Spis treści
Objawy bruksizmu to nie tylko zgrzytanie zębami
Często przez długi czas możesz nawet nie zdawać sobie sprawy, że zgrzytasz zębami przez sen. Objawy bruksizmu bywają niespecyficzne, więc trudno powiązać je akurat z tym problemem. Zwróć jednak uwagę na następujące symptomy:
- poranne bóle żuchwy i zębów – trudno określić umiejscowienie bólu – pobolewa cała szczęka; często dolegliwości dotyczą oka, głowy, a nawet karku
- częste wypadanie wypełnienia (plomby), odpryskiwanie kawałków zębów na brzegach – przy bruksizmie łamią się kąty, ścierają się guzki zębów przedtrzonowych i trzonowych
- starte w charakterystyczny sposób szkliwo – widać błyszczące, mocno wypolerowane miejsca widoczne w niektórych miejscach na powierzchni zębów
- ból, trzaski i przeskakiwanie żuchwy podczas jedzenia lub mówienia (wynikają ze wzmożonego napięcia mięśniowego w stawie skroniowo-żuchwowym)
- nadmierna ruchomość zębów
- pionowe pęknięcia na szkliwie
Jeśli zauważyłaś u siebie choćby jeden z tych objawów, koniecznie udaj się do stomatologa. Bruksizm, czyli zgrzytanie zębami w nocy przez sen może zniszczyć zęby.
Nowe zęby z komórek macierzystych na życzenie? Już niebawem!
Bruksizm (jatrogenny) – przyczyny
Zgrzytanie zębami w nocy może mieć wiele przyczyn. Winna może być np. wada zgryzu – wówczas konieczna będzie wizyta u ortodonty i leczenie pod jego kierunkiem. Zdarza się też, że za zgrzytanie zębami odpowiada wyrastanie ósemek czyli tzw. zębów mądrości.
Wówczas stomatolog dobierze indywidualnie najlepsze postępowanie: być może konieczne będzie noszenie przez jakiś czas aparatu ruchomego, szyn relaksacyjnych na zęby (piszemy o tym niżej) lub – o w określonych przypadkach, nawet usunięcie ósemek. Bruksizm mogą też powodować źle dopasowane korony lub plomby, genetyczne wady szkieletowe lub braki poszczególnych zębów.
Zgrzytanie zębami nie zawsze wynika z problemów stomatologicznych. Często taki objaw wywołuje zakażenie pasożytnicze np. owsikami. Warto więc na wszelki wypadek wykonać badania kału na obecność pasożytów. Jeśli wyjdą pozytywnie, konieczne będzie przyjęcie kilku dawek leku. Jeśli jednak negatywnie, trzeba udać się do stomatologa, który najszybciej ustali właściwą przyczynę zgrzytania zębami w nocy.
Najczęstszą przyczyną powstania bruksizmu jest stres. Jeśli się denerwujesz, wzrasta napięcie mięśni karku, szyi i żwaczy, a ty nieświadomie zaciskasz szczęki. Wówczas zęby poddawane są przeciążeniom ponad siły.
Po pewnym czasie dochodzi do tego, że układ mięśniowy, nadmiernie pobudzany w dzień, nie może przestać pracować również w nocy. Kiedy śpisz, mięśnie wykonują mimowolne skurcze, twoja szczęka zaciska się z siłą wielokrotnie większą niż podczas jedzenia, a zęby trą o siebie i dochodzi do zaciskania zębów w nocy i zgrzytania nimi.
Choroby od zepsutych zębów – w jaki sposób zepsuty ząb zatruwa organizm?
Bruksim – jak leczyć zgrzytanie zębami w nocy?
1. Szyna relaksacyjna na zęby
Jedną z najczęstszych i bardziej popularnych metod leczenia bruksizmu jest zastosowanie wykonanych na indywidualne zamówienie stomatologa szyny relaksacyjnej na zęby. Ma za zadanie hamować nadaktywność mięśni i zapobiegać ścieraniu się zębów. Jest to nakładka z twardego akrylu, którą umieszcza się na jednym łuku zębów (najczęściej górnym) na noc.
Szyna relaksacyjna na zęby, oddalając od siebie łuki zębowe o kilka milimetrów, powoduje, że mięśnie nie mogą wykonać pełnego skurczu i w efekcie rozluźniają się. Rezultat często bywa spektakularny – ból może ustąpić już po 12-24 godzinach.
Szyna relaksacyjna na zęby kosztuje od 150 do kilkuset złotych (cena różni się w zależności od gabinetu). Nosi się ją około miesiąca lub dwu, obowiązkowo na noc. Natomiast w ciągu dnia – w miarę możliwości – np. podczas czytania i oglądania telewizji, kiedy to w sposób niekontrolowany możesz zaciskać szczęki i zgrzytać zębami.
Uwaga! W internecie można kupić za kilkanaście złotych tzw. uniwersalne, miękkie nakładki na zęby. Nie wolno tego robić, bo przynoszą one więcej szkody niż pożytku i mogą pogłębić problem bruksizmu!
2. Zastrzyki z botoksu na zaciskanie zębów
Botoks to jedna z najnowszych metod leczenia bruksizmu. Dzięki zastrzykom z działającej rozluźniająco na mięsień żwacza toksyny botulinowej (znanej dobrze i wykorzystywanej w zabiegach medycyny estetycznej do wygładzania zmarszczek) można szybko i na długi czas rozluźnić mięśnie żuchwy i dzięki temu zapobiec zgrzytaniu zębów w nocy przez sen.
– Zastrzyki z botoksu stosowane w leczeniu bruksizmu są bardzo skutecznym i bezpiecznym zabiegiem – mówi stomatolog Marzena Głaz-Koperska – Wszystkie mięśnie w naszym organizmie mają zdolność powiększania się i wzmacniania, jeśli często i intensywnie nimi pracujemy.
Dokładnie to samo dzieje się ze żwaczem. U osób z bruksizmem kurczy się wyjątkowo często, co sprawia, że staje się wyjątkowo silny. Dociska żuchwę do szczęki tak mocno, że osoba z tym problemem zaczyna zgrzytać zębami. Zastrzyk z toksyny botulinowej sprawia, że mięsień ten może przez kilka miesięcy (bo tak długo działa botoks) odpoczywać, a dolegliwości powoli zmniejszają się.
Przez kilka tygodni warto jeszcze zastosować szynę relaksującą na zęby, tak, by cała szczęka odpoczęła, a mięśnie przyzwyczaiły się do nowego położenia. Po tym czasie można powoli przystępować do odbudowy zniszczonych zębów. Zastrzyk z toksyny często należy powtórzyć po pół roku – o dalszym leczeniu decyduje stomatolog.
3. Terapia manualna na zgrzytanie zębami
Zaciskanie i zgrzytanie zębami może z czasem doprowadzać do zmian przeciążeniowych w stawie skroniowo-żuchwowym oraz problemów z krążkiem stawowym – niewielką strukturą znajdującą się w jamie stawowej. Bruksizm – nacisk zębów podczas zgrzytania jest 40 razy silniejszy niż podczas gryzienia pokarmu – może doprowadzić do jego przemieszczenia, podrażnienia, zwichnięcia. O problemach ze stawem żuchwowo-skroniowym mogą świadczyć bóle szczęki podczas mówienia, jedzenia, ziewania itd.
W takiej sytuacji warto zgłosić się do fizjoterapeuty lub specjalisty terapii manualnej, który ma doświadczenie w pracy z żuchwą. Odpowiedni masaż wykonywany przez specjalistę od zewnątrz, jak i wewnątrz jamy ustnej zwykle przynoszą bardzo dobre efekty. To znakomite uzupełnienie terapii za pomocą szyny czy botoksem. Terapeuta może także nauczyć pacjenta, w jaki sposób może sam wykonywać automasaż łagodzący bóle żuchwy i bruksizm.
Bruksizm pomaga również leczyć joga twarzy, czyli automasaż rozluźniający mięśnie twarzy i szyi.
Bonding – prosty sposób na piękne zęby
Co nasila bruksizm i jak sobie pomóc ze zgrzytaniem zębami?
- Długotrwała siedząca praca w napięciu. Co ok. 30 minut rób przerwy – pokręć głową, rozluźnij kark, otwórz kilka razy usta.
- Częste żucie gumy – może powodować zaciskanie zębów; używaj jej tylko sporadycznie i żuj ją najwyżej kilka minut.
- Obgryzanie paznokci, ołówka itd. – poproś kogoś z rodziny lub koleżankę w pracy, żeby zwracała ci uwagę jeśli zauważy niepożądane zachowanie, kup metalowe nakładki na ołówki lub używaj automatycznych, wprowadź system nagród – dzień bez obgryzania paznokci: wyjątkowo dobra kawa, wyjście do kina, spotkanie z przyjaciółką itd.
- Stresujące sytuacje – jeśli czujesz, że jesteś zdenerwowana, zaciskasz szczęki, a mięśnie żuchwy zaczynają boleć – wykonaj automasaż: uciśnij palcami okolice stawów żuchwy i masuj okrężnymi ruchami, to pomoże szybko rozluźnić mięśnie.
- Nawykowe zaciskanie zębów – napięcie w obrębie mięśni układu narządu żucia możesz też złagodzić wykonując kilka razy dziennie proste ćwiczenie, dzięki któremu w sposób świadomy i kontrolowany rozluźnisz mięśnie. Ułóż koniuszek języka na wałku podniebiennym (ku tyłowi, tuż za linią zębów). Zwykle zęby górne i dolne rozejdą się wówczas mniej więcej na centymetr. Taka pozycja jest optymalna do zminimalizowania napięć mięśniowych. Warto ją stosować kilka razy w ciągu dnia.
