Śluzówka zdrowego języka jest wilgotna, różowa i pokryta licznymi brodawkami językowymi. Brodawki języka to wyrostki tkanki łącznej, które wystają ponad powierzchnię śluzówki. U człowieka występuje sześć rodzajów brodawek językowych. Dzielimy je na brodawki mechaniczne, służące do pobierania i rozdrabniania pokarmu, oraz brodawki smakowe, które zawierają kubki smakowe.
Oglądając język, lekarz może wiele się dowiedzieć o stanie naszego zdrowia i o stylu życia. Wygląd języka sporo mówi o naszej odporności. Tu można dostrzec pierwsze symptomy licznych schorzeń, łącznie z chorobami nowotworowymi.
Spis treści
Krosty na języku
Wypryski w postaci krostek na języku bardzo często pojawiają się po zjedzeniu nieumytych owoców i świadczą o infekcji wirusowej lub bakteryjnej. Zazwyczaj krostki na języku są bolesne i dobrze widoczne. Warto dodać, że częste pojawianie się krostek na języku może być symptomem spadku odporności organizmu. Krosty na języku są wrotami, przez które do organizmu wnikają bakterie i wirusy. W miejscu ich wystąpienia rozwija się stan zapalny.
Bolesne krosty na języku mogą tworzyć się w wyniku podgryzania języka. Dzieje się tak w przypadku noszenia źle dobranych lub uszkodzonych protez zębowych. Krosty na języku mogą się pojawić także wtedy, gdy język jest raniony przez ukruszony ząb. Niezwykle ważne dla osób noszących protezy lub mosty jest to, aby przynajmniej raz w roku iść do stomatologa, aby specjalista sprawdził stan protezy. Uszkodzona lub źle dopasowana proteza rani język, co może prowadzić do powstania bolesnego owrzodzenia, które może być nowotworem języka.
Afty przypominają wyglądem białe grudki na języku. Są bardzo bolesne, często pękają, co utrudnia jedzenie, a niekiedy także przełykanie. Osoby, które zmagają się z aftami, powinny szukać pomocy u laryngologa. Do wyleczenia nawracających aft konieczne jest zastosowanie leków przeciwgrzybiczych oraz wzbogacenie diety o witaminy.
Krosty na języku to także pleśniawki. Równie bolesne i dokuczliwe jak afty. Tu także warto poradzić się laryngologa lub dentysty, aby zastosować właściwe leczenie.
10 zmian na języku, których nie wolno zlekceważyć
Owrzodzenie języka
Płytkie owrzodzenie języka wiele osób uznaje za „zwykłą” krostę na języku. Zdarzają się też głębokie owrzodzenia u nasady języka. To sytuacja, której lepiej nie lekceważyć, ponieważ zmiany na języku mogą świadczyć o chorobie szpiku.
Żółty nalot na języku
Język pokryty białym lub żółtawym nalotem i zazwyczaj świadczy o nieprawidłowej higienie jamy ustnej oraz nie najlepszym stanie zębów. Żółty nalot na języku często mają osoby palące papierosy i nadużywające alkoholu. Skutkiem osadzania się nalotu na języku jest nieprzyjemny zapach z ust. Język pokryty białym nalotem może świadczyć o chorobach układu pokarmowego, w tym o refluksie żołądkowo-przełykowym.
Język malinowy
Pojawia się przy szkarlatynie. Zaczerwienienie języka oraz białawe wykwity u nasady języka mogą towarzyszyć także anginie wraz z powiększonymi i zaczerwienionymi migdałkami podniebiennymi.
Czerwonawy nalot na języku może wystąpić przy niedoborach witamin z grupy B, a zwłaszcza witaminy B12. Ale decyzja o uzupełnieniu niedoborów musi być potwierdzona badaniami z krwi.
Język popękany
Nieznośna suchość w ustach i popękany język dość często towarzyszy cukrzycy. Podobne objawy mogą towarzyszyć zespołowi Sjögrena, czyli chorobie ogólnoustrojowej, autoimmunologicznej. Bruzdy na języku są często jednym z pierwszych objawów schorzenia. Prawidłowe zdiagnozowanie i leczenie chorób ogólnoustrojowych zazwyczaj łagodzi dokuczliwe zmiany. Natomiast pofalowane brzegi języka mogą świadczyć o problemach z tarczycą lub drogami żółciowymi. Warto więc pokazać postrzępiony na brzegach język lekarzowi.
Zmiany na ustach – o czym świadczą?
Język geograficzny
Charakteryzuje się plamami na języku, które pojawiają się w różnych jego częściach i kształtem przypominają kontynenty. Wygląda to jak popękany język. Nie wiadomo, co jest przyczyną tej przypadłości, która dotyczy głównie dzieci. Nie jest to groźne dla zdrowia, ale żółtawe plamy i bruzdy na języku mogą przerażać rodziców. Wraz z dorastaniem dziecka język geograficzny ustępuje.
Podobne plamy na języku mogą pojawiać się u dzieci uczulonych na gluten.
Język czarny
Nazywany jest też językiem włochatym. Może wystąpić po antybiotykach i jest związany z przerostem i rogowaceniem brodawek języka (brodawek nitkowatych). Język wygląda bardzo źle i może być przyczyną dużego niepokoju pacjenta. Walka z włochatym językiem bywa bardzo trudna, przede wszystkim u osób, które palą papierosy i piją dużo kawy. Aby pozbyć się nieestetycznego nalotu z języka, należy używać specjalnej szczoteczki z gumką. Trzeba jednak pamiętać, aby nie szorować języka zbyt intensywnie. Może wówczas dojść do mikrourazów, które ułatwiają wniknięcie do organizmu bakterii i wirusów.
Naczyniaki języka
Wywodzą się z naczyń krwionośnych. Mogą występować u dzieci i dorosłych. Z reguły mają formę płaskiej plamy lub przypominają bąbel wielkości ziarna grochu. To rzadka przypadłość.
Urazy języka
Zdarza się, że krosty i inne zmiany na języku pojawiają się po oparzeniu gorącym jedzeniem. Sprzyja im także jedzenie bardzo pikantnych potraw. Ratunkiem dla obolałego języka będzie wypicie zimnej wody, aby schłodzić jego powierzchnię i ograniczyć rozmiar urazu.
Kandydoza
Pacjenci stosujący wziewne sterydy mogą dostrzec białe grudki na języku lub biały nalot. To skutek działania leku. Pomocna będzie nystatyna w zawiesinie, która działa przeciwgrzybiczo. Drożdżakowe zapalenie języka (inaczej grzybica języka) to jeden z rodzajów kandydozy jamy ustnej, który jest bardzo trudny do całkowitego wyleczenia. Najczęściej występuje u osób z osłabionym układem immunologicznym.
Rozwojowi grzybicy języka sprzyja także:
- antybiotykoterapia
- grypa
- przeziębienie
- choroby przewlekłe (cukrzyca, AIDS, schorzenia tarczycy, alergie, nowotwory)
- palenie papierosów
- mikrourazy
- niedożywienie
- niedobory żelaza i kwasu foliowego
Na rozwój grzybicy języka narażone są kobiety w ciąży oraz kobiety w okresie menopauzy, a także osoby starsze. To ze względu na naturalnie obniżoną odporność oraz choroby współistniejące.
Kandydoza – grzybica przewodu pokarmowego. Jak wygląda dieta przeciwgrzybicza?
Zmiany na języku – jak sobie radzić?
Wszystkie zmiany pojawiające się na języku – także wydający się nam czymś naturalnym żółty nalot na języku – czy w jamie ustnej powinniśmy pokazać lekarzowi. Nie każda krosta na języku jest groźna, a bruzdy na języku lub popękany język może wcale nie być objawem choroby, ale lepiej taką diagnozę usłyszeć od specjalisty. Czasem wystarczy przestrzegać higieny, aby problem zniknął. Bywa, że potrzebne jest specjalistyczne leczenie.
W przypadku chorób przewlekłych podstawą postępowania jest właściwe leczenie choroby, która wywołuje zmiany na języku.
Jeśli język jest zdrowy, nie powinniśmy odczuwać jego obecności w ustach. Gdy stale „przypomina” o swojej obecności, przeszkadzają nam bruzdy na języku lub język popękany, wówczas warto go pokazać lekarzowi. Może się bowiem okazać, że:
- brakuje nam witamin z grupy B
- spadła odporność organizmu
- towarzyszy nam nierozpoznana jeszcze choroba przewodu pokarmowego (refluks, wrzody żołądka i dwunastnicy)
- mamy anemię lub cukrzycę
Jeżeli masz krosty na języku, pędzluj język wodnym roztworem gencjany. Działa on odkażająco, nie szczypie, a doskonale się sprawdza przy leczeniu krostek na języku, aft i pleśniawek.
Warto także stosować do płukania ust preparaty odkażające z chlorheksydyną. Można też płukać usta szałwią, ale tylko wtedy, gdy nie jesteśmy na nią uczuleni.
Osoby pijące dużo kawy czy palące papierosy, u których pojawia się żółty nalot na języku po umyciu zębów powinny delikatnie wyszczotkować język specjalną szczoteczką, skrobaczką, albo nawet łyżeczką aby usunąć nalot z języka. Oprócz tego, że żółty nalot na języku wygląda nieestetycznie, sprawia, że mamy nieprzyjemny zapach z ust, jest także pożywką dla bakterii.
Źródła:
- https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/lista/106928,zapalenie-jezyka
- https://www.mp.pl/pacjent/zapytajlekarza/lista/show.html?id=98904
