Czy istnieje związek idealny? Jak zbudować dobrą relację?

Idealny związek – czy taki w ogóle istnieje?

„Dziesiątki badań psychologicznych jednoznacznie pokazują, że jednym z najważniejszych czynników szczęśliwego życia jest zdrowy związek. Trwała relacja jest ważniejsza od zadowolenia z pracy, pieniędzy czy kontaktów z rodziną i przyjaciółmi. Wydaje się, że to dostatecznie dobry powód, żeby zadbać o to, aby nasz związek był taki, jakiego potrzebujemy” – pisze terapeutka Alina Adamowicz w książce Superzwiązek. I trudno się z tym nie zgodzić. Pojawia się jednak pytanie: czy ten udany związek, jakiego potrzebujemy, jest możliwy do stworzenia w zgoła nieidealnym życiu?

„Jako dziewczynka czytałam bajki, w których wszyscy żyją długo i szczęśliwie. Książę na białym koniu zjawia się zawsze, kiedy trzeba. A księżniczki, pozbawione zmartwień, celebrują w tiulach popołudniowe herbatki. Kiedy dorosłam, byłam rozczarowana, że miłość w prawdziwym życiu tak nie wygląda. Książę spieszy się do pracy, a księżniczka często nie ma czasu nawet na herbatę. Życie pisze inne scenariusze niż nasza dziecięca wyobraźnia. Im wcześniej to zrozumiemy, tym lepiej, bo szukając uparcie wyidealizowanej wersji związku, łatwo przegapić coś ważnego – powiedziała fotografka Marta Wojtal w wywiadzie dla magazynu Zwierciadło.

Z obserwacji terapeutki Aliny Adamowicz wynika, że wiele z nas wchodzi w życie właśnie z takim nierealistycznym wyobrażeniem o miłości i dobrej relacji, którego źródłem są bajki, filmy romantyczne, historie z kolorowych magazynów, a od niedawna także Instagram. Czekamy na ideał – rycerza na białym koniu, który nas uratuje przed samotnością i uszczęśliwi. Myślimy, że kiedy już go znajdziemy, będziemy się wiecznie kochać, żyć długo i szczęśliwie. Głęboko wierzymy, że miłość wystarczy, bo jest wszystkim, czego potrzebujemy. A tymczasem miłość to nie wszystko.

Co jest najważniejsze w związku?

W dobrym związku, poza uczuciem miłości, powinny pojawić się także:

• wzajemne wsparcie i partnerstwo
• zaangażowanie
• obustronne zaufanie
• troska
• poczucie bezpieczeństwa
• szanowanie własnych potrzeb
• przestrzeń do rozwoju
• akceptacja
• dobra komunikacja
• zdrowe granice
• wierność
• zrozumienie
• czas i uwaga

„W taki sposób budujemy poczucie więzi oparte na bliskości emocjonalnej, która wzmacnia związek na długie lata i prowadzi do jego rozwoju. Każdy z nas ma zatem szansę stworzyć miłość, która trwa całe życie. Tylko trzeba do tego wysiłku i właściwego podejścia obu stron” – zapewnia terapeutka.

Jak wygląda zdrowa relacja w związku?

Trudno opisać kilkoma zdaniami, jak powinien wyglądać idealny związek, bo żadna relacja nie stoi w miejscu. Albo się rozwija i rozkwita, albo słabnie i gaśnie. Kluczem do rozwoju bez wątpienia są pozytywne i negatywne interakcje między partnerami, uważność emocjonalna, dobra samoocena, poczucie własnej wartości każdego z partnerów, ale przede wszystkim bliskość, którą każdego dnia trzeba wzmacniać i pielęgnować. Nie spektakularnie, ale za pomocą prostych słów i gestów. Recepta na idealny związek dla każdego jest inna, ale warto pamiętać, że w zdrowej relacji partnerzy:

• Nie zapominają o czułych powitaniach i pożegnaniach. Takie drobne gesty są jak ziarenka piasku. Można z nich zbudować zamek.
• Myślą o sobie i okazują to, dzwoniąc do siebie w ciągu dnia czy choćby wysyłając krótkie SMS-y.
• Obie strony dbają o to, by codziennie wygospodarować minimum kilka minut na uważną rozmowę bez rozpraszaczy. Tylko nie o tym, co kupić i naprawić, a o tym, jak się czują, czego potrzebują i co się dzieje u każdego z nich.
• Doceniają siebie nawzajem i mówią sobie komplementy, które zdaniem Aliny Adamowicz mają ogromną moc łączenia ludzi, pod warunkiem że nie dotyczą tylko naszej powierzchowności. Co miłego możecie sobie powiedzieć? Na przykład: inspirujesz mnie, jestem z ciebie dumna(-y), lubię twoje pomysły, przy tobie czuję się bezpiecznie, kocham twoje poczucie humoru, cenię twoje rady, sprawiasz, że czuję się ważna(-y), dziękuję ci, że jesteś.
• Codziennie wysyłają sobie sygnały miłosne przez dotyk, spojrzenie, słowa, gesty.
• Dają sobie czas, uwagę i wzajemne zainteresowanie.
• Tworzą sytuacje, dzięki którym będą mogli budować bazę wspólnych wspomnień, np. spacerują, trzymając się za rękę, pierwszą poranną kawę zawsze piją razem, wyjeżdżają na wakacje tylko we dwoje, mają swoje ulubione miejsca.

Zasady idealnego związku

Nie istnieje uniwersalny zbiór zasad, których przestrzeganie będzie gwarancją stworzenia wymarzonej relacji. Można za to wymienić cechy idealnego związku, które, wcielone w życie, mocno zwiększają szanse na wypracowanie udanej relacji. Najlepiej potraktować je jako składniki przepisu, które powinny się pojawić, ale nie w sztywno wytyczonych proporcjach, tylko takich, na jakie aktualnie was stać.

Przyjaźń z samym sobą

Piosenkarka i autorka tekstów Katarzyna Nosowska, zapytana przez Kamila Wróblewskiego na antenie radia TOK FM o to, co doradziłaby ludziom przechodzącym kryzys w związkach, odpowiedziała: „Zajmij się sobą”. I przyznała, że przez lata czekała na to, by partner wypełnił wszystkie jej deficyty, wierzyła, że miłość polega na tym, że ta druga osoba jest w stanie nas posklejać, załatać wszystkie wyniesione z dzieciństwa dziury. Krótko mówiąc, przynosi szczęście. Ale w końcu zrozumiała, że taka relacja jest tylko obciążona niemożliwymi do spełnienia oczekiwaniami, nie ma w niej lekkości i nie będzie, dopóki każda ze stron nie rozliczy się sama ze sobą na głębokim poziomie, nie upora się ze swoimi demonami i nie naprawi tego, co nie działa.

Do podobnych wniosków doszła Justyna Moraczewska, dziennikarka i współautorka książki Superzwiązek. „Nikt z nas nie jest doskonały, chociaż tak często szukamy w partnerze odrealnionego ideału. Mniej w nas akceptacji i otwartości na odmienność drugiego człowieka, a więcej oczekiwań i roszczeń. Dzisiaj wiem jedno: pracę nad relacją trzeba zacząć od pracy nad sobą. To ze sobą trzeba się najpierw zaprzyjaźnić i siebie pokochać, zanim miłość połączy nas z drugim człowiekiem” – pisze.

Zbyt rzadko myślimy o tym, jak wielką moc mają wysoka samoocena i wewnętrzna pewność siebie. Tymczasem osoby z niską samooceną zazwyczaj nie wierzą, że można je pokochać, są przekonane, że nie nadają się do miłości. I nawet jeśli spotka je dobra relacja, czują, że na nią nie zasługują, że osoba, która ofiarowuje im uczucie, chce je tylko zmanipulować. Takie myślenie sprawia, że wszystko interpretujemy na własną niekorzyść i szukamy dowodów, żeby potwierdzić samym sobie, że mamy rację. W ten sposób uruchamiamy prawo samospełniającej się przepowiedni i odbieramy sobie szansę na urzeczywistnienie marzenia o idealnym związku. Dlatego szacunek do siebie jest tak ważny.

Dobra komunikacja

Czy wyobrażacie sobie, że w restauracji nie mówicie kelnerowi, czego chcecie, tylko czekacie na to, co sam wam przyniesie? To brzmi absurdalnie, ale w związku często właśnie tak postępujemy. Zakładamy, że partner powinien znać nas tak dobrze, by domyślić się, czego aktualnie potrzebujemy, o czym marzymy i co sprawi nam przyjemność. Ale to tak nie działa, ponieważ nikt nie potrafi czytać w myślach.

Jeśli nie komunikujemy jasno swoich potrzeb i emocji, musimy się liczyć z tym, że ludzie będą robić to, co pasuje im, a nie nam. „Mów więc, czego potrzebujesz i jak chcesz być traktowana, komunikuj jasno i spokojnie swoje granice, potrzeby i preferencje. Jeśli jest coś, od czego warto zacząć, aby mieć dobry związek i satysfakcjonujący seks, z całą pewnością jest to nauka rozmowy. Szczerej i otwartej, bez oceniania, krytykowania, pouczania i zakładania, że partner powinien od razu zrozumieć, o co ci chodzi” – piszą autorki książki Superzwiązek.

Konstruktywna kłótnia

Lubimy myśleć, że idealne pary się nie kłócą, ale prawda jest taka, że kłótnie są normalne i potrzebne w związku. „To naturalny element komunikacji, zawsze obecny w relacjach międzyludzkich. W ten sposób dowiadujemy się, co jest ważne dla partnera, jak są jego potrzeby i nieprzekraczalne granice, poznajemy jego perspektywę. Kłótnia stanowi sygnał, że partnerzy nie są sobie obojętni, że zależy im na tej relacji” – przekonuje Alina Adamowicz. I dodaje, że to nie kłótnie są problemem w związku, a nieumiejętność kłócenia się i godzenia. Podobno terapeuci potrafią określić, czy dany związek rozpadnie się lub przetrwa, na podstawie obserwacji, jak pary godzą się po kłótni. Jeśli każda ze stron za wszelką cenę chce mieć rację, to taka relacja nie rokuje zbyt dobrze.

Wyraźne granice

Nie mają nic wspólnego z ograniczaniem miłości, wręcz przeciwnie, dają możliwość bezpiecznego jej wyrażania. „Stawianie zdrowych granic w związku zapewnia poczucie szacunku dla siebie i partnera. Dzięki temu oboje uczycie się lepiej rozumieć swoje zachowania, mieć empatię i współczucie dla drugiej osoby, szanować to, co odczuwacie, oraz mocno troszczyć się o siebie. Bez zdrowych granic nie ma zdrowych relacji” – wyjaśnia Alina Adamowicz. I zachęca do nauczenia się mówienia „nie” bez wyrzutów sumienia. Bo postawienie granic nie oznacza zamknięcia się na potrzeby innych, lecz uznanie własnych potrzeb za równie ważne i przyznanie sobie prawa do ich zaspokojenia. Przecież w życiu nie chodzi o to, żeby się wypalić, tak aby innym było ciepło. Każdy z nas zasługuje na to, by być kochanym, a nie tylko potrzebnym. Dlatego warto częściej myśleć, mówić i pokazywać sobie oraz innym, że zasługujemy na szacunek, szczęście i dobrą miłość. Jak to wyrazić? Na przykład tak:

• Chciałabym, żebyśmy podczas naszych rozmów odkładali telefony.
• Chcę spędzać z tobą jak najwięcej czasu, ale dzisiaj wieczorem potrzebuję chwili tylko dla siebie.
• Ranisz mnie, gdy używasz wobec mnie obraźliwych słów. Nie rób tego więcej.
• Potrzebuję, żebyś więcej mnie przytulał.
• Proszę, żebyś uszanował moją decyzję.
• Potrzebuję wsparcia w obowiązkach domowych. Chciałbym, żebyś…

Jasne zasady

„Te wszystkie lata, odkąd pracuję z kobietami, pokazały mi, że w większości związków partnerzy nigdy nie wypracowali własnych zasad i reguł, na których będzie się opierała ich relacja. Nie ustalili jasno, na co się zgadzają, a na co nie. Jakie potrzeby ma każde z nich i jakie są potrzeby związku. Założyli, że jakoś to będzie, ale jakoś nie oznacza dobrze. W efekcie wiele związków słabnie, zamiast się wzmacniać, bo dryfują bez celu jak łódź pozbawiona steru i żagla” – pisze Alina Adamowicz. I wymienia obszary, w których warto ustalić zasady:

• obowiązki domowe
• dzieci
• relacje z rodziną
• poczucie bezpieczeństwa
• praca i pieniądze

Zdolność do kompromisów

Jeśli decydujemy się wejść w związek, to świat przestaje się kręcić tylko wokół naszych potrzeb. Pojawia się druga strona, z którą należy się liczyć, czyli czasami iść na kompromis. Z doświadczenia zawodowego psychoseksuolożki Bianki-Beaty Kotoro wynika jednak, że niełatwo nam wyjść ze strefy komfortu. „Zazwyczaj widzimy to, co partner ma naprawić i zmienić, a ja pytam: w porządku, a co ty zrobisz w zamian? Co ty naprawisz? I tu pojawia się problem. Nagle słyszę: ale jak to? No właśnie… Tak jak ty widzisz wady partnera czy partnerki, tak on lub ona widzi twoje. Warto więc pomyśleć, jak możecie się oboje delikatnie zmienić, nie naruszając przy tym swoich granic. Warto o tym rozmawiać, bo bez rozmowy nie ma szans na zmiany” – przekonuje ekspertka w rozmowie z Aliną Adamowicz.

Dbanie o wzajemne potrzeby

Warto pamiętać, że z czasem każdy z nas się zmienia, nie tylko fizycznie, ale także psychicznie. Dlatego powinniśmy aktualizować dane na swój temat i nieustannie interesować się swoimi potrzebami. Fakt, że ktoś na początku znajomości z apetytem jadł pomidorówkę, nie oznacza, że wciąż ją lubi. W odkrywaniu wzajemnych potrzeb pomaga proste ćwiczenie. Wystarczy każdego dnia po pracy usiąść przy stole i zapytać drugą osobę, jak jej minął dzień. Nie należy tego jednak mylić z przesłuchiwaniem – to ma być zainteresowanie, uważność i słuchanie tego, co partner lub partnerka chce o sobie opowiedzieć.

Prawdziwy ideał

Początki znajomości to prawdziwa sielanka, dlatego mamy tendencję do idealizowania drugiej osoby. Nie ma w tym nic złego, pod warunkiem że nie oczekujemy, że ta idylla będzie trwać przez całe wspólne życie, bo przecież każdy z nas ma różne oblicza. Kluczem do udanego związku jest zdolność do przyjmowania tego, że ukochana osoba jest odrębną jednostką z całym wachlarzem stanów emocjonalnych, które nie zawsze przystają do naszych idealistycznych wyobrażeń.

Zaakceptuj swoją połówkę taką, jaka jest

Jeśli wchodzimy w związek z przekonaniem, że stopniowo zmienimy ją lub jego, to z góry skazujemy tę relację na porażkę. Oczywiście drobne zmiany są możliwe (patrz akapit „Zdolność do kompromisów”), ale muszą być efektem dobrej woli drugiej strony, a nie wynikiem manipulacji czy szantażu. Budując dobry związek, obie strony muszą wiedzieć, że się lubią, że są dla siebie ważne, że potrafią rozmawiać i mają do siebie zaufanie.

Dobry seks

Zwykliśmy deprecjonować tę sferę życia, mówiąc, że seks nie jest najważniejszy. Ale prawda jest taka, że jest bardzo ważny, bo to największa intymność, jaką możemy przeżywać z drugim człowiekiem. Różne rzeczy możemy robić z przyjaciółmi, rodzeństwem czy rodzicami, ale seks jest zarezerwowany tylko dla partnera lub partnerki. „Jego główną rolą jest tworzenie więzi. Ludzie, którzy regularnie i z radością się dotykają, głaszczą, pieszczą, całują, są jako para dużo bliżej nie tylko w sensie fizycznym, ale i emocjonalnym, duchowym i psychicznym” – przekonuje w książce Superzwiązek Elżbieta Garbacz, seksuolożka, psychoterapeutka i propagatorka działań na rzecz zdrowia i edukacji seksualnej.

Jakich rzeczy unikać w związku?

Gdyby sama miłość wystarczała, mielibyśmy same szczęśliwe pary. Ale tak nie jest, bo związek wymaga systematycznego działania obu stron. „W każdej relacji wcześniej czy później pojawiają się rutyna i zgrzyty. A żeby móc wybrnąć z kryzysów bez szwanku dla związku, trzeba sobie przede wszystkim uświadomić, że coś przestało działać. Tymczasem wiele osób woli to przemilczeć, aby tylko w domu panował spokój. W efekcie partnerzy zaczynają się od siebie oddalać, żyć obok siebie” – ostrzega terapeutka Alina Adamowicz.

Warto pamiętać, że za problemy zawsze dopowiadają dwie strony. To brzmi banalnie, ale gdy na przykład dopada nas zabójcza rutyna, lubimy zarzucać partnerowi, że to jego wina, że brakuje mu inicjatywy, że stracił dawną energię. A przecież tę rutynę budujemy we dwoje. Dbamy o dom, samochód, zdrowie i cerę, ale często zapominamy zadbać o związek, który w dużej mierze wpływa na jakość naszego życia. A relacja kończy się, gdy znika bliskość, dlatego trzeba dbać o wspólne pasje, rozmowy, czułość i dobry seks.

Najgorsze, co możemy zrobić, to obrażać się na siebie, manipulować, krzyczeć, obrażać – albo wręcz przeciwnie: karać się ciszą i wycofywać emocjonalnie z relacji. Gdy partnerzy przestają się do siebie odzywać, pojawia się obojętność, zanika bliskość, a razem z nią więź emocjonalna, co jest przyczyną rozpadu aż 80 procent związków.

Zobacz także:

Wysoko wrażliwe osoby w związku

Źródła:

1. Adamowicz, A., Moraczewska, J. (2022). Superzwiązek. Jak stworzyć dobrą i trwałą relację, która się nie rozpadnie. Warszawa: Wydawnictwo Słowne.
2. Nowakowska-Teofilak, I. (2022). Projekt miłość – niezwykła kolekcja zdjęć fotografki Marty Wojtal. Zwierciadło. https://zwierciadlo.pl/lifestyle/525642,1,marta-wojtal-i-jej-instagram—fotografka-ktora-kolekcjonuje-serca.read
3. TOK FM. (2022, 27 grudnia). Rozmowa Katarzyny Nosowskiej z Kamilem Wróblewskim w radiu TOK FM [plik video]. Pobrane z https://www.tiktok.com/@radio_tok_fm/video/7181858846099393797