Spis treści
Właściwości mniszka lekarskiego
Mniszek lekarski (Taraxacum officinale F.H. Wiggers) jest również nazywany mniszkiem pospolitym. W rolnictwie uznawany za chwast, a jednocześnie klasyfikowany przez Światową Organizację Zdrowia jako roślina lecznicza. To oznacza, że mniszek lekarski może być używany do produkcji leków. Jednak zanim do tego doszło, mlecz był znany i szeroko stosowany w medycynie ludowej.
Mniszek zalicza się również do roślin popularnych w przemyśle spożywczym – jest jadalny, nietoksyczny. Zawiera więcej błonnika pokarmowego niż sałata i szpinak, ma sporą ilość β-karotenu (6 mg/100 g liści), do tego jest niezłym źródłem witaminy C (35 mg/100 g liści), potasu, fosforu i żelaza. Dostarcza również inuliny, polisacharydu o działaniu prebiotycznym, która stanowi idealną pożywkę dla naszej mikrobioty jelitowej.
Zawarte w mniszku terpeny odpowiadają za jego działanie przeciwdrobnoustrojowe i przeciwzapalne, a także za charakterystyczny gorzki smak. A to jeszcze nie wszystko! Wymienione tu substancje i związki to tylko przykłady – lista substancji bioaktywnych obecnych w mniszku jest zdecydowanie dłuższa.
Mniszek lekarski – kiedy rozpoczyna się jego kwitnienie?
Czas kwitnienia mniszka lekarskiego przypada na okres między kwietniem a lipcem, jednak najbardziej obfite jest na przełomie kwietnia i maja.
Koszyczki kwiatowe mniszka lekarskiego (bez szypułek), najlepiej zbierać na początku jego kwitnienia, wybierając lekko rozwinięte kwiaty. W przypadku liści, do spożycia na świeżo zaleca się wybierać niewielkie, najmłodsze listki i zbierać je wczesną wiosną – mają mniej gorzki smak od tych starszych i dobrze rozwiniętych.
Gdzie spotkasz mniszek lekarski?
Mniszek pospolity to roślina rosnąca dziko w Europie, Azji oraz obu Amerykach. Ze względu na swoje właściwości mniszek jest rośliną uprawną. Do jego głównych producentów należą m.in. Bułgaria, Rumunia, Węgry i Polska.
Znalezienie świeżych liści mniszka lekarskiego w sklepach nie jest jednak takie proste. Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest wycieczka na łono natury w poszukiwaniu tej rośliny. Mniszek zasiedla łąki, pastwiska, trawniki, przydroża, nieużytki, a w górach nawet regiel górny i dolny.
Jak wykorzystać mniszek lekarski?
Z płatków kwiatów mniszka pospolitego robi się m.in. piwa, wina, koktajle i desery dietetyczne, ciasta czy naleśniki. Liście natomiast służą przyrządzania sałatek, zup, dietetycznych koktajli, a po ususzeniu są wykorzystywane jako przyprawa. Z mniszka można przygotowywać także napary, syropy oraz ocet. W Azji dość można spróbować dania ze smażonych liści mniszka, podawanych z brązowym ryżem.
Źródła:
- Rolnik, A., Olas, B. Mniszek pospolity (Taraxacum officinale) – skarbnica związków prozdrowotnych. Kosmos Problemy Nauk Biologicznych (2019), t. 68, nr 1, s. 97-101.
- Dybkowska, T. Charakterystyka wybranych gatunków ziół i chwastów użytków zielonych (2013). Dostęp: 21.02.2023 https://www.researchgate.net/profile/Teresa-Dabkowska/publication/272825259_Charakterystyka_wybranych_gatunkow_ziol_i_chwastow_uzytkow_zielonych/links/54f065120cf25f74d7266dcc/Charakterystyka-wybranych-gatunkow-ziol-i-chwastow-uzytkow-zielonych.pdf
- Lachowicz-Wiśniewska, S. Mniszek lekarski – źródło substancji prozdrowotnych. Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny 9/2017.
