Picie kurkumy – skutki uboczne

Kurkuma to inna nazwa korzenia ostryżu długiego, czyli rośliny, która rośnie głównie w Indiach, Chinach, a także w Azji Południowo-Wschodniej. W Europie tę przyprawę można spotkać także pod nazwą „szafran indyjski” ze względu na jej orientalny smak i złocisty kolor. Należy do rodziny imbirowatych, czyli roślin, które korzystnie wpływają na ludzki organizm. Kurkuma wchodzi także w skład popularnej mieszanki przypraw curry.

W naturalnych warunkach ostryż długi dorasta nawet do wysokości 1 m. Ma prostą, nierozgałęzioną łodygę zakończoną dużym kłosem kwiatowym w żółtym kolorze, z białymi przysadkami. Liście rosną w dolnej części rośliny i osiągają rozmiar do 50 cm. Jako przyprawę używa się suszoną i zmiażdżoną na pył bulwę rośliny.

Od tysięcy lat kurkuma była stosowana w leczeniu różnych dolegliwości. W Chinach i Indiach picie kurkumy było zalecane przy problemach trawiennych (takich jak uporczywe wzdęcia), a także jako lek na nieregularne miesiączki. Współcześnie docenia się ją za właściwości przeciwzapalne, co jest wykorzystywane w leczeniu stanów zapalnych. Kurkuma jest stosowana także w przemyśle spożywczym i kosmetyce.

• Badania laboratoryjne dowiodły, że kurkuma ma właściwości przeciwnowotworowe.
• Z doświadczeń na zwierzętach wiadomo, że może ona zmniejszać poziom cholesterolu we krwi.
• Kurkuma uznawana jest za jeden z najsilniejszych związków przeciwutleniających. Jej działanie porównuje się do mocy, z jaką działają witaminy C i E. Wiadomo też, że substancje te chronią komórki organizmu przed uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki.
• Kurkuma nałożona na skórę uśmierza ból, zmniejsza stan zapalny mięśni oraz stawów. Substancje zawarte w kurkumie przyspieszają gojenie się ran.

Czy kurkuma szkodzi?

Badania prowadzone nad stosowaniem kurkumy nie wykazują, by przyjmowanie tej substancji było niebezpieczne dla zdrowia. Należy jednak pamiętać, że aktywny składnik kurkumy, kurkumina, może wywołać działania niepożądane, np. w postaci biegunek. Zazwyczaj dzieje się tak, gdy przekroczy się graniczne dawki, czyli 8 g na dobę lub 3 mg na kilogram masy ciała.

Skutki uboczne to także mdłości, nudności oraz inne niepożądane reakcje ze strony układu pokarmowego. Pojawienie się takich problemów nie zawsze wymaga rezygnacji z zażywania kurkumy. Czasem wystarczy modyfikacja dawki. Warto pamiętać, że suplementy diety zawierające kurkumę mogą działać podobnie.

Nie ma ścisłych zaleceń, jak długo można stosować kurkumę. Jednak ze względu na to, że kurkuma jest uznawana za naturalny antybiotyk, warto zachować daleko idącą ostrożność.

Osoby cierpiące na kamicę żółciową nie powinny przyjmować zbyt dużych dawek, ponieważ kurkuma pobudza uwalnianie żółci przez wątrobę. Kamienie mogą utrudniać jej przepływ.

Kurkuma – przeciwwskazania

Uznaje się, że kurkuma jest środkiem bezpiecznym. Są jednak udowodnione przeciwwskazania do jej stosowania.

• Wśród nich wymienia się między innymi niedrożność dróg żółciowych czy kamicę żółciową.
• Kurkumy powinny unikać również kobiety w ciąży. Jej działanie powoduje pobudzenie macicy do skurczów, co w skrajnych przypadkach może doprowadzić wręcz do poronienia.
• Kurkuma wzmacnia działanie leków przeciwzakrzepowych, co również powinno być brane pod uwagę podczas podejmowania decyzji o rozpoczęciu suplementacji.
• Osoby przyjmujące leki rozrzedzające krew oraz stosujące leki przeciwcukrzycowe bez porozumienia z lekarzem nie powinny zażywać kurkumy, ponieważ może ona nasilać działanie tych leków.

Woda z kurkumą – zalety i przeciwwskazania

Kurkuma ma wiele udokumentowanych właściwości zdrowotnych. Przeciwwskazań do jej picia jest niewiele.

• Z badań wynika, że woda z dodatkiem kurkumy pita regularnie może obniżać ryzyko zachorowania na chorobę Alzheimera i demencję.
• Kurkumina działa przeciwzapalnie i ma właściwości odchudzające.
• Dodatkowopomaga kontrolować poziom hormonu wzrostu i tym samym obniża ryzyko związane z występowaniem zmian zwyrodnieniowych w mózgu.
• Stosowanie kurkumy jest pomocne w walce z chorobami nowotworowymi. Działanie przeciwnowotworowe kurkumy udowodniono na przykładzie komórek nowotworowych raka piersi, raka jelita grubego, raka żołądka i raka skóry. Nie oznacza to jednak, że kurkuma jest zatwierdzonym lekiem na raka. Nie można stosować wody z kurkumą zamiast klasycznej terapii onkologicznej.
• Woda z kurkumą działa także pozytywnie na układ odpornościowy. Wzmacnia go i mobilizuje do walki z chorobą. Kurkumina zawarta w kurkumie jest silnym przeciwutleniaczem, chroni komórki przed uszkodzeniami i przedwczesnym starzeniem się.
• Woda z kurkumą wpływa korzystnie również na nerki i wątrobę. Pobudza ich funkcje i pomaga usuwać toksyny z organizmu. Łagodzi również objawy nadkwasoty. Polecana jest dla osób zmagających się ze zgagą.

Kurkuma z miodem – przeciwwskazania

Najważniejszym przeciwwskazaniem do stosowania kurkumy z miodem jest reakcja alergiczna na miód. Osoby, które są uczulone na miód, nie powinny stosować takiej mieszanki. Ale szczypta kurkumy dodana do potraw nie zaszkodzi.

Kurkuma połączona z miodem i imbirem nie jest zalecana również osobom zmagającym się z refluksem przełykowym, ponieważ może być przyczyną nadżerek.

Czy można przedawkować kurkumę?

Można. Dopuszczalna bezpieczna dzienna dawka kurkumy to około 1,5 g dziennie, czyli 1/4 łyżeczki do herbaty.

U ludzi skutki uboczne pojawiają się najczęściej po 3-krotnym przekroczeniu limitu dziennego. Do podstawowych skutków ubocznych przedawkowania kurkumy należą biegunka, ból głowy oraz wysypka. Może również wystąpić zmiana zabarwienia kału, który przybierze żółtą barwę.

Czy kurkumę można pić codziennie?

Można, ale pod warunkiem że będzie się przestrzegało dopuszczalnej dobowej dawki. Tylko wtedy nie pojawią się skutki uboczne.

Przygotowanie napoju jest proste. Podgrzej wodę, nie dopuszczając do wrzenia. Wsyp do kubka 1/4 łyżeczki mielonej kurkumy i zalej wodą.Dokładnie wymieszaj i dodaj szczyptę pieprzu czarnego. Piperyna zawarta w pieprzu zwiększa wchłanianie kurkuminy. Do smaku możesz też dodać odrobinę miodu.

Najlepiej pić kurkumę rano, jeszcze przed śniadaniem. Miksturę przygotowujemy na bieżąco.

Komu może zaszkodzić kurkuma?

• Kobietom w ciąży. Kurkuma ma działanie rozkurczające. Dowiedziono, że może przyspieszyć poród, a przyjmowana we wczesnych etapach ciąży może nawet doprowadzić do poronienia, ponieważ prowokuje skurcze macicy.
• Osobom z niedrożnością dróg żółciowych i innymi chorobami dróg żółciowych. Kurkuma nasila wydzielanie żółci, co przy obecności kamieni może prowadzić do utrudnionego jej usuwania z organizmu. 
• Osobom przyjmującym leki rozrzedzające krew. Kurkuma dzięki swoim właściwościom rozrzedza krew. W połączeniu z lekami może prowadzić do krwotoków, np. z nosa.
• Osobom z przewlekłymi chorobami wątroby. Jak wynika z badań, kurkuma stosowana w dużych dawkach szkodzi wątrobie, może ją nadmiernie obciążać.
• Osobom chorującym na cukrzycę. Kurkuma nasila działanie leków przeciwcukrzycowych, dlatego nie należy jej stosować bez porozumienia z lekarzem prowadzącym. W takich przypadkach powinno się ostrożnie dawkować kurkumę, także do przyprawiania potraw.

Czy kurkuma szkodzi trzustce?

Kurkuma jest niezwykle bogatym źródłem witamin i składników mineralnych. Suszone i zmielone kłącze kurkumy zawiera witaminy z grupy B, takie jak tiamina, ryboflawina, niacyna, kwas foliowy i witamina B6. Ponadto, dodając kurkumę do potraw, dostarczamy organizmowi witamin E i K. Składniki mineralne, które wchodzą w skład kurkumy, to wapń, żelazo, magnez, potas, fosfor, sód i cynk. Do potraw warto dodać szczyptę pieprzu, aby składniki odżywcze lepiej się wchłaniały.

Przyprawa ma właściwości pobudzające wydzielanie żółci, gastryny, sekretyny i enzymów trzustkowych, działa także antybakteryjnie i rozkurczająco. Kurkuma pozytywnie wpływa na stan osób cierpiących na dolegliwości trawienne, schorzenia wątroby czy trzustki.

Czy kurkuma wspomaga proces odchudzania

Kurkuma znana jest jako przyprawa, którą warto doprawiać dania przygotowywane w ramach kuracji odchudzającej. Ale czy przyprawa może wspomóc proces odchudzania? Tak, ponieważ kurkuma jest bogatym źródłem błonnika pokarmowego, przez co wykazuje właściwości wspomagające przemiany metaboliczne oraz funkcjonowanie układu trawiennego. W czasie odchudzania kurkuma powinna być łączona z piperyną, ponieważ wzmocni to działanie odchudzające. W połączeniu z aktywnością fizyczną sukces gwarantowany.

Jak kupować suplementy z kurkumy?

Przed kupieniem preparatu z kurkumy należy upewnić się, czy jest on standaryzowanym wyciągiem kłączy zawierającym 95% kurkuminoidów.

Źródła:

1. Heald, H. (red.) (2000). Uzdrawiająca moc witamin, minerałów i ziół. Warszawa: Przegląd Reader’s Digest.
2. Maciąg, A. (2017). Smak zdrowia. Kraków: Wydawnictwo Otwarte.
3. Goel, A. (2016). Kurkumina: odpowiedź natury na raka i inne przewlekłe choroby. Rzeszów: Wydawnictwo Biały Wiatr.
4. Maffeis, G. (2015). Imbir, kurkuma, cynamon: aromatyczne przyprawy. Janki k. Warszawy: Agencja Wydawnicza Jerzy Mostowski.
5. Borovich, M. (2017). Rośliny nas ocalą: 15 roślin leczniczych zdolnych puścić z torbami koncerny farmaceutyczne. Warszawa: Muza.