Mięta pieprzowa to powszechnie znana roślina lecznicza stosowana przede wszystkim przy dolegliwościach żołądkowych i zaburzeniach trawienia. Mięta pochodzi z rejonów basenu Morza Śródziemnego. Tradycję stosowania mięty pieprzowej w lecznictwie i w kuchni zawdzięczamy starożytnym Grekom i Rzymianom. W starożytnym Rzymie wierzono, że mięta pobudza wydolność intelektualną i pozytywnie wpływa na zdolności poznawcze, dlatego uczniowie rzymskich filozofów wplatali ziele mięty we wianki, które następnie nosili na głowach.
Jednak napar z mięty pieprzowej ceniony jest przede wszystkim jako skuteczne remedium na rozmaite dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Gdy dopada nas niestrawność, ból brzucha, wzdęcia czy inne dolegliwości żołądkowe, wielu z nas pomaga herbata miętowa.
Spis treści
Jak działa mięta pieprzowa?
Mięta słynie z dobroczynnych właściwości prozdrowotnych. To zasługa specyficznego składu chemicznego.
Co zawierają liście mięty pieprzowej?
Surowcem leczniczym są liście mięty, bogate w takie składniki, jak:
- olejek eteryczny zawierający między innymi mentol, cyneol, karwakrol oraz tymol
- kwas askorbinowy, czyli witaminę C
- garbniki
- związki gorzkie
- karotenoidy
- kwasy fenolowe
- flawonoidy – pochodne luteoliny, apigeniny, diosmetyny
- sole mineralne
Właściwości lecznicze mięty pieprzowej
Wyciąg z liści mięty pieprzowej cechuje się działaniem nakierowanym szczególnie na układ trawienny. To aromatyczne ziele przede wszystkim:
- wzmaga czynność wydzielniczą żołądka i wątroby, czyli pobudza wydzielanie soku żołądkowego i nasila wytwarzanie żółci
- ułatwia trawienie
- pobudza łaknienie
- wykazuje działanie rozkurczowe, głównie na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, zmniejszając nadmierne napięcie mięśni jelit oraz dróg żółciowych
- wspomaga perystaltykę jelit – przywraca ich prawidłowy ruch
- umożliwia prawidłowy pasaż treści jelitowej
- przeciwdziała zastojom żółci w pęcherzyku żółciowym
- działa wiatropędnie – zmniejsza wzdęcia, ułatwiając odchodzenie gazów
- działa antyseptycznie, w szczególności w jelitach, gdzie potrafi skutecznie niszczyć bakterie chorobotwórcze
- wykazuje działanie przeciwbólowe – to działanie mięty dotyczy głównie bólów jelitowych
Ciekawostka! Napar z mięty pieprzowej powinien być ostrożnie stosowany przez kobiety karmiące piersią. Nie dlatego, że może im zaszkodzić, ale ze względu na to, że zmniejsza produkcję i wydzielanie mleka.
Na co pomaga picie mięty pieprzowej?
Liście mięty pieprzowej poleca się w pierwszej kolejności osobom zmagającym się z rozmaitymi zaburzeniami trawiennymi. Napary z mięty będą zatem pomocne przy takich schorzeniach jelit, wątroby i pęcherzyka żółciowego, jak:
- bóle brzucha
- wzdęcia
- biegunka
- niestrawność różnego pochodzenia
- kolka jelitowa
- nieprawidłowe trawienie tłuszczów
- stany nieżytowe przewodu pokarmowego
- zapalenie pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych
- skurcze mięśni jelit i dróg żółciowych
- lekka niewydolności wątroby i niedostateczne wytwarzanie żółci
- zakażenie bakteryjne jelit
- kamica żółciowa
Przy powyższych problemach zdrowotnych mięta pieprzowa stosowana jest doustnie, głównie w postaci ciepłego, aromatycznego naparu. Można ją łączyć z innymi ziołami leczniczymi, takimi jak np. przeciwzapalnie działający rumianek czy nagietek, a także dziurawiec, krwawnik, lukrecja, melisa, szanta i wiele innych ziół.
Czy mięta pomaga na ból żołądka?
Należy rozróżnić ból brzucha od bólu żołądka. Często używamy obydwu tych pojęć jako tożsamych, tymczasem różnią się one między sobą. Jest to szczególnie ważne w kontekście omawianej tu mięty. O ile bowiem picie naparu z mięty może nam pomóc na dolegliwości, opisywane jako „ból brzucha”, ze względu na właściwości przeciwskurczowe, poprawiające pracę jelit czy łagodzące niestrawność, o tyle „ból żołądka” może mieć zupełnie inne podłoże chorobowe.
Żołądek może nas boleć, jeśli cierpimy np. na refluks albo gdy dokuczają nam nudności, wymioty lub zgaga. W takich przypadkach herbata miętowa może jeszcze pogorszyć sytuację i nasilić dolegliwości.
Dlaczego nie powinniśmy stosować mięty na ból żołądka?
Mięta powoduje rozluźnienie i rozszerzenie mięśni wpustu żołądka (dolnego zwieracza przełyku), powodując jego otwarcie i zarzucanie soków żołądkowych do przełyku. W efekcie pojawia się pieczenie, palenie, ból żołądka. Dlatego napar z mięty nie jest zalecany przy tego typu objawach. Jeśli jest nam niedobrze, odczuwamy mdłości, mamy zgagę i boli nas żołądek, lepiej sięgnąć po inne zioła. Mięta może również nasilać wymioty, a także prowokować odbijanie.
Dlatego osoby, którym dokucza żołądek (gdy dolegliwości umiejscowione są wyżej w układzie pokarmowym, powyżej jelit i dróg żółciowych), mogą czuć się po mięcie gorzej, mogą się u nich pojawić nudności i/lub nasilenie bólu. Pacjenci z refluksem żołądkowo-przełykowym powinni unikać stosowania preparatów z liści mięty pieprzowej.
Czy mięta jest dobra na wrzody?
Mięty nie powinno się pić również w przypadku choroby wrzodowej żołądka. A to dlatego, że przy tym schorzeniu musimy przede wszystkim ograniczać wytwarzanie soków żołądkowych. Tymczasem mięta nasila ich produkcję, co może pogorszyć objawy u chorych, cierpiących z powodu wrzodów.
Zatem napary z mięty pomogą nam w niestrawności, przejedzeniu się, wzdęciach czy skurczowych bólach brzucha, lecz nie przyniosą nam pożytku w chorobie wrzodowej. W tym przypadku lepiej sięgnąć po inne zioła, jak np. rumianek, lukrecja czy dobrej jakości zielona herbata.
Czy mięta pomaga na biegunkę?
Właściwości rozkurczowe mięty pomagają złagodzić bóle brzucha, często towarzyszące biegunce. Mięta zawiera garbniki, które pomagają zatrzymać biegunkę i uszczelnić błonę śluzową jelit. Ponadto posiadają właściwości ściągające, a więc są skuteczną bronią w przypadku zakażenia bakteryjnego, a także ograniczają wchłanianie toksyn z jelit.
Z kolei właściwości antyoksydacyjne mięty sprzyjają tutaj działaniu przeciwzapalnemu, a dodatkowo mięta działa odkażająco i pomaga zwalczać drobnoustroje chorobotwórcze. Jest więc przydatnym środkiem w przypadku biegunki.
Kto nie powinien stosować mięty?
Nie dla wszystkich mięta jest najlepszym wyborem. Z pewną ostrożnością powinny z niej korzystać osoby z chorobami układu krążenia oraz cukrzycą. Mięta wykazuje bowiem właściwości nieco obniżające ciśnienie oraz poziom cukru we krwi. Może więc kolidować z lekami działającymi w ten sam sposób.
Unikać mięty powinni również chorzy z refluksem żołądkowo-przełykowym. Mięta może nasilać objawy zgagi, a w zbyt dużych ilościach powodować nudności.
Herbata miętowa – skutki uboczne
Herbata miętowa może istotnie obniżać wchłanianie się żelaza z pożywienia. Powinno się zatem spożywać ją godzinę po posiłku lub godzinę przed nim. Poza tym nie zanotowano działań niepożądanych związanych z długotrwałym stosowaniem naparów miętowych.
Źródła:
- Górnicka, J. (2000). Apteka natury: poradnik zdrowia. Janki k. Warszawy: Morex.
- Carper, J. (1993). Żywność – twój cudowny lek: czyli co jeść, a czego nie jeść w ponad 100 schorzeniach i jak próbować im zapobiegać, stosując odpowiednią dietę. Warszawa: Fotoskład.
- Pinnock, D. (2013). Talerz zdrowia: naturalna recepta na świetną formę. Łódź: Galaktyka.
- Kozłowski, J.A. (2009). Ziołowe królestwo: ziołolecznictwo, kosmetyka, uprawa ziół. Poznań: Wydawnictwo Publicat.
- Panacea. (2015). Liść mięty pieprzowej. Pobrane z https://panacea.pl/lisc-miety-pieprzowej/
- Najda, A. (2017). Skład chemiczny i działanie przeciwutleniające ekstraktów z Mentha x piperita L. Borgis – Postępy Fitoterapii, 4, 251–258. https://www.czytelniamedyczna.pl/6239,skad-chemiczny-i-dziaanie-przeciwutleniajce-ekstraktlw-z-mentha-x-piperita-l.html
- Behr, T. (2021). Peppermint and Breastfeeding – Should You Avoid It? Pobrane z https://breastfeeding-problems.com/peppermint-and-breastfeeding/
- Groves, M. (2023). 12 Science-Backed Benefits of Peppermint Tea and Extracts. Pobrane z https://www.healthline.com/nutrition/peppermint-tea
