Jeżeli jeszcze tego nie wiesz, gubisz się w gąszczu ekoznaków, zastanawiasz się czy przejść na produkty ekologiczne, w tym artykule postaram się uporządkować wiedzę w tym obszarze.
Spis treści
Czym są ekoznaki?
Ekoznaki to oznaczenia umieszczane bezpośrednio na produktach lub ich opakowaniach, informujące nas o tym, iż jego wytworzenie, skład lub opakowanie jest przyjazne środowisku.
Oznaczenia ekologiczne dzielimy na trzy kategorie:
- Produkty ekologiczne- ekoprodukty
- Opakowania ekologiczne – ekoopakowania
- Żywność ekologiczną- ekożywność
Oznaczenia dla produktów dostępnych w Polsce
Znak ekologiczny EKO
EKO jest Polskim oficjalnym znakiem ekologicznym, przyznawany od 1998 roku, przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji. Warunkiem koniecznym, jaki muszą spełniać certyfikowane wyroby, to zgodność z ściśle określonymi (w odniesieniu do wcześniej ustalonego akceptowanego poziomu) kryteriami dotyczącymi ochrony zdrowia, braku negatywnego wpływu na środowisko i ekonomicznego wykorzystania zasobów naturalnych w trakcie całego życia wyrobu.
Bezpieczny dla Ozonu
Symbol Bezpieczny dla ozonu informuje konsumenta, że produkt nie zawiera freonów, które niszczą warstwę ozonową. Występuje na kosmetykach, środkach czystości i proszkach do prania.
Błękitny Anioł
Błękitny Anioł jest najstarszym oznaczeniem ekologicznym na świecie. Został wymyślony przez Niemieckie Ministerstwo Środowiska. Nie obejmuje produktów spożywczych i medycznych. Występuje na materiałach budowlanych, farbach, lakierach, wyrobach z papieru i wielu innych. Przyznawany na podstawie oszczędności w zużyciu energii przy produkcji, wpływu zastosowanych materiałów na środowisko oraz możliwości przetworzenia produktu.
Europejska Stokrotka
Znak ustanowiony przez Komisję Europejską w 1992 roku. 24 kategorie produktów ekologicznych mogą być oznaczone tym znakiem. Mogą to być: pralki, telewizory, wyroby papiernicze i wiele innych z wyjątkiem żywności i wyrobów medycznych. Produkty posiadające znak Eco Label – Europejska Stokrotka muszą spełniać wyższe normy środowiskowe.
Energy Star
Znak programu Amerykańskiej Agencji Ochrony Środowiska Energy Star. Jest wyróżnikiem dla energooszczędnych produktów. Oznaczenie to dotyczy sprzętu biurowego, RTV, AGD, sprzętu ogrodniczego, urządzeń klimatyzacyjnych i systemów oświetleniowych.
Euroliść
Przyznawany przez Komisję Europejską dla produktów ekologicznych w Unii Europejskiej. Euroliść jest umieszczony na wszystkich paczkowanych produktach ekologicznych, wyprodukowanych w jednym z państw członkowskich. Nie obejmuje produktów importowanych spoza UE.
Eco Garante
Eco Garante jest zastrzeżonym znakiem towarowym, dla środków do prania i środków czystości, które odpowiadają kryteriom Belgijskiego Instytutu Certyfikującego PROBILA UNITRAB i ECOCERT. Produkty z tym znakiem poddawane są kontroli przez niezależne organizacje atestujące.
Nordycki Łabędź
Najbardziej rozpoznawalny i wspólny dla krajów Skandynawskich ekoznak. Produkty oznaczone znakiem Nordycki Łabędź wyróżniają się mniejszym negatywnym wpływem na środowisko i ludzi.
Fairtrade
Symbol Fairtrade oznacza , że producent respektuje standardy Międzynarodowej Organizacji Pracy. Certyfikacja tym znakiem obejmuje produkty spożywcze takie jak: kawa, herbata, kakao, cukier, banany, owoce suszone i świeże, przyprawy.
Nietestowane na zwierzętach
Ten symbol dodatkowo może być opatrzony literami BWC (Beauty without Cruelty – piękno bez okrucieństwa) lub Animal Friendly (przyjazny dla zwierząt). Najczęściej to oznaczenie stosują producenci kosmetyków.
Zielony Punkt
Zielony Punkt widnieje na kartonach, puszkach, butelkach, oznacza, że producent wniósł wkład finansowy w budowę i funkcjonowanie systemu recyklingu odpadów opakowaniowych.
Najpowszechniejsze oznaczenia dla opakowań
Możliwość ponownego wykorzystania
Opakowania z tym znakiem po wykorzystaniu nie stają się odpadem. Projektuje się je z myślą o ponowny użyciu do tego samego celu. Musza nadawać się do użycia co najmniej dwukrotnie. Pojawia się ona na kontenerach, beczkach, pudełkach, puszkach, butelkach szklanych.
Opakowania biodegradowalne
Znak Kompostowalny przeznaczony dla opakowań które, rozkładają się podczas kompostowania i nie uwalniają szkodliwych substancji. To oznaczenie wskazuje, iż opakowanie może być kompostowane wraz z odpadami organicznymi.
Kompostownik – jak go zrobić w domu?
Opakowanie nadające się do recyklingu
Opakowania z tym znakiem nadają się do ponownego przetworzenia i wyprodukowania z odzyskanych surowców innego podobnego np. aluminium – puszki, papier – torby, plastik – butelki. W środku znaku może znajdować się liczba informująca jaki procent użytych do produkcji materiałów pochodzi z recyklingu.
Przydatny do recyklingu
Niektóre Certyfikaty dedykowane tylko dla żywności
Znak Certyfikowanego Rolnictwa Ekologicznego
Znak Certyfikowanego Rolnictwa Ekologicznego mogą otrzymać producenci, którzy nie stosują chemicznych środków ochrony roślin i nawozów syntetycznych. Przyznawany jest on w Polsce przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A. Obowiązujące w UE logo określające żywność, wskazuje ono nie tylko na wysokie parametry jakościowe, ale również dbałość o środowisko w trakcie procesu produkcyjnego. Logo to może być umieszczone jeżeli 95% składników zostało wytworzone metodami ekologicznymi.
V Lebel
V Lebel to znak wegetariańskiej żywności na całym świecie. Produkty z tym znakiem nie zawierają składników zwierzęcych.
Ekoland
Polski znak Ekoland przyznawany przez Polskie Stowarzyszenie Producentów Żywności Metodami Ekologicznymi. Gospodarstwa wyróżnione tym znakiem, muszą spełnić szereg kryteriów, między innymi użytkować ziemię tak, by zachować bioróżnorodność oraz chronić glebę i wodę.
Kiedy produkt jest naprawdę ekologiczny?
Należy pamiętać, iż uniwersalna etykieta dla produktów ekologicznych pochodzących z Unii Europejskiej jest tylko jedna, stanowi ją EUROLIŚĆ. Jeżeli na produkcie widnieje inne logo lub napis np. bio, eco, ale nie ma EUROLIŚCIA , nie jest to produkt ekologiczny!
Tak więc, tylko EUROLIŚĆ stanowi gwarancję tego, że rolnicy dostarczający surowce oraz producenci, spełnili wymagania w zakresie rolnictwa ekologicznego.
Kompletna etykieta ekologiczna powinna zawierać:
- Logo EUROLIŚCIA
- Numer Jednostki Certyfikującej
- Miejsce wytworzenia surowców rolniczych (np. wyprodukowany w UE lub spoza UE)
Miejmy również świadomość, że producenci żywności wykorzystują nieświadomość konsumentów w zakresie oznaczeń ekologicznych, określając swoje produkty mianem „zdrowe,” „organiczne,” „na bazie tradycyjnej receptury,” co w cale nie oznacza że tak faktycznie jest. Dlatego czytajmy skład i sprawdzajmy oznaczenia respektowane w obrębie Unii Europejskiej.
Dlaczego żywność ekologiczna jest droższa?
Mówiąc o żywności ekologicznej, nie możemy pominąć tematu finansów, a nie od dziś wiadomo, iż koszty wytworzenia żywności ekologicznej, są znacznie wyższe niż przy konwencji, a to rzecz jasna pociąga za sobą cenę. Te ekologiczne są średnio o 40% droższe.
Co zatem składa się na droższy koszt wytworzenia żywności ekologicznej?
- Gospodarstwa działające w zgodzie z naturą odrzucają chemię spożywczą, weterynaryjną czy rolną.
- W ślad za tym idą plony z 1 ha, dla ekologii to średnio 5,25 ton, zaś z konwencji 50 ton
- Do tego dochodzi praca rąk ludzkich, w ekologii udział robocizny jest zdecydowanie wyższy, w konwencji korzysta się głównie z wyspecjalizowanych maszyn.
Różnice w składzie żywności
Weźmy pod uwagę warzywa. Te ekologiczne mają intensywny smak, zapach a przede wszystkim lepszy skład. Na przykład marchewka ekologiczna ma o 30% niższe stężenie azotanów, nie zawiera syntetycznych pestycydów, a do tego o 18% wyższą zawartość beta karotenu.
Ekologiczne pomidory, dynie, papryka mają o 30% wyższą zawartość witaminy C i kwasu askorbinowego (Badania prowadzone przez Instytut Warzywnictwa w Skierniewicach). Stwierdzono również większą zawartość suchej masy o 15% w tych ekologicznych.
Warto wspierać rolnictwo ekologiczne, wybierając te z certyfikatem Euroliścia, najlepiej oczywiście uprawianych w Polsce. Na zatrucie syntetycznymi pestycydami narażeni jesteśmy wszyscy, ze względu na powszechne ich użycie oraz kumulowanie się w żywności, glebie, wodzie, powietrzu. Pestycydy te w naszych organizmach działają rakotwórczo, neurotoksycznie oraz zaburzają gospodarkę hormonalną. Lista skutków ubocznych jest długa, dlatego apeluję jeszcze raz, dokonujmy świadomych wyborów ekologicznych.
Czy polskie plony są toksyczne, a pestycyd chloropiryfos groźny?
