Spis treści
Kurkuma i jej wpływ na choroby kobiece
Od wieków kurkuma była stosowana w medycynie naturalnej do leczenia zaburzeń trawienia, chorób stawów, zapalenia spojówek, dolegliwości wątroby czy infekcji dróg moczowych. W Indiach do dziś stosuje się ją także przy dolegliwościach kobiecych, takich jak: mięśniaki macicy, cysty, endometrioza, bolesne miesiączki. Takie wielokierunkowe działanie kurkumy wiąże się z tym, że indyjska przyprawa zawiera ponad 300 substancji o udokumentowanym działaniu prozdrowotnym. Są wśród nich polifenole, do których należy kurkumina, czyli żółty barwnik. Kurkumina to jedna z lepiej przebadanych substancji o udowodnionym działaniu:
- przeciwutleniającym
- przeciwzapalnym
- przeciwnowotworowym
- przeciwwirusowym
- przeciwgrzybiczym
Biorąc to pod uwagę, naukowcy postanowili sprawdzić skuteczność działania kurkumy w leczeniu popularnych dolegliwości kobiecych, takich jak zespół policystycznych jajników, bolesne miesiączkowanie, endometrioza oraz mięśniaki macicy.
Kurkuma a cysty
Cysty, czyli torbiele, to jedna z wielu dolegliwości kobiecych. U pań zmagających się z tym problemem diagnozuje się często zespół policystycznych jajników (PCOS) – zaburzenie endokrynologiczne, które może być przyczyną niepłodności.
W prawidłowym cyklu miesiączkowym jajniki wytwarzają pęcherzyk, w którym dojrzewa komórka jajowa. Dociera ona następnie do jajowodów, gdzie mogłaby zostać zapłodniona. Problem zaczyna się, gdy pęcherzyk z komórką jajową nie dociera do jajowodu, lecz obumiera, przekształcając się w torbiel. Przyczyną kłopotów jest zbyt wysokie stężenie męskich hormonów płciowych w organizmie kobiety.
Rola kurkumy w leczeniu PCOS
O skuteczności kurkumy w leczeniu PCOS świadczą liczne badania naukowe. W jednym z nich uczestniczyło 67 kobiet z policystycznymi jajnikami, które przez 12 tygodni trzy razy dziennie zażywały kurkuminę w proszku w dawce 500 mg. Po tym czasie stwierdzono u nich istotne obniżenie stężenia androgenów we krwi [2].
Podobnie pozytywne działanie zaobserwowano w przypadku insulinooporności, która często towarzyszy PCOS. Podawanie 500 mg kurkuminy dziennie kobietom z PCOS przez 12 tygodni obniżyło poziom glukozy na czczo oraz poziom insuliny we krwi, a także zwiększyło wrażliwość tkanek na insulinę [2]. Stwierdzono także, że regularne zażywanie kurkuminy może przyczynić się do zmniejszenia masy ciała i BMI oraz obniżenia poziomu trójglicerydów i cholesterolu u kobiet z policystycznymi jajnikami.
Kurkuma a endometrioza
Endometrioza polega na nieprawidłowym i niekontrolowanym rozroście tkanki wyścielającej macicę (tkanki endometrialnej). Problem pojawia się, gdy tkanka endometrialna rozrasta się również w jajnikach, otrzewnej i jajowodach. Mimo zlokalizowania poza macicą nadal reaguje na zmiany hormonalne cyklu miesiączkowego, co powoduje złuszczanie się komórek. Nie mogą one być jednak usunięte, tak jak te prawidłowe z macicy. Pozostają w organizmie, prowadząc do infekcji i tworzenia się blizn, powodują dolegliwości bólowe podczas stosunku, oddawania moczu oraz w trakcie menstruacji.
Szacuje się, że przewlekłe bóle zlokalizowane w obrębie miednicy i towarzysząca chorobie bezpłodność mogą dotyczyć nawet 10 proc. kobiet. Pacjentki z endometriozą są przewlekle zmęczone, a z powodu silnego bólu często trafiają na SOR.
Kurkuma może pomóc w łagodzeniu uciążliwych dolegliwości, ponieważ ma silne działanie przeciwzapalne i dzięki temu pomaga w łagodzeniu infekcji wywołanych endometriozą. Dodatkowo ta indyjska przyprawa hamuje namnażanie się komórek endometrium w nietypowych miejscach otrzewnej poza jamą macicy [2].
Kurkuma a mięśniaki macicy
Mięśniaki to kuliste guzy o zbitej konsystencji, które rozwijają się w ścianie macicy. Zwykle mają wielkość ziarna grochu, jednak niekiedy mogą osiągać nawet kilkanaście centymetrów. To łagodne zmiany nowotworowe, zbudowane z komórek gładkich mięśnia macicy. Nie rozprzestrzeniają się na sąsiednie tkanki, nie dają też przerzutów. Choć nie są groźne dla zdrowia kobiety, znacznie obniżają komfort jej życia, mogą też prowadzić do niepłodności.
Jedną z najskuteczniejszych metod alternatywnego leczenia mięśniaków macicy jest stosowanie kurkumy jako środka łagodzącego. Jej korzystne działanie potwierdzono w badaniach klinicznych. Okazało się, że u pacjentek przyjmujących 1,35 g kurkuminy dziennie przez 3 miesiące nastąpiło zmniejszenie objętości macicy i mięśniaków. Co ważne, nie odnotowano przy tym żadnych efektów ubocznych. W badaniach in vitro (poza organizmem) udowodniono, że kurkumina może hamować namnażanie się komórek mięśniaków i sprzyjać ich apoptozie (naturalnej śmierci) [1].
Kurkuma na bolesne i obfite miesiączki
Dolegliwości bólowe występujące podczas miesiączki lub tuż przed nią to jeden z najczęstszych problemów kobiet. Bóle zwykle są zlokalizowane w dolnym podbrzuszu, mogą promieniować do okolicy lędźwiowej i krzyżowej kręgosłupa i/lub okolic ud. Związane są ze skurczami mięśniówki macicy, których celem jest wydalenie złuszczającej się błony śluzowej. U kobiet borykających się z bolesnymi miesiączkami obserwuje się często zwiększone wytwarzanie substancji prozapalnych. Są one odpowiedzialne za nadmierne skurcze macicy, zaburzenia w jej ukrwieniu, zwiększenie wrażliwości zakończeń nerwowych na ból, a także bóle i zawroty głowy, uczucie zmęczenia i osłabienia, problemy ze snem, wahania nastroju.
Także i w tym przypadku z pomocą przychodzi kurkuma. Zawarta w niej kurkumina jest nie tylko silną naturalną substancją przeciwzapalną. Działa też rozkurczowo oraz zwiększa temperaturę ciała, co usprawnia przepływ krwi. Niektóre badania sugerują, że skuteczność działania kurkuminy jest porównywalna do działania niesteroidowych leków przeciwzapalnych, m.in. ibuprofenu czy aspiryny, a nawet przewyższa ich działanie [3].
Jak zażywać kurkumę?
Już jedna łyżeczka kurkumy dziennie może przyczynić się do złagodzenia dolegliwości bólowych towarzyszących menstruacji. Jej przyjmowanie należy zacząć 3 dni przed pierwszym dniem miesiączki i kontynuować do jej zakończenia. Wystarczy wsypać łyżeczkę kurkumy w proszku do szklanki ciepłego mleka i pić taki napój dwa razy dziennie przez kilka dni.
Warto także codziennie dodawać kurkumę do potraw (¼ łyżeczki sproszkowanej przyprawy lub ok. 0,5 cm świeżego kłącza). Kurkumina rozpuszcza się w tłuszczach. Dobrym pomysłem jest więc dodawanie jej do potraw mięsnych.
Aby zwiększyć przyswajalność i efektywność kurkumy, najlepiej łączyć ją z pieprzem. Zawarta w nim piperyna zwiększa przyswajalność kurkuminy nawet 1000-krotnie.
Źródła:
- Arip, M., Yap, V. L., Rajagopal, M., Selvaraja, M., Dharmendra, K., Chinnapan, S. (2022). Evidence-Based Management of Uterine Fibroids With Botanical Drugs-A Review. Frontiers in Pharmacology, 13, 878407. https://doi.org/10.3389/fphar.2022.878407
- Kamal, D. A. M., Salamt, N., Yusuf, A. N. M., Kashim, M. I. A. M., Mokhtar, M. H. (2021). Potential Health Benefits of Curcumin on Female Reproductive Disorders: A Review. Nutrients, 13(9), 3126. https://doi.org/10.3390/nu13093126
- Pichardo, E. A., Liborio-Kimura, T. N., Estrella Caballero, M. del P., Nouri Kandany, V., Pepe Mena, L. A., Ferreira Filho, E. S., i in. (2020). ESCAPE pain trial – The effects of Curcumin in pain relief in women diagnosed with primary dysmenorrhea: A triple blinded, placebo-controlled, phase II, randomized clinical trial protocol. Principles and Practice of Clinical Research, 6(2). https://doi.org/10.21801/ppcrj.2020.62.5
