Każdy z nas zostawia ślad na naszej planecie – o śladzie węglowym i less waste

Na czym polega less waste?

Less waste to idea szyta na miarę możliwości współczesnego człowieka – nie oznacza miliona zmian, a bazuje jedynie na kilku krokach, na które każdy znajdzie miejsce w swoim życiu. Warto zacząć od czegoś oczywistego i łatwego i w miarę możliwości zmniejszać i ograniczać inne rzeczy, które mogą negatywnie wpływać na losy naszej planety. Kilka prostych kroków pozwoli nam ograniczyć złe dotychczasowe nawyki. Co więc zrobić?

1. Jednorazówki zamień na wielorazówki. Zamiast kupować w kawiarni pyszną kawę w papierowym kubku, weź ze sobą swój. Przy torebce noś przywieszoną torebkę wielorazową na zakupy, a warzywa i owoce w sklepie pakuj w ekosiatki zabrane z domu.
2. Kupuj mądrze i segreguj! Zanim ulegniesz ofertom marketingowym – pomyśl. A idąc do sklepu miej w głowie zasadę: ograniczam opakowania i wybieram produkty luzem. Warto minimalizować wytwarzanie śmieci, a jeśli to niemożliwe, wyrzucać odpady do odpowiednich pojemników i kompostować resztki pokarmów.
3. Kupuj lokalnie i sezonowo – cytrusy i egzotyczne owoce, a także zagraniczne warzywa dostarczane do naszego kraju pokonują tysiące kilometrów. Środki chemiczne, którymi spryskiwane są produkty, i zużyte do transportu paliwo niekorzystnie działają nie tylko na środowisko, ale też na nasze zdrowie.
4. Promuj wszystko, co dobre – o tym podpunkcie wiele osób zapomina, ale samemu świata się nie zbawi. Jeśli już coś wiesz i z tego korzystasz, zapraszaj do tego innych. Zamiast kwiatków kup bliskim torby na zakupy albo szklane bidony, wytłumacz przy tym, dlaczego warto zastępować jednorazówki.

Jak być eko, czyli raport o ekożyciu

Czym jest ślad węglowy?

Często słyszane hasło, jednak czasami wciąż tajemnicze – ślad węglowy. Czym jest? Ślad węglowy jest całkowitą sumą emisji gazów cieplarnianych produkowanych przez jedną osobę, produkt czy firmę. Zwiększona ilość produkcji tych gazów powoduje podwyższenie średniej temperatury w naszej atmosferze – a to bezpośrednio prowadzi do globalnego ocieplenia.

Taka wizja przeraża, gdyż nasza Ziemia zmienia się nieodwracalnie – niektóre regiony będą bardziej narażone na pożary lasów czy ogromne susze, a w innych miejscach będą występować nadmierne powodzie. Szacuje się, że w wyniku katastrof klimatycznych umrze zdecydowanie więcej ludzi niż dotychczas (6).

Które produkty pozostawiają największy ślad węglowy?

Produkty spożywcze różnią się od siebie w zależności od emisji śladu węglowego. Na samym szczycie piramidy jest wołowina. Do wyprodukowania 1 kg mięsa wołowego generowane jest 60 kg gazów cieplarnianych, natomiast w przypadku zielonego groszku tylko 1 kg. Generalnie produkcja żywności roślinnej jest obarczona mniejszą emisją CO2.

Do produktów mających duży wpływ na naszą planetę zaliczamy różnego rodzaju mięsa, sery, krewetki, mleka krowie, kozie, ale także wielbioną przez wielu czekoladę i kawę.

Dlaczego akurat te produkty? Ponieważ na ślad węglowy wpływa wiele rzeczy:

• sposób użytkowania gruntów
• ilość wykorzystywanych i zajmowanych powierzchni zielonych
• stosowanie nawozów i maszyn rolniczych
• transport
• pakowanie
• zwiększona ilość pośredników

Suma tych wszystkich czynników nie wpływa korzystnie na naszą planetę (ale też na cenę).

Sadź Las na Zawsze – co możesz zrobić, aby zazielenić planetę?

Dlaczego warto kupować lokalne produkty?

Często robiąc zakupy i wybierając gotowy produkt, taki jak na przykład awokado, nie zastanawiamy się, jak wiele ludzi musiało się przyczynić do jego uprawy. Nie myślimy o tym, ile wody zostało wykorzystanej, lub finalnie – ile kilometrów i skąd produkt musiał do nas przypłynąć. Można więc uznać, że ślad węglowy to pewnego rodzaju generowany łańcuch – im więcej w nim ogniw, tym więcej emisji gazów i więcej niebezpieczeństwa dla środowiska.

Międzynarodowe święta – takie jak Walentynki czy Dzień Kobiet – wymagają dostaw ogromnej ilości kwiatów na ten jeden dzień. Polski klimat nie pozwala lokalnym hodowcom kwiatów na dostarczenie dużej ilości róż, w związku z tym kwiaty są transportowane, nawadniane, przepakowywane, chłodzone. Podobnie jest w truskawkami w styczniu czy szparagami w listopadzie. To, na co nie pozwala sezonowość i dostępność, generuje dłuższy ślad węglowy i odbija się negatywnie na naszej planecie. A wystarczy dobrze się rozejrzeć i wiedzieć, na jakie warzywa i owoce jest sezon, i po prostu je kupować.

Jak my, ludzie, w zwykłej codzienności możemy zmniejszyć ślad węglowy? Oczywiście warto wspomnieć, ale chyba tylko dla przypomnienia, że komunikacja miejska jest zdecydowanie lepszym wyborem niż samochód, a kupowanie lokalnej żywności powinno być wpisane w naszą codzienność. Jednak kluczowa jest tutaj świadomość. Na naszą planetę ma wpływ to, czym się poruszasz, co jesz, w co się ubierasz.

Ciemna strona awokado

Jak być less waste i zmniejszyć swój ślad węglowy?

Poniżej kilka wskazówek, jak pomóc środowisku, będąc zwykłym bohaterem codzienności.

1. Wybieraj produkty sezonowe i lokalne. Dzięki temu zapobiegasz niepotrzebnemu transportowi, a kupowanie produktów bezpośrednio od rolnika ogranicza ilość pośredników i zbędnych opakowań.
2. Wykorzystuj maksymalnie. Jeśli decydujesz się na coś spoza granic Polski – staraj się wykorzystywać produkty do końca, a jeśli to możliwe, wykorzystuj ich odpady, np. napar z poprzednio zaparzonej herbaty używany jest jako środek do mycia różnych domowych powierzchni sprawdź: jak nie marnować jedzenia).
3. Ogranicz produkty mięsne. Wiadomo – nie tylko planeta, ale i nasze zdrowie też na tym zyska.
4. Podróżuj mało lub ekologicznie – wybieraj spacery, rowery, hulajnogi czy rolki, jeśli jest to tylko możliwe.
5. Kupuj raz a dobrze. Wybieraj ubrania, których tkaniny pochodzą z ekologicznych upraw. Nastaw się na jakość, a nie na ilość, pierz ubrania w niskich temperaturach i wykorzystuj do tego naturalne środki czystości.
6. Szanuj wodę. Bierz krótszy prysznic, włączaj tylko pełną pralkę lub zmywarkę. I zawsze zakręcaj wodę, myjąc zęby. (sprawdź: jak oszczędzać wodę)
7. Gdy włączasz… to pamiętaj, by nigdy nie zostawiać w gniazdkach ładowarek czy lampek. A gdy pieczesz jedno ciasto w piekarniku, w tym samym czasie możesz przygotować pyszny obiad na następny dzień.

7 zasad Leave No Trace – czyli jak biwakować odpowiedzialnie?

Digital ecology, czyli ślad cyfrowy

Możliwe, że dzisiaj już odpowiedziałaś na kilka wiadomości e-mail, przejrzałaś wiadomości i kilka portali internetowych, posłuchałaś podcastu albo ulubionej muzyki. Użytkowanie internetu też wpływa na naszą planetę. Obecnie z sieci korzysta 4,6 biliona ludzi. To około 60 proc. całkowitej populacji (1). Jeden z szokujących artykułów Johna Vidala już w samym tytule przeraża: Tsunami danych do 2025 mogłoby pobierać ⅓ globalnej energii elektrycznej (2). Miejmy jednak nadzieję, że tak się nie stanie.

W obecnej chwili sieć odpowiedzialna jest za generowanie około 3,7 proc. gazów cieplarnianych, a jest to tyle samo, ile generuje cały rynek lotniczy. Tylko pytanie – jak to możliwe? Twój dzisiejszy udział w sieci drastycznie nie zabija naszej planety, ale ma na nią wpływ ogrom centrów danych i serwery niezbędne do obsługiwania internetu i przechowywania informacji (4).

Dodatkowo produkcja ogromnej ilości sprzętów elektrycznych, które my – użytkownicy pragniemy ciągle wymieniać na nowe, mimo że starsze wciąż działają, też ma spory wpływ na środowisko. W dodatku każdy gadżet i sprzęt jest zasilany energią, która pochodzi z różnych źródeł, takich jak węgiel, gaz, ropa (5).

Co można zrobić, by ograniczyć internetowy ślad węglowy?

1. Nie ulegaj nowościom – warto przemyśleć, czy rzeczywiście potrzebujesz najnowszego modelu telefonu czy tabletu. Być może twoja chęć posiadania to tylko wpływ działania specjalistów od marketingu.
2. Zamień dyski internetowe na te tradycyjne.
3. Zrób porządki – pousuwaj swoje konta na starych portalach, z których nie korzystasz, lub nieaktualne adresy e-mail. Zrób miejsce na swoim dysku internetowym i w swojej skrzynce mailowej.
4. A czasami bądź po prostu offline.

Jak żyć w duchu zero waste?

Bibliografia:

1. Johnson, J. (2021) Global digital population as of January 2021. Pobrano z: www.statista.com/statistics/617136/digital-population-worldwide/
2. Vidal, J. (2017). Tsunami of data’ could consume one fifth of global electricity by 2025. Pobrano z: https://www.climatechangenews.com/2017/12/11/tsunami-data-consume-one-fifth-global-electricity-2025/
3. Baliga, J., Hinton, K., Ayre, R., Tucker, R.S. (2009). Carbon footprint of the Internet. Telecommunications Journal of Australia, 59(1), 5.1-5.14. Pobrano z: https://bridges.monash.edu/articles/journal_contribution/Carbon_footprint_of_the_Internet/4956038
4. Griffiths, S. (2020). Why your internet habits are not as clean as you think. Pobrano z: https://www.bbc.com/future/article/20200305-why-your-internet-habits-are-not-as-clean-as-you-think
5. Sobczuk, E. (2021). Czy Internet jest eko? O śladzie węglowym sieci. Pobrano z: https://pokoleniezerowaste.pl/czy-internet-jest-eko-o-sladzie-weglowym-sieci/
6. Komisja Europejska (b.d.). Skutki zmian klimatu. Pobrano 24 czerwca 2021 z: https://ec.europa.eu/clima/change/consequences_pl