Niestety, większość z nas jest skazana na pracę przy komputerze, bo takie są wymagania współczesnego świata. Pomimo tego, że odczuwamy negatywne skutki pracy przed ekranem monitora, wciąż nie ma jednoznacznych dowodów, że czytanie z monitora rzeczywiście uszkadza wzrok. Lekarze uważają, że przyczyną zmęczenia oczu jest niewłaściwa higiena pracy. Pochłonięci pracą zapominamy o oczach. Poza tym, siedząc przez monitorem, zachowujemy się inaczej niż wtedy, gdy w niego nie patrzymy.
Spis treści
Syndrom widzenia komputerowego – objawy
CVS jest zespołem objawów występujących podczas patrzenia na monitor komputera przez ponad 3 godziny dziennie bez stosowania odpowiednich przerw. Objawy CVS to:
- zaczerwienie oczu
- suchość oczu
- podrażnienie i bóle oczu
- uczucie zmęczenia oczu
- częste mruganie (jako wynik suchości oka)
- zamazanie widzenia
- podwójne widzenie
- poliopsja – widzenie wielu obrazów jednocześnie
- bóle i zawroty głowy
- bóle karku
CVS – przyczyny
Syndrom widzenia komputerowego opisano ponad 20 lat temu, ale nadal zapominamy, że zdrowie naszych oczu w dużej mierze zależy od nas samych. Przyczyny CVS to:
- niewłaściwy rodzaj i natężenie oświetlenia w pomieszczeniu, w którym pracujemy
- zbyt mała odległości oczu od ekranu monitora
- refleksy świetlne padające z ekranu
- niewłaściwa pozycja oraz ułożenie ciała podczas pracy
- niewłaściwy kąt nachylenia głowy podczas pracy
- wady wzroku
5 rzeczy, których potrzebują twoje oczy
Jak zdiagnozować zespół widzenia komputerowego?
To, czy cierpimy na CVS, może ocenić tylko okulista po przeprowadzeniu standardowego badania oczu w lampie szczelinowej. Łzy to bardzo skomplikowana substancja chemiczna. Skład łez zależy od pracy aż siedmiu gruczołów. Prawidłowe łzy zawierają trzy warstwy.
Od zewnątrz – warstwę tłuszczową (lipidową), która chroni oko przed wysychaniem. Pod warstwą tłuszczową, w środku, znajduje się warstwa wodna, a do oka „przykleja” obie warstwy wielocukier, mogący pochłaniać i wiązać nadmiar wody. To podobnie jak z krochmalem, który możemy zrobić gęstszy lub rzadszy.
Badanie składu łez polega na wykonaniu kilku badań. Fachowo wszystkie warstwy łez określa się mianem filmu łzowego. Specjalista musi ocenić każdą z warstw filmu łzowego. Do badania warstwy wodnej służy test Schirmera. Zdrowy człowiek płacze 14-17 mm w czasie 5 minut badania.
Drugim badaniem pozwalającym na ocenę jakości łez jest pomiar czasu przerwania filmu łzowego. Badanie przeprowadza się po zabarwieniu oka barwnikiem – fluoresceiną. Następnie pacjent mruga kilkakrotnie i otwiera oczy bez mrugania. Lekarz, oświetlając oko światłem niebieskim, widzi, jak długo łzy utrzymują się na oku. U zdrowego człowieka łzy utrzymują się około 10 minut. Zaburzony test przerwania filmu łzowego informuje o złej jakości warstwy lipidowej.
Za produkcję warstwy lipidowej odpowiadają gruczoły Meiboma znajdujące się wewnątrz obu powiek, zarówno górnych, jak i dolnych. Badanie gruczołów Meiboma ocenia rodzaj wydzieliny wydostającej się z ujść gruczołów w krawędzi powieki po uciśnięciu i delikatnym masażu powiek.
CVS – czy to choroba?
Z licznych badań wynika, że na objawy CVS skarży się od 50 do 90 proc. osób, które wiele godzin każdego dnia spędzają przed ekranami monitorów, tabletów i innych wyświetlaczy. Największe nasilenie dolegliwości obserwuje się u osób po 40. roku życia. Ale syndrom widzenia komputerowego nie jest uznany za chorobę.
Przyjęło się, że praca przy komputerze przez ponad 4 godziny dziennie to zajęcie uciążliwe, ale nie szkodliwe. Warto też wiedzieć, że długa praca przy komputerze uprawnia pracownika do starania się o refundację okularów korygujących. Nie oznacza to jednak, że objawy syndromu widzenia komputerowego można bagatelizować, ponieważ narażanie oczu na znaczne przeciążenia może prowadzić do rozwoju trwałych wad i chorób oczu.
Zespół suchego oka – jak leczyć i jak zapobiegać?
Syndrom widzenia komputerowego – jak zapobiegać?
Nie jesteśmy w stanie całkowicie wyeliminować ze swojego życia różnego rodzaju monitorów, jeśli chcemy być aktywni zawodowo, społecznie i kulturowo. Ale możemy właściwie dbać o swoje oczy, aby nie były przeciążone nadmiernym wpatrywaniem się w ekrany. Co zatem jest ważne dla zdrowia oczu?
1. Ergonomia miejsca pracy
Ekran monitora powinien znajdować się w odległości wyciągniętej przed siebie ręki. Pierwsza linijka tekstu powinna być nieco poniżej linii wzroku, aby nie zadzierać do góry głowy, bo to sprzyja przeciążeniom kręgosłupa szyjnego.
Krzesło musi być wygodne i dawać dobre podparcie dla pleców, aby utrzymywać wyprostowaną sylwetkę. Stopy powinny przylegać płasko do podłogi. Pomieszczenie, w którym pracujemy, powinno być często wietrzone i sprzątane. Z klimatyzacji korzystamy, gdy jest to konieczne, aby nie obniżać wilgotności powietrza.
Aby nie przeciążać oczu, zadbajmy o dobre oświetlenie stanowiska pracy. Nie pracujemy przy komputerze w ciemnym pomieszczeniu.
2. Zasada 20/20/20
Stosowanie tej zasady pozwala uniknąć CVS. Polega ona na robieniu przerw co 20 minut pracy przed monitorem. Podczas przerwy należy patrzeć na punkt umieszczony daleko od nas, minimum 6 metrów (20 stóp) przez 20 sekund. Gdy czujesz pieczenie oczu lub zmęczenie, jest to znak, że czas na przerwę.
3. Nawilżanie oczu poprzez mruganie
Najprostsze nawilżanie to częste mruganie. Zwykle wpatrywanie się w ekran monitora sprawia, że mrugamy o wiele rzadziej niż wtedy, gdy czytamy gazetę czy rozmawiamy z kimś. A mruganie to nic innego jak nawilżanie oka. Im mniej mrugamy, tym bardziej wysuszona jest powierzchnia oka. Warto też zaopatrzyć się w mały nawilżacz ultradźwiękowy powietrza, który zapewnia właściwą wilgotność powietrza wokół miejsca pracy.
Domowe sposoby na zmęczone oczy
4. Zmiana pozycji patrzenia
Praca przed monitorem wymaga patrzenia przed siebie. Wtedy nasze oczy są w mniejszym stopniu schowane pod powiekami, co wraz z rzadkim mruganiem może przyczyniać się do szybszego wysychania oczu. Gdy oczy nie są należycie nawilżane, pojawia się uczucie pieczenia, piasku pod powiekami, co sprzyja podrażnieniu spojówek.
Dlatego dla higieny oczu należy jak najczęściej zmieniać pozycje patrzenia. Co jakiś czas spójrzmy w bok, daleko przed siebie lub na coś, co znajduje się bardzo blisko. Takie proste ćwiczenia, połączone z patrzeniem na zieleń za oknem, pozwalają odprężyć wzrok.
5. Sztuczne łzy
Osoby pracujące przy monitorach powinny stosować sztuczne łzy, czyli krople nawilżające do oczu. Można je kupić bez recepty w każdej aptece. Jak często ich używać? Zawsze wtedy, gdy pomyślimy o swoich oczach. Nie należy się obawiać przedawkowania kropli.
Jeżeli przy regularnym stosowaniu sztucznych łez komfort widzenia się nie poprawi, należy iść do okulisty. Specjalista sprawdzi, czy nasze oczy wydzielają odpowiednią ilość łez i czy ich skład jest właściwy.
6. Dobrze zbilansowana dieta
Z dużą ilością owoców i warzyw, pomoże utrzymać oczy w dobrej kondycji. Najważniejsze dla oka są witaminy A, C i E oraz cynk, selen i magnez. Zapasy odpowiednich mikroskładników można ewentualnie uzupełniać suplementami diety. Sprawdź: jak powinna wyglądać dieta na dobry wzrok.
7. Okulary z filtrem
Absolutną nowością są okulary z melaniną. Melanina jest naturalnym barwnikiem występującym w ludzkim organizmie. Zatrzymuje ona promieniowanie niebieskie, czyli takie, jakie wydziela monitor komputera, tablet, telefon komórkowy lub żarówka energooszczędna. Okulary ochronne można nosić, gdy ma się wadę wzroku lub tylko w celach ochronnych.
8. Odpowiednia dawka snu
Brak snu powoduje dużo większe zmęczenie wzroku. Dlatego przy długotrwałej, całodniowej pracy z komputerem warto robić przerwy, podczas których oczy mogą odpocząć.
Jak dbać o oczy latem?
Syndrom widzenia komputerowego – czy to się leczy?
Nie ma specjalnego leczenia CVS. Należy się skupić na stworzeniu przyjaznego środowiska dla oczu, czyli na odpowiednim przygotowaniu miejsca pracy. Ważne jest też robienie przerw w pracy oraz stosowanie kropli nawilżających, czyli sztucznych łez. Nie zapominajmy także o tym, aby raz w roku odwiedzić okulistę i przebadać wzrok.
Źródła:
- Nowacka, B., Lubiński, W. (2016). Syndrom widzenia komputerowego, czyli wpływ komputerów na narząd wzroku. Okulistyka po Dyplomie, 02. Pobrane z https://podyplomie.pl/okulistyka/21834,syndrom-widzenia-komputerowego-czyli-wplyw-komputerow-na-narzad-wzroku
- Centrum Medyczne KARDIOTEL (b.d.). Syndrom widzenia komputerowego. Pobrane 28 listopada 2021 z https://kardiotel.pl/artykuly/9-okulistyka/155-syndrom-widzenia-komputerowego
- Instytut Oka (b.d.). Zespół oka biurowego. Pobrane 28 listopada 2021 z https://instytutoka.pl/zespol-oka-biurowego/
- Medicover (b.d.). Syndrom widzenia komputerowego (CVS). Pobrane 28 listopada 2021 z https://www.medicover.pl/optyk/syndrom-widzenia-komputerowego-cvs/
- Pogrzebielski, A. (2014). Badania filmu łzowego. Pobrane z https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/68623,badania-filmu-lzowego
