnego). Niestety na wizytę psychologiczną na NFZ czasami trzeba poczekać nawet kilka tygodni.

(Zobacz, jak wygląda pierwsza wizyta u psychoterapeuty)

Czy ten artykuł był pomocny?
TakNie

Podobne artykuły